نسخه چاپی
ارسال به دوستان
حسین درودیان
کارشناس مسائل اقتصادی
مدتهاست
با تورم دست به گریبان هستیم اما تورم ایجاد شده از طریق سیستم بانکی کشور
بحثی جدی است. کمیت و کیفیت پولی که بانک‌ها ایجاد می‌کنند، در بلند مدت
متناسب دورنمای کلی اقتصاد را مشخص می‌کند و به عنوان عامل اصلی در تعیین
نرخ تورم بسیار تعیین کننده است. اگر این مساله را در کنار تحولات مرتبط با
مسائل خارج از اقتصاد کنار هم قرار دهیم، دو نیرویی است که سرنوشت اقتصاد
ما را تعیین می‌کند. باید به این موضوع دقت کنیم که خلق پول بانک‌ها و بحث
پول و ارتباط آن با تورم یک ارتباط بلند مدت است. در این شرایط نیازمند
راهکارهایی برای کنترل تورم هستیم. برای اینکه به صورت بنیادین و ریشه‌ای
بتوانیم مسئله تورم را علاج کنیم، ابتدا باید کمیت خلق پول توسط بانک‌ها را
مهار کنیم و ثانیا کیفیت آن را بهبود بخشیم.
در اقتصاد ایران باید به
مسئله کسری بودجه و انتقال آن به پایه پولی نیز بحث های زیادی انجام داد،
اما در وضعیت فعلی این انتقال باید در همان حد رشد درونزای مصارف پول باشد.
یعنی در صورتی که دولت می‌خواهد کسری بودجه را به پایه پولی انتقال دهد،
این انتقال باید حد و حدود داشته باشد.
در این شرایط میزان انتقال کسری
بودجه به پایه پولی ارتباط زیادی به کمیت و کیفیت پول خلق شده توسط سیستم
بانکی دارد. این مساله به تدابیر انجام شده برای کنترل شیوه خلق پول بانک
ها دارد و در صورتی که بتوانیم خلق پول بانک ها را مهار کنیم، آنگاه باید
پولی شدن کسری بودجه متناسب با میزان مهار انجام شده باشد.
البته میزان
کسری بودجه باید متناسب با شرایط فعلی کشور باشد. مثلا اگر تدابیر ما باعث
شد که رشد خلق پول بانک‌ها و در نهایت رشد ترازنامه بانک‌ها در حد ۱۵ درصد
قرار بگیرد، کسری بودجه دولت و رشد پایه پولی از محل کسری هم در همین حد و
اندازه قرار بگیرد. در طرف دیگر قضیه تورم، مسئله این است که بتوانیم نرخ
ارز را باثبات کنیم و گشایش‌های ارزی و تجاری را در مورد کالاهای اساسی
حاصل کنیم و در بلند مدت هم کار بایسته این است که آسیب پذیری‌مان را از
محل تکانه‌های ارزی و خارجی به ویژه کالاهای اساسی خارج کنیم.
