نسخه چاپی
ارسال به دوستان
روز گذشته بعد از تمدید مهلت 5 روزه شورای نگهبان برای بررسی سوابق و تایید صلاحیت ثبت نام کنندگان در انتخابات ریاست جمهوری بالاخره این شورا اسامی هفت نامزد تایید صلاحیت شده را اعلام کرد که واکنش های بسیاری به دنبال داشت. رد صلاحیت کسانی چون علی لاریجانی، اسحاق جهانگیری و محمود احمدی نژاد که پیش تر سابقه ریاست قوه و معاون ریاست جمهوری را با خود داشتند سبب انتقادها و اعتراض های برخی از فعالان سیاسی شد.
هر چند در این دوره با اصلاح قانون انتخابات برخلاف دوره های گذشته روند تعاداد ثبت نام ها و قوانین احراز صلاحیت دستخوش تغییر شده بود و پیش بینی می شد محمود احمدی نژاد و مصطفی تاجزاده و حتی علی مطهری رد صلاحیت شوند اما کمتر کسی گمان می کرد لاریجانی و جهانگیری هم نتوانند از فیلتر شورای نگهبان بگذرند. این اتفاق سبب شد تا نامزدهای اصلی اصلاح طلبان و اعتدال گرایان نتواند وارد رقابت های انتخاباتی شوند اما از سوی دیگر اصولگرایان 5 چهره در لیست داشته باشند. در بیانیه های نامزدهای رد صلاحیت شده و اظهارات منتقدان سیاسی در شبانه روز گذشته تاکید شده است این اتفاق در شرایطی که تحریم و کرونا بر کشور و مناسبات آن سایه افکنده نمی تواند زمینه ساز مشارکت حداکثری و انتخاباتی داغ را فراهم آورد.
نامزدهای ریاست جمهوری
ستاد انتخابات کشور در اطلاعیه شماره ۱۵خود، اسامی نامزدهای انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهوری اسلامی ایران که صلاحیت آنان مورد تایید شورای نگهبان قرار گرفته است را اعلام کرد. این اطلاعیه آمده است: در اجرای ماده ۶۰ قانون انتخابات ریاست جمهوری به آگاهی مردم شریف ایران اسلامی می رساند، اسامی نامزدهای انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهوری اسلامی ایران که صلاحیت آنان مورد تأیید شورای نگهبان قرار گرفته است به ترتیب حروف الفبا به شرح زیر می باشد:آقای سعید جلیلی– فرزند محمدحسن- کد نامزد ۲۲ - آقای محسن رضایی میرقائد– فرزند نجف- کد نامزد ۴۴ - آقای سیدابراهیم رئیس الساداتی مشهور به رییسی– فرزند سیدحاجی- کد نامزد ۳۳ - آقای علیرضا زاکانی– فرزند حسین- کد نامزد ۵۵ - آقای سیدامیرحسین قاضی زاده هاشمی– فرزند سیدحسن- کد نامزد ۶۶ - آقای محسن مهرعلی زاده– فرزند رحیم- کد نامزد ۷۷ - آقای عبدالناصر همتی– فرزند احمدعلی- کد نامزد ۸۸ بر اساس ماده ۶۶ قانون، فعالیت انتخاباتی نامزدهای ریاست جمهوری رسماً از تاریخ اعلام اسامی آنان به وسیله وزارت کشور آغاز و تا ۲۴ ساعت قبل از شروع اخذ رای خاتمه می پذیرد.
رایزنی برای اصلاح
این ردصلاحیت ها به اندازه ای عجیب بود که سید ابراهیم رئیسی درباره رایزنی‌هایش برای رقابتی کردن فضای انتخابات گفت: «از دیروز عصر که از نتایج تعیین صلاحیت‌ها مطلع شدم، تماس‌هایی گرفتم و در حال انجام رایزنی‌هایی هستم که صحنه انتخابات، رقابتی‌تر و مشارکتی‌تر شود.»اما واکنش های چهره هایی که برای ریاست جمهوری بسیار لایق تر از برخی از تایید شدگان بودند اما مورد غضب شورای نگهبان قرار گرفتند بسیار جالب است.
انتقاد آملی لاریجانی: به خدا پناه می برم
بعد از اعلام نام نامزدهای نهایی آیت الله صادق آملی لاریجانی، عضو شورای نگهبان نیز از جمله افرادی بود که به ردصلاحیت های گسترده این شورا اعتراض کرد.
آیت الله صادق آملی لاریجانی در رشته توئیتی در اعتراض به تصمیم شورای نگهبان در انتخابات ۱۴۰۰ نوشت:
از اولین حضور اینجانب در شورای‌نگهبان در سال ۱۳۸۰، قریب به بیست سال می‌گذرد. در تمام این مدت، از شورای نگهبان دفاع کرده‌ام، حتی در سال‌هایی که در قوه قضاییه بودم؛ اما هیچ گاه تصمیمات شورا را تا این حد غیر قابل دفاع نیافته‌ام؛ چه در تأیید صلاحیت‌ها و چه در عدم احراز صلاحیت‌ها.
سبب این نابسامانی‌ها تا حد زیادی، دخالت‌های فزاینده دستگاه‌های امنیتی از طریق گزارش‌های خلاف واقع، در تصمیم سازی برای شورای نگهبان است؛ به ویژه اگر عضو مسئولی که باید گزارش‌های محققانه به شورا ارائه کند خود، عامدانه چیزی بر آن بیفزاید!! چنان که از وزارت اطلاعات با قاطعیت تمام مطلبی نقل می‌کنند، حال آنکه با پرسش از معاونت مربوطه در وزارت اطلاعات به صراحت این مطلب تکذیب می‌شود. گلایه بنده از سر دغدغه‌ای است برای حفظ شأن و اعتبار شورای نگهبان.
این فقیر وقتی با چنین وضعیتی مواجه شدم و استدلال‌هایم را بی‌تأثیر یافتم، این کلام حق متعال را بر همکاران عزیزم در شورا تلاوت کردم: «یا ایها الذین آمنوا اتقوا الله و لتنظر نفس ما قدمت لغد و اتقوا الله ان الله خبیر بما تعملون».
در میانه این زمانه غریب و رفتارهای عجیب به خدا پناه می‌بریم و به محضر او عرضه می‌داریم: اعوذ بک مما استعاذ منه عبادک المخلصون.
جمهوریت نظام فدای مصالح آنی
اسحاق جهانگیری نیز اعلام کرد: با اعلام اسامی نامزدهای نهایی انتخابات ریاست جمهوری از سوی شورای نگهبان، "عدم احراز صلاحیت " اینجانب نیز مشخص شد. به طور طبیعی مسئولیت این تصمیم و مبانی و معیارهای حقوقی و قانونی و نیز آثار سیاسی و اجتماعی مترتب بر آن متوجه شورا است، اما بار بزرگ مسئولیت در پیشگاه خداوند و تعهد در برابر شما هموطنان عزیز را از دوش من برداشت.وی افزود: به خدا پناه می‌برم و عدم احراز صلاحیت بسیاری از شایستگان را تهدیدی جدی برای مشارکت همگانی و رقابت عادلانه گرایش ها و جریان‌های سیاسی بویژه اصلاح گرایان می دانم و امیدوارم که جمهوریت نظام، مشارکت موثر مردم در تعیین سرنوشت خود، منافع ملی و آینده ایران فدای مصالح آنی سیاسی نشود.
راضی به رضای الهی
از سوی دیگر علی لاریجانی نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد: در این دوره از انتخابات، برحسب وظیفه اسلامی، ملّی و انقلابی و بر اساس تأکید رهبر معظّم انقلاب اسلامی مبنی بر حضور حداکثری در انتخابات و توصیه مراجع عظام تقلید و برخی صاحب‌نظران دانشگاهی و اقشار مختلف مردم، لازم دیدم برای خدمتگزاری به ملّت، به صحنه انتخابات وارد شوم.رییس سابق مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: با حمایت شما عزیزان بخصوص نخبگان جامعه، برای رفع مشکلات پیش روی ملّت، عزمی راسخ داشتم؛ اما حال آنکه روند انتخابات اینگونه رقم زده شد، بنده وظیفه خویش را در پیشگاه الهی و ملّت عزیز انجام داده‌ام و راضی به رضای الهی هستم و از همه کسانیکه در این مدّت کوتاه، ابراز لطف فرمودند، سپاسگزارم و امیدوارم برای اعتلای ایران اسلامی، در انتخابات حضور یابید.
حیرت مطهری از رد صلاحیت لاریجانی
نماینده پیشین تهران در توییتر نوشت: از رد صلاحیت خودم با وجود آنکه می‌دانم دلیل قانع کننده‌ای ندارد می‌گذرم، اما از رد صلاحیت آقای لاریجانی که همیشه گوش به فرمان نظام بوده و تجربه گرانسنگی برای امروز جامعه ما داشت در حیرتم! به گزارش ایلنا، علی مطهری افزود: استناد به مصوبه شورای عالی امنیت ملی درباره اقامت یا تحصیل اقوام درجه یک مقامات عالی در کشورهای دیگر، پذیرفته نیست زیرا شورا حق قانون‌گذاری ندارد، قانونگذار فقط مجلس است.
اعتراض بی اثر
پزشکیان نیز که احراز صلاحیت نشد حتی خودش واکنش نشان نداد و حاج مصطفی مولوی، از نزدیکان دکتر مسعود پزشکیان خبر داد که او به رد صلاحیتش اعتراضی نخواهد کرد: چه مبارک سحری بود چه فرخنده شبی/ ضمن تشکر از اقشار مختلف مردم از تمام استان‌ها، شخصیت‌ها و احزاب که لطف و حمایت خود را از آقای دکتر پزشکیان اعلام کرده‌اند، اعلام می‌کنیم که ایشان قصد اعتراض به تصمیم شورای نگهبان را نداشته و هیچگونه رایزنی جهت احراز صلاحیت خود نکرده و نخواهد کرد؛ چون اعتراض به تصمیم گرفته شده موثر نیست.»
شورای نگهبان بی توجه به انتقادها
با وجود انتقاهایی که نسبت به ردصلاحیت ها صورت گرفته، سخنگوی شورای نگهبان در مورد حضور همه سلایق در لیست منتشر شده نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری گفت: به‌طور طبیعی ملاک و معیار اعضای شورای نگهبان قانون اساسی است، اینگونه مسائل در طول رسیدگی‌ها به طور خودکار انجام می‌شود، یعنی ضرورتی ندارد شورای نگهبان نسبت به جناح‌ها و گروه‌های سیاسی بخواهد تصمیم‌گیری کند، چون از جهت قانونی نیز معیاری ندارد و ممکن است یک دوره‌ای از یک جناح افراد بیشتر باشند در دوره دیگر از جناح دیگری؛ این موضوع بستگی دارد به انطباق معیارهای قانونی که افراد ثبت‌نام کردند. عباسعلی کدخدایی درباره دلایل عدم احراز صلاحیت برخی نامزد‌ها گفت:، چون احراز شرایط است، فقط می‌توانیم بگوییم آقای زِیْد یا آقای عَمْرو این شرایط را واجد نبودند و چیز بیشتری نمی‌توانیم بگوییم.وی درباره نحوه رسیدگی به صلاحیت‌ها و استعلام از مراجع رسمی خاطرنشان کرد: گاهی اوقات از مراکز دیگر هم گزارش‌هایی ارسال می‌شود، ما برای دریافت گزارش منعی نداریم و باید از صحت گزارش‌ها اطمینان حاصل کنیم؛ چه گزارش‌هایی که مراجع رسمی ارسال می‌کنند و چه گزارش‌هایی که از سایر مراجع به دست ما می‌رسد.کدخدایی در پاسخ به حق اعتراض کسانی که صلاحیتشان احراز نشده گفت: چون اصولاً در ریاست جمهوری بحث رد صلاحیت وجود ندارد و احراز صلاحیت است، طبق قانون، خود قانونگذار مرحله‌ای برای رسیدگی به اعتراض و شکایت و اینگونه مسائل لحاظ نکرده، در واقع وقتی ما اسامی را اعلام کردیم و وزارت کشور هم اطلاع‌رسانی می‌کند وارد موعد قانونی تبلیغات می‌شویم.
