سران کشورهای جهان، سوءقصد به نخست وزیر سابق ژاپن را محکوم کردند .چه کسانی از ترور آبه سود می برند؟
کامیار-ترور «شینزو آبه» نخستوزیر سابق ژاپن با استفاده از سلاح گرم
دستساز، مردم ژاپن را در شوک فرو برده و واکنشهای گستردهای را در جهان
به دنبال داشته است. آبه از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۷ و ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۰ بهعنوان
نخستوزیر ژاپن از حزب لیبرال دموکرات خدمت کرده بود. در واقع آبه ۶۷ ساله،
رکورددار طولانیترین زمان نخستوزیری در ژاپن بود. او صبح جمعه حین
سخنرانی انتخاباتی به نیابت از نامزد حزب لیبرال دموکرات برای مجلس علیا در
شهر نارا ترور شد. ضارب که یاماگامی تِتسویا ۴۱ ساله معرفی شده و عضو سابق
نیروی دریایی ژاپن است به پلیس گفته به دلیل کینه شخصی که از آبه داشته،
او را با دو گلوله هدف قرار داده است. دانشگاه علوم پزشکی نارا در توضیح
جان باختن آبه گفت، جراحات بهقدری عمیق بود که به قلب وی نیز رسیده بود و
با وجود واحدهای خون متعددی که به او تزریق شد، بر اثر ایست قلبی-تنفسی و
از دست دادن خون زیاد، فوت کرد. فروش سلاح در ژاپن ممنوع است اما گفته
میشود که ضارب از نوعی شاتگان دو لول دستساز برای ترور آبه استفاده کرده
است. نخستوزیر سابق ژاپن از ناحیه سمت راست گردن و ترقوه چپ هدف اصابت
گلوله قرار گرفته بود. «جو بایدن» در بیانیهای ترور آبه را «فاجعهای برای
ژاپن» توصیف کرد و گفت: «بابت مرگ شینزو آبه شوکه و عمیقاً ناراحت شدم».
«ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه نیز در پیامی، به قتل رسیدن آبه را
«ضایعهای جبران ناپذیر» توصیف کرد. کشورهای اروپایی از جمله آلمان،
ایتالیا، جمهوری چک و فرانسه هم ضمن ابراز تسلیت به مردم ژاپن، همبستگی خود
با این کشور را اعلام کردند. برخی از تحلیلهای اولیه نیز احتمال میدهند
عامل ترور شینزو آبه با انگیزه انتقام آساهارا دست به ترور نخست وزیر سابق
ژاپن زده است. شینزو آبه نخست وزیر سابق، دومین سیاستمداری است که طی ۶۲
سال گذشته در ژاپن ترور می شود. ینه جیرو اسانوما رهبر حزب سوسیالیست، سال
۱۹۶٠ با شمشیر سامورایی به قتل رسید. همچنین هواداران فرقه اوم سال ۱۹۹۵ با
پخش گاز سارین در متروی توکیو، ۱۳ نفر را کشتند و دهها نفر را مجروح
کردند. شوکو آساهارا رهبر گروه «اوم شینریکیو» اهل ژاپن بود. او گروه
اومشینریکیو را در سال ۱۹۸۴ بنیان گذاری کرد. شوکو آساهارا خود را هم مسیح
و هم نخستین کسی میدانست که بعد از بودا به مرحله معرفت حقیقی یا تنویر
رسیده است. وی پس از حادثه حمله با گاز سارین در متروی توکیو در سال ۱۹۹۵
دستگیر و محکوم به اعدام شد. حکم اعدام او در ۶ ژوئیه ۲۰۱۸ با دار زدن اجرا
شد. شش نفر دیگر از متهمان حملات متروی توکیو نیز در همان روز اعدام شدند.
در این میان برخی انتقام آساهارا را هم از انگیزه های احتمالی حمله به آبه
بیان کرده اند. وبگاه چینی گلوبال تایمز نوشت: حمله به آبه قطعا جناح راست
ژاپنی را تحریک خواهد کرد. جانشین و حامیان آبه ممکن است از این حادثه
استفاده کنند تا دولت را برای مشارکت فعال ژاپن در QUAD تحت فشار قرار دهند
و ورود ناتو به شرق آسیا را تسهیل کنند. نیروهای دست راستی در ژاپن ممکن
است در بحبوحه رکود اقتصادی و شکافهای اجتماعی، فعالتر شوند و دوباره به
تنش دست بزنند. حمله به آبه ممکن است بازنگری قانون اساسی صلحطلب را تسریع
کند و تأثیرات جدی بر سیاست خارجی، مانند روابط با چین و ایالات متحده
بگذارد. گزینه های جایگزین «بوریس» موج استعفای کابینه، جانسون را از سمت نخست وزیری دولت بریتانیا به زیر کشید مخالفان حتی خواهان کناره گیری او از «سرپرستی کابینه» هستند
شریفی- کمتر از سه سال پیش، بوریس جانسون، محافظهکاران بریتانیا را
به بزرگ ترین پیروزی انتخاباتی این حزب از سال ۱۹۸۷ رساند. ایده او شفاف و
سرراست بود: تحقق برگزیت و خروج کامل بریتانیا از اتحادیه اروپا. جانسون
اما آخر هفته گذشته، پس از استعفای هشت وزیر کابینه و حدود 50 قانون گذار
محافظه کار از کرسی نمایندگی خود در پارلمان، از رهبری حزب و نخست وزیری
استعفا کرد. به گفته منتقدان بوریس جانسون، او علاوه بر «پارتی گیت» و این
که با موج رسوایی اعضای ارشد حزبش در پارلمان روبه رو بود، ایده جدید و
کارآمدی برای ادامه حضور در خانه شماره 10 داونینگ استریت نداشت. بحران
اقتصادی کنونی پس از حمله روسیه به اوکراین، تورم و افزایش قیمت سوخت نیز
سبب شد تا پایان کار جانسون زودتر از آن چه انتظار میرفت، رقم بخورد.
جاستین تاملینسون، معاون رئیس حزب محافظهکار در توئیتر نوشت: «استعفای او
(نخست وزیر) اجتناب ناپذیر بود. ما به عنوان یک حزب باید به سرعت متحد شویم
و روی موضوعات مهم تمرکز کنیم.» محافظه کاران اکنون باید یک رهبر جدید
انتخاب کنند، روندی که ممکن است حدود دو ماه طول بکشد. به گزارش بی بی سی،
بوریس جانسون بعد از کنارهگیری از رهبری حزب محافظهکار و نخست وزیری به
اعضای کابینه اطمینان داد که تا زمان انتخاب رهبر جدید، به عنوان «سرپرست
کابینه» ریاست دولت را در دست خواهد داشت و در مدت باقی مانده، «تغییرات
عمده» در سیاستها اعمال نخواهد کرد. جانسون گفت که هفته آینده برنامه حزب
محافظهکار برای انتخاب رهبر جدید اعلام خواهد شد. با این حال او همچنان از
سوی مخالفانش تحت فشار است تا از مقام نخستوزیری یا سرپرستی کابینه نیز
کنارهگیری کند. حالا با استعفای جانسون، گروهی از محافظه کاران امیدوارند
که قبل از تعطیلات تابستانی پارلمان حداقل دو نامزد اصلی مشخص شوند. دیگران
پیشبینی میکنند که انتخاب رهبر جدید ممکن است تا ماه اکتبر که کنفرانس
سالانه حزب محافظهکار برگزار میشود، طول بکشد. از منظر عرف رایج در حزب
محافظهکار، انتخابات رهبری حزب شامل دو مرحله است. مرحله اول بر عهده
نمایندگان پارلمانی است که با حذف نامزدانی که از حمایت کمتری برخوردارند،
دو نامزد نهایی را تعیین میکنند و مرحله دوم رأیگیری در میان تمامی اعضای
حزب برای انتخاب یکی از دو نامزد اصلی است. تا کنون هیچیک از سیاستمداران
ارشد حزب محافظهکار یا اعضای مستعفی و فعلی کابینه نامزدی خود را اعلام
نکردهاند ولی در رسانه های بریتانیا از چندین نفر یاد میشود. به نظر
میرسد که لیز تراس، وزیر خارجه و بن والاس، وزیر دفاع در میان اعضای
معمولی حزب محبوبیت دارند. والاس به دلیل حمایتش از اوکراین در جنگ روسیه،
از محبوبیت مقبولی در کشورش برخوردار است. با این حال برخی کارشناسان از
احتمال نامزدی ریشی سوناک، وزیر مستعفی دارایی و ساجد جاوید، وزیر مستعفی
بهداشت سخن میگویند و بعید نیست جرمی هانت هم که در سال ۲۰۱۹ رقیب بوریس
جانسون بود دوباره در این رقابت شرکت کند. جرمی هانت به دلیل آن که یکی از
اصلیترین منتقدان دولت جانسون در مدیریت کووید-۱۹ و پارتیگیت است نامش را
به عنوان یکی از گزینههای جانشینی او بر سر زبانها انداخته است.