بازگشت طراح اغتشاشات به صحنه

سه هفته پس از سکوت نسبی رسانه‌های تصویری و مکتوب امریکا درباره اغتشاش، که حتی مورد اعتراض و کنایه برخی روشنفکران در ایران قرار گرفته بود، سرانجام بایدن و وزیرخارجه‌اش سکوت خود را شکستند و اعلام کردند که در کنار اغتشاشگران ایران ایستاده‌اند. از همان ابتدا این پرسش مطرح بود که چرا امریکا که قطعاً و براساس شواهد میدانی از جمله دیدار ۲۰ شهریور کارشناسان امنیتی این کشور با سران کومله و دموکرات در اقلیم شمال عراق، طراحی آشوب را برعهده گرفته بود، سکوت کرده است. دو دلیل عمده می‌توان مطرح کرد. اول، آشو‌ب‌ها کم‌مایه بود و جان و رمقی نداشت و امریکا برای ورود به صحنه باید یا منتظر اوج‌گرفتن آن می‌ماند یا منتظر فروکش‌کردن آن، زیرا در هر دو حالت، دلیلی برای صحنه‌گردانی مستقیم می‌یافت. دوم، امریکا به‌تجربه دریافته بود هرگاه مستقیماً به امید آنکه به آشوبگران پشتگرمی بدهد، وارد صحنه می‌شود، با برانگیختن احساسات ملی‌گرایانه، استقلال‌طلبانه و ضداستکباری مردم ایران، صحنه را به ضرر خود عوض می‌کند، بنابراین این‌بار سکوت کرد تا آتش معرکه شعله‌ور شود یا فروکش کند. اکنون پس از فروکش‌کردن آن باکی ندارد که از طراحی و پشتیبانی مستقیم خود در این عرصه رونمایی کند، زیرا این نقشه دوم امریکاست که همچنان روی اثرگذاری دخالت مستقیم خود در اغتشاشات ملل دیگر امیدوار است و آن را نوعی پشتگرمی می‌پندارد؛ اشتباهی که چهل‌سال است درباره ایران مرتکب می‌شود. دلیل سومی هم قابل تأمل است: لابی صهیونیست‌ها. به این معنی که برخلاف سکوت امریکا، اسرائیل از همان ابتدا به‌خاطر حملات ایران علیه پایگاه‌های موساد در مقر‌های کومله، نسبت به اغتشاشات ایران ساکت نبود و سرانجام بعد از سه هفته لابی صهیونیستی بایدن را وادار به واکنش کرد. در متن بیانیه استراتژی امنیت ملی امریکا، عبارتی هست که به‌نظر می‌رسد پس از تنظیم آن و همزمان با اغتشاش در ایران به این متن اضافه شده است: «در حالی که همه این کار‌ها (اقدامات هسته‌ای) را انجام می‌دهیم، همواره در کنار تلاش مردم ایران برای حقوق اساسی و کرامتشان که مدت‌هاست رژیم تهران آن را انکار کرده می‌ایستیم». در حالی که موج اغتشاشات خیابانی فروکش کرده و امنیت تا حدی برقرار شده است، دولتمردان کاخ سفید دورنمای جدیدی را از این آشوب‌ها ترسیم کرده‌اند. جو بایدن در سخنان جدید خود مدعی شد خیزشی که از سوی جوانان ایرانی شروع شده است او را متحیر کرده و این موج به این زودی‌ها نمی‌خوابد. این اظهارات را اگر در کنار سخنان مداخله‌جویانه دیگر مقامات امریکایی قرار دهیم، بیانگر این است که واشنگتن برای ناامن کردن ایران به بهانه حقوق بشری برنامه دارد. آشوب‌های خیابانی در ایران در حالی وارد پنجمین هفته خود شده است که غربی‌ها کماکان به آتش‌افروزی‌های پیدا و پنهان خود ادامه می‌دهند. ایران بار‌ها نسبت به مداخلات غربی‌ها در امور داخلی کشورمان هشدار داده، اما مقامات امریکایی مثل همیشه به این هشدار‌ها بی‌اعتنا بوده و سعی دارند از آب گل‌آلود ماهی بگیرند. پس از حمایت‌های مکرر مقامات امریکا از آشوب‌های داخلی سال‌های گذشته ایران، این بار نوبت به جو بایدن، رئیس‌جمهور امریکا رسید تا پس از سه هفته سکوت نظر واقعی خود را درباره این اعتراضات بیان کند. طبق گزارش سی‌ان‌ان، بایدن جمعه شب گفت که از نحوه واکنش ایرانی‌ها به مرگ مهسا امینی، حیرت زده شده است. بایدن همچنین در اظهاراتی که نشان‌دهنده تلاش‌های واشنگتن برای تنفس مصنوعی به آشوب‌ها در ایران است، مدعی شد: «این تظاهرات‌ها چیزی را بیدار کرده که تا مدت‌های بسیار بسیار طولانی خاموش نخواهد شد». بایدن گفت: «من مدت بسیار بسیار زیادی است در زمینه سیاست خارجی فعالیت می‌کنم. آنچه [مرگ مهسا امینی]در ایران بیدار کرد مرا متحیر کرده. چیزی را بیدار کرده که فکر نمی‌کنم تا مدت‌های بسیار بسیار زیاد خاموش شود.»‌رئیس‌جمهور امریکا همچنین گفت: «ایران بایستی به اعمال خشونت علیه شهروندان خودش که فقط بر اساس حقوق اساسی خودشان رفتار می‌کنند پایان دهد. می‌خواهم این را بدانید که ما با شهروندان و زنان شجاع ایران هستیم.» بایدن با قدردانی ازچیزی که او آن را جامعه ایرانیان امریکا خواند، گفت: «ادامه دهید. کار مهمی انجام می‌دهید.» حمایت آشکار بایدن از آشوب‌های ایران و تداوم آن در ماه‌های آینده نشان می‌دهد که دولتمردان کاخ سفید مثل همیشه برای ناامن کردن داخل ایران برنامه‌ریزی کرده‌اند و قصد دارند آتش اعتراضات را همچنان شعله‌ور نگه دارند، زیرا ناامنی گسترده در ایران به نفع غرب و متحدان منطقه‌ای آن در خاورمیانه است. برنامه واشنگتن برای تداوم بحران در ایران اگر سخنان بایدن را با اظهارات دیگر مقامات امریکایی تطبیق دهیم، به این جمع‌بندی می‌رسیم که واشنگتن سعی دارد آتش اعتراضات داخلی را در ایران همچنان شعله‌ور نگه دارد. این مسئله در اظهارات اخیر باراک اوباما، رئیس‌جمهور سابق امریکا هم به خوبی مشهود است که در مصاحبه‌ای با اشاره به آنچه او رویکرد عدم حمایت از اعتراضات سال ۸۸ ایران خواند، گفته است: «با نگاه به گذشته، این رویکرد اشتباه بود». او گفت: «هر جا بارقه‌ای از امید می‌درخشد و مردم در طلب آزادی هستند، باید آن را در کانون توجه قرار داده و با آن ابراز همبستگی کنیم.» به نظر می‌رسد اوباما که مدعی است در واکنش به اعتراضات در ایران سهل‌انگاری کرده است این بار به بایدن مشاوره داده تا اشتباه ادعایی دولت او را تکرار نکند و این بار و با فروکش کردن اعتراضات با همه توان در کنار معترضان ایرانی بایستد. هرچند دولت امریکا در سال ۲۰۰۹ نیز علناً از اعتراضات داخلی ایران حمایت می‌کرد و مستقیماً به آشوب‌های خیابانی دامن می‌زد. علاوه بر بایدن، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه امریکا نیز روز جمعه در دیدار با گروه موسوم به فعالان مدنی از حقوق معترضان در ایران گفت: «شاهد پدیده‌ای کاملاً درخور توجه در ایران هستیم که از سوی زنان و جوانان رهبری می‌شود. این مردم ایران هستند که با شجاعت فوق‌العاده برای حقوقی که از آن‌ها سلب شده، ایستادگی می‌کنند.» بلینکن در این دیدار مدعی شد: «رژیم ایران تلاش می‌کند نشان دهد که اعتراض‌ها به نحوی در خارج از ایران طراحی می‌شود. اگر آن‌ها واقعاً این موضوع را باور داشته باشند، یعنی اساساً مردم خود را درک نمی‌کنند.» او افزود: «ما در حال کار برای حمایت از کسانی هستیم که بر حقوق اساسی خود از جمله حق آزادی بیان، حق تجمع و ارتباط با یکدیگر پافشاری می‌کنند.» ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه امریکا هم چند روز پیش در سخنانی گفت که توافق هسته‌ای ایران، در حال حاضر تمرکز امریکا نیست و اذعان کرد دولت این کشور در عوض بر حمایت از اغتشاشگران در ایران تمرکز کرده، زیرا به ادعای او تلاش‌ها برای احیای توافق هسته‌ای به بن‌بست دیگری رسیده است. دولت امریکا در روز‌های گذشته در پشت صحنه و بدون علنی‌سازی، تلاش‌های فراوانی برای تنفس مصنوعی به اغتشاشات در داخل ایران انجام داده است. اما از تلاش‌های علنی ازجمله اعمال تحریم‌های جدید، صدور بیانیه‌های متعدد و تسهیل دسترسی به ابزار‌های اینترنتی برای دسترسی به سایت‌های غیرقانونی در ایران، نیز دریغ نکرده است. حمایت‌های مستمر امریکایی‌ها از آشوب‌ها که ظاهراً جنبه حقوق بشری آن بیشتر برجسته می‌شود تنها برای فریب افکار عمومی است، زیرا اگر امریکایی‌ها دل‌شان به حال ملت ایران می‌سوخت، تحریم‌های چهل‌ساله را لغو می‌کردند تا ایرانی‌ها از دستاورد‌های برجام منتفع شوند، اما با ادامه سیاست فشار حداکثری، بیشتر به معیشت مردم ضربه می‌زنند. امتیازگیری از ایران در پرونده هسته‌ای باتوجه به اینکه این بار غربی‌ها و ایرانی‌های مقیم غرب از آشوب‌ها در ایران حمایت گسترده‌ای کرده‌اند، دولت بایدن هم برای اینکه از متحدانش عقب نماند، مواضع تندی گرفته است. از آنجا که انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره سه هفته آینده برگزار خواهد شد، بایدن به شدت از سوی جریان‌های سیاسی داخلی تحت فشار بود تا موضع رسمی خود را از آشوب‌های ایران بیان کند. لذا، حمایت قاطع از اغتشاشات می‌تواند افکار عمومی داخل امریکا را برای رأی دادن به نامزد‌های دموکرات‌ها تا حدی مجاب کند، زیرا جمهوریخواهان در کمین هستند تا از هرگونه ضعف و اهمال بایدن در عرصه سیاست خارجی به نفع خود بهره‌برداری کنند و سکوت در قبال تحولات داخل ایران می‌تواند فرصت مناسبی برای حزب رقیب در آستانه انتخابات کنگره باشد تا سبد آرای خود را تقویت کند. از سوی دیگر، باتوجه به اینکه در ماه‌های اخیر مذاکرات غیرمستقیم ایران و امریکا بر سر احیای برجام نیز در جریان بود و واشنگتن قصد دارد در پرونده هسته‌ای هم امتیازاتی را از تهران بگیرد، بنابراین آشوب‌ها فرصت خوبی را برای کاخ سفید فراهم کرده تا بتواند در گفتگو‌های هسته‌ای که احتمالاً در آینده از سرگرفته شود، خواسته‌های فرابرجامی خود را به طرف ایرانی تحمیل کند. همچنان که اعمال تحریم‌ها علیه ایران طبق اذعان افرادی نظیر «ریچارد نفیو» که از معماران سیاست‌های تحریمی محسوب می‌شوند برای اینکه بتوانند به شکل برگ‌های چانه‌زنی در مذاکرات مورد استفاده طرف‌های غربی قرار بگیرند بایستی از طریق ایجاد «نارضایتی‌های عمومی» و تهدید به براندازی، محاسبات مسئولان حکومت را عوض کرده و آن‌ها را برای اعطای امتیاز تحت فشار قرار دهند. هرچند هیئت ایرانی بار‌ها گفته که به توافقی به هر قیمت تن نخواهد داد.

برچسب ها: روزنامه ، جوان ، آمریکا ، جوبایدن ، اغتشاشات ، ایران