نسخه چاپی
ارسال به دوستان
آیت الله رئیسی تنها نقطه مشترک جریان اصولگرایی است
اصولگرایان به جز انتخابات ۹۶ چندان با رسیدن به وحدت با یکدیگر و توافق روی یک کاندیدای خاص میانه خوبی نداشته‌اند، اتفاقی که بعید به نظر نمی‌رسد در انتخابات ۱۴۰۰ هم تکرار شود.
به گزارش خبرآنلاین، در روزگاری نه چندان دور، جناح راست که چند سالی است با عنوان اصولگرا شناخته می‌شود دو تشکل روحانی خود یعنی جامعه روحانیت مبارز تهران و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم را تحت عنوان جامعتین به عنوان مرجعی برای وحدت و حل اختلاف می‌شناخت.
با درگذشت چهره‌های سرشناسی چون آیت الله محمدرضا مهدوی‌کنی، مرحوم عسگراولادی، آیت لله محمد یزدی و آیت الله محمدتقی مصباح‌یزدی و افزایش نفوذ تشکل‌هایی مثل جبهه پایداری، دیگر جامعتین جامعیت خود را در جناح راست از دست داده و هر بخشی از اصولگرایان زیر چتر یک گروه، شعار وحدت سر می‌دهند ولی در عمل راه خود را می‌روند.
از تلخی انشقاق تا شیرینی ائتلاف
اصولگرایان به جز انتخابات ۹۶ چندان با رسیدن به وحدت با یکدیگر و توافق روی یک کاندیدای خاص میانه خوبی نداشته اند؛ از انتخابات ۸۴ گرفته که شورای هماهنگی نیروهای انقلاب به ریاست علی‌اکبر ناطق نوری نتوانست همه اصولگرایان را حول محور علی لاریجانی جمع کند و به جز محسن رضایی که کنار رفت، قالیباف و احمدی‌نژاد راه خود را رفتند تا انتخابات ۹۲ که باز هم اعضای ائتلاف اصولگرایان به جز حدادعادل حاضر نشدند به نفع دیگران کنار روند و قالیباف، رضایی، جلیلی و ولایتی در کنار هم از روحانی شکست خوردند.
تنها در انتخابات ۹۶ بود که جبهه متحد نیروهای انقلاب (جمنا) موفق شد با فشار بر قالیباف کاری کند تا او به نفع سید ابراهیم رئیسی از رقابت کنار برود. هرچند که نتایج آن انتخابات هم به نفع اصولگرایان نبود اما آرای نزدیک به ۱۶ میلیونی رئیسی به آنان نشان داد که رسیدن به کاندیدای واحد می‌تواند آن‌ها را به پیروزی در انتخابات نزدیک کند.
اصولگرایان این تجربه را در انتخابات ۹۸ مجلس تکرار کردند و با تشکیل شورای ائتلاف نیروهای انقلاب بعد از کشمکش‌های فراوانی سرانجام به لیستی تقریبا واحد در سراسر کشور رسیدند تا مجلس یازدهم را با اکثریت نمایندگان جناح راست در دست بگیرند.
حالا اما در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ با توجه به شرایط کشور، نارضایتی بخشی از جامعه و احتمال نبودن کاندیدای رای‌آور در میان اصلاح‌طلبان که بتواند از فیلتر شورای نگهبان بگذرد، این وسوسه به دل خیلی از اصولگرایان افتاده که در رقابتی درون‌گروهی شانس خود را برای رسیدن به پاستور امتحان کنند.
همین موضوع باعث شده که در هفته‌های اخیراصولگرایانی که اندک سابقه‌ای دارند و حتی برخی بدون داشتن سابقه اجرایی قابل توجه، خود را به عنوان نامزد انتخابات ۱۴۰۰ معرفی کنند.
حمل ائتلاف بر شانه‌های شانا
در این میان دو گروه هم برای به وحدت رساندن جناح راست تشکیل شده است؛ شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی (شانا) که از انتخابات ۹۸ به کار خود ادامه داده و شورای وحدت اصولگرایان که از آبان ۹۹ تلاش می‌کند نقش و جایگاه جامعتین را احیا کند. اما تشکیل این دو گروه برای وحدت، خود به زمینه‌ای برای انشقاق در میان اصولگرایان بدل شده و هر کدام از آنان خود را محق در تصمیم‌گیری برای جناح راست می‌دانند. شورای ائتلاف نیروهای انقلاب (شانا) به ریاست غلامعلی حدادعادل، نایب‌رئیسی مهدی چمران، دبیری پرویز سروری و سخنگویی محمدابراهیم رسولی به دلیل آن که توانست با ایجاد لیستی واحد در میان اصولگرایان با شعار ایران سربلند، این جناح را بر مجلس یازدهم حاکم کند برای خود در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ هم حقی ویژه قائل است. شانا حالا هم می‌خواهد بار به وحدت رساندن اصولگرایان را بر شانه‌های خود حمل کند.
غلامعلی حدادعادل ۲۳ فروردین در نشست شورای مرکزی نیروهای انقلاب اسلامی درباره کاندیدای نهایی این شورا برای انتخابات ریاست جمهوری، گفت: این سوال از سوی مردم و رسانه‌ها مطرح می‌شود که کاندیدای ائتلاف چه کسی خواهد بود و ما ضمن بررسی دقیق و هوشمندانه عرصه سیاسی و اجتماعی کشور و اخبار فعالیت‌های چهره‌های در معرض کاندیداتوری صبر می‌کنیم تا تکلیف ثبت‌نام‌ها مشخص شود و طبق سازوکاری مشخص با معیارهای منطقی تصمیم خواهیم گرفت.
رئیس شانا ششم اردیبهشت هم در نشست اعضای شورای ائتلاف تاکید کرد: به هیچ وجه نباید تصور کنیم پیروزیم که همین تصور باعث شده با تعدد کاندیدا روبه‌رو باشیم و این خطری است که ممکن است باعث اثر منفی در انسجام جریان نیروهای انقلاب شود.
کنایه‌های پینگ پنگی
آیت الله محمدعلی موحدی کرمانی رئیس شورای وحدت نیز ۲۵ اسفند ۹۹ در نشست رونمایی از سامانه این شورا با انتقاد از مواضع دوگانه برخی از فعالان سیاسی در شورای ائتلاف، تصریح کرد: توصیه می‌کنم برخی تجربه انتخابات مجلس سال گذشته را به نفع خود مصادره به مطلوب نکنند و آن را به عنوان یک موفقیتی که خود ایجاد کرده‌اند قلمداد نکنند. اعضای شورای ائتلاف توجه داشته باشند اگر سال گذشته در انتخابات توفیقی حاصل شد محصول همراهی همه جریان‌ها و احزاب انقلابی بود.
این موضوع حمله مستقیمی از سوی رئیس شورای وحدت به شورای ائتلاف بود و طعنه به حداد و یارانش که خود را تنها عامل موفقیت اصولگرایان در پیروزی انتخابات مجلس یازدهم ندانند.
پورمحمدی که زمزمه‌های برخی اصولگرایان درباره تلاش جامعه روحانیت برای بازیابی نقش پدرخواندگی سابق را شنیده بود در همان جلسه، با تحلیل فضای سیاسی حاکم بر کشور، عنوان کرد: چنانچه بارها عنوان شده، جامعه روحانیت مبارز در شورای وحدت نقش کمک‌کننده و حامی جریان‌های انقلابی را دارد و به هیچ عنوان بنای پدرخواندگی و اعمال نظر خاصی در جریان انتخابات ندارد. جامعه روحانیت مبارز به هیچ عنوان در پی حذف هیچ گروه و گرایش سیاسی در کشور نیست و در پی مشارکت حداکثری، ایجاد وحدت و عزت ملی است.
این اظهارات پورمحمدی می‌توانست به عنوان حسن نیتی از سوی شورای وحدت تلقی و به عنوان دست دوستی آنان به سمت شانا برداشت شود. موضوعی که از از سوی دو طرف پیگیری و جلساتی هم میان اعضای این دو شورا برگزار و زمزمه‌هایی مبنی بر ادغام آن‌ها و تشکیل شورای وحدت ملی از سوی اصولگرایان شنیده شد.
در همین زمینه پورمحمدی ۱۹ فروردین در گفت‌وگو با ایرنا درباره یکی شدن دو شورای ائتلاف و وحدت، بیان کرد: با شورای ائتلاف گفت‌وگوهای زیادی انجام داده‌ایم و به همراهی و همدلی این دو شورا کاملا خوش‌بین هستم ولی این موضوع از نظر تشکیلاتی و تصمیم‌گیری هنوز نهایی نشده است.
اما مهدی چمران نایب‌رئیس شورای ائتلاف ۲۰ فروردین در گفت‌وگو با ایرنا، درباره ادغام این دو شورا و تشکیل ائتلافی با عنوان شورای وحدت ملی، گفت: در این زمینه به نتیجه ۱۰۰ درصدی نرسیدیم و این نام در حد گمانه‌زنی است، ولی امیدواریم این موضوع به نتیجه برسد.
چمران ۲۴ فروردین هم در گفت‌وگو با ایلنا، در پاسخ به سوالی درباره رایزنی با کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری توسط شورای ائتلاف با کنایه به اخبار تصمیمات شورای وحدت، اظهار کرد: نوع کار ما با دوستان دیگر متفاوت است و اینگونه نیست که چند نفر بنشینند و تصمیم بگیرند به همین دلیل تا این لحظه وارد مرحله رایزنی با کاندیداها یا بررسی مصادیق انتخابات ریاست جمهوری نشده‌ایم.
کنایه چمران در واکنش به اقدامی بود که شورای وحدت در آن روزها انجام داد و منوچهر متکی سخنگوی این شورا ۲۱ فروردین در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به تصمیم هیات عالی شورای وحدت مبنی بر ارسال نامه به کاندیداهای احتمالی اصولگرا گفت: ارسال نامه شورای وحدت به کاندیداها برای اعلام برنامه‌هایشان در مراحل مقدماتی است و صرفاً به آقایان رئیسی، رضایی و قالیباف فرستاده نمی‌شود. تعداد افرادی که برایشان این نامه فرستاده خواهد شد بیشتر از این سه نفر است که به مرور آن را اطلاع‌رسانی خواهیم کرد. این نامه‌ها به کاندیداهای احتمالی انتخابات فرستاده می‌شود و از آنان می‌خواهیم برنامه‌های خود را اعلام کنند که مقدمات آن در حال آماده شدن است و به زودی این نامه‌ها فرستاده خواهد شد.
نقطه اشتراکی به نام رئیسی
با وجود این اختلافات به نظر می‌رسد با نزدیک‌تر شدن به انتخابات و بیشتر شدن تعداد کاندیداهای اصولگرا، ساز ناکوک این دو شورا به راحتی با هم کوک نشود. در این میان یک نقطه اشتراک جدی وجود دارد که ممکن است باعث شود شورای وحدت و ائتلاف به اختلافات خود پایان داده و نوایی وحدن‌بخش سر دهند؛ سید ابراهیم رئیسی.
رئیسی که هنوز خیلی از نزدیکانش هم در حضور یا عدم حضورش در انتخابات ۱۴۰۰ تردید دارند می‌تواند تنها نقطه وصل دو شورای مدعی جناح راست باشد. بیشتر اصولگرایان با توجه به آرای رئیسی در انتخابات ۹۶ روی امکان رای‌آوری او اطمینان دارند و به همین دلیل معتقدند اگر رئیسی وارد کارزار انتخابات شود سایر کاندیداهای جناح راست به جز یکی دو نفر مثل ضرغامی و دهقان که خود را مستقل از اصولگرایان نامیده‌اند، به نفع وی یا نام‌نویسی نخواهند کرد و یا در آستانه انتخابات کنار خواهند کشید.
از طرفی مهدی چمران که تیغ کنایه‌هایش معمولا به سمت شورای وحدت بوده، ۲۰ فروردین در گفت‌وگو با ایرنا، درباره امکان نامزدی ابراهیم رئیسی برای انتخابات ۲۸ خرداد از سوی شورای ائتلاف، گفت: رئیسی پایه‌گذار شورای ائتلاف نیروهای انقلاب است و این شورا از او حمایت می‌کند.
هرچند که این صحبت چمران هم خالی از کنایه نبود و به نوعی به اعضای شورای وحدت که روی حضور رئیسی تاکید ویژه‌ای دارند یادآوری کرد که شورای ائتلافی که آنان به دنبال تمکینش از شورای وحدت هستند ازسوی همان رئیسی که رویش تاکید دارند پایه‌گذاری شده است. درباره قابلیت ایجاد اجماع در میان اصولگرایان منوچهر متکی هم مثل چمران چندین بار بر این موضوع تاکید کرده است. سخنگوی شورای وحدت ۳۰ فروردین در یک نشست خبری عنوان کرد: اگررئیسی وارد انتخابات شود در حوزه نیروهای ارزشی تقریبا شرایط تسهیل می‌شود. ایشان در سال ۹۶ قدرت تجمیع نیروهای انقلابی و ارزشی را از خود نشان داد و در آخرین روزها آخرین کاندیدا به نفع ایشان کنار رفت. خیلی از کاندیداها علنا و غیرعلنی اعلام کرده‌اند که اگر رئیسی بیاید کنار می‌روند و حتی از ایشان حمایت می‌کنند.
متکی همچنین هشتم اردیبهشت در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: نتایج بررسی‌ها و رصد تحرکات به من و همکارانم نشان می‌دهد که احتمال حضور سید ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاست‌جمهوری بسیار افزایش یافته است. این حضور منجر به خروج ۹۰ درصد کاندیداهای جریان اصولگرایی از صحنه رقابت‌ها خواهد شد و محمدباقر قالیباف هم جزو همان ۹۰ درصد محسوب می‌شود.
سختی اجماع درغیاب رئیسی
از سوی دیگر کاندیدا نشدن رئیسی موضوعی است که به یک نگرانی در جریان اصولگرا بدل شده و بسیاری از نیروهای جناح راست معتقدند که نبود رئیسی و تعدد کاندیداها، کلاف سردرگم اصولگرایان را پیچیده‌تر خواهد کرد.
به طور مثال حمیدرضا ترقی عضو شورای مرکزی حزب موتلفه ۲۲ فروردین در گفت‌وگو با خبرآنلاین درباره احتمال نپذیرفتن کاندیداتوری از سوی رئیسی، ابراز نگرانی کرد و گفت: تنها راه اجماع دو شورای وحدت و شورای ائتلاف، پذیرفتن آقای رئیسی است. اگر آقای رئیسی نپذیرند، طبیعتا اجماع روی سایر افراد، تا حدودی سخت و دشوار است.
همچنین غلامرضا مصباحی‌مقدم سخنگوی جامعه روحانیت مبارز ۱۳ اردیبهشت در گفت‌وگو با خبرآنلاین در پاسخ به این پرسش که با توجه به وضعیت شورای ائتلاف و شورای وحدت و اختلافاتی که دارند وحدت جریان اصولگرایی را تا چه حد در دسترس می داند؟ تصریح کرد: اگر کاندیدای نهایی، آقای رئیسی باشد ظاهراً این وحدت به صورت کامل محقق خواهد شد. به بیان دیگر بحث کاندیدای واحد اصولگرایان محقق می شود اما اگر آقای رئیسی نیاید نمی‌دانم چگونه می‌توانیم به کاندیدای واحد برسیم گرچه تلاش این است که رایزنی‌ها بین دو مجموعه شورای وحدت و شورای ائتلاف همچنان استمرار پیدا کند تا اینکه پس از نام‌نویسی‌ها و مشخص شدن کاندیداها، آن زمان هم می‌توان بین دو مجموعه شورای ائتلاف و شورای وحدت، به کاندیدای واحد برسیم.
این فعال سیاسی اصولگرا در پاسخ به این سوال که نگرانی بسیاری از اصولگرایان بر این مسئله است که اگر رئیسی نیاید اجماع روی سایر کاندیداها سخت و دشوار است و آیا این مسئله را موجب تشدید و افزایش اختلافات اصولگرایان می داند؟ گفت: طبعا این احتمال وجود دارد نفی نمی کنیم.
طبل جدایی پایداری
از سوی دیگر اصولگرایان علاوه بر دعوای میان آمدن یا نیامدن رئیسی با معضلی به نام جبهه پایداری هم مواجه هستند. شاگردان معنوی مرحوم مصباح‌یزدی، در چند انتخابات گذشته از جمله سال ۹۲ و با تاکید بر سعید جلیلی، نشان داده‌اند که چندان مایل به حرکت در خط و خطوط سایر اصولگرایان نیستند. آن‌ها در انتخابات مجلس در سال ۹۸ هم تا روز آخر بر لیست جداگانه خود تاکید داشتند و در لحظات پایانی بستن لیست‌ها با سهم‌خواهی خود از لیست اصولگرایان راضی به وحدت با شورای ائتلاف شدند.
آن‌ها در انتخابات ۱۴۰۰ هم تا اینجا که راه خود را می‌روند و زمزمه‌هایی از حمایتشان از جلیلی یا نیکزاد شنیده می‌شود. البته به گفته سید حسین نقوی‌حسینی، اگر در جبهه پایداری صادق محصولی دبیرکل این حزب کاندیدا شود، این تشکیلات سمت نامزد دیگری نمی‌رود.
با وجود همه این مشکلات یعنی از یک سو دعوا بر سر پدرخواندگی جامعه روحانیت و شورای وحدت و از سوی دیگر اینکه شورای ائتلاف هم خود را در جناح راست ذی‌حق می‌داند و از طرفی تک‌روی‌های جبهه پایداری، به نظر می‌رسد اصولگرایان ممکن است در انتخابات ۱۴۰۰ هم مانند سال ۹۲ با تعدد کاندیدا روبرو و برخلاف تصورشان با نتیجه‌ای که دلخواهشان نیست مواجه شوند.
نظر شما
آخرین اخبار
