نسخه چاپی
ارسال به دوستان
به گزارش بیبنا به نقل از تسنیم، نابسامانی بازار ارز ناشی از اتفاقات اقتصادی و سیاسی کشور در شش ماه اخیر سبب تغییر سیاست ارزی دولت شد تا بتوان با راه‌اندازی نظام یکپارچه معاملات ارزی یا همان سامانه نیما، تبعات منفی ناشی از این اتفاقات را کنترل کند.یکی از مرسوم‌ترین سیاست‌های ارزی بانک مرکزی که یک رویکرد نامناسب برای کنترل نرخ ارز محسوب می‌شود، تزریق ارز مداخله‌ای به بازار بوده که نتیجه ای جز هدررفت منابع ارزی کشور در پی نداشته و تنها بازار غیررسمی ارز را گسترده‌تر کرده است این در حالی است که در شرایط بحرانی، عمیق بودن این بازار، موجب کنترل‌ناپذیری و آسیب‌های غیرقابل جبران به اقتصاد کشور خواهد شد.
سامانه نیما جایگزین سیاست تزریق ارز مداخله‌ای
از اواخر سال گذشته و به منظور مقابله با معضلات
موجود در نظام ارزی کشور، بانک مرکزی در صدد برآمد تا سامانه‌ای را طراحی و راه‌اندازی
کند که در همین راستا سامانه نیما در جهت «امکان ثبت معاملات»، «ایجاد شفافیت در مبادلات
ارزی»، «جلوگیری از هدررفت منابع ارزی»، «جلوگیری از ورود منابع ارزی به چرخه اقتصاد
سیاه» و «ایجاد نقشه ارزی» ایجاد شده است.
سامانه نیما و جلوگیری از فرار سرمایه
یکی از عمده‌ترین راه‌های فرار سرمایه از کشور،
صادرات کالا و عدم بازگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه تجارت رسمی کشور است. در واقع،
ارز ناشی از صادرات در سالهای مختلف حدود نیمی از منابع ارزی کشور را به خود اختصاص
می‌دهد که با امکانات ایجاد شده در سامانه نیما و سامانه‌های مکمل، این ارز به چهار
روش یعنی «فروش به بانک‌ها یا صرافی‌ها»، «فروش به واردکنندگان قانونی»، «سپرده‌گذاری
ارزی در نظام بانکی» و «واردات» به کشور باز می‌گردد.
سامانه نیما و جلوگیری از قاچاق کالا
همزمان با افزایش حجم بازار نقدی ارز و افزایش تزریق
ارز مداخله‌ای طی سالهای گذشته، تامین مالی واردات کالای قاچاق در کشور به راحتی صورت
می گرفت و واردات بی رویه کالاها به کشور به آسانی ممکن بود. این واردات از طرفی سبب
نابودی تولید داخل و از طرف دیگر سبب آسیب جدی به مصرف‌کنندگان به خصوص مصرف کنندگان
مواد دارویی، به دلیل فقدان نظارت بر کالاهای قاچاق می‌شد.راه اندازی سامانه نیما، با جلوگیری از تامین مالی اقتصاد غیر رسمی، منجر
به تقویت تولید داخل، افزایش درآمدهای گمرکی، نظارت بیشتر بر کالاهای وارداتی و جلوگیری
از واردات کالای قاچاق به کشور خواهد شد.
سامانه نیما و مقدمه‌ای برای یکسان سازی نرخ ارز
یکسان سازی نرخ ارز، سیاستی است که تقریباً هیچ
مخالفی در میان اقتصاددانان برای آن وجود ندارد. این سیاست سبب از بین رفتن رانت و
فساد ناشی از ارز چند نرخی در اقتصاد کشور می شود. اما بدون ایجاد زیرساختی شفاف و
امن برای مبادلات ارزی، تلاش برای یکسان سازی نرخ، به‌هیچ وجه به وقوع نخواهد پیوست.سامانه نیما می‌تواند با شفاف سازی مبادلات
ارزی، امکان تعیین درست نرخ در اقتصاد را ایجاد و مقدمات اجرای سیاست یکسان سازی نرخ
ارز را فراهم آورد. البته تمامی مزیت‌های ذکر شده، در شرایطی قابل تحقق است که الزامات
عملکرد موفق سامانه نیما فراهم شده و در یک فرآیند هوشمندانه، کاستی‌های آن برطرف شود.
