زنگ خطر درشهرها آژیرقرمز در بیمارستان‌ها

7 استان در منطقه قرمز

بررسی داده‌های اپلیکیشن ماسک نشان می‌دهد، ایران در هفته دوم بهمن ماه هیچ شهر قرمز کرونایی نداشت و حالا با گذشت کمتر از دو ماه به نقطه‌ای رسیده که شاهد کاهش ۹۰ درصدی شهرهای آبی در کشور هستیم. در نقطه مقابل اما، شهرهای قرمز و نارنجی بیش از 90 درصد افزایش داشته‌اند. علاوه بر تهران و مطابق جدیدترین رنگ‌بندی شهرها همچنین 42 شهرستان شامل هفت مرکز استان از دیروز در وضعیت قرمز کرونایی قرار گرفتند. وضعیت در کرج، اصفهان، شیراز، ایلام، شهر کرد و زنجان نیز قرمز اعلام شده است. همچنین ۵۴ شهرستان از جمله ۶ مرکز استان اردبیل، بجنورد، کرمان، رشت، همدان و یزد از 15 فروردین نارنجی شدند. بنابر اعلام اپلیکیشن ماسک، موج چهارم کرونا با سرعت در حال پیشروی از نیمه غربی به سمت نیمه شرقی کشور است و هم‌اکنون ۸۸ شهرستان قرمز، ۱۳۹ شهرستان نارنجی، ۱۹۸ شهرستان زرد و ۲۳شهرستان آبی هستند. متخصصان حوزه سلامت همچنان بر استفاده از ماسک، خودداری از دورهمی و مراسم عروسی و سوگواری تأکید دارند و هشدار می‌دهند استفاده از وسایل نقیله عمومی پرازدحام، خوردن غذا در رستوران و حضور در اماکن پرجمعیت و بخصوص سرپوشیده از عوامل اصلی انتقال کرونا است.

وضعیت در تهران به حدی بحرانی شده که روزانه نزدیک به 6 هزار بیمار به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی تهران مراجعه می‌کنند که تنها هزار نفرشان بستری می‌شوند. معاون درمان وزارت بهداشت دستور به تعطیلی جراحی‌های غیر‌اورژانسی داده و ستاد مقابله با کرونا در تهران از رؤسای بیمارستان‌ها درخواست کرده تعداد تخت‌های بستری را توسعه دهند. از سوی دیگر دیروز اعضای ستاد مقابله با کرونا در تهران در جلسه‌ای اورژانسی با استانداری درباره وضعیت قرمز پایتخت تصمیم‌گیری کردند تا بدین ترتیب محدودیت‌های کرونایی را مجدداً به پایتخت بازگردانند. آنطور که معاون درمان ستاد مقابله با کرونا در تهران پیش از این به «ایران» اعلام کرده بود؛ تصمیمات در شرایط قرمز شامل منع تردد و فعالیت مشاغل گروه ۳ و ۴، دورکاری ادارات به شکل یک سوم حاضر در محل کار و دو سوم در منزل و کاهش ساعت کاری و... است. در همین زمینه معاون استاندار تهران نیز با اشاره به شرایط قرمز تهران اعلام کرده است؛ در ادارات با کار ضروری حداکثر تا ۵۰ درصد و ادارات با کار غیرضروری حداکثر تا ۳۰ درصد می‌توانند کارمندان را به صورت حضوری به‌کار بگیرند. به گفته غلامرضا عباس‌پاشا؛ اجرای مصوبات ستادملی مقابله با کرونا لازم‌الاجراست و بر همین اساس اجرای شرایط شهرهای قرمز به تمامی دستگاه‌های استان تهران ابلاغ شده و بر اجرای آن نیز نظارت خواهد شد.

موارد بستری اغلب به سوشه بریتانیایی ویروس کرونا مبتلا هستند

گزارش‌های ستاد مقابله با کرونا در تهران نشان می‌دهد؛ در تهران نسبت به دو هفته گذشته موارد سرپایی، بستری و فوت بین ۵۰ الی ۷۰ درصد افزایش داشته است. با این حال رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی بیمارستان مسیح دانشوری به «ایران» می‌گوید بیش از 90 درصد موارد بستری در بیمارستان‌های تهران از سوشه بریتانیایی ویروس بوده و تهران به عنوان قلب اپیدمی کشور روزهای بسیار سختی را در پیش دارد. علیرضا ناجی می‌افزاید: با این روند روبه افزایش تعداد موارد بستری در مراکز درمانی پایتخت تعداد موارد مرگ‌و‌میر بیشتری را شاهد خواهیم بود. پیش‌بینی ما افزایش بسیار زیاد مرگ‌و‌میر‌های کرونایی است. اگرچه که هنوز وارد حداکثر منحنی پیک چهارم کرونا نشده‌ایم اما بیش از 90 درصد موارد مثبت سوشه‌های مثبت کووید19 نشان می‌دهد که سوشه‌ها ماهیت بریتانیایی دارند که شیوع و سرعت انتقال بالایی دارند و بیماری‌زایی آن متفاوت از سوشه‌های قبلی است.

او با بیان اینکه شیوع بالای سوشه بریتانیایی بین مبتلایان به کووید19 ناشی از سفرها و دورهمی‌های نوروزی است، می‌افزاید: علی‌رغم تمام گوشزدهای وزارت بهداشت و کارشناسان حوزه سلامت مردم به سفر رفتند و این اتفاق مجرمانه‌ای بود که با توجه به برخی اشتباهات رخ داد. با توجه به اینکه سرعت انتقال ویروس جهش‌یافته انگلیسی بسیار بالا است. بنابراین سفرها موجب شد سوشه بریتانیایی در سراسر کشور پخش شود.

رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در ادامه تأکید می‌کند: در حال حاضر واریانت غالب ویروس در ایران واریانت بریتانیایی است که گذردهی و انتقال آن بسیار زیاد است و بیماری‌زایی وخیم‌تری نسبت به سوشه‌های قدیمی ویروس دارد. برای همین است که در حال حاضر فشار خیلی بالایی را در تهران و شهرهای کشور می‌بینیم. تهران قلب اپیدمیولوژی ایران است و باید پایتخت را دریابیم چرا که حداکثر ظرفیت بیمارستان‌ها پر است و بیماران سرگردانند و همین سرگردانی بیماران و نبود تخت بستری باعث پخش ویروس و انتقال آن به دیگران می‌شود.

ناجی می‌گوید: در تهران نیاز است ظرفیت تخت‌های بستری را افزایش دهند. با وجود این هر اندازه هم ظرفیت‌ها زیاد شود و هر چند تا بخش غیر‌کرونایی نیز تعطیل شود همچنان بلافاصله از بیمار کرونایی پر می‌شوند. مشکل تخت در تهران بسیار جدی است و تخت خالی برای بستری بیماران کووید19 وجود ندارد. ما روند خوبی را در تهران پیش‌بینی نمی‌کنیم.

او می‌گوید: سفرها و دورهمی‌ها باعث این افتضاح شده است. با وجود این تجربه خوزستان نشان داد که هنوز هم دیر نشده و می‌توانیم با تصمیمات درست جلوی گسترش ویروس را بگیریم. برای مثال در خوزستان گروه واکنش سریع وزارت بهداشت وارد شد و با همکاری دانشگاه علوم پزشکی وضعیت اپیدمی را تا حدودی کنترل کردند.

این ویروس‌شناس، کنترل اپیدمی در تهران را مشروط به چند عامل می‌داند و می‌گوید: تهران باید دو هفته لاک داون یا تعطیل شود، ظرفیت تخت‌های بیمارستانی افزایش یابد، بیماران مثبت باید ایزوله شوند و بیماریابی و تعداد تست‌ها زیاد شود. اینها اصول اولیه هستند، هرچه روند بیماریابی بیشتر شود از پخش ویروس در جامعه جلوگیری خواهد شد. این اقدامات را باید با جرأت زیاد و بدون هیچ‌گونه ملاحظه‌ای انجام دهیم. مردم باید در خانه‌هایشان بمانند تا چرخش ویروس در جامعه کم شود. واریانت بریتیش شوخی‌بردار نیست و ممکن است به علت رفت‌و‌آمد مسافران به ترکیه یا کشورهای دیگر به غیر از سوشه انگلیسی واریانت‌های مختلف نیز وارد کشور شود.

به گفته ناجی؛ به غیر از انگلستان که پایش‌های ژنتیکی بسیار مناسبی انجام می‌دهد سایر کشورها حتی امریکا نیز نمی‌تواند کار پایش ژنتیکی ویروس را انجام دهد. ممکن است ارتباط با هر کشوری باعث انتقال واریانت‌های مختلف شود. این در حالی است که در ایام عید بدون توجه به وضعیت قرمز کرونایی در ترکیه رفت‌ وآمدهای زیادی به این کشور انجام شد و امکان دارد جهش‌های آفریقایی و برزیلی نیز به ایران هم منتقل شده باشد. در هر حال شرایط بسیار بالایی از اپیدمی مربوط به کووید19 را در کشور داریم و نیازمند این است که علی‌رغم همه مشکلات اقتصادی شهرهای قرمز لاک‌ داون شوند.

او درباره مطرح شدن برخی مباحث پیرامون اقدامات واکسیناسیون کرونا در کشور هم عنوان می‌کند: هر چند ایپدمی در کشور ما طولانی و پیوسته شده است اما در رابطه با تأمین واکسن مشکلات جهانی در همه کشورها وجود دارد. تهیه واکسن بسیار مشکل شده و حتی کشورهایی که مشکلات ما را ندارند روند واکسیناسیون نیز در آنها متناسب با برنامه‌هایشان نیست و روند واکسیناسیون در آنها نیز عقب است. با این حال اصل اساسی در این کشورها رعایت اصول بهداشتی و محدودیت‌های حرکتی، تعهد داشتن به برنامه‌های بهداشت اجتماعی، نداشتن دورهمی و زدن ماسک است.

جست‌و‌جوی افراد آلوده و درمان سریع سرپایی در شهرهای قرمز

حمید سوری رئیس کمیته کشوری اپیدمیولوژی کووید19 نیز درباره ضرورت اعمال محدودیت‌های جدید کرونایی در تهران و شهرهای قرمز به «ایران» می‌گوید: محدودیت‌های جدید می‌تواند در تماس افراد آلوده و ارتباطات برای رخداد بیماری وقفه بیندازد. البته اصل بر پیشگیری است تا اقدامات سلبی. اینکه مردم سفر بروند و بی‌احتیاطی کنند و بعد محدودیت اعمال کنیم اثرات موقت و کوتاه‌مدتی دارد.

سوری با انتقاد از کمرنگ شدن عملیاتی شدن برنامه‌های شهید سلیمانی می‌گوید: برای اینکه بار اپیدمی را کم کنیم باید حجم آموزش‌ها به مردم افزایش یابد، بیماریابی فعال تقویت شود، افراد آلوده مورد مراقبت و درمان سریع سرپایی قرار گیرند و درمان سرپایی زیاد شود تا از شدت گرفتن بیماری در بین افراد مبتلا جلوگیری کنیم. تجربه ما در خوزستان نشان می‌دهد؛ با تمهیداتی از جمله بیماریابی فعال و ایزوله کردن بیماران و انجام روزانه بیش از 25 هزار تست برای جلوگیری از گسترش آلودگی جلوی گسترش اپیدمی گرفته شد.

او با بیان اینکه واکسیناسیون کرونا امر مهمی برای جلوگیری از گسترش اپیدمی است در عین حال تأکید می‌کند که کشور ما با چالش‌های جدی‌تری در این‌باره مواجه است و موانع خارجی وجود دارد که به ما واکسن نمی‌دهند. از طرفی عرضه واکسن کمتر از نیاز مجامع جهانی است. ما غیر از بیماریابی فعال، تقویت آموزش و مشارکت اجتماعی چاره دیگری نداریم. اپیدمی مستمر و پیش‌رونده شده و تاریخ انقضا و طول مدت ایپدمی به قدری زیاد شده که تاب‌آوری اقتصادی، روانی و اجتماعی مردم پایین آمده است. با وجود این معتقدم سایر سازمان‌ها در این زمینه کم‌کاری کردند. تا چه زمانی دولت می‌تواند به کسانی حقوق دهد که کار نمی‌کنند. بنابراین تعطیلی و دورکاری نمی‌تواند سیاست بلندمدت باشد. باید سازمان‌های دیگر به کمک دولت بیایند و زیرساخت‌های الکترونیک برای ارائه خدماتشان ایجاد کنند. برای مثال با ایجاد سایت‌های فروش آنلاین برای دستفروش‌ها به عنوان منابع مهم انتقال کرونا می‌توان معیشت این گروه را تأمین کرد. چرا که تا زمانی که سازمان‌ها آرایش رزمی در مقابل دشمن بیولوژیک نگیرند همین بازی‌ها را خواهیم داشت.