حیات یا ممات ارز 4200 تومانی

‌سید حمید حسینی
عضو اتاق بازرگانی ایران

حیات یا ممات ارز 4200 تومانی بحث روز تمامی محافل اقتصادی است که هر یک از دیدگاه خود به ارزیابی آن می پردازند. اما به نظر می رسد اصلاح این ارز بهتر از حذف آن است. قطعاً اگر ارز ترجیحی را اصلاح کنیم، آثار تورمی آن کمتر از حالتی است که ارز ترجیحی باقی بماند، ولی آثار جانبی دارد که می‌توان آن را با ارائه یارانه نقدی یا توزیع کالای یارانه‌ای تا حدودی دفع کرد، در واقع وجود ارز ترجیحی علاوه بر ایجاد کسری بودجه شدید برای دولت، رانت و فساد نیز ایجاد خواهد کرد.
بی شک براحتی نمی توان در این مورد تصمیم گرفت و عمل کرد زیرا نگه داشتن یا اصلاح ارز ترجیحی تبعاتی را به همراه خواهد داشت، ولی باید بررسی کنیم و ببینیم کدام یک تبعات کمتری دارد، ‌که البته‌ نگه داشتن آن به صلاح کشور نیست.
شرایط موجود نشان می دهد اصلاح ارز ترجیحی ضرورت دارد. با اصلاح ارز ۴۲۰۰ تومانی باید تسهیلاتی برای مردم درنظر گرفته شود، زیرا دولت در حال حاضر توان تخصیص ارز ۴۲۰۰ را ندارد.
نکته مهم این است که ارز ترجیحی تبعاتی دارد که نمی توان آن را نادیده گرفت. این که برخی از کالا‌های وارداتی با ارز ۴۲۰۰ تومانی به کشور‌های همسایه قاچاق می‌شوند، نشان دهنده وجود فساد در این موضوع است، جالب است که در بازار عراق، برنج هندی مشاهده می‌شود، وقتی به هندی‌ها می گوییم موضوع چیست؟ می گویند ما اصلاً به عراق صادرات برنج نداریم، بعد‌ها معلوم شد که برنج وارداتی به ایران، به عراق صادر شده است.
در واقع برندی را که با یارانه برای مردم وارد می‌کردیم، به عمق بازار عراق نفوذ دادیم، در مورد برخی تجهیزات پزشکی نیز این موارد دیده شده که کالای مختص ایران در کشور‌های همسایه دیده می‌شوند. نکته مهم چالش دولت با تامین این ارز است که در صورت تدوام ارز ۴۲۰۰ تومانی، تورم به دلیل کسری بودجه حادتر خواهد شد. از آنجایی که با ارز ۴۲۰۰ تومانی، درآمد گمرکی دولت کاهش پیدا کرده، پس از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، این درآمد به حالت عادی بازخواهد گشت و معافیت‌ها برداشته خواهند شد، این موضوع شاید کمی کسری بودجه دولت را بهبود ببخشد.