بورس گرفتار روابط و رانت های اطلاعاتی

به گزارش خانه ملت، محمدباقر قالیباف در نشست علنی مجلس پس از سخنان وزیر اقتصاد، رئیس سازمان بورس و برخی نمایندگان مجلس گفت: مردم به سیاست های اقتصادی دولت قبل اعتماد کردند و جمعیت بورس از 4 تا 5 میلیون نفر ، امروز به جمعیتی بالغ بر 40 تا 50 میلیون نفر رسیده است.رئیس مجلس افزود: درحال حاضر در بورس از یکسو سهامداران خردی که نه با سرمایه اضافی خود، بلکه با فروش دارایی های ضروری شان وارد بورس شدند و از سوی دیگر سهامدارانی که سرمایه های خود را وارد بورس کردند، روبرو هستیم. همه افراد حاضر در بورس که جمع عظیمی از مردم بوده و بخشی از آنها قشر محروم هستند، باید مورد توجه قرار گیرند و این موضوع چون سیاست کلان دولت ها بوده، باید امروز هم دولت ها در این بخش پاسخگو بوده و به آن توجه کنند.
وی اظهار کرد: لذا اولین نکته ای که دولت باید به آن عنایت داشته باشد، این است که بازار بورس در کشور بازاری مستقل و تنها نیست و این بازار تحت تاثیر سیاست های اقتصادی دولت است، یعنی بازار پولی، مالی و بازار کار و سیاست ها در تجارت، واردات و صادرات در بازار بورس تاثیرگذار هستند.
قالیباف با یادآوری اینکه دولت و رئیس جمهور در معرفی کابینه به مجلس قول دادند که حتما برنامه و سیاست های روشن اقتصادی خودشان را به مجلس اعلام خواهند کرد ادامه داد: بهتر است این سیاست ها مشخص و روشن شود.قالیباف خطاب به وزیر اقتصاد گفت: آقای خاندوزی، ازشما که فرزند مجلس هستید و در دولت تشریف دارید، انتظار داریم همان موضوعاتی که در اینجا بحث می کردیم، محقق شود. در جلسه ای کارشناسی به شما گفتم که توجه کنید، امروز سهامداران خرد ما نیاز دارند که شما ابزار لازم برای پوشش ریسک بورس و حمایت از آنها را به کار گیرید.رئیس مجلس با بیان اینکه نقد شوندگی و شفافیت از اولویت ها و انتظارات و مطالبه مردم و مجلس است گفت: بورس بازار سرمایه است و بازار سرمایه برای رونق تولید و توسعه زیرساخت های کشور است، امروز چه میزان از اعتبارات بورس به سمت تولید و زیرساخت ها هدایت می شود.

رشد اقتصادی نزدیکِ صفر
در این جلسه وزیر اقتصاد با اشاره به اینکه با آغاز به کار دولت رئیسی درجه‌ای از خوشبینی به بازارها بازگشت گفت: در این راستا از ۲۸ خرداد تاکنون بازارها حدود ۳۰۰ هزار واحد رشد کرده‌اند.به گزارش ایلنا، سیداحسان خاندوزی با بیان اینکه اقتصاد ایران در یکی از مهم‌ترین نقاط تحولی خود قرار دارد گفت: بیش از یک دهه رشد اقتصادی نزدیک به صفر و تورم بی سابقه مزمن بنگاه‌ها را با چالش تامین مالی تولید مواجه کرد که بازار سرمایه در این راستا باید نقشی ایفا کند.وی افزود: سومدیریت گذشته که منجر به رشد بی‌منطق و حبابی شاخص بورس در نیمه اول سال ۹۹ و کاهش ۴۵ درصدی شاخص در نیمه دوم این سال شد، موجب ناراحتی و خشم سهامداران خرد و تازه وارد و وارد شدن زیان به آن‌ها شد. بازار سرمایه که می‌توانست فرصتی برای توسعه باشد، این چنین به چالش تبدیل شد.خاندوزی اظهار کرد: خوشبختانه با رای ملت به دولت آقای رئیسی و بازگشت درجه‌ای از خوش‌بینی به بازارها، شاخص از بیست و هشتم خرداد ۱۴۰۰ تا امروز حدود ۳۰۰ هزار واحد رشد کرده است. در بورس کالا که آن هم رکن مهمی از معاملات اقتصادی و شفافیت اقتصادی و کاهش رانت هاست، در سال جاری ۳۸ میلیون انواع محصولات مختلف معامله شده به نسبت به ۱۲ ماه کل سال گذشته به ۳۴ میلیون تن بوده، در ۷ ماه گذشته شاهد وضعیت بهتری بود ایم.وی با بیان اینکه حرکت قیمت‌ها در بازار سرمایه در جهان بنا به ذات خود همراه با نوسانات است و بیشتر محلی برای حضور ریسک‌پذیر هاست، تصریح کرد: با این حال بررسی ها نشان می دهد بازدهی بازار سرمایه در اقتصاد ایران در بازه بلند مدت ۱۰ ساله بیش از همه بازارهای رقیب مانند بازار طلا، مسکن و... است.خاندوزی گفت: برنامه اصلی ما در حوزه بازار سرمایه افزایش نقش این بازار در تامین مالی تولید، متنوع کردن ابزارها و محصولات، حذف قیمت‌گذاری غیر ضرور، سپردن موضوع قیمت به ساز و کار رقابتی بورس کالا و انرژی تسهیل ورود شرکت ها به بازار سهام، کاهش هزینه انتشار اوراق، رفع انحصار ها و فرآیندهایی که متاسفانه برای گروه ایجاد انحصار کرده در فعالیت بازار سرمایه مانند سبدگردانی و کارگزاری، اصلاح نظام حکمرانی شرکتی و مدیریت تعارض منافع میان سهامداران خرد و عمده، تشویق به سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازار سرمایه تا جامعه به تدریج بتواند خود را با این وضعیت بازار تطبیق دهد و کسانی که اطلاعات کمتری دارند مستقیماً وارد نشوند و امور را به دست تحلیلگران سرمایه متخصص بسپرند.
بازگرداندن اعتماد و ثبات
رئیس سازمان بورس نیز گفت: از دغدغه نمایندگان در مورد وضعیت بازار سرمایه تشکر می کنیم و امیدواریم با توجه به این دغدغه ها و عزم و اراده تیم اقتصادی دولت، وضعیت بازار به ثبات مناسبی برسد. با توجه به اینکه کمتر از یک ماه است که در سازمان بورس مشغول شده ام، برنامه های خوبی برای بهبود وضعیت و ایجاد ثبات در بازار انجام شده که مهمترین ماموریت ما ایجاد ثبات و بازسازی اعتماد مخدوش شده همه سهامداران است و با توجه به اینکه اعتماد عمومی در پروسه چندین سال از بین رفته، مطمئن هستیم که یکباره باز نمی گردد و به کمک همه سیاستگذاران برای بازگشت اعتماد نیاز داریم. مجید عشقیوی با اشاره به برنامه های سازمان بورس برای بهبود وضعیت بازار، بیان کرد: نکاتی که نمایندگان بیان کردند، در این برنامه ها دیده شده و مهمترین برنامه بحث حمایت از حقوق سرمایه گذاران با تاکید بر منافع بلندمدت است. البته بازار سرمایه جایی نیست که ما وجوه مورد نیاز و لازم و ضروری خودمان را در مدت یک تا دو هفته، سودی به دست بیاوریم. بنابراین باید بازار سرمایه را با دید بلندمدت نگاه کنیم.رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در ادامه تصریح کرد: شما اگر روند شاخص سودآوری بورس را ببینید در بلندمدت این شاخص هیچ مشکلی ندارد، اما نوسانات کوتاه مدت، سرمایه گذاران را اذیت می کند و این نوسانات کوتاه مدت با برنامه ریزی هایی قابل مدیریت است. بحث تامین مالی تولید از این جهت برای بازار مهم است که منافع و سوداوری بلندمدت، شرکت ها را تامین می کند و باعث می شود که سرمایه گذاران از این محل سود ببرند.

نوسانات بورس ناشی از بی‌تدبیری
در ادامه معاون مطالعات اقتصادی مرکز پژوهش های مجلس تاکید کرد: نمی توان انتظار داشت که هم قیمت ارز رو به کاهش باشد و هم شاخص کل بورس افزایش سریع داشته باشد، یا نمی توان انتظار داشت که هم نرخ تورم کاهش یابد و از سوی دیگر شاخص کل بورس رو به افزایش باشد. سید علی روحانی بیان کرد: روند بازار سرمایه پس از رشد چهار پنج ماهه ابتدای سال ۹۹ وارد یک فضای نزولی و نوسانی تا به امروز شد و رشد سال گذشته نیز سازگار با متغییرهای اقتصادی نبود. همچنین ریزش و نوسانات بازار نیز ناشی از بی تدبیری در مدیریت بازار بوده است.وی اظهار کرد: اگر بخواهیم ارزیابی از روند بازار داشته باشیم، باید قبول کنیم رشدی که از ابتدای سال ۹۹ در بازار سرمایه وجود داشت، بالا بوده ولی به لحاظ میزان تامین مالی، سهم افزایش سرمایه شرکت ها که عمدتاً از محل تجدید ارزیابی بوده و سهم دولت نیز مشخص است. برای ارزیابی عملکرد دولت باید به قانون بورس اوراق بهادار مراجعه کنیم.معاون مطالعات اقتصادی مرکز پژوهش های مجلس کارکردهای قانون بورس اوراق بهادار را حمایت از سرمایه گذاران، ساماندهی، حفظ و توسعه بازار و نظارت بر حُسن اجرای قانون برشمرد و تصریح کرد: این موارد باید مبنای سوال نمایندگان در حوزه های نظارتی قرار گیرد.وی تاکید کرد: افزایش قیمت سهام شرکت ها منجر به افزایش شاخص کل می شود، اگر ثبات ارز داشته باشیم، شاخص کل صعودی خواهد بود، اگر خلق پول صورت گیرد، شاخص کل افزایش می یابد، از طرفی دیگر اگر بهبود شرایط سرمایه گذاری برای سرمایه گذاران خرد را داشته باشیم نیز به بهبود شاخص کل کمک خواهد شد، همچنین اگر افزایش صادرات و تولید شرکت های بورسی را داشته باشیم، شاخص کل بازار مثبت خواهد شد و نهایتاً اگر قیمت گذاری ها رها شود، نیز به مثبت شدن بازار کمک می کند؛ اما همه متغیرهای گفته شده لزوماً خوب نیستند. برخی از موارد عنوان شده موجب تشدید فقر و بحران اقتصادی در کشور می شود. در میان موارد عنوان شده باید به مواردی توجه کرد که علاوه بر بهبود اقتصاد کلان کشور به بورس نیز کمک کند.
وی افزود: چنانچه کسری بودجه در کشور کنترل شود و ما بتوانیم انضباط پولی در کشور ایجاد کنیم، این فاکتور می تواند مانع رشد سریع بازار شود. نمی توان انتظار داشت که هم قیمت ارز رو به کاهش باشد و هم شاخص کل بورس افزایش سریع داشته باشد، یا نمی توان انتظار داشت که هم نرخ تورم کاهش یابد و از سوی دیگر شاخص کل بورس رو به افزایش باشد، یا انتشار اوراق صورت گیرد و انتظار داشته باشیم که شاخص کل بورس رشد پایدار داشته باشد.