نسخه چاپی
ارسال به دوستان
این روزها کشور در آستانه موج چهارم کرونا قرار دارد و بار دیگر هشدارهای مقامات بهداشتی شروع شده است.
در سوی دیگر همچنان کرونا توسط برخی از مسئولین اصلی و سازمان‌های دولتی و غیردولتی کشور نادیده گرفته می‌شود و بار دیگر این نوع ساده انگاری‌ها دامن جامعه را خواهد گرفت و قطعا خانواده‌های زیادی را داغدار عزیزانشان خواهد کرد. بارها قبل از تعطیلات عید درباره سفرهای نوروزی توسط رسانه‌ها و مسئولین فنی مختلف هشدار داده شد و حتی وزیر بهداشت مردم را قسم داد تا به سفر نروند! اما مسئولیت یک متولی سلامت جامعه بسیار فراتر از توصیه، هشدار و قسم است و برای کنترل این بیماری به سیاست‌های جدی‌تری احتیاج بود. به نظر می‌رسد این نوع تصمیمات نه چندان جدی و ناهمگون مسئولین نوعی تشویق مردم به سهل انگاری بوده است. برای مثال در ایام تعطیلات، سفر به 91 درصد شهرها آزاد بود و مردم از طریق قطار و هواپیما به راحتی می‌توانستند به هر شهری حتی در وضعیت قرمز سفر کنند. همچنین در میانه تعطیلات بار دیگر مردم با تصمیمات ضد و نقیض مسئولین درباره رنگ‌بندی شهرها مواجه شدند. بر این اساس به نظر می‌رسد سوء مدیریتی در سطح کلان جامعه در خصوص این بیماری وجود داشته و در نتیجه امروز میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی به شدت کاهش یافته و کشور در آستانه خطر پررنگ کرونا قرار گرفته است. در حالیکه سایر کشورها در تلاش برای مهار موج سوم هستند کشور ما علی‌رغم پیش‌بینی‌ها و هشدارها پس از موج سوم و روزهای سیاه آن وارد موج جدید می‌شود و شهرهای ایران یکی پس از دیگری نارنجی و قرمز می‌شوند.
- منتظر خبرهای بدتر باشید
علیرضا رئیسی با بیان اینکه در ایام نوروز بیش از ۱۵ هزار نفر با تست مثبت کرونا به مسافرت رفته‌اند که ما از طریق کد ملی همه این افراد را رهگیری می‌کنیم، گفت: «پیش‌بینی می‌کنیم یک هفته تا ۱۰ روز پس از تعطیلات نوروز شاهد افزایش مبتلایان به کووید۱۹ باشیم و وضعیت کشور بدتر شود.» به گزارش ایرنا، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا چهارشنبه شب، 11 فروردین با حضور در یک برنامه زنده تلویزیونی، با اعلام این خبر افزود: «همچنین کسانی که بیش از سه روز در کشورهای پر خطر مانند ترکیه اقامت داشته‌اند هنگام ورود به کشور قرنطینه خواهند شد و اگر لازم باشد ما پرواز را از کشورهای پرخطر لغو خواهیم کرد.» سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا در ادامه گفت: «امروز به دلیل سفرهای نوروزی شاهد بیشتر شدن مناطق قرمز و نارنجی هستیم و در صورتی که وضعیت شهری قرمز شود حدود یک ماه طول می‌کشد تا به وضعیت قبلی خود بازگردد.»
- شروع موج چهارم کرونا
همزمان با افزایش مبتلایان به کرونا به بیش از ۱۰ هزار نفر، برخی مقام‌های بهداشتی اعلام کردند که ایران وارد موج چهارم همه‌گیری ویروس کرونا شده است. سیما سادات لاری سخنگوی وزارت بهداشت روز چهارشنبه 11 فروردین خبر داد که در ۲۴ ساعت گذشته ۱۰ هزار و ۳۳۰ بیمار جدید مبتلا به کرونا شناسایی و هزار و ۲۸۸ نفر از آن‌ها بستری شدند. او افزود که تعداد مبتلایان به یک میلیون و ۸۸۵ هزار و ۵۶۴ نفر رسیده است. او همچنین اعلام کرد در این مدت ۹۶ بیمار جان خود را از دست دادند و مجموع جان باختگان به ۶۲ هزار و ۶۶۵ نفر رسید. در همین حال مینو محرز عضو ستاد ملی مقابله با کرونا با اشاره به تاثیر سفرهای نوروزی بر افزایش شیوع کرونا گفت: «موج چهارم شروع شده، رنگ وضعیت تمام ایران تغییر کرده و اوضاع تهران بسیار وخیم است.» پس از سفرهای نوروزی تعداد مبتلایان از حدود هفت هزار به ۱۰ هزار و آمار جان باختگان نیز از حدود ۸۰ نفر به حدود ۱۰۰ نفر افزایش یافته است. همچنین تعداد شهرستان‌های قرمز و نارنجی از ۴۰ به ۱۱۷ رسیده است. به این ترتیب تعداد این شهرستان‌ها نسبت به پیش از سفرهای نوروزی حدود سه برابر شده است. در همین حال سخنگوی وزارت بهداشت گفت که تعداد شهرستان‌های قرمز به ۳۲ و تعداد شهرستان‌های نارنجی به ۸۵ افزایش یافت. در روزهای گذشته همچنین وضعیت برخی از شهرهای بزرگ از جمله تهران، اصفهان و کرج نیز نارنجی شده است. مریم حضرتی، معاون وزیر بهداشت نیز گفت که به دلیل سفرهای نوروزی عملا برخی استان‌ها و شهرستان‌های کشور وارد موج چهارم همه‌گیری ویروس کرونا شده‌اند. در همین حال مقام‌های تعدادی از استان‌های ایران از افزایش مبتلایان و شروع موج چهارم شیوع کرونا خبر داده‌اند. از جمله شهرام حبیب‌زاده رئیس دانشگاه علوم پزشکی اردبیل گفت که در بسیاری از استان‌های همجوار به ویژه آذربایجان غربی و شرقی موج چهارم شیوع کرونا شکل گرفته و این موج در حال ورود به اردبیل است. خبرگزاری مهر نیز نوشت که آمارهای اعلام شده از رشد ۲۷۳ درصدی ابتلا به کرونا در استان قزوین در ۱۱ روز گذشته حکایت می‌کند. در همین حال مهرزاد لطفی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز، افزایش آمار مبتلایان در استان فارس را نگران‌کننده خواند. همچنین به گفته غلامرضا شریف زاده، دبیر ستاد دانشگاهی کنترل کرونا در خراسان‌جنوبی، تعداد مبتلایان در این استان بر اساس تست‌های سریع برای اولین بار پس از گذشت چهار ماه سه رقمی شده و به ۱۱۰ نفر در یک روز رسیده است. وزارت بهداشت پیش از این با برگزاری سفرهای نوروزی مخالفت کرده بود اما این سفرها به جز در شهرهای قرمز و
نارنجی انجام شد.
- سفر دو هفته‌ای کرونا به سراسر ایران
با وجود آنکه خیلی‌ها در کشور مخالف انجام سفرهای نوروزی بودند اما معاون گردشگری کشور گفته بود که با رایزنی، تلاش می‌کنیم مسئولان ستاد کرونا را قانع کنیم که این سفرها انجام شود. ولی تیموری در پیام نوروزی خود نیز گفت: «امسال تلاش می‌کنیم به مسئولان کشوری ثابت شود که گردشگری و سفر عامل شیوع ویروس کرونا نیست.» از آن طرف؛ وزیر بهداشت نیز گفت دو نوع رنگ‌بندی کرونایی را یکی بر اساس وضعیت کنونی و دیگر خطرپذیری ویروس جهش یافته معرفی کردیم و دوستان رنگ‌بندی شادتر را که قرمز و نارنجی کمتری داشت، پذیرفتند و ما هم برای تک صدایی قبول کردیم. پلیس راهور ناجا نیز تردد خودروهای شخصی در شهرهایی با وضعیت قرمز و نارنجی را ممنوع کرده و اعلام کرد که در صورت مشاهده تردد، جریمه خواهد کرد. همچنین با تغییر وضعیت شهرها نیز این جریمه شامل کسانی شد که از شهرها بیرون نیامده بودند و همچنان به سفرشان ادامه می‌دادند. اکنون نیز وضعیت به گونه‌ای در حال پیشرفت است که نشان می‌دهد روز به روز به تعداد شهرهای سرخ افزوده می‌شود و تعداد مبتلایان نیز رو به رشد است. وزارت میراث فرهنگی نیز که اعلام کرده بود، مسافران باید در مراکز اقامتی رسمی اسکان یابند گزارش داد که در روزهای چایانی تعطیلات نوروز تنها ۳۰ درصد از مراکز اقامتی کشور پر بوده‌اند که آن هم متعلق به شهرهای شمالی و جزیره کیش بوده است. حالا کم کم وضعیت شهرها به قبل از عید نوروز برمی‌گردد. دوباره یکی یکی شهرها به حالت قرمز در می‌آیند و ممنوعیت‌ها برای بسته شدن مراکز گردشگری شهرها به وجود می‌آید. به عنوان مثال در سمیرم محدودیت ورود گردشگران اعلام شد. همچنین با توجه به مصوبه ستاد ملی و اعلام ستاد استانی مبارزه با ویروس کرونا درخصوص قرارگیری شهرستان‌های قزوین و تاکستان در محدوده رنگ نارنجی کرونایی، موزه‌ها و اماکن تاریخی شهر قزوین تعطیل شدند. جاذبه گردشگری دشت لاله‌های واژگون شهرستان کوهرنگ هم به‌طور کامل قُرُق و ورود مسافر به این منطقه ممنوع شد. مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و دبیر ستاد خدمات سفر ایلام از ممنوعیت ورود تورهای گردشگری به شهرهای قرمز و نارنجی استان خبر داد. این درحالی است که برگزاری تورهای گردشگری از نظر ستاد کرونا و وزارت میراث فرهنگی امن‌ترین روش سفر در نوروز اعلام شده بود. از آن سو پروازهای بین‌المللی به برخی از کشورها همچنان برقرار است مانند کشورهای آفریقایی. پرواز به شهرهای قرمز کشور ترکیه نیز همچنان ادامه دارد تا جایی که مشاور وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: «تقریباً تمام مناطق ترکیه در وضع قرمز کرونایی قرار دارد، اما تمام پروازها و تورهای گردشگری به این کشور در جریان است.» با توجه به اینکه تمام مدل‌های تست کرونا با ضریب خطا و منفی کاذب همراه است همین گردشگران می‌توانند ناقلان خاموش کرونای انگلیسی و زمینه ساز بحران تازه در کشور باشند.
- سردرگمی دولت در نحوه مدیریت بیماری
در خصوص چرایی این نوع ساده انگاری‌ها جعفر بای جامعه شناس به خبرنگار آفتاب یزد گفت:«نوروز عید بزرگ ایرانیان باستان با دید و بازدید از اقوام و خویشان و ضمن دیدار هم و کمک کردن به یکدیگر و یاری رساندن به تهیدستان جایگاه فوق‌العاده‌ای می‌یابد. یکی از ارکان این تعطیلات برنامه سفر است که با توجه به شیوع بیماری کرونا از سال قبل تا کنون سفرهای نوروزی به قرنطینه خانگی تبدیل شده و ایرانیان از این برنامه گذران فراغتی خویش باز مانده‌اند و همه منتظرند تا مجال و فرصتی دست دهد تا بتوانند این بخش مهم گذران فراغت تعطیلی نوروز را به زیباترین شکل سپری نمایند. اگرچه سال قبل نتوانستند این بخش مهم تعطیلات را به نحو احسن پیش ببرند، درصدد فرصتی هستند تا برای آنان مجالی برای سفر دست دهد و بتوانند با مسافرت رفتن حال و هوای خویش را عوض کنند. سفر به عنوان آتش زیر خاکستر برنامه‌های خانواده‌های ایرانی از برجسته‌ترین برنامه‌ریزی گذران فراغت به حساب می‌آید. اگر کوچکترین اشاره‌ای به آزادی‌ها در مورد سفر و یا رنگ شهرها در خصوص کرونا انجام شود قطع به یقین ما شاهد سیل عظیم مسافران خواهیم بود که ترافیک سنگینی را بر جاده‌ها تحمیل خواهد نمود. وقتی وزارت میراث فرهنگی و گردشگری برنامه مسافرت را برای ایرانیان مورد تاکید قرار می‌دهد قطع به یقین ایرانیان از برنامه این وزارتخانه استقبال خواهند نمود چون برنامه سفر در اولویت کاری آنان قرار دارد و همخوانی برنامه وزارت گردشگری با برنامه مردم سازگاری دارد و این پدیده باعث هجوم آنان به جاده‌ها و شلوغ نمودن شهرهای مسافر پذیر خواهد شد. فقدان یک سیاست واحد در اعمال مواضع مردم نسبت به شیوع این بیماری باعث می‌شود تا موج‌های این بیماری یکی پس از دیگری در کشور جریان پیدا کند. اگر اتخاذ برنامه یکسان و هماهنگ شده توسط مدیران ارشد صورت نگیرد قطعاً موجب سوء استفاده مردم خواهد شد و ناهماهنگی و بی‌برنامگی در سطح کلان دولتی باعث شیوع شدید کرونا و راه افتادن موج‌های بعدی در جامعه را دامن می‌زند. ناهماهنگی از سوی دولتمردان یعنی ستاد ملی کرونا قرمز کردن شهرها را در دستور کار خود قرار دهد و مردم را به قرنطینه خانگی بخواند و وزارت گردشگری مردم را به سفر و استفاده از تعطیلات برای گردشگری دعوت نماید، در نتیجه قطعاً ما شاهد مرگ و میرهای سنگین و ازدحام بسیار جمعیت در بیمارستان‌ها خواهیم بود. اگر آشفتگی و سردرگمی دولت همچنان ادامه یابد قطعاً مشکلات بدی برای جامعه به دنبال خواهد داشت. نوروز را از دیرباز مردم با سفر و مسافرت می‌شناسند و این عید باستانی با گردشگری و رفع خستگی
۶ ماهه دوم سال همراه می‌شود. این امر باعث می‌شود که با کوچکترین اشاره مردم به جاده‌ها هجوم آورده و مسافرت را در اولویت اول برنامه‌های خویش قرار دهند. مردم حدود یک سال است که به شدت با ابعاد گوناگون کرونا در حال مبارزه هستند و بسیاری از آنان از رفتار واکنشی و تغییرات دم به دمی این بیماری غمگین و خسته شده‌اند و همین امر باعث بهره‌گیری از فرصت‌های طلایی جهت استفاده از تعطیلات برای آنان می‌شود. آنان می‌خواهند از یک سو سالم باشند و از سوی دیگر در مبارزه با کرونا تعطیلات را نیز به زیباترین شکل سپری نمایند. نمی‌شود مردم را در حالت یک بام و دو هوا نگه داشت. نمی‌توانیم از یک طرف بگوئیم می‌توانید به مسافرت بروید و نهاد دیگری به شدت مسافرت کردن را منع نماید. لازمه مبارزه اصولی، تعیین خط مشی‌های منطقی برای مبارزه با این پدیده شوم در جامعه و تدوین تاکتیک‌های اصولی و استراتژی منطقی و ارائه آن به صورت صادقانه به مردم است. کوچکترین ناهماهنگی موجب اولاً سوء استفاده مردم و ثانیاً بهره‌برداری نامناسب ویروس فرصت طلب و رونق آن میگردد.»
- ساده‌انگاری از بالا به پایین
همچنین سعید معدنی جامعه شناس در ادامه به آفتاب یزد گفت:«در جامعه ما متاسفانه بحث کرونا به موضوع پیچیده‌ای تبدیل شده است و به نظر می‌رسد همگان در مدیریت این بیماری احساس درماندگی دارند. دلایل مختلفی برای این درماندگی وجود دارد از جمله این که وجود این بیماری در جامعه طولانی شده است و بر خلاف دیگر کشورها همچنان تکلیف این بیماری در کشور ما به صورت شفاف مشخص نیست. این سرگردانی هم بین مسئولین و هم بین مردم مشکلات زیادی را به وجود آورده است. در حقیقت ما از یک سیاست واحد و روشنی پیروی نمی‌کنیم. جدی نبودن مسئولان یکی از دلایل اصلی بی‌توجهی مردم به این بیماری شده است. برای مثال در همه کشورهای دنیا از هر طریقی اقدام به وارد کردن واکسن کرده‌اند و بخش قابل توجهی از مردم این کشورها واکسیناسیون شده‌اند. در حالیکه هنوز در جامعه ما حکومت با واردات واکسن به صورت ایدئولوژیک برخورد می‌کند. این نوع برخوردها باعث شده است که مردم نسبت به خود بیماری و وجود خطرات آن دچار شک و تردید شوند. نباید ایدئولوژی سیاسی، مهم‌تر از جان مردم تلقی شود. این نوع برخوردها باعث شده است مردم نسبت به این بیماری بی‌تفاوت باشند. در حقیقت مردم به تردید افتاده‌اند زیرا می‌گویند اگر واقعا این بیماری جدی است چرا واکسن وارد نمی‌شود. این نوع برخوردهای ایدئولوژیک با این موضوع باعث سرگردانی مردم شده است. در سوی دیگر وعده‌های حکومت و مسئولین بهداشتی بدون عمل ماند و این خود باعث شده است که تردید مردم پررنگ‌تر شود و بیماری را یک شایعه تلقی کنند. وضع اسفبار اقتصاد جامعه بسیار تاثیرگذار است بر اینکه مردم به طور موقت این بیماری را فراموش کنند. برای مثال اگر برخورد حکومت جدی بود بایستی تمامی مسافرت‌ها و تمامی فروش بلیت‌ها ممنوع می‌شد اما دولت نتوانست این کار را انجام دهد، زیرا شرایط اقتصادی جامعه شرایط بدی است و اقتصاد جامعه باید بچرخد و بخش زیادی از نیروهای جامعه در این شبکه‌های حمل و نقل در حال فعالیت هستند. لذا وضعیت اقتصاد جامعه هم به ساده انگاری بیماری کرونا دامن زده است. زمانی که سفرها با استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی آزاد است، منع تردد بین شهری توسط خودروهای شخصی خنده‌دار است. وضعیت بد اقتصادی جامعه باعث شده است کرونا در کشور ما هم توسط مسئولین و هم توسط مردم بی‌اهمیت تلقی شود. در سوی دیگر طولانی شدن دوره بیماری کرونا باعث شده است مردم خسته شوند. همچنین تناقض گویی در میان توده مردم هم دیده می‌شود. این اظهار نظرات غیر تخصصی باعث سردرگمی مردم شده است.»
- خواهش و تمنا جای قانون را نمی‌گیرد
همچنین امان‌الله قرائی مقدم جامعه شناس در این خصوص به آفتاب یزد گفت:«افراد جامعه از لحاظ فرهنگی، برخی تاخر فرهنگی بیشتری نسبت به مسائل، حوادث، مشکلات و رفتارها دارند و برخی کم تر؛ یعنی جامعه از لحاظ فرهنگی، یکدست و یکسان نیست. سبک زندگی و نحوه رفتار مردم در مقابل همین بیماری کرونا متفاوت است. این تاخر فرهنگی تنها به مردم مربوط نمی‌شود، مسئولین نیز بر اساس این تئوری تاخر فرهنگی رفتار می‌کنند. حوادث، عوامل و تکنولوژی مرتب در حال تغییر است ولی هنوز اذهان و افکار مردم با این تغییرات گستره هماهنگ نشده است و در نتیجه مسئولانی هم که عهده دار وظیفه کنترل و نظارت در خصوص این بیماری هستند نباید به خواهش و تمنا اتکا کنند، زیرا خواهش و تمنا در مسائل حیاتی برای جامعه تاثیرگذار نیست و با خواهش و تمنا نمی‌شود سلامت جامعه را تامین کرد. متاسفانه مسئولین ما هم دچار تاخر فرهنگی هستند و فکر می‌کنند مانند گذشته با خواهش و تمنا می‌توانند کشور را کنترل کنند و مردم را از سفر رفتن باز دارند. اگر نظمی وجود دارد باید مطابق قانون برخورد شود و باید جریمه‌ها به نحوی تعیین شوند که بازدارنده باشند. این ضعف ساختاری و فکری و ضعف کنترل، نظارت و سازماندهی در همه زمینه‌ها خودنمایی کرده است. همچنین متاسفانه وظیفه مداری و مسئولیت پذیری در جامعه ما بسیار ضعیف است و فرد نه در خانواده و نه در مدرسه و دانشگاه این مسئولیت پذیری را نمی‌آموزد.»
- کاهش جدیت در پی برخوردهای دوگانه مسئولین
مجید ابهری آسیب شناس و متخصص علوم رفتاری در این باره به آفتاب یزد گفت:«گسترش بیماری کرونا در جهان در هر کشوری بر حسب میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی و درمانی آثار متفاوتی به جای گذاشته است. در کشور ما به دنبال سیاست‌های کج دار و مریز نهادهای بهداشتی و ساده انگاری برخی از اقشار مردم، این بیماری وارد دومین سال حضور خود در جامعه شده است. این گونه برخوردها و رفتارهای دوگانه از سوی مقامات سیاسی، بهداشتی و اجرایی انسان را به اندیشه وا می‌دارد که نکند ویروس کرونا دارای شعور می‌باشد و در جاهای گران قیمت و شلوغ وجود ندارد. اگر قرار است محدودیت‌های حضور ایجاد شود، باید در همه جا بدون در نظر گرفتن شرایط ایجاد شود نه اینکه در برخی از مناطق، آزادانه حضور جمعیت را شاهد باشیم و در برخی از مناطق، مراکز مختلف تعطیل باشند. وقتی شهری زرد، نارنجی یا قرمز می‌شود باید بسیار استوار و مجدانه با موانع برخورد کرد. بعضی از مردم با مشاهده برخوردهای دوگانه جدیت خود را در رعایت پروتکل‌های بهداشتی از دست می‌دهند. بر اساس مطالعات انجام شده در هیچ کشوری این مسئله رنگ‌بندی شهرها با جدیت زیاد اجرا نمی‌شود. رنگ به رنگ کردن شهرها باعث سردرگمی مردم می‌شود. ازدحام جمعیت در برخی از شهرها این توهم را به وجود می‌آورد که نکند مسئولین می‌خواهند برخی از کسری‌های اقتصادی را جبران کنند. بررسی آمارها بعد از تعطیلات به ما هزینه گزاف این سهل انگاری‌ها را
نشان خواهد داد.»
- منتظر خبرهای بدتر باشید
علیرضا رئیسی با بیان اینکه در ایام نوروز بیش از ۱۵ هزار نفر با تست مثبت کرونا به مسافرت رفته‌اند که ما از طریق کد ملی همه این افراد را رهگیری می‌کنیم، گفت: «پیش‌بینی می‌کنیم یک هفته تا ۱۰ روز پس از تعطیلات نوروز شاهد افزایش مبتلایان به کووید۱۹ باشیم و وضعیت کشور بدتر شود.» به گزارش ایرنا، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا چهارشنبه شب، 11 فروردین با حضور در یک برنامه زنده تلویزیونی، با اعلام این خبر افزود: «همچنین کسانی که بیش از سه روز در کشورهای پر خطر مانند ترکیه اقامت داشته‌اند هنگام ورود به کشور قرنطینه خواهند شد و اگر لازم باشد ما پرواز را از کشورهای پرخطر لغو خواهیم کرد.» سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا در ادامه گفت: «امروز به دلیل سفرهای نوروزی شاهد بیشتر شدن مناطق قرمز و نارنجی هستیم و در صورتی که وضعیت شهری قرمز شود حدود یک ماه طول می‌کشد تا به وضعیت قبلی خود بازگردد.»
- شروع موج چهارم کرونا
همزمان با افزایش مبتلایان به کرونا به بیش از ۱۰ هزار نفر، برخی مقام‌های بهداشتی اعلام کردند که ایران وارد موج چهارم همه‌گیری ویروس کرونا شده است. سیما سادات لاری سخنگوی وزارت بهداشت روز چهارشنبه 11 فروردین خبر داد که در ۲۴ ساعت گذشته ۱۰ هزار و ۳۳۰ بیمار جدید مبتلا به کرونا شناسایی و هزار و ۲۸۸ نفر از آن‌ها بستری شدند. او افزود که تعداد مبتلایان به یک میلیون و ۸۸۵ هزار و ۵۶۴ نفر رسیده است. او همچنین اعلام کرد در این مدت ۹۶ بیمار جان خود را از دست دادند و مجموع جان باختگان به ۶۲ هزار و ۶۶۵ نفر رسید. در همین حال مینو محرز عضو ستاد ملی مقابله با کرونا با اشاره به تاثیر سفرهای نوروزی بر افزایش شیوع کرونا گفت: «موج چهارم شروع شده، رنگ وضعیت تمام ایران تغییر کرده و اوضاع تهران بسیار وخیم است.» پس از سفرهای نوروزی تعداد مبتلایان از حدود هفت هزار به ۱۰ هزار و آمار جان باختگان نیز از حدود ۸۰ نفر به حدود ۱۰۰ نفر افزایش یافته است. همچنین تعداد شهرستان‌های قرمز و نارنجی از ۴۰ به ۱۱۷ رسیده است. به این ترتیب تعداد این شهرستان‌ها نسبت به پیش از سفرهای نوروزی حدود سه برابر شده است. در همین حال سخنگوی وزارت بهداشت گفت که تعداد شهرستان‌های قرمز به ۳۲ و تعداد شهرستان‌های نارنجی به ۸۵ افزایش یافت. در روزهای گذشته همچنین وضعیت برخی از شهرهای بزرگ از جمله تهران، اصفهان و کرج نیز نارنجی شده است. مریم حضرتی، معاون وزیر بهداشت نیز گفت که به دلیل سفرهای نوروزی عملا برخی استان‌ها و شهرستان‌های کشور وارد موج چهارم همه‌گیری ویروس کرونا شده‌اند. در همین حال مقام‌های تعدادی از استان‌های ایران از افزایش مبتلایان و شروع موج چهارم شیوع کرونا خبر داده‌اند. از جمله شهرام حبیب‌زاده رئیس دانشگاه علوم پزشکی اردبیل گفت که در بسیاری از استان‌های همجوار به ویژه آذربایجان غربی و شرقی موج چهارم شیوع کرونا شکل گرفته و این موج در حال ورود به اردبیل است. خبرگزاری مهر نیز نوشت که آمارهای اعلام شده از رشد ۲۷۳ درصدی ابتلا به کرونا در استان قزوین در ۱۱ روز گذشته حکایت می‌کند. در همین حال مهرزاد لطفی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز، افزایش آمار مبتلایان در استان فارس را نگران‌کننده خواند. همچنین به گفته غلامرضا شریف زاده، دبیر ستاد دانشگاهی کنترل کرونا در خراسان‌جنوبی، تعداد مبتلایان در این استان بر اساس تست‌های سریع برای اولین بار پس از گذشت چهار ماه سه رقمی شده و به ۱۱۰ نفر در یک روز رسیده است. وزارت بهداشت پیش از این با برگزاری سفرهای نوروزی مخالفت کرده بود اما این سفرها به جز در شهرهای قرمز و
نارنجی انجام شد.
- سفر دو هفته‌ای کرونا به سراسر ایران
با وجود آنکه خیلی‌ها در کشور مخالف انجام سفرهای نوروزی بودند اما معاون گردشگری کشور گفته بود که با رایزنی، تلاش می‌کنیم مسئولان ستاد کرونا را قانع کنیم که این سفرها انجام شود. ولی تیموری در پیام نوروزی خود نیز گفت: «امسال تلاش می‌کنیم به مسئولان کشوری ثابت شود که گردشگری و سفر عامل شیوع ویروس کرونا نیست.» از آن طرف؛ وزیر بهداشت نیز گفت دو نوع رنگ‌بندی کرونایی را یکی بر اساس وضعیت کنونی و دیگر خطرپذیری ویروس جهش یافته معرفی کردیم و دوستان رنگ‌بندی شادتر را که قرمز و نارنجی کمتری داشت، پذیرفتند و ما هم برای تک صدایی قبول کردیم. پلیس راهور ناجا نیز تردد خودروهای شخصی در شهرهایی با وضعیت قرمز و نارنجی را ممنوع کرده و اعلام کرد که در صورت مشاهده تردد، جریمه خواهد کرد. همچنین با تغییر وضعیت شهرها نیز این جریمه شامل کسانی شد که از شهرها بیرون نیامده بودند و همچنان به سفرشان ادامه می‌دادند. اکنون نیز وضعیت به گونه‌ای در حال پیشرفت است که نشان می‌دهد روز به روز به تعداد شهرهای سرخ افزوده می‌شود و تعداد مبتلایان نیز رو به رشد است. وزارت میراث فرهنگی نیز که اعلام کرده بود، مسافران باید در مراکز اقامتی رسمی اسکان یابند گزارش داد که در روزهای چایانی تعطیلات نوروز تنها ۳۰ درصد از مراکز اقامتی کشور پر بوده‌اند که آن هم متعلق به شهرهای شمالی و جزیره کیش بوده است. حالا کم کم وضعیت شهرها به قبل از عید نوروز برمی‌گردد. دوباره یکی یکی شهرها به حالت قرمز در می‌آیند و ممنوعیت‌ها برای بسته شدن مراکز گردشگری شهرها به وجود می‌آید. به عنوان مثال در سمیرم محدودیت ورود گردشگران اعلام شد. همچنین با توجه به مصوبه ستاد ملی و اعلام ستاد استانی مبارزه با ویروس کرونا درخصوص قرارگیری شهرستان‌های قزوین و تاکستان در محدوده رنگ نارنجی کرونایی، موزه‌ها و اماکن تاریخی شهر قزوین تعطیل شدند. جاذبه گردشگری دشت لاله‌های واژگون شهرستان کوهرنگ هم به‌طور کامل قُرُق و ورود مسافر به این منطقه ممنوع شد. مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و دبیر ستاد خدمات سفر ایلام از ممنوعیت ورود تورهای گردشگری به شهرهای قرمز و نارنجی استان خبر داد. این درحالی است که برگزاری تورهای گردشگری از نظر ستاد کرونا و وزارت میراث فرهنگی امن‌ترین روش سفر در نوروز اعلام شده بود. از آن سو پروازهای بین‌المللی به برخی از کشورها همچنان برقرار است مانند کشورهای آفریقایی. پرواز به شهرهای قرمز کشور ترکیه نیز همچنان ادامه دارد تا جایی که مشاور وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: «تقریباً تمام مناطق ترکیه در وضع قرمز کرونایی قرار دارد، اما تمام پروازها و تورهای گردشگری به این کشور در جریان است.» با توجه به اینکه تمام مدل‌های تست کرونا با ضریب خطا و منفی کاذب همراه است همین گردشگران می‌توانند ناقلان خاموش کرونای انگلیسی و زمینه ساز بحران تازه در کشور باشند.
- سردرگمی دولت در نحوه مدیریت بیماری
در خصوص چرایی این نوع ساده انگاری‌ها جعفر بای جامعه شناس به خبرنگار آفتاب یزد گفت:«نوروز عید بزرگ ایرانیان باستان با دید و بازدید از اقوام و خویشان و ضمن دیدار هم و کمک کردن به یکدیگر و یاری رساندن به تهیدستان جایگاه فوق‌العاده‌ای می‌یابد. یکی از ارکان این تعطیلات برنامه سفر است که با توجه به شیوع بیماری کرونا از سال قبل تا کنون سفرهای نوروزی به قرنطینه خانگی تبدیل شده و ایرانیان از این برنامه گذران فراغتی خویش باز مانده‌اند و همه منتظرند تا مجال و فرصتی دست دهد تا بتوانند این بخش مهم گذران فراغت تعطیلی نوروز را به زیباترین شکل سپری نمایند. اگرچه سال قبل نتوانستند این بخش مهم تعطیلات را به نحو احسن پیش ببرند، درصدد فرصتی هستند تا برای آنان مجالی برای سفر دست دهد و بتوانند با مسافرت رفتن حال و هوای خویش را عوض کنند. سفر به عنوان آتش زیر خاکستر برنامه‌های خانواده‌های ایرانی از برجسته‌ترین برنامه‌ریزی گذران فراغت به حساب می‌آید. اگر کوچکترین اشاره‌ای به آزادی‌ها در مورد سفر و یا رنگ شهرها در خصوص کرونا انجام شود قطع به یقین ما شاهد سیل عظیم مسافران خواهیم بود که ترافیک سنگینی را بر جاده‌ها تحمیل خواهد نمود. وقتی وزارت میراث فرهنگی و گردشگری برنامه مسافرت را برای ایرانیان مورد تاکید قرار می‌دهد قطع به یقین ایرانیان از برنامه این وزارتخانه استقبال خواهند نمود چون برنامه سفر در اولویت کاری آنان قرار دارد و همخوانی برنامه وزارت گردشگری با برنامه مردم سازگاری دارد و این پدیده باعث هجوم آنان به جاده‌ها و شلوغ نمودن شهرهای مسافر پذیر خواهد شد. فقدان یک سیاست واحد در اعمال مواضع مردم نسبت به شیوع این بیماری باعث می‌شود تا موج‌های این بیماری یکی پس از دیگری در کشور جریان پیدا کند. اگر اتخاذ برنامه یکسان و هماهنگ شده توسط مدیران ارشد صورت نگیرد قطعاً موجب سوء استفاده مردم خواهد شد و ناهماهنگی و بی‌برنامگی در سطح کلان دولتی باعث شیوع شدید کرونا و راه افتادن موج‌های بعدی در جامعه را دامن می‌زند. ناهماهنگی از سوی دولتمردان یعنی ستاد ملی کرونا قرمز کردن شهرها را در دستور کار خود قرار دهد و مردم را به قرنطینه خانگی بخواند و وزارت گردشگری مردم را به سفر و استفاده از تعطیلات برای گردشگری دعوت نماید، در نتیجه قطعاً ما شاهد مرگ و میرهای سنگین و ازدحام بسیار جمعیت در بیمارستان‌ها خواهیم بود. اگر آشفتگی و سردرگمی دولت همچنان ادامه یابد قطعاً مشکلات بدی برای جامعه به دنبال خواهد داشت. نوروز را از دیرباز مردم با سفر و مسافرت می‌شناسند و این عید باستانی با گردشگری و رفع خستگی
۶ ماهه دوم سال همراه می‌شود. این امر باعث می‌شود که با کوچکترین اشاره مردم به جاده‌ها هجوم آورده و مسافرت را در اولویت اول برنامه‌های خویش قرار دهند. مردم حدود یک سال است که به شدت با ابعاد گوناگون کرونا در حال مبارزه هستند و بسیاری از آنان از رفتار واکنشی و تغییرات دم به دمی این بیماری غمگین و خسته شده‌اند و همین امر باعث بهره‌گیری از فرصت‌های طلایی جهت استفاده از تعطیلات برای آنان می‌شود. آنان می‌خواهند از یک سو سالم باشند و از سوی دیگر در مبارزه با کرونا تعطیلات را نیز به زیباترین شکل سپری نمایند. نمی‌شود مردم را در حالت یک بام و دو هوا نگه داشت. نمی‌توانیم از یک طرف بگوئیم می‌توانید به مسافرت بروید و نهاد دیگری به شدت مسافرت کردن را منع نماید. لازمه مبارزه اصولی، تعیین خط مشی‌های منطقی برای مبارزه با این پدیده شوم در جامعه و تدوین تاکتیک‌های اصولی و استراتژی منطقی و ارائه آن به صورت صادقانه به مردم است. کوچکترین ناهماهنگی موجب اولاً سوء استفاده مردم و ثانیاً بهره‌برداری نامناسب ویروس فرصت طلب و رونق آن میگردد.»
- ساده‌انگاری از بالا به پایین
همچنین سعید معدنی جامعه شناس در ادامه به آفتاب یزد گفت:«در جامعه ما متاسفانه بحث کرونا به موضوع پیچیده‌ای تبدیل شده است و به نظر می‌رسد همگان در مدیریت این بیماری احساس درماندگی دارند. دلایل مختلفی برای این درماندگی وجود دارد از جمله این که وجود این بیماری در جامعه طولانی شده است و بر خلاف دیگر کشورها همچنان تکلیف این بیماری در کشور ما به صورت شفاف مشخص نیست. این سرگردانی هم بین مسئولین و هم بین مردم مشکلات زیادی را به وجود آورده است. در حقیقت ما از یک سیاست واحد و روشنی پیروی نمی‌کنیم. جدی نبودن مسئولان یکی از دلایل اصلی بی‌توجهی مردم به این بیماری شده است. برای مثال در همه کشورهای دنیا از هر طریقی اقدام به وارد کردن واکسن کرده‌اند و بخش قابل توجهی از مردم این کشورها واکسیناسیون شده‌اند. در حالیکه هنوز در جامعه ما حکومت با واردات واکسن به صورت ایدئولوژیک برخورد می‌کند. این نوع برخوردها باعث شده است که مردم نسبت به خود بیماری و وجود خطرات آن دچار شک و تردید شوند. نباید ایدئولوژی سیاسی، مهم‌تر از جان مردم تلقی شود. این نوع برخوردها باعث شده است مردم نسبت به این بیماری بی‌تفاوت باشند. در حقیقت مردم به تردید افتاده‌اند زیرا می‌گویند اگر واقعا این بیماری جدی است چرا واکسن وارد نمی‌شود. این نوع برخوردهای ایدئولوژیک با این موضوع باعث سرگردانی مردم شده است. در سوی دیگر وعده‌های حکومت و مسئولین بهداشتی بدون عمل ماند و این خود باعث شده است که تردید مردم پررنگ‌تر شود و بیماری را یک شایعه تلقی کنند. وضع اسفبار اقتصاد جامعه بسیار تاثیرگذار است بر اینکه مردم به طور موقت این بیماری را فراموش کنند. برای مثال اگر برخورد حکومت جدی بود بایستی تمامی مسافرت‌ها و تمامی فروش بلیت‌ها ممنوع می‌شد اما دولت نتوانست این کار را انجام دهد، زیرا شرایط اقتصادی جامعه شرایط بدی است و اقتصاد جامعه باید بچرخد و بخش زیادی از نیروهای جامعه در این شبکه‌های حمل و نقل در حال فعالیت هستند. لذا وضعیت اقتصاد جامعه هم به ساده انگاری بیماری کرونا دامن زده است. زمانی که سفرها با استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی آزاد است، منع تردد بین شهری توسط خودروهای شخصی خنده‌دار است. وضعیت بد اقتصادی جامعه باعث شده است کرونا در کشور ما هم توسط مسئولین و هم توسط مردم بی‌اهمیت تلقی شود. در سوی دیگر طولانی شدن دوره بیماری کرونا باعث شده است مردم خسته شوند. همچنین تناقض گویی در میان توده مردم هم دیده می‌شود. این اظهار نظرات غیر تخصصی باعث سردرگمی مردم شده است.»
- خواهش و تمنا جای قانون را نمی‌گیرد
همچنین امان‌الله قرائی مقدم جامعه شناس در این خصوص به آفتاب یزد گفت:«افراد جامعه از لحاظ فرهنگی، برخی تاخر فرهنگی بیشتری نسبت به مسائل، حوادث، مشکلات و رفتارها دارند و برخی کم تر؛ یعنی جامعه از لحاظ فرهنگی، یکدست و یکسان نیست. سبک زندگی و نحوه رفتار مردم در مقابل همین بیماری کرونا متفاوت است. این تاخر فرهنگی تنها به مردم مربوط نمی‌شود، مسئولین نیز بر اساس این تئوری تاخر فرهنگی رفتار می‌کنند. حوادث، عوامل و تکنولوژی مرتب در حال تغییر است ولی هنوز اذهان و افکار مردم با این تغییرات گستره هماهنگ نشده است و در نتیجه مسئولانی هم که عهده دار وظیفه کنترل و نظارت در خصوص این بیماری هستند نباید به خواهش و تمنا اتکا کنند، زیرا خواهش و تمنا در مسائل حیاتی برای جامعه تاثیرگذار نیست و با خواهش و تمنا نمی‌شود سلامت جامعه را تامین کرد. متاسفانه مسئولین ما هم دچار تاخر فرهنگی هستند و فکر می‌کنند مانند گذشته با خواهش و تمنا می‌توانند کشور را کنترل کنند و مردم را از سفر رفتن باز دارند. اگر نظمی وجود دارد باید مطابق قانون برخورد شود و باید جریمه‌ها به نحوی تعیین شوند که بازدارنده باشند. این ضعف ساختاری و فکری و ضعف کنترل، نظارت و سازماندهی در همه زمینه‌ها خودنمایی کرده است. همچنین متاسفانه وظیفه مداری و مسئولیت پذیری در جامعه ما بسیار ضعیف است و فرد نه در خانواده و نه در مدرسه و دانشگاه این مسئولیت پذیری را نمی‌آموزد.»
- کاهش جدیت در پی برخوردهای دوگانه مسئولین
مجید ابهری آسیب شناس و متخصص علوم رفتاری در این باره به آفتاب یزد گفت:«گسترش بیماری کرونا در جهان در هر کشوری بر حسب میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی و درمانی آثار متفاوتی به جای گذاشته است. در کشور ما به دنبال سیاست‌های کج دار و مریز نهادهای بهداشتی و ساده انگاری برخی از اقشار مردم، این بیماری وارد دومین سال حضور خود در جامعه شده است. این گونه برخوردها و رفتارهای دوگانه از سوی مقامات سیاسی، بهداشتی و اجرایی انسان را به اندیشه وا می‌دارد که نکند ویروس کرونا دارای شعور می‌باشد و در جاهای گران قیمت و شلوغ وجود ندارد. اگر قرار است محدودیت‌های حضور ایجاد شود، باید در همه جا بدون در نظر گرفتن شرایط ایجاد شود نه اینکه در برخی از مناطق، آزادانه حضور جمعیت را شاهد باشیم و در برخی از مناطق، مراکز مختلف تعطیل باشند. وقتی شهری زرد، نارنجی یا قرمز می‌شود باید بسیار استوار و مجدانه با موانع برخورد کرد. بعضی از مردم با مشاهده برخوردهای دوگانه جدیت خود را در رعایت پروتکل‌های بهداشتی از دست می‌دهند. بر اساس مطالعات انجام شده در هیچ کشوری این مسئله رنگ‌بندی شهرها با جدیت زیاد اجرا نمی‌شود. رنگ به رنگ کردن شهرها باعث سردرگمی مردم می‌شود. ازدحام جمعیت در برخی از شهرها این توهم را به وجود می‌آورد که نکند مسئولین می‌خواهند برخی از کسری‌های اقتصادی را جبران کنند. بررسی آمارها بعد از تعطیلات به ما هزینه گزاف این سهل انگاری‌ها را
نشان خواهد داد.»
نظر شما
آخرین اخبار
