با دولتی که تنها چندماه از عمر آنها بیشتر باقی نمانده وارد هیچ توافقی نشوند و همین مسئله تکلیف بسیاری از مسائل را روشن میکند
آفتاب یزد - رضا بردستانی: یک کارشناس روابط بینالملل ضمن سردرگم ارزیابی کردن سیاست دموکراتها در رابطه با ایران به آفتاب یزد گفت: «این اصطلاح که میگویند توپ در زمین ایران است بدان معنا است که نتیجهای که میخواهیم حاصل کنیم تحت اراده و اختیار خودمان است که اگر یقین بدانیم اینگونه است – که هست! –
چرا در شوت کردن این توپ عجله کنیم؟! چرا ما نیز سیاستمدارانه برای شش ماههی پایانی دولت آقای روحانی صبوری به خرج ندهیم و به دنبال بهبود شرایط خودمان نباشیم؟!»
سیدوحید کریمی میافزاید: «آن چه شما به آن رفتار متناقض میگویید در قالب یک استراتژی قابل تحلیل است که در نام متفاوت است؛ چماق و هویج، فشار از بالا چانه زنی از پایین؛ فشار حداکثری و... اصلاً وقتی بحث بر سر شورای حکام است و احتمال محکومیت ایران یعنی دموکراتها بیشتر از جمهوری خواهان راغب هستند تا از فشار «شورای امنیت سازمان ملل متحد» علیه ما استفاده کنند و این به ما میفهماند در همانطور که در سیاستهای منطقهای قدرتمند و هوشیار بودهایم در سیاستهای بینالمللی نیز هوای خودمان را در گسترهی جهانی داشته باشیم. »
وی معتقد است: «فرصت دستیابی به توافقات با اروپا را از دست ندهیم، با روسیه و چین ملایمتر رفتار کنیم و در مواردی که ممکن است با آمریکا دچار چالش شویم وارد مذاکرات دو سویه و نه جمعی شویم.»
این کارشناس مسائل سیاسی با نام بردن از موضوعی به نام چین و آمریکا و مسائلی که فی مابین آنها وجود دارد اظهار میدارد: «من نمیدانم چرا وقتی بحث بر سر روابط چین و آمریکا و حل و فصل مشکلات پکن – واشنگتن است پای کشورهایی چون انگلستان به میان میآید اما در موضوع ایران و آمریکا، این روزها بحرین نیز خواستار مداخله شده است! همیشه گفته و باز هم میگویم سطح اختلافات ایران و آمریکا و جایگاه این دو کشور در ژئوپلیتیک منطقهای و جهانی بسی فراتر از این چنین کشورهایی است که حتی به خود جرات مداخله و میانجیگری بدهند.»
> آمریکای بایدن به دنبال چیست؟
سید وحید کریمی میگوید: «وقت آن رسیده به دیپلماسی نگاهی آگاهانه تر، هوشیارانهتر و قدرتمندانهتری بیاندازیم.»
این دیپلمات سابق میگوید: «فقط کافی است به سخنرانی ویلیام برنز با دقت گوش دهید تا به قول معروف، حساب بسیاری از کارها دستمان بیاید.»
وی ادامه میدهد: «مباحث مختلف از دیدگاههای متعدد اساتید و نخبگان؛ علمی و جالب است و با حمله مستقیم دولت دموکرات بایدن؛
وارد فصل جدیدی شده است. باید جمیع نظرات را با مخرج مشترک به عنوان راهبرد جمعبندی کرد. آنچه مشهود است؛ بعضی معتقدند لازم است اگر نه عقب نشینی؛ بلکه جایگاه خود را تشخیص دهیم و آرام شویم. بعضی دیگر از جمله خود من بر ادامه روند جنگ ارادهها تاکید داریم که البته با مشکلات معیشتی و... مواجهایم. اینک با حمله مستقیم امریکا؛ به نظر میرسد نیازمند تامل و تعمق هستیم منتهی نه اینکه یکی از دو راهبرد فوق را انتخاب کنیم بلکه راه سوم و چهارم را استخراج کنیم.»
دکتر کریمی با بازگشت به موضوع ویلیام برنز میگوید: «در سوال از رئیس سنا؛ یک سناتور جمهوریخواه از ویلیام برنز پرسید آیا میتوان به ایران با قدرت اتمی اعتماد کرد؟ گفت: نه. زمینه در پذیرش ایران آنطور که هست و میخواهد باشد در جمهوریخواهان وجود دارد و یا میتوان زمینهسازی کرد ولی با دموکراتها خیر.» همین چند جمله نشانگر آن است که گزینهی ورود به مذاکره با جمهوری خواهان میتواند ایران را در موضع برتر قرار دهد. »
> ایران بعد از چین و روسیه در جایگاه سوم است
کریمی معتقد است: «در جمعبندی باید بعضی تاکتیکها را تغییر داد که نیازمند «تدبیر خرد جمعی» هستیم ولی اینکه بر این باور باشیم که اگر عقب بنشینیم و... تمام است؛ آنها خواهند گفت تازه اول مهار ایران است و ادامه میدهند و مضافا اینکه در استراتژی امنیتی؛ جمهوری اسلامی در سطحی پایین تر؛ در ردیف سوم چالش بعد از چین و روسیه قرار دارد و کمر را بستند. »
> ایران، کره جنوبی، پولهای بلوکه شده و چند احتمال
میزان پولهای بلوکه شده ایران در چند بانک کرهای به درستی معلوم نیست اما بر اساس گفتهی عبدالناصر همتی به عنوان مقام رسمی بانکی و پولی؛ ۷ میلیارددلار بابت خرید میعانات گازی از ایران باید توسط مقامات سئول پرداخت میشده که از سال ۲۰۱۸ همچنان بلاتکلیف باقی مانده است اگرچه برخی از رقم واقعی ۹.۵ میلیارددلار سخن به میان آورده اما چه ۷ و چه ۹.۵ میلیارددلار، این بدهی مسدود شده از ۱۵ دی ماه ۱۳۹۹ وارد فاز جدیدی میشود زیرا نیروی دریایی سپاه پاسداران یک فروند نفتکش کرهای را به دلیل نقض قوانین زیست محیطی دریایی متوقف کرده و آن را به بنادر ایرانی هدایت میکند.
بدهی مسدود شدهی کرهای ها، هشدارها و تلاشهای مداوم ایرانیها برای آزادسازی منابع مالی خود و ناموفق بودن تمامی رایزنیها در کنار توقف نفتکش کرهای باعث شد تا طرف کرهای با دستپاچگی، نخست موضعگیریهای احساسی از خود بروز دهد ولی در نهایت با گسیل یک هیئت در صدد برآمد تا نفتکش خود را با گفتگو آزاد کند که پاسخ ایران: «برخورد با این موضوع طبق
قوانین» بود.
دست به دامان قطریها شدن و نیز فشارهای مداخله جویانهی بریتانیا و آمریکا نیز منجر به تفاهمی نشد تا این که طرف کرهای تصمیم به آزادسازی یک میلیارد دلار از این بدهی برای خرید واکسن گرفت. پیشتر نیز گفته شده بود مقامات کرهای پذیرفتهاند تا بدهیهای ایران به سازمان ملل متحد را از همان بدهی پرداخت کنند اما همهی این کشمکشها و حرفها تا به امروز روی کاغذ باقی مانده است.
این روزها خبر میرسد که رسانههای کره جنوبی گزارش کردهاند که آمریکا «موافقت اصولی» خود را با آزادسازی داراییهای ایران در کره و انتقال آن از طریق کانالی مالی در سوئیس اعلام کرده است. این خبر در حالی مخابره میشود که کرهایها پیشتر آزادسازی منابع مسدود شدهی ایران را منوط به موافقت آمریکاییها کرده بودند. شبکه کیبیاس و شبکه آریرنگ در کره جنوبی از قول یک مقام ارشد در وزارت خارجه کره جنوبی گزارش کردهاند که آمریکا ضمن این موافقت، گفته است که جزئیات چگونگی انتقال باید به بحث گذاشته شود. عبدالناصر همتی، رئیس بانک مرکزی ایران نیز اعلام کرد در مرحله اول یک میلیارد دلار از ۷ میلیارد دلار ایران نزد بانکهای کره جنوبی آزاد میشود. البته پیشتر گفته شده بود این یک میلیارد دلار برای خرید تجهیزات پزشکی استفاده خواهد شد.
> آمریکا در حال وقت کشی است
تعبیر پالسهای ضعیف از سوی دولت بایدن به واسطهی این آزادسازی در کنار گامهای بسیار کند بایدن بعدِ روی کار آمدن و نیز مسائلی همچون بررسی پروندهی ایران در شورای حکام آژانس از جملهی مسائلی است که تحلیلهای گوناگونی را پیش روی ما قرار میدهد.
سید وحید کریمی در ادامهی گفتگوی خود با آفتاب یزد ضمن اشارهای گذرا به این مسئله میگوید: «به نظر میرسد آمریکای بایدن با سه گزینهی بسیار محتمل رو در رو است:
= اساساً ایران مسئلهی آمریکای بایدن نیست
= دموکراتها در موضوع سیاست خارجه به خصوص در مواجهه با ایران گوش به دهان جمهوری خواهان دارند
= بایدن در حال وقت کشی است.»
کریمی تاکید میکند: «به نظر میرسد گزینهی سوم محتملترین گزینه باشد چون نگاه دموکراتها با انتخابات خرداد ۱۴۰۰ جدی است و آنها ترجیح میدهند با دولتی که تنها چندماه از عمر آنها بیشتر باقی نمانده وارد هیچ توافقی نشوند و همین مسئله تکلیف بسیاری از مسائل را روشن میکند.»
این کارشناس مسائل سیاسی در ادامه ضمن دست گذاشتن بر موضوع تاثیرگذاری انتخابات آمریکا بر ایران یا تاثیر انتخابات ایران در تصمیمات آمریکا خاطرنشان میکند: «این که بگوییم انتخابات ایران و آمریکا بر هم دیگر هیچ تاثیری ندارد سخن درستی است اما نه در جمع نخبگانی زیرا هر کارآزمودهی سیاست بینالملل به خوبی آگاه است که این دو کشور بخشی از نقشهی سیاست خارجهی همدیگر محسوب میشوند پس اگر خواسته باشیم قافیه را نبازیم در این بازه زمانی که آمریکاییها تلاش میکنند برای خود زمان بخرند ما نیز باید در تلاش باشیم تا سر و سامانی به مسائل سیاست خارجه و روابط بینالمللمان بدهیم.»
این کارشناس مسائل سیاسی در پایان میافزاید: «اگرچه بسیاری معتقدند با دموکراتها راحتتر میشود کنار آمد اما فراموش نکنیم بزرگترین رخدادهای بینالمللی یک قرن اخیر دقیقا در زمانهای
رخ داد که جمهوری خواهان بر سر کار بوده اند، از فروپاشی اتحاد جماهیرشوروی گرفته تا فروپاشی دیوار برلین.»
آمریکا دنبال محکومیت رسمی ایران در نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی
رسانههای آمریکایی گزارش دادند، کاخ سفید از دیگر کشورها میخواهد در شورای حکام آژانس بینالملل انرژی اتمی، ایران را به صورت رسمی به دلیل تشدید فعالیتهای هستهای محکوم کنند. به گزارش تسنیم، پایگاه اینترنتی بلومبرگ گزارش داد، دیپلماتهای آمریکایی روز پنجشنبه سندی را توزیع کردند که لیست شکایات واشنگتن است و از ایران میخواهد تا با بازرسان همکاری کامل کند. بر اساس این گزارش، در قطعنامه پیشنهادی آمریکا بر نگرانی شدید از یافتههای آژانس بینالمللی انرژی اتمی تاکید و درباره همکاری ایران نگرانی عمیق ابراز شده است. شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی قرار است هفته آتی در وین درباره آخرین گزارشها از اقدامات هستهای ایران نشست برگزار کند. جمهوری اسلامی ایران در حالی از روز بامداد سهشنبه ۵ اسفندماه مطابق مصوبه مجلس شورای اسلامی اجرای پروتکل الحاقی را متوقف کرده است که پیش از این اقدام به طرفهای اروپایی برجام هشدار داده بود که در صورت عمل نکردن آنها به تعهداتشان، اجرای پروتکل الحاقی را متوقف خواهد کرد. این اقدام هستهای ایران وفق بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام و در پاسخ به کوتاهیهای مکرر و مداوم طرفهای اروپایی برجام در عمل به تعهدات خود انجام شده است. مقامات ایرانی در سطوح مختلف بارها به طرفهای اروپایی برجام هشدار دادهاند که در صورت عمل نکردن به تعهداتشان، روند تعدیل تعهدات هستهای ایران همچنان ادامه خواهد یافت. ایران از اردیبهشتماه ۱۳۹۸ (یک سال پس از خروج آمریکا از برجام) در واکنش به کوتاهی طرفهای اروپایی برجام طی چند مرحله اقدام به کاهش تعهدات هستهای خود کرده است.