تیغ دو لبه افزایش قیمت نفت

قیمت نفت درپی تنش‌ها در شرق اروپا در حال پیشروی است. حالا صحبت از پیش بینی نفت 180 دلاری هم می شود. اما سوال اینجاست که از این افزایش قیمت باید خوشحال بود یا ناراحت؟ واقعیت آن است که پاسخ این سوال بستگی به رفتار سیاستگذاران‌ در مواجهه با چنین اتفاقی دارد. به بیان دیگر مقطع کنونی را می توان یک برهه سرنوشت ساز برای مسیر حرکت اقتصادی دانست که می تواند در کنار احیای توافق برجام تبدیل به یک فرصت درخشان برای اقتصاد کشور شود. اما همین افزایش قیمت نفت در صورت مواجهه بد با آن حتی می‌تواند بحران کنونی را تشدید کند. تجربه همین دو دهه گذشته نشان داد که نفت بالای 100 دلار می‌تواند در نتیجه سیاست‌های غلط هیچ ثمری برای اقتصاد کشور نداشته باشد. در دولت محمود احمدی نژاد تجربه بیشترین فروش نفت در تاریخ را داشتیم اما در نهایت دولت دهم کشور را با تورم 40 درصدی تحویل بعدی داد. واکاوی دلایل آن البته به تفصیل قابل بررسی است اما واقعیت آن است که تجربه کشورهای نفتی و توسعه یافته به ما می‌گوید که نفت اگر در جهت توسعه زیرساخت‌ها و انتقال تکنولوژی به کشور به کار گرفته شود می‌تواند اثرات بلند مدت مثبت در اقتصاد داشته باشد چنانکه نروژ به عنوان یک کشور نفتی توسعه یافته از آن بهره برده است. اما اگر قرار باشد درآمد نفتی بالا صرف مصارف جاری کشور شود که متاسفانه سند دخل و خرج کشور نیز موید این موضوع است باز هم باید شاهد تورم بالا در کشور باشیم. بیماری هلندی که رابطه بین بهره‌برداری بی‌رویه از منابع طبیعی و رکود در بخش صنعت را توضیح می دهد، سال‌هاست گریبان اقتصاد را گرفته و البته این بالا رفتن قیمت نفت می تواند پیچ تاریخی دنده عقب از این رویه اشتباه باشد. به بیان دیگر در این مقطع حساس تاریخی لازم است تا هم مناسبات جهانی را بر پایه تحولات دیپلماتیک به صورت منطقی بهبود ببخشیم و هم در داخل ساختارهای نفت خوار و بی‌بازده را در هم شکسته و به جای آن به توسعه زیرساخت‌های مهم کشور بپردازیم. کم نیستند کشورهایی که می توانند به عنوان الگوی مناسب برای توسعه اقتصادی بررسی شوند و کم نیستند متخصصانی که می‌توانند در این برهه مهم به داد اقتصاد و توسعه آن برسند که البته متاسفانه یا به حاشیه رانده شدند و یا از کشور خارج شده اند. به نظر می‌رسد این فرصت طلایی را نباید با تداوم همان رویه های معیوب باز هم از دست داد.

برچسب ها: روزنامه ، ابتکار ، نفت