تحولات این روزهای افغانستان و تسلط مجدد طالبان بر نواحی مختلف این کشور رنجور و درد دیده و ایستادگی مردم دره پنجشیر در مقابل این گروه به رهبری احمد مسعود نشان میدهد که این مردم به هیچ وجهی قصد ندارند که زیر سلطه ارتجاع طالبانی بروند و پیشرفت و توسعهای که طی 20 سال گذشته برای آن زحمت کشیدهاند را به یکباره از دست بدهند.
آرمان ملی- حمید شجاعی:
تحولات این روزهای افغانستان و تسلط مجدد طالبان بر نواحی مختلف این کشور
رنجور و درد دیده و ایستادگی مردم دره پنجشیر در مقابل این گروه به رهبری
احمد مسعود نشان میدهد که این مردم به هیچ وجهی قصد ندارند که زیر سلطه
ارتجاع طالبانی بروند و پیشرفت و توسعهای که طی 20 سال گذشته برای آن زحمت
کشیدهاند را به یکباره از دست بدهند. با این حال همچنان مردم امیدوار به
مقاومت احمد مسعود و یارانش در پنجشیر هستند اما طالبانیها درصدند که
رویای حکومت اسلامی خود را به حقیقت مبدل کنند و در این میان حتی کابینه
خود را اعلام کردهاند. از طرفی با وجود اینکه تا چند روز گذشته از کشورهای
مختلفی برای حضور در مراسم تشکیل دولت جدیدی دعوت کرده بودند با رد این
دعوت از سوی همه کشورها خبر رسیده این مراسم نیز لغو شده است. در این میان
توافق آتش بس 72 ساعته میان طالبان و جبهه مقاومت ملی صورت گرفته تا زنان و
کودکان که درگیر جنگ شدهاند از منطقه خارج شوند. لغو مراسم تحلیف دولت
طالبان و نیز آتش بس 72 ساعته به معنای تاثیرهای مقاومت و نزدیک شدن به
توافق و صلح تلقی می شود. البته باید دید تحولات افغانستان در روزهای آینده
به چه سمت و سویی پیش خواهد رفت و تحولات منطقهای و بینالمللی چه تاثیری
در این کشور خواهد گذاشت. افغانستان در فقر و سرگردانی
افغانستان همچنان صحنه ناآرامی و تحولات داخلی است. چنانکه از یکسو دولت
خود خوانده طالبان درصدد برپایی مراسم تحلیف و برپایی دولت موقت حکومت
اسلامی است و از طرف دیگر ولایات افغانستان هر روز شاهد اعتراضات مردمی به
حضور طالبان و حمایتهای پاکستان از این گروه است. چه اینکه پس از درخواست
احمد مسعود فرمانده جبهه مقاومت ملی از مردم این کشور برای قیام ملی علیه
طالبان مردم این کشور هر روز در راهپیماییها و تظاهرات شرکت میکنند. با
این حال اوضاع به لحاظ مختلف در کشور افغانستان خوب نیست و کمکم به بحران
در حوزههای مختلف نزدیک میشود. چنانکه «کانی ویگناراجیا»، مدیر برنامه
توسعه سازمان ملل در اداره منطقهای آسیا و پاسیفیک گفته« بیشمار بودن
چالشهای پیش روی افغانستان، بحرانی را ایجاد میکند که مستلزم اقدام فوری
است. برنامه توسعه سازمان ملل نیز چهار سناریو را تحلیل کرده که میتواند
تولید ناخالص ملی این کشور را به افت شدید و تا ۱۳.۲ درصد برساند. در
بدترین حالت، در این گزارش تخمین زده شده که فقر در افغانستان حدود ۲۵ درصد
رشد میکند. همچنین ۷۲ درصد از جمعیت کنونی افغانستان در فقر زندگی
میکنند. از طرفی یک مقام سازمان ملل در کابل نیز اظهار کرده طالبان از
وعده خود برای محترم شمردن حقوق زنان افغان غفلت میکنند. الیسون داویدیان،
نماینده دفتر زنان سازمان ملل اظهار داشته: «طالبان این بیانیه را تکرار
کرده است که حقوق زنان در چارچوب اسلام محترم خواهد بود، اما هر روز
گزارشهایی از محدودتر شدن حقوق زنان دریافت میکنیم.» به نظر میرسد
طالبان با وضع مقررات اخیر خود برای مردم و به خصوص زنان خیلی زودتر از
آنچه که پیش بینی میشد ماهیت اصلی خود را رو کردهاند و بی جهت نیست که
مردم افغانستان به هر دردی میزنند که از زیر تسلط طالبان خارج شوند و در
این میان با احمد مسعود همراه شدهاند. نقض حقوق انسانی در پنجشیرهر چند که کابل و برخی ولایات در
آرامش نسبی هستند اما ولایت پنجشیر هنوز محل درگیری میان نیروهای مقاونت
ملی و طالبان است و اخبار ضد و نقیضی از تسلط هر دو طرف جنگ به این منطقه
به گوش میرسد. البته بیشتر اخبار پیشروی نیروهای احمد مسعود را تایید
میکنند.در این راستا معاون سابق ریاست جمهوری افغانستان مدعی شده که گروه
طالبان در پنجشیر مرتکب کشتار گسترده زنان و مردان شده و آن را جنایت ضد
بشری توصیف کرده است. خبرنگاران فرصت رسیدن به پنجشیر را ندارند و عدم
دسترسی به اینترنت و منطقه امکان تائید هرگونه ادعا از دو طرف را ناممکن
ساخته است و طی دو روز گذشته دولت جدید طالبان تظاهرات و اعتراضات مدنی را
نیز غیر قانونی اعلام کرده و هشدار داده است که با خاطی ها برخورد خواهند
کرد و این هشدار باعث شده است که اعتراضات روزهای گذشته نیز کاهش یابد. به
گفته قانونی، مواد غذایی و دارو به منطقه پنجشیر نمیرسد و تعدادی مردم از
پنجشیر در حال مهاجرت هستند زیرا آنها تسلط طالبان را نمیپذیرند و به دره
های جانبی میروند و پنجشیر بهصورت کامل به عنوان یک سنگر در اختیار
نیروهای احمد مسعود قرار خواهد گرفت. قانونی میگوید که جنگ پایان نخواهد
یافت و سلسله مقاومت ادامه می یابد و مردم افغانستان با تحولاتی بزرگ شده
اند که طالبان و اندیشه های آنها را نمی پذیرند. وی اعلام کرده تمام
سیاستمداران افغانستان هفته آینده با استفاده از قانون اساسی حرکت بزرگ و
قانونی را آغاز خواهند کرد و افزاید که طالبان قدرت را غصب کرده و آغاز
سناریوی جدید را خبر می دهد. وی بیان کرده است از حقوق آزادی مردم، زنان،
حقوق بشر و ارزشها دفاع می کنند و جامعه جهانی هم این گروه را به رسمیت
نمیشناسند. سخنگوی جبهه مقاومت ملی افغانستان هم اعلام کرده، طالبان
هزاران نفر را از ولایت پنجشیر اخراج کرده و به پاکسازی قومی ادامه میدهد.
علی نظری، در توئیتش به همراه ضمیمه تصویری از پنجشیر اشغال شده توسط
طالبان نوشت: طالبان هزاران نفر را از پنجشیر اخراج کرده است. آنها به
پاکسازی قومی ادامه میدهند و جهان فقط نظارهگر و بی تفاوت به این اوضاع
است. صالح محمد ریگستانی یکی از افراد احمد مسعود نیز با انتشار پیامی
ویدئویی گفته است که جنگ پایان نیافته بلکه تازه آغا شده است و طالبان را
متهم به کشتار و بی رحمی در پنجشیر کرده است. این در حالی است که گروه
طالبان هرگونه انتقام گیری و کشتار در پنجشیر وهرجای دیگر افغانستان را رد
کرده و گفته است که آنها آخرین حدی نرمی و رفتار خوب را در پیش گرفته و همه
را عفو کرده اند. نشست شورای امنیت نشست شورای امنیت سازمان ملل
متحد در حالی با محوریت افغانستان برگزار شد که شرکت کنندگان درباره
چگونگی رویکرد با طالبان و تامین مالی برای ارسال کمک دچار اختلاف نظر
بودند. معاون سفیر چین در سازمان ملل به داراییهای افغانستان در خارج از
این کشور اشاره کرد که مسدود هستند و افزود، این داراییها باید برای این
کشور مصرف شوند و نه به عنوان اهرمی برای تهدید طالبان. در همین حال، سفیر
روسیه در سازمان ملل نیز به لغو مسدود بودن داراییهای افغانستان به نفع
مردم این کشور اشاره کرد. نماینده دائم هند در سازمان ملل نیز در بحثی
درباره افغانستان در شورای امنیت سازمان ملل گفت: اوضاع در این کشور
همچنان شکننده است. در همین حال، پنج کشور عضو گروه بریکس نیز روز پنجشنبه
قویا خواستار جلوگیری از تلاشهای گروههای تروریستی مختلف برای استفاده از
خاک افغانستان برای انجام حملات علیه دیگر کشورها و از سرگیری گفتگوی جامع
درون افغانستانی برای تضمین صلح و ثبات در این کشور شدند. معاون نماینده
آمریکا در سازمان ملل متحد نیز اگر طالبان به همه تعهدات خود پایبند بماند،
ثبات بیشتری در افغانستان و منطقه برقرار کند، همهشمولی گستردهتری را به
نمایش بگذارد و از دستاوردهای بیست سال گذشته در افغانستان محافظت کند،
ایالات متحده با آن گروه کار خواهد کرد. نماینده سازمان ملل متحد در امور
افغانستان نیز گفت، باید راهی پیدا کرد تا این پول به سرعت به افغانستان
سرازیر شود تا از فروپاشی کامل نظام اقتصادی و اجتماعی این کشور پیشگیری
شود، البته با این تضمین که این پول از سوی طالبان مورد سوء استفاده قرار
نگیرند. این در حالی است که آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل در گفت و گویی
با خبرگزاری فرانسه که امروز انجام شد، گفت: ما باید گفتگو با طالبان را
حفظ کنیم و بر اولویتهای خود که گفتگو با هدف همبستگی با مردم افغانستان
است، تاکید داشته باشیم. وی ادامه داد: وظیفه ما گسترش همبستگی با مردم
افغانستان است که از درد و رنج آسیب دیدهاند و میلیونها میلیون نفر از
آنها در معرض خطر مرگ ناشی از گرسنگی قرار دارند. به تعهداتمان عمل کردیم
سخنگوی دفتر سیاسی اظهار کرد: آمریکا و جامعه بینالمللی باید نام رهبران
طالبان را از فهرست تروریسم و و لیست سیاه سازمان ملل حذف کنند. محمد نعیم
گفت: این یکی از بندهای توافقی است که میان طالبان و آمریکا در دوحه امضا
شد و شورای امنیت و کشورهای همسایه نیز بر آن نظارت داشتند. وی ادامه داد:
طالبان به تمامی تعهداتش در توافقنامه دوحه از جمله آغاز دور جدیدی از
روابط با کشورهای همسایه و عدم استفاده از اراضی افغانستان برای آغاز جنگ
علیه منافع آمریکا و همچنین مقابله با گروههای مسلح در افغانستان عمل کرده
است. وی ادامه داد: افغانستان پناهگاهی برای تروریستها نخواهد بود و
اجازه نخواهیم داد که از خاک کشور برای انجام حملات تروریستی علیه دیگر
کشورها استفاده شود. سخنگوی دفتر سیاسی طالبان اظهار کرد: حضور زنان در
دولت یا فراگیر بودن آن همچنان یک امر داخلی محسوب میشود. وی تاکید کرد:
کار زنان در افغانستان امکان پذیر است و مشکلی در این مورد وجود ندارد، اما
جزئیاتی مربوط به محل کار و شرایط عمومی پیرامون آن وجود دارد. این در
حالی است که یکی از اعضای کمیسیون فرهنگی طالبان دیروز (جمعه) در بیانهای
از لغو مراسم تحلیف دولت جدید افغانستان به ریاست طالبان خبر داد.
«ایناما... سمنگانی» در صفحه توئیتری خود بدون اشاره به تاریخ بعدی این
رویداد گفت: مراسم تحلیف دولت جدید افغانستان چند روز قبل لغو شد. به دلیل
آنکه ما نمیخواستیم مردم را بیش از این سردرگم کنیم، رهبری طالبان بخشی از
کابینه را معرفی کرد و کابینه هم اکنون کار خود را آغاز کرده است. برگزاری
مراسم تحلیف کابینه دولت جدید افغانستان چند روز پیش لغو شده بود. رهبری
امارت اسلامی برای اینکه مردم از این بیشتر در سردرگمی نمانند برخی از
کابینه را اعلام نمود و کابینه کار خود را آغاز هم کرده است. شایعاتی که
گویا ۱۱ سپتامبر مراسم تحلیف برگزار میشود، واقعیت ندارد. وی از دادن
اطلاعات بیشتر درباره این مساله که قرار بود مراسم تحلیف ۱۱ سپتامبر برگزار
شود، امتناع کرد و آن را شایعه خواند.