توسعه کشاورزی پیش شرط امنیت

زیرا هیچ کشوری بدون داشتن غذای سالم و استقلال در امنیت غذایی نمی تواند به امنیت عمومی امیدوار باشد. به همین دلیل در بسیاری از کشورها تقویت بخش کشاورزی در اولویت دولت ها قرار دارد. بی شک مهمترین وظیفه دولت ها فراهم آوردن امنیت غذایی به نوعی است که مواد غذایی به سادگی با قیمت مناسب در دسترس مردم قرار گیرد. البته بسیاری از کشورها ظرفیت کشاورزی ندارند، اما این باعث نمی شود که در انجام وظیفه خود یعنی تامین مواد غذایی برای مردم کوتاهی کنند. این مسئله در مورد کشور ما نیز صادق است، با این تفاوت که با وجود داشتن امکانات و منابع، با چالش های بسیاری در این زمینه روبرو هستیم. کشور ما امکان کشاورزی دارد زیرا به اندازه کافی زمین های حاصلخیز و ظرفیت آبیاری وجود دارد، اما متاسفانه سوءمدیریت باعث شده تا نتوانیم از این ظرفیت های خدادادی برای تامین نیازهای مردم استفاده کنیم .

شرایط متفاوت ایران
نکته قابل توجه این است که شرایط سیاسی کشور ما متفاوت است زیرا در معرض تهدیدها و تحریم‌های گسترده قرار داریم به نوعی که در بسیاری از موارد نمی توانیم نفت بفروشیم تا با درآمد آن مواد غذایی برای مردم وارد کنیم حتی امکان بازگرداند ارزهای خارج از کشور را نداریم. به همین دلیل لازم است بخش کشاورزی را جدی بگیریم. امروزه محصولات کشاورزی دپوشده در آستانه نابودی به معضلی برای مدیریت کشور تبدیل شده است. از سوی دیگر صنایع دامداری، مرغداری، شیلات و... با چالش‌هایی روبرو هستند که ناشی از نبود قانون تمرکز است. در حالی که کشور ما نمی‌تواند در عرصه کشاورزی نیاز مردم را تامین کند، اما مشاهده می کنیم که در تمام طول سال ناچار میشویم برای تنظیم بازار دست به واردات بزنیم. این واردات از گندم، جو، ذرت و حبوبات شروع می شود و به گوشت مرغ، ماهی، گاو، گوسفند ختم میشود. بنابراین می بینیم که در تمامی عرصه ها با چالش روبرو هستیم.

رفع موانع تولیدات کشاورزی
از آنجا که کشاورزی نیازمند حمایت و رفع موانع است، نمایندگان طرح تقویت امنیت غذایی کشور و رفع موانع تولیدات کشاورزی را مطرح و کلیات آن را با رای بالایی تصویب کردند. در این رابطه رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس با اعلام اینکه طرح رفع موانع تولیدات کشاورزی با اتکا به تولید داخلی در اصل 3 و 43 قانون اساسی جمهوری اسلامی تاکید فراوانی شده گفت: در اسناد بالادستی از جمله سیاست های کلی نظام در حوزه کشاورزی و منابع طبیعی هم بحث امنیت غذایی ثبت شده، اما علی رغم تمامی تاکیدات متاسفانه در طول سال های گذشته به بخش کشاورزی به عنوان یک بخش ابزاری و یک بخش معیشتی نگاه شده است. سیدجواد ساداتی نژاد افزود: همه در حوزه انتخابیه با کشاورزان سروکار داریم و مشکلات عدیده آنها را شاهد هستیم. اما متاسفانه نتوانستیم از ظرفیت خدادادی کشاورزی کشور استفاده کنیم. امروز کشاورزی ما به عنوان بخش اقتصادی دیده نمی شود و به عنوان بخش معیشتی دیده می شود.

اثبات ناکارآمدی با مشاهده صف مرغ
ساداتی نژاد تاکید کرد: متاسفانه کشاورزی به عنوان بخش تولید قدرت برای جمهوری اسلامی نیست. حتی نگاه تولیدی هم به بخش کشاورزی نکردیم. بسیاری از اسناد و قوانین وقتی صحبت تولید می شود، ساعت کار برای کشاورز تعیین می کنند، حتی برخی مواقع بیمه کشاورز قطع می شود، چرا که در سر زمین حضور نداشته است، در صورتی که ساعت کاری کشاورز مانند کارگر 8 ساعت نیست.وی تصریح کرد: در موضوع امنیت غذایی همین اتفاقاتی که در سال گذشته ایجاد شد و مشکلات صف های مرغ و میوه شب عید ، مشکلاتی ایجاد شد و دچار چالش بودیم. کشاورزی را به دلیل نگاه معیشتی همیشه به صورت کمبود یا بیشبود در این کشور پیش بردیم و محصولی که بدون برنامه تولید شد، به صورت انباشت روی زمین، روی شاخه های درست و یا زیر درختان در مزارع تلنبار شد و از بین رفت.

مازاد 40 هزار میلیاردی

دلالی مشکل کشاورزی
از سوی دیگر نماینده بافق تاکید کرد: مشکل اصلی کشاورزی، دلالی است و باید در این طرح نقش دلالان را حذف کنیم. محمدرضا صباغیان بافقی این طرح را فاقد پختگی کامل توصیف کرد و گفت: ما در زمینه کشاورزی به قوانین نظارتی نیاز داریم، قوانین باید جامع و تسهیل کننده باشد. در این طرح موضوع دامداری دیده نشده، در حالی که دامداری با کشاورزی تفکیک ناپذیر هستند.نماینده بافق ادامه داد: این طرح با برنامه ششم منافات دارد چرا که ما می خواهیم یک سازمان جدید ایجاد کنیم که در این میان برخی قوانین نقض می شود.

جلوگیری از هدررفت محصولات
همچنین عضو کمیسیون کشاورزی گفت: در این طرح از نابودی محصولات مازاد کشاورزی جلوگیری می کند. جلال محمودزاده گفت: باید ساختارها را تغییر دهیم و تنظیم بازار، نظارتی مستمر بر ذخایر کشاورزی، نظارت بر واردات نهاده ها، تشکیل سازمان معاونت کشاورزی در این طرح دیده شده است. وی گفت: سیب درختی دارد از بین می رود، باید صادرات حمایت کرد و با توسعه ارتباطات همسایگان برای صادرات محصولات کشاورزی پیشقدم شد.

تجمیع تعدد مراکز تصمیم گیر
در ادامه رئیس کمیسیون کشاورزی گفت: این طرح همه مسائل را حل نمی کند، بخش دامپروری و شیلات در گام های بعدی طرح تحول کشاورزی ایران انجام می شود و در راستای کوچک سازی مطرح شده است. بخش هایی که در دولت بوده اند و تا به امروز ناکارآمدی داشته اند، در این ساختار تجمعی شده اند. ساداتی نژاد گفت: اگر در تجارت تمرکز بود، تا امروز چرا وضع بازار این است، چرا تجارت کشاورزی این وضعیت را دارد؟ در هیچ جای دنیا حوزه کشاورزی از مزرعه تا سفره اینقدر پراکندگی وجود ندارد. حوزه سازمان تجارت که در وزارت صمت وجود دارد، تا به امروز نتوانسته مشکل تجارت کشاورزی را حل کند.نماینده کاشان افزود: قرار است این قانون مشکلات 40 ساله کشاورزی را حل کند، اگر در کشاورزی سرمایه گذاری داشتیم، حال و روز آن اینگونه نبود. دلیل آن این است که تمرکز نداریم. بخشی از صنایع در وزارت صمت است، بخشی از صنایع غذایی در وزارت جهاد کشاورزی است، بخشی از کسب و کارها را در وزارت جهاد کشاورزی صادر می کنند. پراکندگی تشکل های کشاورزی وجود دارد و بخشی برای کسب و کار از وزارت تعاون مجوز می گیرد. پراکندگی شدید اختیارات در حوزه کشاورزی وجود دارد.

اجرا و نظارت مهمتر از تصویب
اظهارات نمایندگان نشان می دهد که گویا مجلس به معضل مشکلات بخش کشاروزی پی برده و طرحی برای حمایت از بخش کشاورزی و رفع موانع تهیه کرده که به تاکنون کلیات آن به تایید رسیده است. اما اینکه این قانون کی تصویب شود، کی ابلاغ شود و چگونه بتوان از آن بهره برداری کرد، داستان پر غصه ای است که در آینده متوجه خواهیم شد.