خیلی سریع و نه چندان پیشبینی شده، از امروز قرار است مذاکرات احیای برجام بعد از حدود سهماهونیم دوباره کلید بخورد. رابرت مالی دیروز به قطر رفت و علی باقری و تیم همراهش هم امروز راهی دوحه میشوند تا در حضور نماینده اتحادیه اروپا به عنوان تسهیلکننده
خیلی سریع و نه
چندان پیشبینی شده، از امروز قرار است مذاکرات احیای برجام بعد از حدود
سهماهونیم دوباره کلید بخورد. رابرت مالی دیروز به قطر رفت و علی باقری و
تیم همراهش هم امروز راهی دوحه میشوند تا در حضور نماینده اتحادیه اروپا
به عنوان تسهیلکننده، در چارچوبی جدید که میتوان نام «۱+۲» روی آن گذاشت،
مذاکرات از سرگرفته شود. مذاکرات البته نه مستقیم، بلکه از طریق ردوبدل
کردن Non-Paper انجام میشود و آنگونه که سخنگوی وزارت خارجه ایران از قول
طرف اروپایی گفته، امریکاییها متعهد شدهاند به تعهداتشان پایبند باشند و
چرخه انتفاع اقتصادی ایران را تضمین کنند. سعید خطیبزاده در آخرین جلسه
هفتگی در کسوت سخنگوی دستگاه دیپلماسی با خبرنگاران داخلی و خارجی همچون
هفتههای گذشته بیش از هر موضوع دیگری، پاسخگوی سؤالات برجامی خبرنگاران
بود. دیروز با توجه به سفر اخیر جوزف بورل به ایران و انتشار اخباری درباره
از سرگیری مذاکرات هستهای، سؤالات خبرنگاران بیش از هفتههای گذشته حول
تعامل آتی تهران – واشنگتن میچرخید. سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره اینکه
آیا مذاکرات پیش رو به همان روال قبلی یعنی NON-Paper ادامه خواهد داشت یا
طرفین قصد دارند به صورت مستقیم با هم صحبت کنند، گفت: «من باید تأکید کنم
که هیچ مذاکره مستقیمی اتفاق نمیافتد و به همان فرمت قبلی و به صورت
غیرمستقیم با تسهیلگری اتحادیه اروپا این گفتگوها انجام میشود.» این
دیپلمات ارشد کشورمان بدون اینکه به زمان و مکان از سرگیری مذاکرات اشاره
کند، گفت: «انشاءالله یکی از کشورهای حوزه خلیج فارس میزبان این گفتگوها
خواهد بود و این گفتگوها طی روزهای آتی و در همین هفته انجام میشود و
شاید مکان برگزاری این مذاکرات با توجه به رایزنی و گفتگوهایی که در حال
انجام است تا پایان امروز به صورت دقیق مشخص و اعلام شود.»ساعاتی بعد از
نشست خبری خطیبزاده، منبعی آگاه در وزارت خارجه قطر به پایگاه خبری
میدلایست گفت که دوحه، میزبان ازسرگیری مذاکرات هستهای ایران خواهد بود.
علاوه بر اینکه این خبر را دیگر رسانههای عربی نیز تأیید کردند. همزمان،
خبرگزاری رویترز به نقل از منابع آگاه اعلام کرد که رابرت مالی، نماینده
امریکا در امور ایران در جریان سفر به پایتخت قطر با وزیر خارجه این کشور
دیدار میکند و علی باقریکنی، مذاکرهکننده ایران نیز امروزبه قطر میرود.
اروپا در نقش تسهیلگر
خطیبزاده در نشست روز دوشنبه با اشاره به
تلاش بورل برای ادامه مذاکرات گفت: «ما از نقش تسهیلگری اتحادیه اروپا و
آقای بورل در این زمینه قدردانی میکنیم. بعد از قطعنامه اخیر شورای حکام
آژانس بورل در تماسهایی که داشتند تلاش جدی کردند که این مذاکرات ادامه
پیدا کند. در تماسی که بورل هفته پیش با آقای امیرعبداللهیان داشتند این
درخواست را مطرح کردند که گفتگوها بر اساس بسته پیشنهادی ایران که قبل از
قطعنامه شورای حکام ارائه کرده بودیم، پیش برود. وزیر خارجه در همین چارچوب
از بورل دعوت کرد که به تهران بیاید تا در این سفر پاسخ واشنگتن به این
بسته مورد بررسی قرار بگیرد.»سخنگوی وزارت خارجه در تشریح گفتگوهای انجام
شده با مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: «بورل نظر طرف امریکایی را
منتقل کرده است و ایشان گفتند که امریکا تعهد داده که در چارچوب قطعنامه
۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل عمل کند، به تعهدات خود در این زمینه پایبند
باشد و چرخه انتفاع اقتصادی ایران از احیای برجام را تضمین کند و موضوعات
اختلافی نیز مورد بررسی قرار بگیرد.»وی تصریح کرد: «اینکه در محتوا و در
شکل و در هر دو موضوع توافقاتی شده است را میتوانم تأیید کنم، ولی اینکه
واقعاً امریکاییها بر اساس برنامه پیشبینی شده در عمل نشان خواهند داد که
از میراث ترامپ عبور خواهند کرد و عضو مسئولی خواهند بود یا نه، باید
منتظر بمانیم که آیا آنها به تعهداتی که در این زمینه دادند عمل میکنند
یا نه.»
میتوانستیم اقدامات بیشتری صورت دهیم
هر زمان که زمزمه جدی
شدن مذاکرات به گوش میرسد، خاطره بدعهدی امریکاییها و خروج دونالد ترامپ
از توافق هستهای موضوع لزوم اخذ تضامین از امریکا در مسیر مذاکرات احیای
برجام را بیش از پیش برجسته میکند. خطیبزاده ضمن تأکید بر اینکه
امریکاییها بارها نشان دادند که از همه ابزارها استفاده میکنند تا به
تعهداتشان عمل نکنند و محتوای مذاکرات را خالی کنند، خاطرنشان کرد: «ما با
قاطعیت و جدیت این مذاکرات را با فرض عدم اعتماد قطعی به امریکاییها جلو
بردیم. بزرگترین تضمین برای ملت ایران توانمندیهای خودش است. طرف مقابل
یک بار از برجام خارج شد و در مقابل نیز دید که ما در هیچ حوزهای یک گام
هم عقب نمینشینیم و اگر امروز قدمهای بیشتری را برنمیداریم از باب
نتوانستن نیست از باب نخواستن است و ما میتوانیم قدمهای بیشتری
برداریم.»وی افزود: «آنچه که تضمین ذاتی است توانمندیهای ملت ایران است
البته تضامین مختلف در این توافق دیده شده. ما در مورد آنها حساس هستیم و
اینها باید جمعبندی و نهایی شوند.»