یکشنبهشب با اوجگیری تهاجمات نیروهای طالبان به ولایت پنجشیر در افغانستان، منابع خبری متعدد از حملات هوایی پهپادهای پاکستانی به این ولایت خبر دادند. همچنین حضور رئیس سرویس اطلاعاتی پاکستان (ISI) در کابل نیز با واکنشهای مختلفی روبهرو شده است.
گروه سیاسی: یکشنبهشب
با اوجگیری تهاجمات نیروهای طالبان به ولایت پنجشیر در افغانستان، منابع
خبری متعدد از حملات هوایی پهپادهای پاکستانی به این ولایت خبر دادند.
همچنین حضور رئیس سرویس اطلاعاتی پاکستان (ISI) در کابل نیز با واکنشهای
مختلفی روبهرو شده است. این حملات با واکنش سخنگوی وزارت امور خارجه
جمهوری اسلامی ایران مواجه شد. به گزارش «وطنامروز»، سعید خطیبزاده
روز گذشته در نشست هفتگی با رسانهها در پاسخ به سوالی درباره دخالت نظامی
پاکستان در تحولات افغانستان و حملات یکشنبه شب در پنجشیر و اخبار منتشر
شده مبنی بر اینکه برخی رهبران این منطقه توسط پهپادهای پاکستانی شهید شده و
پاکستان شامگاه یکشنبه به صورت مستقیم و غیرمستقیم در حملات طالبان علیه
مردم پنجشیر دخالت داشته است، اظهار داشت: اخباری که از پنجشیر میرسد،
اخبار نگرانکنندهای است. حملات دیشب (یکشنبه شب) به اشد وجه محکوم است.
شهادت رهبران افغانستانی مایه تأسف و تأثر عمیق است. وی با بیان اینکه
دخالت خارجی را در دست بررسی داریم و باید حتما بررسی شود، اظهار داشت:
تاریخ افغانستان نشان داده مداخله خارجی اعم از مستقیم و غیرمستقیم
نتیجهای جز شکست برای نیروی متجاوز نداشته و مردم افغانستان مردمی
استقلالطلب و غیور هستند و قطعا هر گونه مداخله خارجی محکوم است. به
گفته خطیبزاده موضوع پنجشیر باید از طریق گفتوگو و با وساطت و حضور تمام
بزرگان افغانستان حل شود. سخنگوی دستگاه دیپلماسی تصریح کرد: هیچ طرفی
نباید اجازه دهد این مسیر به برادرکشی ختم شود. طالبان هم به تعهداتش ذیل
حقوق بینالملل و هم به هر آنچه گفته، پایبند باشد. گرسنگی دادن به مردم
پنجشیر و محاصره منطقه پنجشیر و قطع آب و برق این منطقه آنچنان که به ما
گزارش شده، مایه نگرانی است. وی ادامه داد: حقوق بشردوستانه ذیل حقوق
بینالملل باید رعایت شود. جمهوری اسلامی ایران تمام مساعی و همت خودش را
به کار میگیرد که به پایان آلام مردم افغانستان و تشکیل دولت فراگیر در
افغانستان که بازتاب دهنده ترکیب قومیتی و جمعیتی این کشور باشد، کمک کند.
خطیبزاده گفت: تذکر جدی میدهم که تمام خطوط قرمز و تعهدات ذیل حقوق
بینالملل رعایت شود. وی همچنین یادآور شد جمهوری اسلامی ایران با دقت نظر و
از نزدیک تحولات افغانستان را پیگیری میکند. این سخنان در حالی مطرح
میشود که روز شنبه رسانههای پاکستانی در خبری اعلام کردند ژنرال «فیض
حمید» رئیس سرویس اطلاعاتی پاکستان (ISI) در راس یک هیات بلندپایه سیاسی،
امنیتی و اطلاعاتی وارد شهر کابل شد. پس از این اتفاق، درگیریهای طالبان
با نیروی مقاومت مردمی در پنجشیر شدت گرفت و منابع خبری در جریان
درگیریهای یکشنبه شب در پنجشیر از عملیات هوایی پهپادهای پاکستانی در این
ولایت خبر دادند. دخالتهای پاکستان در مسائل داخلی افغانستان با واکنشهای
متعددی در داخل و خارج افغانستان روبهرو شده است. گفتنی است 2 هفته
پیش در جریان دیدار رئیسجمهور کشورمان با «شاه محمود قریشی» وزیر خارجه
پاکستان، حجتالاسلام والمسلمین سیدابراهیم رئیسی با رد هر گونه رویکرد
مبتنی بر قیممآبی در قبال افغانستان گفت: قیممآبی در قبال افغانستان،
الگوی شکست خورده آمریکاست و ظرفیت ایجاد صلح و ثبات پایدار در افغانستان
را ندارد. رئیسی تاکید کرد: «نقش سایر کشورها از جمله همسایگان نیز صرفا
باید تسهیلکننده استقرار حکومت فراگیر و مشارکتی با حضور همه اقوام و
گروههای افغانستانی باشد».
احمد مسعود مردم افغانستان را به قیام علیه طالبان دعوت کرد طالبان در پنجشیر
گروه بینالملل: صبح دیروز همزمان با ادامه درگیریها در پنجشیر،
طالبان مدعی شد بر این ولایت تسلط کامل پیدا کرده است. بر این اساس
«ذبیحالله مجاهد» سخنگوی طالبان در اطلاعیهای از سقوط کامل پنجشیر خبر
داد. وی گفت: آخرین تلاشها برای امنیت کامل در کشور نیز نتیجه داده و
ولایت پنجشیر تحت کنترل کامل طالبان قرار گرفته است. در واکنش به این خبر
احمد مسعود، فرمانده مقاومت مردمی پنجشیر، مردم افغانستان در داخل و خارج
از کشور را به قیام علیه طالبان دعوت کرد. مجاهد در نشست خبری پس از
اعلام تسلط بر پنجشیر گفت: جنگ در افغانستان به پایان رسیده است؛ اکنون با
هم برای بازسازی کشور همکاری میکنیم. وی افزود: مردمی که در دره
افتخارآمیز پنجشیر زندگی میکنند، جزو لاینفک کشور ما هستند. آنها برادران
ما هستند. هیچ تعصبی علیه آنها وجود ندارد. همه حقوقی که سایر هموطنان ما
دارند، مردم پنجشیر نیز از آن برخوردارند. به گفته مجاهد، همه مقامات از
خود پنجشیر انتخاب خواهند شد. مجاهد ادامه داد: اگر مردم پنجشیر در چند روز
گذشته به دلیل اختلال در خدمات تلفن و بسته شدن جادهها آسیب دیدهاند، از
این بابت بسیار متأسفیم، این نیز به خاطر کسانی بود که میخواستند پنجشیر
را به کانون فتنه تبدیل کنند. سخنگوی طالبان تصریح کرد: همزمان با بازسازی
فرودگاه به دست کارشناسان ترکیه، قطر و امارات، کمکهای بشردوستانه نیز در
جریان است، بسیاری از کشورها متعهد شدهاند و ما امیدواریم که سایر کشورها
نیز به مردم مظلوم ما کمکهای بشردوستانه ارائه دهند. جامعه بینالملل نیز
علاقهمند است به مردم افغانستان کمک کند. وی در بخش دیگری از سخنانش گفت:
ما به دنبال حل مساله پنجشیر از طریق مذاکره و تفاهم بودیم اما طرف مقابل
نپذیرفت و ما چارهای جز حل مساله از نظر نظامی نداشتیم. به گفته طالبان،
برخی رهبران جبهه پنجشیر شکست خورده و مابقی از منطقه متواری شدند. طالبان
در پایان به مردم ولایت پنجشیر اطمینان داد علیه آنها تبعیضی رخ نخواهد
داد. فراخوان احمد مسعود برای ادامه مقابله با طالبان پس از
اعلام رسمی طالبان مبنی بر تسلط این گروه بر پنجشیر، «احمدمسعود» فرمانده
جبهه مقاومت ملی افغانستان در پیامی صوتی از همه مردم افغانستان در داخل و
خارج از این کشور خواست از هر طریقی علیه طالبان قیام کنند. احمد مسعود در
این پیام اضافه کرد قیام مسلحانه، تظاهرات در داخل و خارج، نوشتن یا هر راه
دیگر را آغاز کنند و وی در کنار آنها برای آزادی مردم این کشور است. او با
بیان اینکه برای حفظ استقلال، عزت، عدالت و سربلندی کشور مبارزه میکند،
گفت گروه طالبان بدون توجه به اعلامیه علما، با آغاز حمله هویت خود را نشان
داد. فرمانده جبهه مقاومت ملی افغانستان گفت در حمله گسترده طالبان تعدادی
از مردم و خانوادهشان کشته شدهاند. احمد مسعود با اشاره به نقش پاکستان
گفت تعداد زیادی از نیروهای بیگانه در کنار طالبان علیه مردم جنگیدهاند.
در همین راستا امرالله صالح، معاون رئیسجمهور سابق افغانستان با انتشار
پستی در توئیتر اعلام کرد در پنجشیر حاضر است و نبرد با طالبان را دنبال
میکند. در همین حال «علی میثم نظری» سخنگوی جبهه مقاومت ملی افغانستان
ادعای گروه طالبان مبنی بر تصرف پنجشیر را رد کرد و افزود جنگ و مقاومت
ادامه دارد. نظری به رسانههای داخلی و خارجی گفته است مقاومت هنوز ادامه
دارد و ادعای طالبان مبنی بر تصرف کامل پنجشیر صحت ندارد. آخرین
مواضع طالبان درباره تشکیل دولت طالبان با اعلام اینکه مراحل لازم
برای اعلام ترکیب دولت جدید افغانستان سپری شده است، از برخی کشورها برای
حضور در مراسم اعلام دولت جدید دعوت به عمل آورد. یکی از اعضای طالبان که
نامش فاش نشده، به «الجزیره» گفت از شماری از کشورها از جمله روسیه، ترکیه،
چین، ایران، پاکستان و قطر دعوت شده در مراسم اعلام ترکیب دولت جدید
افغانستان در کابل شرکت کنند. در همین حال سخنگوی طالبان دیروز از قصد
طالبان برای دعوت از آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان برای سفر به افغانستان و
همکاری با آلمان در توسعه افغانستان خبر داد. «ذبیحالله مجاهد» سخنگوی
طالبان و سرپرست وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان همچنین صبح دیروز در یک نشست
خبری اعلام کرد با تصرف پنجشیر و پایان جنگ، ترکیب دولت آینده و فراگیر
افغانستان تا چند روز آینده اعلام خواهد شد. وی جزئیات بیشتری در این باره
اعلام نکرد. هفته گذشته «شیرمحمد عباس استانکزی» معاون دفتر سیاسی طالبان
در قطر گفته بود ترکیب دولت جدید 12 شهریور معرفی میشود اما این اعلام به
تاخیر افتاد. در همین حال دیروز مجله نیوزویک به نقل از «انس حقانی» از
رهبران طالبان نوشت: طرح طالبان برای اداره افغانستان مشخص شده که از جمله
اهداف این گروه برقراری امنیت در منطقه پنجشیر است. انس حقانی، پسر جلال
حقانی و برادر سراجالدین حقانی است که معاون رئیس جنبش و رهبر شبکه حقانی
در افغانستان و پاکستان است. حقانی که قبل از سیطره طالبان بر پنجشیر با
نیوزویک مصاحبه کرده، گفت: سیطره بر مقاومت پنجشیر به زمان بستگی دارد که
از طریق دیپلماسی یا زور به دست آید. امارت اسلامی در گسترش سیطره خود در
افغانستان موفق شد. با اینکه امارت اسلامی راهکار مسالمتآمیز و بدون
خونریزی را ترجیح میدهد اما تحت هیچ شرایطی نمیخواهد هیچ منطقهای خارج
از سیطره این گروه باشد. وی با انتقاد از برخی کشورها اعلام کرد: به رغم
اینکه تمام کشورهای جهان میبینند طالبان سیطره افغانستان را در دست گرفته
اما هنوز هیچ کشوری از نظر دیپلماتیک این گروه را به رسمیت نشناخته است.
آخرین بار که طالبان در افغانستان حکومت کرد، از سوی ۳ کشور امارات،
پاکستان و عربستان به رسمیت شناخته شد. تغییر نام گزینه ریاست دولت
در دوره طالبان در حالی که هنوز اعلام رسمی درباره رئیس دولت یا حتی
شکل دولت آینده در افغانستان مطرح نشده است، تارنمای روزنامه پاکستانی
«نیوز» دیروز اعلام کرد رهبر طالبان، «ملا محمدحسن آخوند» و «ملا امیر خان
متقی» را به ترتیب به عنوان رئیس دولت و وزیر خارجه دولت آتی طالبان در
افغانستان معرفی کرده است. این روزنامه انگلیسیزبان روز دوشنبه به نقل از
چند مسؤول طالبان افغانستان که با خبرنگار این رسانه پاکستانی گفتوگو
داشتهاند، نوشت: طالبان آمادگی خود را برای اعلام نهایی دولت اعلام کرده
بود که به دلایل اجتنابناپذیر، این امر به تعویق افتاد. در این گزارش آمده
است: گروه طالبان احتمالا اعلام تشکیل دولت جدید افغانستان را تا روز
چهارشنبه (فردا) یا ممکن است چند روز دیگر به تعویق بیندازد. چند مقام
طالبان طی گفتوگو با خبرنگار روزنامه پاکستانی نیوز اعلام کردند
ملاهبتالله آخوندزاده، رهبر طالبان شخصا ملا محمدحسن آخوند را به عنوان
رئیس جمهوری، نخستوزیر یا سرپرست دولت جدید افغانستان معرفی کرده و
ملابرادر آخوند و ملا عبدالسلام نیز معاونان وی خواهند بود. بر اساس این
گزارش، رهبر طالبان همچنین ملا امیر خان متقی را به عنوان وزیر خارجه دولت
جدید افغانستان معرفی کرده است. گفته میشود ملا محمدحسن آخوند در حال
حاضر رئیس نهاد قدرتمند تصمیمگیری طالبان، شورای رهبری است. روزنامه
پاکستانی نیوز افزود: سراجالدین حقانی، رهبر کهنهکار طالبان و رئیس شبکه
حقانی نیز به عنوان وزیر کشور دولت جدید افغانستان پیشنهاد شده است. به
همین ترتیب، «ملا یعقوب» پسر ملا محمدعمر، بنیانگذار طالبان نیز به عنوان
وزیر دفاع تأیید شده است. ملا یعقوب شاگرد ملا هبتالله آخوندزاده و از
نزدیکان وی محسوب میشود. این اخبار در حالی منتشر شده است که هفته گذشته
خبرگزاری رویترز از توافق سران طالبان بر ریاست «ملا عبدالغنی برادر» معاون
سیاسی رهبر طالبان بر دولت آینده خبر داده بود.