نسخه چاپی
ارسال به دوستان
سرویس بین الملل جوان آنلاین: اروپاییان پیام غنـی‌سـازی ۲۰ درصدی را گرفتند؛ خوب هم گرفتند. فرض بر این بود که وقتی جو بایدن وارد کاخ سفید شود، امریکا تازه پیش‌شرط‌های جدیدی برای برای بازگشت به برجام اعلام کند؛ چیز‌هایی مثل مذاکره درباره توان موشکی و برنامه منطقه‌ای ایران.
اما ظرف چند هفته ورق برگشت. ایران غنی‌سازی ۲۰ درصدی فردو را طوری شروع کرده که مدیرکل آژانس هشدار داده که برای احیای توافق هسته‌ای، نه چند ماه بلکه چند هفته فرصت هست. این حرف رافائل گروسی آرژانتینی را اروپاییان خوب فهمیده‌اند تا جایی که کمیسیونر سیاست خارجی اتحادیه اروپا که او را به «پلیس خوب بودن» می‌شناسند، به حرف آمده و کار ایران را «تحولی بسیار جدی» خوانده که «اثرات اشاعه‌ای حادی» دارد. وزیر خارجه ایران اما، در موضع‌گیری جدیدی تأکید کرده که «تهران صرف بازگشت امریکا به برجام را کافی نمی‌داند بلکه باید تحریم‌ها را بردارند.»
به گزارش «جوان»، جو بایدن دارد برجامیان را یک به یک در پست‌های کلیدی به صف می‌کند. اول تونی بلینکن را نامزد وزارت خارجه کرد، بعد هم جیک سالیوان به پست مشاور امنیت ملی امریکا گماشته شد، کسی که در کانال پشت پرده عمان برای دستیابی به توافق با ایران نقشی کلیدی داشت. بعد از این دو، نوبت وندی شرمن رسید که نامزد تصدی معاون وزیر خارجه شود؛ زنی که احتمالاً عباس عراقچی، عضو تیم مذاکره‌کننده ایرانی، هنوز هم اشک ریختن‌های او در روز‌های منتهی به توافق را فراموش نکرده است. آخر کار هم روز یک شنبه همین هفته اعلام شد که ویلیام برنز، دیپلمات کهنه‌کار امریکایی نامزد بایدن برای سمت سازمان اطلاعات مرکزی امریکاست؛ کسی که او هم در کنار سالیوان، در شکل‌گیری و مذاکرات کانال عمان نقشی بی‌بدیل داشت. به نوشته نیوزویک، برنز اولین دیپلماتی است که رئیس سیا می‌شود. برنز سال قبل در مقاله‌ای که با جیک سالیوان مشترکاً نوشتند، خروج ترامپ از برجام را محکوم و از کارزار فشار حداکثری انتقاد کردند: «زمان آن رسیده تا دیپلماسی را جدی بگیریم تا طرفین به سوی مذاکره و حل تنش‌ها سوق پیدا کنند، دیپلماسی بهترین روش برای ارزیابی گزینه‌ها و بازسازی همکاری بین‌المللی خدشه‌دار شده امریکاست تا در صورت نیاز، برای تمرکز بر تهران از ابزار‌های مؤثرتر فشار استفاده کنیم.»
۱۰ کیلو نه ۱۵ کیلو
ظاهراً جو بایدن دیپلمات‌های برجامی را برای بازکردن راه بازگشت به برجام صف کرده؛ روندی که البته خود او نیز بار‌ها گفته که مشکل خواهد بود و البته هر از چند گاهی هم، شرط و شروطی پیش پای ایران گذاشته است. با این حال، دیپلمات‌های امریکایی و اروپایی پی‌درپی به بایدن هشدار می‌دهند که بین سال ۲۰۱۵ (انعقاد برجام) تا الان چیز‌های زیادی تغییر کرده است؛ تحولی که به نظر می‌رسد دیپلمات‌های همراه بایدن، هرچند تا حدی آن را درک می‌کنند، ولی به شکل خوشبینانه‌ای سعی در نادیده گرفتنش دارند. مقاله دو ماه قبل کا‌ترین اشتون، کمیسیونر سیاست خارجی سابق اروپا در مجله تایم، به صریح‌ترین شکل ممکن این تغییرات را توصیف و البته پیش‌بینی کرده است: «طی این چهار سال روابط به طرزی چشمگیر تغییر کرده است. انگلیس از اتحادیه اروپا خارج شده، نفوذ چین بیشتر شده و روسیه پرمدعاتر شده است. در برابر «تقاضاهای» بیشتر از ایران مقاومت خواهد شد به ویژه اگر ایالات متحده در ازای آن چیز بیشتری برای ارائه مطرح نکند.»
در شرایطی که بایدن تا شش روز دیگر وارد کاخ سفید خواهد شد، او و تیم سیاست خارجی همراهش از چند هفته قبل دارند اثر این تغییرات را لمس می‌کنند. دو هفته قبل بود که ایران در گرماگرم تنش منطقه‌ای با دولت ترامپ اعلام کرد که قصد شروع غنی‌سازی ۲۰ درصدی را به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرده و هنوز چند روز نگذشته بود که علی ربیعی، سخنگوی دولت ایران شروع غنی‌سازی ۲۰ درصدی را اعلام و آژانس نیز شروع این کار را تأیید کرد. حالا به فاصله ۹ روز از شروع غنی‌سازی، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی زنگ‌های هشدار را برای اروپاییان و امریکا به صدا در آورده است. گروسی روز دو شنبه گفت که ایران به سرعت در حال پیشروی به سوی غنی‌سازی ۲۰ درصدی است و براساس تخمین‌ها می‌تواند در تأسیسات فردو به ماهی ۱۰ کیلوگرم (غنی‌سازی) نیز برسد. البته دیروز بهروز کمالوندی این ارزیابی آژانس را تصحیح کرد و گفت که زودتر از هشت ماه به ۱۲۰ کیلوگرم اورانیوم ۲۰ درصد می‌رسیم که معنی آن، نه ماهانه ۱۰ کیلوگرم، بلکه ۱۵ کیلوگرم است.
گروسی در کنفرانس «رویترز نکست» همچنین گفت که برای احیای توافق هسته‌ای، ماه‌های زیادی پیش روی‌مان باقی نمانده است. تقریباً چند هفته در پیش رو داریم. او همچنین درباره قانون مجلس ایران برای توقف برخی بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در صورت عدم پایبندی طرف مقابل به تعهداتش، گفته که به عنوان دیده‌بان هسته‌ای سازمان ملل، این مصوبه مجلس ایران را جدی می‌گیرد: «من باید آن را جدی بگیرم چراکه قانون است. من معتقدم جمهوری اسلامی ایران قصد اجرایی کردن این قانون را داشته باشد.»ورای همه اینها، موضع‌گیری دیروز محمدجواد ظریف بود که نشان داد بایدن و تیم او، برای بازگشت به برجامی که ترامپ آن را کنار گذاشت، راه دشوای در پیش دارد. ظریف در گفت‌وگویی که Kamenei. ir آن را منتشر کرده، گفته که «صرف بازگشت امریکا به برجام در شرایط کنونی کفایت نمی‌کند.» ظریف به جلسه‌ای اشاره کرده که به گفته او در آن «رهبر انقلاب فرمودند که مصوبه مجلس باید اجرا بشود.» او می‌گوید: «آقای دکتر روحانی و آقای دکتر صالحی هم گزارش دادند که به آژانس اعلام‌شده و اجرا می‌شود.» ظریف به سرعت اجرای فرمان رهبری اشاره کرده و می‌گوید: «اگر خاطرم باشد جلسه روز شنبه بود و دو شنبه ساعت ۱۱ صبح این اقدام انجام شد.» ظریف تأکید بر کافی نبودن «صرف بازگشت امریکا» را این طور تشریح کرده است: «به‌خاطر اینکه برجام در شرایطی مذاکره شد که نوع دیگری از تحریم‌ها علیه ایران مطرح بود و رفع آن تحریم‌ها در داخل برجام تشریح شد.»
اروپا: جداً نگران شدیم
ظاهراً حتی تیم پرسرو صدای ترامپ هم فکر نمی‌کرد ایران در دقایق آخر حضور او در کاخ سفید با چنین سرعتی به سمت تعدیل تعهدات برجامی حرکت کند. در حالی که در اولین روز هفته جاری، یک نماینده مجلس ایران هشدار داد که اگر امریکا تا دو هفته دیگر تحریم‌های بانکی و نفت را حذف نکند، ایران بازرسان آژانس را از ایران اخراج و حتماً اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف خواهد کرد، مایک پمپئو این موضع‌گیری را یک «تهدید» خواند، ولی گفت که این کار ایران «حتی فراتر از نقض توافق برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) است.» در این بین، اروپاییان ظاهراً بیش از همه دچار نگرانی شده‌اند. در حالی که تروئیکای اروپایی ظرف دو هفته گذشته دو بار درباره غنی‌سازی ۲۰ درصدی ایران بیانیه مشترک صادر کرده و دولت‌های اروپایی هم تک تک به آن واکنش نشان داده‌اند، دیروز «جوزف بورل» مرد نسبتاً محافظه‌کار کمیسیون اروپایی نیز با صدور بیانیه‌ای از غنی‌سازی ایران ابراز نگرانی کرد و گفت: «ما عمیقاً از گام‌های نگران‌کننده‌ای که ایران طی دو سال قبل برداشته ابراز تأسف می‌کنیم و یادآور می‌شویم که اتحادیه اروپا مکرراً از ایران خواسته تمام اقدامات متناقض با تعهدات برجامی خودش را به عقب برگرداند.» کمیسیونر سیاست خارجی اتحادیه اروپا، غنی‌سازی ۲۰ درصدی ایران را «تحولی بسیار جدی» خوانده که «اثرات اشاعه‌ای حادی» دارد و گفته است: «در این برهه حساس، اقدام ایران همچنین خطر تضعیف تلاش‌هایی را دارد که با هدف تقویت فرایند دیپلماتیک موجود انجام شده بودند. ما از ایران می‌خواهیم از تنش‌زایی بیشتر اجتناب کند و این مسیر حرکت را بدون معطلی بازگردد.»
دیپلمات اروپایی مدعی است که به‌رغم چالش‌های جدی که برای برجام پیش آمد، اتحادیه اروپا به تلاش سخت برای حفظ آن ادامه داده و گفته است: «اقدام ایران همچنین با بند‌های مشخص برجام درباره فردو همخوانی ندارد و به‌صورت بالقوه اثرات اشاعه‌ای حادی دارد.» او گفته که اروپا بار دیگر بر «تعهد محکم و حمایت مداوم» بر توافق هسته‌ای ایران تأکید می‌کند.
نظر شما
آخرین اخبار
