محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی بیهیچ اشارهای به سالها «جوسازی» علیه تیم مذاکرهکننده و سازمان انرژی اتمی، با انتشار یک توئیت در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی توئیتر، نوشت: «با افتخار اعلام میکنم در ساعت ۰۰:۴۰ نیمهشب گذشته و در شب زیارتی سید الشهدا (ع)، دانشمندان جوان و خداباور ایرانی توانستند به محصول اورانیوم با غنای ۶۰ درصد دست یابند. این موفقیت را به مردم شجاع ایران اسلامی تبریک میگویم؛ اراده ملت ایران معجزهآفرین است و هر توطئهای را خنثی خواهد کرد.» و این پایانی است بر سالها تخطئه و تخریب که بیهیچ توضیحی بر همگان، نادرست بودن آن عیان شد.
> رو دست دوم به دلواپسان
رو دست اول را طرفهای غربی و دلواپسان داخلی در بهمن ۹۷ احساس میکنند، رودستی که گزارش آن را منتشر کرده بودیم.
۴ بهمن ۹۷، روزنامه آفتاب یزد در گزارشی با عنوان: «رو دست دولت به دلواپسان بعدِ سه سال» نوشته بود: «دیماه ۹۴ بود و هنوز مدت کمی به آغاز اجرای برجام باقی. همان وقتها خبری روی سایتها و خبرگزاریهای عمدتا اصولگرا رفت با این عنوان «خروج قلب رآکتور و بتن ریزی به جای آن.» تحرکات مخالفین توافق هستهای ادامه داشت. آن هم با چنین خبری. کسانی که تا مدتها با عنوان دلواپسان شناخته میشدند، اعلام کردند عملیات خروج قلب رآکتور اراک پایان یافته آن هم با بتن ریزی و قرار است آژانس بینالمللی انرژی اتمی گزارش تایید نهایی اجرای تعهدات ایران در برجام را منتشر کند و پس از آن نیز ظریف و موگرینی با صدور بیانیهای مشترک اجرای برجام را اعلام کنند. انتشار این خبر در آن موقع البته که با جنجالهای بسیاری همراه شد. عدهای این موضوع را به معنای پایان ایران قدرتمند هستهای ارزیابی کردند و اینگونه تعبیرشان بود که دولت تا میتوانسته در برجام به غرب امتیاز داده و ذلیل واقع شده است. ماجرای بتن ریزی در اراک به قدری با سرعت، تبدیل به یک پروپاگاندای خبری از سوی اصولگرایان شد که حتی دل موافقان دولت و مردم را به لرزه درآورد. به طوری که حتی موافقین برجام نیز به این باور رسیده بودند که رآکتور اتمی اراک با بتنریزی پر شده است. »
در همین گزارش به گفتگوی صالحی با تلویزیون استناد میشود: «صالحی در مورد انتقادات رآکتور آب سنگین و اینکه قلب رآکتور با بتن پر شده، علنا گفت: چاله رآکتور اراک یک کالندریا که مخزن قرار گرفتن سوخت است را خارج کردیم و از آنجاییکه طراحی عوض میشود، مخزن را خارج کردیم تا مخرن جدید را قرار دهیم. اما آن زمان من لولههای مشابه را برای مخزن سوخت رآکتور اراک خریداری کردم و فقط یک نفر در کشور اطلاع داشت آن موقع لولههای مخزن سوخت رآکتور را با بتن پر کردیم ولی الان لولههای دیگری داریم. آن زمان این مطلب را اعلام نکردیم چون میدانستیم که آنها بدعهدی میکنند و حضرت آقا هم فرموده بودند مراقب بدعهدی آنها باشید بنابراین باید با یک فراست و هوشمندی کار را پیش میبردیم که اگر قرار شد زمانی برگردیم کار سریع انجام شود. ما لولههای مخزن سوخت رآکتور را که بیرون آورده بودیم با بتن پر کردیم ولی مشابه آن لولهها را داشتیم.»
با علنی شدن غنیسازی ۶۰ درصدی، برای دومین بار، دلواپسان و منتقدان دولت، تیم مذاکرهکننده و مسئولان آژانس انرژی اتمی و نیز طرفهای غربی رودست میخورند، رودست خوردنهایی که میتواند در تاریخ به یادگار بماند.
در همین راستا؛ «النا چرننکو» در روزنامه «کامرسانت» چاپ مسکو نوشت: ایران در اقدامی بیسابقه، غنیسازی ۶۰ درصدی را آغاز کرد و به زودی هزار سانتریفیوژ دیگر در تاسیسات هستهای نطنز نصب خواهد کرد. این اقدام، پاسخ تهران به خرابکاری سازماندهی شده توسط اسرائیل در شبکه توزیع برق در تاسیسات هستهای نطنز است که مقامات ایرانی آن را «تروریسم هسته ای» میدانند. کارشناسان که کامرسانت با آنها گفتگو کرده، تصمیم ایران را بیسابقه خواندند، اما آنها در مورد عواقب احتمالی آن اختلاف نظر دارند. در کنار این دو موضوع، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی ضمن ابراز امیدواری از حصول پیشرفت در مذاکرات وین تاکید کرد که ایران آژانس را در جریان غنیسازی ۶۰ درصد قرار داده است.
> غرب، چوب ندانم کاری نتانیاهو را میخورد
نوذر شفیعی، کارشناس سیاست خارجی معتقد است: «تصمیم ایران یک تصمیم واکنشی است. طبق ماده ۴ ان پی تی تمامی کشورها حق دستیابی به دانش صلحآمیز هستهای از جمله غنیسازی را دارند. بنابراین ایران به طور طبیعی میتواند از ابتدا بر اساس این ماده به فعالیتهای هستهای صلحآمیز خود ادامه دهد. با این حال چون کشورهای غربی نگرانیهایی در مورد فعالیتهای هستهای داشتند و آنها بهانهای برای اعمال فشار بر تهران شده بودند، لذا تصمیم بر آن شد که در چارچوب برجام به نوعی از این حق اجتناب ناپذیر خود عدول کند و در واقع تلاشهای خود را بر روی ۳/۶ درصد متوقف کرد. حالا آنچه که اسراییل علیه صنعت هستهای ایران انجام داده، اقدامی هم مغایر با برجام و هم نوعی اقدام خصمانه است. ایران از منظر خصمانه بودن آن جداگانه پاسخ خواهد داد. اما اگر این اقدام بخشی از پروژه اعمال فشار آمریکا بر ایران برای امتیاز دهی بیشتر باشد، واکنش ایران این بوده که این قبیل رفتارها نه امتیاز بلکه هزینه برای آنها به دست میآورد. اعلام شصت درصدی غنیسازی به معنای این است که اعمال فشار اسراییلیها برای رسیدن به اهداف خود در طی مذاکرات نتیجه عکس داده است.»
> قدرتهای اروپایی هشدار دادهاند
قدرتهای اروپایی طرف توافق هستهای با ایران به تهران گفتند که تصمیمش برای غنیسازی اورانیوم با خلوص ۶۰٪ و نصب ۱۰۰۰ سانتریفیوژ دیگر در سایت نطنز مغایر با تلاش برای احیای توافق هستهای ۲۰۱۵ است. در بیانیه مشترک انگلیس، فرانسه و آلمان گفته شده که تصمیم تهران برای غنیسازی ۶۰ درصدی به دلایل غیرنظامی معتبر نبوده و گام مهمی در تولید سلاح هستهای است. در اطلاعیه این سه کشور آمده است: «از اعلامیههای ایران برای آغاز غنیسازی ۶۰ درصد بویژه متاسف هستند زیرا آنها در حالی منتشر شدهاند که همه شرکتکنندگان برجام و ایالات متحده مباحث اساسی را با هدف یافتن یک راه حل سریع دیپلماتیک برای پویا کردن مجدد و احیای برجام آغاز کردهاند.» تروئیکای اروپایی گفته است: «با توجه به تحولات اخیر، ما همه اقدامات تشدیدی توسط هر بازیگری را رد میکنیم و ما از ایران میخواهیم که روند دیپلماتیک را پیچیدهتر نکند.»
نوذر شفیعی در واکنش به این که آیا «غنیسازی ۶۰درصدی» قدرت چانه زنی ایران در وین را افزایش خواهد داد یا نه؟! میگوید: «ایران در پی افزایش یا کاهش قدرت چانه زنی خود در وین نبوده. ایران توافق نامهای تحت عنوان برجام امضا کرده که حالا دنبال رعایت طرفین آن است. یعنی ایران دنبال تبعیت در مقابل تبعیت است. چیزی نه بیشتر و نه کمتر از آن میخواهد. اگر امریکاییها و اسراییلیها سعی داشتند با ایجاد خرابکاری در نطنز قدرت چانه زنی در ایران را تضعیف کنند، به طور کلی غنیسازی ۶۰ درصد قدرت چانه زنی ایران را بالا خواهد برد و اقدامی که نتانیاهو تصور میکرد به سودش است، نتیجه عکس داده و بنابراین دست ایران در مذاکراتی که در وین بین تهران و ۴+۱ و آمریکا و ۴+۱ انجام میشود، بازتر خواهد بود.»
> مرور آن چه طی ۹۰ ماه گذشته رخ داده است
شهریور ماه ۱۳۹۶ کیهان در گزارشی با تیتر: «دیروز: بتن ریختهایم/امروز: نریختهایم، فتوشاپ است!» به اصطلاح به تقابل با مواضع متناقض رئیس سازمان انرژی اتمی درباره رآکتور اراک رفته مینویسد: «یکی از مطرحترین چهرهها در موضوع هستهای کشورمان، علیاکبر صالحی، معاون رئیسجمهور و رئیسسازمان انرژی اتمی است. او همان کسی است که در مجلس قسم جلاله خورده بود که: «والله و بالله و تالله» هیچ کندی در روند هستهای نخواهیم داشت! حالا صالحی حرفهای بامزهتری میزند! حرفهایی که حتی خود او هم باور نمیکند چون قبلا خلاف آن را گفته است! دوشب قبل گفتوگویی از صالحی با خبرنگار صدا و سیما در بخشهای خبری پخش شد که وی در آن مدعی بود در رآکتور اراک بتن ریخته نشده و تصاویر منتشر شده «فتوشاپ» بوده است! ظاهرا منظور صالحی از تصاویر، همان یک عکسی است که ابتدا یک کانال تلگرامی بهعنوان طنز منتشر کرد و بعد بهعنوان سمبل وادادگی در برابر دشمن دست به دست شد! صالحی در این گفتوگو میگوید: «برخی میگویند صنعت هستهای متوقف شده است، بستند و بردند؛ قسم جلاله هم بخورید فایدهای ندارد. به این علت تصمیم گرفتیم تصاویر رآکتور مدرن اراک منعکس شود...کسانی که با ارائه تصاویر فتوشاپی از چالهای که با سیمان پر شده بود مدعی شدند در قلب رآکتور اراک سیمان ریختهاند عذرخواهی یا استغفار کنند زیرا افکار عمومی را نابجا مشوش کردند.» وی سپس با ساده و بیارزش جلوه دادن آنچه اتفاق افتاده میگوید: «این درحالی است که در برخی لولههای این رآکتور به قطر چند سانت و به طول مثلا دو سه متر سیمان ریخته شد نه در رآکتور، در لولههایی که بیرون از رآکتور است» میبینید که از نظر صالحی آنچه رخ داده اصلا چیز مهمی نیست! چند لوله بیارزش و بیخاصیت پر شده! »
> گزارش کیهان و استناد به گفتههای ۹۴
کیهان گزارش خود را مستند به گفتههای سال ۹۴ صالحی کرده مینویسد: «اما بنظر میرسد صالحی حرفهای دوسال قبلش را از یاد برده و گرنه اینگونه بیمحابا به منتقدان نمیتاخت و این همه حرفهای خلاف واقع به زبان جاری نمیکرد و تازه در جایگاه معلم اخلاق، دیگران را به توبه و استغفار دعوت نمیکرد! شاید حالا او با خواندن سخنان سال ۹۴ خودش، به یاد بیاورد که به خاطر چند سال خلافگویی بیش از دیگران نیازمند استغفار است!»
وی در ۵ مرداد ۹۴ در گفتوگوی ویژه خبری صراحتا بیان کرد: «مخزن فولادی رآکتور اراک با بتن پر میشود...همچنین به علت رعایت مسائل ایمنی حتی اگر مخزن با بتن پر نشود امکان استفاده مجدد از این مخزن نیست زیرا استفاده دوباره از آن خطرات زیادی دارد.» وی سپس بازی با الفاظ را در پیش گرفت و گفت: جان کری در سخنان خود در کنگره اشتباه کرد و گفت زمانی که قلب رآکتور آب سنگین اراک را در میآورند، محل آن را بتن میریزند و دوستان ما در ایران همان را مبنا قرار دادند. » و توضیح نداد که مگر مسئله بر سر «کلمه» است!؟ قلب، کلندریا، مخزن یا هر اسم دیگری!؟ مهم این است که قلب رآکتور اراک خارج و برای همیشه غیر قابل استفاده و نابود شد!
این را خود دکتر صالحی بیان کرده، اما احتمالا حالا یادش نیست! صالحی در همان گفتوگو در پاسخ به این پرسش که تعهد ما درباره اراک برگشتپذیر نیست گفت: «بله، زیرا اگر مخزن را در بیاوریم حتی اگر آن مخزن سالم باشد به علت مسائل ایمنی نباید آن را دوباره بر سر جای خودش برگرداند بلکه باید مخزن جدید ساخت.» میبینید که در فاصله مرداد ۹۴ تا مرداد ۹۶ فتوشاپ چه کاری با انرژی هستهای ایران کرده است!؟
> اجل مهلت نداد!
مرحوم روح الله حسینیان در بیانیهای که مهرماه ۹۴ منتشر شد مینویسد: «من در کمیسیون امنیت پس از بیانیه لوزان گفتم: آقای ظریف! شما با نابودکردن اورانیوم غنی شده ۲۰ درصد و تعطیلی آب سنگین اراک یک قدرت روانی را از جمهوری اسلامی گرفتهاید و بهزودی اسرائیل ایران را تهدید به بمباران هستهای میکند. درست پس از یک ماه، ایران توسط وزیر سابق دفاع اسرائیل تهدید به بمباران هستهای شد. در روز یکشنبه بهصورت خصوصی که بعداً آقای امیرآبادی نیز حضور پیدا کردند، گفتم آقای ظریف و آقای صالحی اگر به خاطر برجام که البته دعا میکنم چنین خبری نشود، اسرائیل ایران را تهدید به بمب اتم کرد، یا آمریکا به ایران موشک زد، مردم شما را محاکمه خواهند کرد و اگر من کارهای بودم آقای صالحی را محکوم میکنم که سیمانهایی که در قلب رآکتور اراک ریخته، بیرون آوَرَد و خودش را داخل رآکتور کرده و سیمان به اطرافش تزریق کند.» خلاصه این که اجل مهلت نداد تا مرحوم روح الله حسینیان نیز شاهد این ماجرا باشد که هیچ خیانتی نشده و هیچ دستاوردی از بین نرفته است!
> غنیسازی ۶۰ درصدی
دی ماه ۹۲، دکتر احمد قریب کارشناس سوخت هستهای گفته بود: «دلیل طرح غنیسازی ۶۰ درصدی نوعی مقاومت در برابر آمریکا است.» در آن روزگار، نمایندگان مجلس شورای اسلامی (مجلس نهم) طرحی را به امضا رساندند که در صورت تصویب تحریمهای جدید علیه ایران، دولت موظف است غنیسازی اورانیوم را به میزان ۶۰ درصد افزایش دهد. در واکنش به این موضوع، یک کارشناس سوخت هستهای میگوید: «چنین طرحی به نوعی مقابله به مثل در مقابل اقدام آمریکاست. اینکه نمایندگان نشان دهند در ایران دولت با مجلسی سخت گیر و خط نگاه دار مواجه است و گرنه ما نیازی به ۶۰ درصد نداریم.» در همان زمان - ۲۲ دی ماه ۹۲ - علی اکبر صالحی در گفتگو با «جام جم» گفته بود: «نیازی به غنیسازی درحد ۶۰ درصد نداریم» و اما این بدان معنا نیست که توان غنیسازی ۶۰ درصدی نداشته باشیم!
۷ سال بعد و بعدِ پایان یافتن دوران ریاست جمهوری ترامپ و همزمان با روی کار آمدن دولت بایدن، زمزمههایی در سطح بینالملل بالا میگیرد که گویی قرار است در مسئلهی هستهای هیچ اتفاق خاصی رخ ندهد (!)
در واکنش به اخباری که چندان برای جمهوری اسلامی ایران خوشایند نیست حضرت آیتالله خامنهای در جمع اعضای مجلس خبرگان بار دیگر بر مواضع هستهای و برجامی کشور تاکید کردند. رهبر معظم انقلاب ضمن اشاره به اختلافات امروز مجلس و دولت بر سر اجرای قانون کاهش تعهدات برجامی بر لزوم حل اختلافات تاکید و در عین حال با بیان اینکه ایران به دنبال ساخت سلاح هستهای نیست فرمودند: اگر لازم باشد ممکن است غنیسازی را به ۶۰ درصد هم برسانیم.
> غنیسازی ۶۰ درصد اقدامی از روی خشم است
«فریدون مجلسی» دیپلمات اسبق ایران؛ «اقدام ایران در ارتقای غنیسازی به ۶۰ درصد» را، «اقدامی از روی خشم در جواب انفجارهای مکرر اخیر در نطنز» دانسته میگوید: «جایی که ازنظر حفاظتی و امنیتی باید از امنترین نقاط ایران باشد، موردحمله قرارگرفته است و خشم قابلدرکی وجود دارد و این نیاز حس میشود که باید پاسخی داده شود.» مجلسی این را نیز گفته که: «رفتن به سمت غنیسازی ۶۰ درصد صراحتاً تهدید به رفتن به سمت درصدهای هشداردهنده است. درواقع شما با غنیسازی بیشتر از ۲۵ درصد که برای فعالیتهای صلحآمیز موردنیاز است این پیام را به جهان مخابره میکنید که قصد رفتن به سمت درصدهای هشداردهنده دارید.»
حالا در همهی خبرگزاریهای معتبر دنیا، از غنیسازی ۶۰ درصدی ایرانیها میگویند. کسی از آن چه گذشته یادی نمیکند از تلخی ها، سختیها و مرارتها اما آن چه بر جای میماند تعهد است و تخصص و هوشمندی، حالا و قطع به یقین، دلواپسان نیز پذیرفته اند: «جز راست نباید گفت؛ هر راست نشاید گفت»!