84 مغلوب احمدینژاد شد، 88 نامزد نشد، 92 مقهور روحانی شد و 96 از سوی اصولگرایان با احترامات فائقه کنار گذاشته شد تا عطش پاستور نشینی وارد نیمه ی دوم دهه ی دوم شود.
>از نواصولگرایی یا مجلس نو!
چند صباحی پس از رقابتهای انتخاباتی 1396، سیدمصطفی آقامیرسلیم که از سوی موتلفه در انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم شرکت کرده بود؛ پیامی آشکار به قالیباف داد:«اگر محمدباقر قالیباف به دور دوم میرفت حتماً حرفهایی را بر زبان میآوردم.» او تاکید کرده بود که رئیس جمهور شدن احتمالی قالیباف برای ابد او را از نگفتن برخی حرفها نادم و پشیمان میکرد و وقتی خبرنگاران پرسیده بودند چرا آن حرفها هیچ وقت گفته نشد او تلویحاً تایید کرده بود چون میدانستم رئیس جمهور نمیشود نگفتم.
قالیباف خود را مبدع نواصولگرایی میدانست اما تحلیلگران اصولگرا، این ادعا را رد کردند و با ارفاق فراوان؛ او را ادامه ی نواصولگرایی احمدینژاد دانستند. اندکی بعد او با نامه نگاری به جوانان از آنان خواست تا در تشکیل مجلسی نو دست به کار شوند اما در نهایت پشت سد بلند شورای وحدت و نیز جبهه ی پایداری که حضوری پررنگ در انتخابات مجلس یازدهم داشتند خود را ملزم به همراهی و ائتلاف دید و اما رخدادهای سفر روسیه به او فهمانید، ادامه ی تلاش برای رئیس جمهور شدن، نه تنها صندلی ریاست قوه ی مقننه را از او سلب خواهد کرد که به آسانی او به یکی از نمایندگان حاشیهای مجلس مبدل خواهد شد و این از منظر نگارنده میتواند پایان رسمی حیات سیاسی قالیباف باشد. هم او که هیچ حمایتی از جامعه ی اصولگرایی نصیبش نشد، جامعهای که نه تنها از او حمایت نکرد که در بزنگاهی مهم و حساس؛ پیامی دردناک به او تحویل داد پیامی که«حاوی» واقعیتی تلخ، آشکار، دردناک و واقع گرایانه بود و آن این که قالیباف و محسن رضایی هرگز نخواهند توانست حمایت
همه جانبه ی اصولگرایان را برای خود کنار گذارند!
>اصولگرایان به اصلاحطلبان درس سیاست دادند!
هیچ اصلاحطلبی با این صراحتی که مدیر مسئول روزنامه کیهان اعلام کرد به خود هرگز اجازه نمیداد در یک برنامه ی تلویزیونی بگوید:«با اطلاع میگویم موضوع سفر قالیباف به مسکو انتقال پیام نبود.» اما این به خود اجازه نمیداد، لابد از موضع ترس نیست بلکه عقلانی نبود در جدالِ اصولگرایان با اصولگرایان؛ یک اصلاحطلب میدان داری کند(!) اما شان و جایگاه و اثرگذاریِ حداقل موردیِ «حسین شریعتمداری»؛ لابد در چنین مواقعی، بیبدیل و ارزشمند است.
>رجا نیوز: هشدار داده بودیم!
آن طور که رسانههای طیفِ نزدیک به جبهه ی پایداری نوشته و همچنان نیز مینویسند؛ محمدباقر قالیباف علی رغم شکست در پروژه انتخاباتی و گرفتن عکس یادگاری با ولادیمیر پوتین راهی مسکو شد. اما با گذشت چند ساعت از انتشار خبرهای این سفر در رسانههای اصولگرا، حسین شریعتمداری از مدافعان مجلس انقلابی و محمدباقر قالیباف با حضور در برنامه تلویزیونی جهانآرا شبکه افق گفت: هدف اصلی سفر، انتقال پیام رهبر انقلاب اسلامی نبوده است! شریعتمداری همچنین اضافه کرد: سفر آقای قالیباف به روسیه سفری کاری و به دعوت مسکو است. بحث انتقال پیام هدف اصلی این سفر نبوده، بلکه به اهداف این سفر اضافه شده است. با اطلاع میگویم، اینطور نبوده که فقط رئیس مجلس میتوانسته این پیغام را ببرد.
سایت رجا نیوز ارگان تبلیغاتی جبهه پایداری که پیشتر نسبت به بزرگ کردن این سفر هشدار داده بود با انتشار این بخش از سخنان مدیر مسئول روزنامه کیهان نوشت:«اینطور نبوده که فقط رئیس مجلس میتوانسته این پیغام را ببرد.» این در حالی است که رجا نیوز ذیل همین مطلب با انتشار خبر حضور حجت الاسلام ابراهیم رئیسی با رو تیتر «استقبال دیدنی مردم و مسئولان عراق از رئیس دستگاه قضا» به استقبال این خبر رفت و در واقع ترتیب این دو خبر در صفحه اول سایت حاکی از طعنه و کنایهای بود که جبهه پایداری پیشتر به قالیباف زده بود. سایت رجانیوز ارگان رسانهای «جبهه پایداری» با اشاره به سفر محمدباقر قالیباف به مسکو و همچنین نپذیرفتن او به حضور توسط «ولادیمیر پوتین» با انتشار مطلبی با عنوان «ذوقزدگی و دستپاچگی اطرافیان رئیس مجلس چگونه برای کشور هزینه تراشید؟» نوشت: «مشاوران و نزدیکان قالیباف پیام به پوتین را راهبردی، تاریخی و دورانساز معرفی کرده و شخص نامهبر را در هفتههای اخیر به شدت تقدیس کردهاند. روابط ایران و روسیه قبلا با همکاری گسترده در بحران سوریه وارد مراحل سرنوشتسازی شده است. تا جایی که پوتین بدون تشریفات و با سرعت خود را به خیابان فلسطین میرساند تا در حسینیه امام خمینی(ره) به حضور رهبر معظم انقلاب برسد. اما حاشیهسازیهای رسانهای نزدیکان رئیس مجلس که در نهایت منجر به دیدار رئیس مجلس ایران و رئیس جمهور روسیه نشد باعث شد تا جریانهای معاند و ضدانقلاب از این اتفاق حتی به عنوان بیاحترامی یاد کنند! ولع نزدیکان محمدباقر قالیباف از دیدار احتمالی رئیس مجلس و پوتین نقش مهمی در شکلگیری این اتهامزنیها داشته است. آنها با بزرگنمایی از این سفر سعی در کسب اعتبار سیاسی برای خود داشته و سعی دارند تا قالیباف را فردی استثنایی معرفی کرده که فقط او لیاقت این نامهبری را داشته است!
این مسئله و هزینهسازی برای حیثیت جمهوری اسلامی ایران آن هم در ارتباط با کشورهایی که بیشترین اشتراک مواضع را در سالهای اخیر با ایران داشتهاند نشان از آن دارد که محمدباقرقالیباف باید تجدیدنظر جدی در اطرافیان و نیروهای رسانهای خود داشته باشد. اعضای جبهه پایداری که این روزها در حال جمعآوری برای نامزدی ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاست جمهوری 1400 هستند پس از لغو دیدار قالیباف و پوتین عقیده داشتند که «اطرافیان رئیس مجلس سعی داشتند تا با بزرگنمایی از این سفر سعی در کسب اعتبار سیاسی برای خود داشته و سعی دارند تا قالیباف را فردی استثنایی معرفی کرده که فقط او لیاقت این نامهبری را داشته است!»حسین شریعتمداری در گفتگو با برنامه «جهان آرا» با صراحت و با بیان اینکه با اطلاع این نکته را میگوید، تاکید کرد که سفر قالیباف به مسکو برای رساندن پیام رهبری نبوده است. این سفر از قبل برنامه ریزی شده بوده و بعدا موضوع نامه به آن افزوده شده است و این طور نبوده که تنها قرار باشد این نامه توسط رئیس مجلس به مسکو منتقل شود.
>چه فکر میکرد، چه شد!
همانگونه که از شواهد پیداست قالیباف و تیماش دوست داشتند به واسطه این سفر نشان دهند که قبای ریاست جمهوری بعد از روحانی، اندازه اوست و دیگران نباید چشمداشتی به آن داشته باشند. مصطفی داننده در عصرایران چنین مینویسد: ماجرای اولین سفر خارجی قالیباف در قامت رئیس مجلس هر روز وارد فاز تازهای میشود. قالیباف که خود را حاوی( البته قاعدتا با مکتوب بودن پیام، باید حامل باشد) پیام مقام معظم رهبری به پوتین میداند گفت:«میخواستم زمان سفر به روسیه را به تعویق بیندازم، رهبر انقلاب فرمودند این سفر را به تاخیر نیندازید و تاکیدشان این بود که نکاتی را به صورت مکتوب به شما ارائه میکنم تا به روسیه ببرید.» مشاوران و حامیان رسانهای رئیس مجلس، این رفتن به مسکو و رساندن پیام را با ماجرای پیام امام به گورباچف مقایسه کردند و نوشتند که «قالیباف معتمد نظام است». او را به شهید سلیمانی تشبیه کردند و اعلام کردند که «رهبرمعظم انقلاب، فردی مورد اعتمادتر از او برای رساندن پیام خود به پوتین ندارند.»
این بزرگنماییها در حال انجام بود که حسین شریعتمداری به میدان آمد و در شبکه افق گفت:« سفر آقای قالیباف به روسیه سفری کاری و به دعوت مسکو است. بحث انتقال پیام هدف اصلی این سفر نبوده، بلکه به اهداف این سفر اضافه شده است.» مصطفی میرسلیم نماینده مجلس هم درباره این سفر به طعنه گفت:«مقامات ارشد کشور موظف هستند قبل از سفرهاى رسمى خود تمام بررسى هاى تشریفاتى را بکنند تا نظام ما هزینه تبلیغات جاه طلبانه نشود.» این سخنان نشان داد که رئیس مجلس با این سفر به دنبال اهداف خاص بوده است. اهدافی که شاید او را به ریاست جمهوری آینده ایران نزدیک کند. مهمترین هدف قالیباف از این سفر دیدار با پوتین بود. او میخواست با این ملاقات برای خود اعتبار مضاعف سیاسی کسب کند و نشان دهد که مهمترین بازیگر فعلی صحنه سیاست ایران است. دست رد رئیس جمهور روسیه به رئیس مجلس ایران، تمام نقشههای او را نقش بر آب کرد. بدین ترتیب نپذیرفتن قالیباف از سوی پوتین و صحبتهای حسین شریعتمداری تبدیل به کابوسهای رئیس مجلس در مسکو شده است.
آنگونه که از شواهد پیداست قالیباف و تیماش دوست داشتند به واسطه این سفر نشان دهند که قبای ریاست جمهوری بعد از روحانی، اندازه اوست و دیگران نباید چشمداشتی به آن داشته باشند. آنقدر تیم رسانهای قالیباف این آش را شور کردند که خود اصولگرایان به صدا درآمدند که «چه خبرتونه؟» این هشدار به خاطراین بود که هم حزبیهای قالیباف با خود گفتند که نکند او را رستم صدا کنیم و بعد خودمان از رویارویی با او بترسیم. ماجرای قالیباف ومسکو، نشان داد که رئیس مجلس و تیم او، نه با سیاست آشنا هستند و نه از سیاست ورزی چیزی میدانند که اگر میدانستند در دو انتخابات ریاست جمهوری بازنده مطلق و در یکی مجبور به استعفا نمیشدند. قالیباف وقتی لباس نظامی را از تن به درآورد و ردای سیاست پوشید، هیچگاه به یک روش و منش مشخص نرسید. گاهی تند رفت و گاهی آرام قدم برداشت. همین رفتار پرتناقض باعث شد نتواند یک جریان مشخص سیاسی برای خود داشته باشد و اگر نبود شهرداری تهران، قطعا از صحنه سیاست ایران حذف میشد. سفر رئیس مجلس حاوی یک پیام مهم برای همگان بود آنهم اینکه قالیباف فاصله زیادی به سیاستمداران برجسته و کارکشته ایران دارد. چه بسا در سال آینده نه به ریاست جمهوری برسد و نه دوباره به کرسی ریاست مجلس.
>ضربه ی عمیق شریعتمداری!
فرید مدرسی در این باره مینویسد:« ضربه عمیق به محمدباقر قالیباف را حسین شریعتمداری زد با محوریت جلیلیها در شبکه افق؛ والا حمله اصلاحطلبان، به نفعش است. فکر میکند اگر آنان مقابلش باشند، میتواند پایداری و اعوانش را از حمله بازدارد اما نمیداند اینها دستبردار نیستند؛ منافعشان در ضدیت با اوست.»
>تیرخلاص حسین شریعتمداری به قالیباف
داوود حشمتی در مطلبی در «امتداد» مینویسد: مدیرمسئول کیهان دوشنبه شب 20 بهمن 99 ناگهان به شبکه افق رفت و پیام اصلی را به تیم قالیباف که در حال استفاده از نامه رهبری به پوتین بودند داد و نقطه پایان را بر این مناقشه گذاشت. درحالی که تیم قالیباف سعی داشتند با توجه به امکانات رسانهای اعلام کنند اصل سفر قالیباف بحث ارسال نامه است و این قالیباف است که «معتمد نظام» است، حسین شریعتمداری به شبکه افق رفت و گفت که «سفر آقای قالیباف به روسیه سفری کاری و به دعوت مسکو است. بحث انتقال پیام هدف اصلی این سفر نبوده، بلکه به اهداف این سفر اضافه شده است.» او برای اینکه «کد» روشنی به آنها داده باشد تاکید کرد که «این موضوع را با اطلاع» بیان میکند. معنای این حرف این بود که حضورش در صداوسیما با «اطلاع» و برای انتشار این «اطلاعات» بود. قبل از آن هم ظریف گفته بود که به تیم قالیباف اطلاع دادند که دیدار با پوتین در این سفر امکان پذیر
نیست. با این حال جریان قالیباف به دنبال این بود که «گندم پاستور»
را با «داس روسی» در مسکو درو کند. اما ورق برای او با «کد» و «اطلاع» حسین شریعتمداری برگشت. مصطفی میرسلیم هم قالیباف را متهم به
جاه طلبی کرده نوشته بود: «مقامات ارشد کشور موظفند قبل از سفرهاى رسمى
خود تمام بررسى هاى تشریفاتى را بکنند تا نظام ما هزینه تبلیغات جاه طلبانه نشود.» واقعیت ماجرا همان است که پیشتر نیز به آن اشاره کردیم. قالیباف با رفت و آمدهای بسیار سفیر روسیه در تهران، تلاش کرد تا با رئیس جمهور روسیه دیدار کند تا از این مسئله برای خود «دستاورد» بسازد. اما وقتی موفق نشد، تیم او با بیان اینکه «قالیباف حامل پیامی تاریخ ساز» بود، سعی در بزرگ نمایی او در قامت «معتمد نظام» کردند. این موضوع را نیز سعی کردند با هشتگ «معتمد نظام» در فضای توئیتری پخش کنند که خروجی پروژه آنها نیز موفقیت آمیز نبود. علاوه بر این درحالی که سعید احدیان از مشاوران قالیباف مدعی شد «تخریب گران میخواهند این نکته که رهبر انقلاب تاکید داشتند در این مقطع مهم، پیام تاریخی خود را فقط از طریق آقای قالیباف منتقل کنند به حاشیه ببرند.» دیدیم که حسین شریعتمداری آب سردی را بر روی آنها در مسکو ریخت و گفت: «با اطلاع میگویم، اینطور نبوده که فقط رئیس مجلس میتوانسته این پیغام را ببرد.»
>روایت آخر:
سفر رئیس مجلس به روسیه؛ نقطه عطفی در همکاریهای پارلمانی دو کشور
حوزه بینالملل مجلس شورای اسلامی در بیانیهای سفر رئیس مجلس به روسیه و انتقال پیام رهبری به پوتین را نشانه عمق روابط صمیمانه دو کشور همسایه و نقطه عطفی در همکاریهای پارلمانی فیمابین دانست. به گزارش ایلنا، متن این بیانیه به شرح زیر است: «دکتر محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی بنا به دعوت رسمی ویچسلاو والودین رئیس مجلس دومای فدراسیون روسیه از تاریخ ۱۹ تا ۲۱ بهمن از فدراسیون روسیه دیدار کرد. در جریان این سفر پیام مهم مقام معظم رهبری خطاب به آقای پوتین رئیس جمهور روسیه منتقل شد. با توجه به اهمیت مناسبات دوجانبه و تحولات منطقهای و بینالمللی، این پیام حاوی نکات راهبردی است که مورد توجه رئیس جمهور روسیه قرار گرفت. این دیدار نشاندهنده عمق روابط صمیمانه دو کشور همسایه و نقطه عطفی در همکاریهای پارلمانی فیمابین است.
قالیباف در این سفر علاوه بر دیدار و رایزنی با رئیس مجلس دومای فدراسیون روسیه با خانم ماتونیکور رئیس شورای فدراسیون روسیه(مجلس سنا) و پاتروشف دبیر شورای امنیت فدراسیون روسیه دیدار و درباره طیف گستردهای از موضوعات مورد علاقه به ویژه چشمانداز مناسبات دوجانبه در عرصههای سیاسی –اقتصادی و پارلمانی و تحولات منطقه و جهان در فضایی دوستانه و سازنده گفتگو و تبادلنظر کرد. طرفین در گفتگوهای خود با بیان اهمیت رشد و توسعه مناسبات دو کشور در عرصههای مختلف و تداوم رایزنیها و مشورتهای منظم فیمابین بر حمایت و پشتیبانی مجالس دو کشور از توسعه و تحکیم روابط تهران – مسکو تاکید کردند. رئیس مجلس در گفتگوهای خود با مقامات عالیرتبه مسکو ضرورت تدوین و تنظیم نقشه راه، گسترش مناسبات دو کشور به ویژه در عرصههای اقتصادی، تجاری فرهنگی، صنعتی و استمرار رایزنیهای منطقه و بینالملل را مورد تاکید قرار داد.
دو طرف با تشریح دیدگاههای مشترک در قبال مسائل منطقه و جهان از قبیل مبارزه با تروریسم، ضرورت تقویت و تحکیم صلح و امنیت پایدار در منطقه و مبارزه با جرائم سازمانیافته بر عزم راسخ خود برای کمک به پیشبرد مناسبات دو کشور و برطرف کردن چالشهای فرارو در تمامی عرصهها با استفاده از ظرفیتهای پارلمانی تاکید کردند. روسای مجالس دو کشور بر ضرورت بهرهگیری از ظرفیتهای متنوع ایران و روسیه برای ارتقای سطح مناسبات اقتصادی فیمابین به ویژه در عرصههای انرژی، صنعت، فناوری، ارتباطات، گردشگری، بنادر و حمل و نقل، ریلی و جادهای تاکید و توافق کردند نشست بعدی کمیسیون عالی مشترک پارلمانی ایران و روسیه را در نخستین فرصت پیشرو برگزار کنند. گفتنی است در جریان این سفر، میاسنیکوویچ دبیرکل اتحادیه اقتصادی اوراسیا در محل اقامت دکتر قالیباف با ایشان دیدار و راههای گسترش همکاریهای تجاری ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا مورد توجه قرار گرفت. طرفین بر اهمیت تسریع در مذاکرات پیوستن دائم ایران به اتحادیه اقتصادی اوراسیا تاکید کردند. همچنین علاوه بر دیدار جمعی از تجار و بازرگانان روسی و ایرانی با رئیس مجلس شورای اسلامی و بررسی مشکلات و فرصتهای پیش رو، قالیباف با حضور در موسسه شرقشناسی روسیه و همچنین آکادمی دیپلماتیک وزارت امورخارجه ضمن تبیین دیدگاههای خویش به سوالات اساتید، نخبگان، صاحبنظران و دانشجویان پاسخ داد.
رئیس مجلس شورای اسلامی و هیئت همراه با حضور در مراسم جشن سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ضمن تبریک ایام دهه فجر به بیان ریشههای انقلاب اسلامی و دستاوردهای بزرگ آن پرداختند. همچنین دکتر قالیباف ضمن قدردانی و سپاسگزاری از پذیرایی گرم و دوستانه والودین رئیس محترم دومای دولتی روسیه از ایشان و هیئت همراه برای دیدار رسمی از تهران دعوت به عمل آوردند. مجتبی ذوالنوری رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، فریدون عباسی رئیس کمیسیون انرژی، سیدجواد ساداتینژاد رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی و ابوالفضل عمویی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، رئیس مجلس شورای اسلامی را در این سفر همراهی کردند. روسای کمیسیونهای مذکور در این سفر با همتایان پارلمانی خود و برخی مقامات دولتی دیدار و رایزنی کردند.»
>خبر آخر
قالیباف در بدو ورود به تهران: این سفر بنا به دعوت رئیس دومای فدراسیون روسیه انجام شد
قالیباف قطعا در جریان واکنش حسین شریعتمداری قرار گرفته است چون در بازگشت از روسیه به گونهای سخن میگوید که همگان متوجه «با اطلاع» سخن گفتن شریعتمداری بشوند!
ایسنا نوشت: رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: اتحادیه اقتصادی اوراسیا کشورهای منطقه را به یکدیگر متصل کرده و ایران نیز گفتگوها درباره عضویت دائم خود در این اتحادیه را آغاز کرده و دو هفته دیگر مقدمات دائمی شدن عضویت ما انجام خواهد شد. محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در بدو ورود خود به تهران ضمن تبریک ۲۲ بهمن به یکایک مردم ایران و درود به روح شهدا با حضور در جمع خبرنگاران درباره دستاوردهای سفر به روسیه، گفت: به روح شهدا و امام شهدا درود میفرستیم که همه ما مدیون مجاهدتهای این عزیزان هستیم. رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به دستاوردها و اهداف اقتصادی پیگیری شده در سفر به روسیه اظهار کرد: این سفر بنا به دعوت رئیس دومای فدراسیون روسیه انجام شد و این سفر فرصتی برای رایزنی درباره مسائل منطقه، اقتصادی و همکاریهای پارلمانی بود.
وی با بیان اینکه مهمترین ویژگی این سفر تقدیم پیام مقام معظم رهبری به رئیس جمهور روسیه بود، بیان کرد: تاکید رهبری بر هماهنگیها و توافقات راهبردی درازمدت با روسیه بود، البته پیام رهبری ابعاد دیگری درباره مسائل اقتصادی، سیاسی، چگونگی توافقات، آینده ارتباطات و سیاستگذاریهای بین ایران و روسیه داشت. قالیباف در ادامه افزود: بررسی دقیق نشستهای کمیسیونهای عالی مشترک ایران و روسیه با مسئولیت رئیس پارلمانهای دو کشور یکی دیگر از محورهای مذاکرات بود که در این نشست درباره سرمایهگذاری ها، نیروگاهها به ویژه نیروگاه سیریک که با بیش از هزار مگاوات آماده اجرا است مورد بحث و بررسی قرار گرفت. رئیس مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: همچنین ملاقاتهایی را با تجار روسی و ایرانی برای بررسی چالشها و مشکلات مبادلات اقتصادی داشتیم.
وی افزود: با وجود همهگیری کرونا صادرات ایران به روسیه ۴۰ درصد افزایش داشته و قرار است یک هاب مالی- تجاری و مرکز لجستیکی برای پیگیری امور گمرکی و قراردادی ایجاد شود. وی با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا شده است، گفت: این اتحادیه کشورهای منطقه را به یکدیگر متصل کرده و یک منطقه آزاد تجاری را راهاندازی کرده است، ایران گفتگوها درباره عضویت دائم خود در این اتحادیه را آغاز کرده و دو هفته دیگر مقدمات دائمی شدن عضویت ما انجام خواهد شد.
قالیباف همچنین با اشاره به ملاقاتهایی در روسیه برای بررسی مسائل منطقهای نیز، افزود: در نشست با دبیر شورایعالی امنیت روسیه گفتگوهایی درباره صلح، امنیت ملی، مبارزه با تروریسم و همکاریهای ایران و روسیه در سوریه نیز انجام شد و در کنار آن موضوعات راهبردی پیرامون مسائل امنیتی دفاعی نیز مورد بررسی قرار گرفت و توافقات خوبی هم در این زمینه انجام شد.
رئیس مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: همچنین در این سفر نشستی را در اندیشکده شرق شناسی روسیه داشتیم که در این جلسه درباره مسائل آینده و جلوگیری از یکجانبه گرایی آمریکا در منطقه مورد بحث قرار گرفت و در ادامه سفر نشستی هم در آکادمی وزارت امور خارجه روسیه برگزار شد که در این جلسه نیز درباره رابطه میان ایران و روسیه در سطح منطقه و جهان مطالبی مطرح شد.
محمدباقر قالیباف؛ رئیس مجلس شورای اسلامی پس از سفری سه روزه به روسیه که با هدف دیدار و گفتوگو با همتایان خود در دوما و سنا، مقامات اقتصادی، تجاری، سیاسی و امنیتی این کشور انجام شده بود، وارد تهران شد. رئیس مجلس در این سفر ضمن دیدار و گفتوگو با رئیس مجلس دومای فدراسیون روسیه و شورای فدراسیون با اندیشمندان انستیتو شرقشناسی این کشور هم دیدار کرد. همچنین قالیباف با رئیس اتحادیه اوراسیایی و پاتروشف دبیر شورای امنیت هم دیدار و در ادامه سفر خود با حضور در آکادمی دیپلماتیک روسیه برای دیپلماتهای جوان روسی سخنرانی و به پرسشهای اساتید و دانشجویان این آکادمی پاسخ داد.
چند واکنش
>روزنامه جمهوری اسلامی: قالیباف در برابر روسیه، عزت به خرج نداد!
روزنامه جمهوری اسلامی نوشت: ماجرای خودداری ولادیمیر پوتین از دیدار کردن با محمدباقر قالیباف که به دعوت رئیس مجلس روسیه به مسکو سفر کرده، این روزها در رسانهها به یک جنجال خبری تبدیل شده است. برای افرادی که به این ماجرا از دریچه فردی نگاه میکنند، آنچه از پوتین نقل شده ممکن است یک برخورد شخصی جلوه کند ولی در یک نگاه کلی و جامع، این برخورد رئیسجمهور روسیه نوعی اهانت به ایران و نظام جمهوری اسلامی است. گفته میشود پوتین، مدتی است از مسئولین ایرانی به خاطر نگاه جدیدشان به غرب گلهمند است و لذا وقت دیدار نمیدهد. عدهای نیز میگویند او میخواهد به محمدباقر قالیباف فرصت استفاده کردن از دیدار با رئیسجمهور روسیه برای تقویت خود در تبلیغات انتخاباتی ندهد. حرف سومی هم که گفته شده، موضوع قرنطینه کرونائی است. هرکدام از اینها که باشد، خودداری پوتین از دیدار با قالیباف با توجه به اینکه او حامل پیام رهبری بود، قطعاً نوعی اهانت به ایران و نظام جمهوری اسلامی تلقی میشود و فراتر از تحویل گرفتن یا نگرفتن شخص قالیباف است. این واقعه درست هنگامی صورت میگیرد که اندکی قبل از آن، صفحه عربی وزارت خارجه روسیه در نشر خبر دیدار میخائیل بوگدانف معاون وزیر خارجه روسیه با یک مقام فلسطینی از واژه جعلی «خلیج عربی» به جای «خلیج فارس» استفاده کرده بود. این تخلف وزارت خارجه روسیه و اقدام خلاف عرف دیپلماتیک رئیسجمهور این کشور در نپذیرفتن دیدار با رئیس مجلس شورای اسلامی، میبایست آقای قالیباف را به این نتیجه برساند که سفر خود به مسکو را لغو کند تا کرامت خود و اعتبار جایگاه نظام جمهوری اسلامی را حفظ نماید.
متاسفانه علاوه بر اینکه آقای قالیباف چنین عزت نفسی نشان نداد، مشاوران او نیز برای سرپوش گذاشتن بر این برخورد تحقیرآمیز پوتین، به توجیهات غیرموجهی متوسل شدند که از مصادیق عذر بدتر از گناه است. تاسف بالاتر این است که مدتی است ما برای داشتن رابطه با روسیه، هزینههای گزافی را تحمل میکنیم و در این مسیر، حاضر نیستیم حسابی برای جایگاه نظام جمهوری اسلامی باز نمائیم و کارنامه غیرقابل قبول این کشور در تعامل با خودمان را معیار اقداماتمان قرار دهیم. از زمانهای دور در میگذریم و تاریخ همین چهار دهه گذشته را مرور میکنیم که در دوران جنگ تحمیلی و در دوران تحریمهای ظالمانه آمریکا علیه کشورمان روسها نهتنها در کنارمان نبودند بلکه از شرایط روزهای سخت ما برای خودشان کیسه دوختند. اگر آقای قالیباف ازاین سفر تشریفاتی به خاطر برخورد تحقیرآمیز پوتین چشم میپوشید و به جای آن به سفر نظارت میدانی میرفت میتوانست بهره بیشتری درجهت مورد نظر نصیب خود کند.نقش مشاوران را هم نباید نادیده گرفت.او اگر میخواهد در آینده موفق عمل کند، باید افراد بادرایتی را جایگزین این مشاوران کند.
>روزنامه شرق: مشاوران قالیباف، چگونه او را در دام سفر مسکو انداختند؟
شرق نوشت:ایراد کجا بود که پوتین به قالیباف وقت ملاقات نداد، درحالیکه قبلا اعلام شده بود رئیس مجلس حاضر شده هم در فرودگاه ایران تست کرونا بدهد هم در مسکو؟ به نظر میرسد تیم رسانهای و مشاوران جوان قالیباف هول شدند و صرف یک درخواست را قطعی پنداشته و آن را رسانهای کردند. شاید هم تصور میکردند پوتین قطعا به قالیباف وقت ملاقات میدهد! دم خروس آنجا بیرون میزند که یک فعال رسانهای اصولگرا توییت میکند که: «اصرارِ به «دیدار با پوتین» از اول هم اشتباه بود.»!
>پروتکلها چه میگویند
طبق پروتکلهای بینالمللی، دعوتهای دیپلماتیک یا از سوی میزبان انجام میشود یا به درخواست میهمان. اگر به درخواست میزبان باشد، باید نامه دعوت از سوی یک مقام همطراز به سفارت کشور شخص مدعو داده شود. این دعوت به وزارت خارجه آن کشور ارسال و از آن طریق به دفتر فرد مدعو داده میشود. شخص مدعو با وزارت خارجه و مشاورانش درباره محور مذاکرات و تراز سیاسی میزبان مشورت میکند. وزارت خارجه به شخص مدعو نظر مشورتی میدهد با این عنوان که این سفر توصیه میشود یا نمیشود اما تصمیم نهایی با فرد مدعو است. آنطورکه از اقوال برمیآید، سفر قالیباف به روسیه که حامل پیامی برای پوتین بوده، به درخواست خود رئیس مجلس بوده است. در این صورت، روند هم به این شکل است که درخواست از طریق وزارت خارجه و بعد سفارت ایران به همراه بیان دلایل، محورهای دیدار و فهرست درخواستی ملاقاتشوندگان اعلام میشود. در کنار درخواست ملاقات با رئیس دومای روسیه، درخواست ملاقات با پوتین هم از سوی قالیباف ارائه میشود. به نظر میرسد که اینجا یک خطا و عملکرد غیرحرفهای از سوی تیم رسانهای رئیس مجلس صورت گرفته است. درحالیکه پوتین هنوز پاسخ قطعی مبنیبر پذیرش ملاقات با قالیباف را اعلام نکرده بود، صرف اعلام درخواست، ماجرا رسانهای میشود. شاید هم تصور نمیکردند که پوتین وقت ملاقات ندهد؛ چراکه تصورشان این بود وقتی که پوتین قبلا حسین دهقان، وزیر وقت دفاع، ولایتی، مشاور مقام معظم رهبری و علی لاریجانی در زمان دبیری شورای عالی امنیت ملی را به حضور پذیرفته بود، پس حتما به قالیباف هم وقت ملاقات میدهد. همین اخیرا، ظریف هم که به مسکو رفته بود، صرفا توانسته بود تلفنی با پوتین صحبت کند. اتفاقی که در تهران هم میشد انجام داد.
>تقصیر دورقابچینها بود؟
قالیباف مشاوران جوانی را اخیرا به دور خود جمع کرده مانند یامینپور و مهدی محمدی و... که تخصصشان بیشتر سیاست داخلی است و درحالیکه مشاور بینالمللش امیرعبداللهیان با سابقه چندینساله کار در وزارت خارجه است اما این مهدی محمدی است که درباره سفر قالیباف به روسیه قلمفرسایی میکند: «آقای قالیباف در سفر به روسیه حامل پیام مکتوب مهم، تاریخی و دورانساز رهبر انقلاب برای رئیسجمهور روسیه است. این نخستین بار در تاریخ روابط دوجانبه است که رهبر معظم انقلاب متنی مکتوب و رسمی حاوی نکات راهبردی تقریبا بیسابقه برای آقای پوتین ارسال میکنند». او در ادامه افزود: «تاکید بر اینکه پیام باید دقیقا در همین زمان، بدون تاخیر و توسط آقای قالیباف به روسها منتقل شود، در عالیترین سطح انجام شده و همه موضوعات دیگر را به حاشیه تبدیل کرده است...». کنایه به مشاوران قالیباف به حمید رسایی فعال سیاسی اصولگرا هم رسیده. همان که از فهرست اصولگرایان مجلس کنار گذاشته شد و از این بابت بهشدت منتقد برخی چهرههای مجلس است. او با نقل این مطلب محمدی در کانالش به کنایه نوشت: «واقعا باید گفت مشاور هم مشاورهای جدید!» محمد مهاجری روزنامهنگار اصولگرا هم نوشت: «خاک بر سر من که بادمجان دورقابچینهای رئیس مجلس مملکتم برای عکس او با پوتین، برای مصرف در انتخابات1400 تاریخ دیدار را به دروغ جعل میکنند. بعد بارها به سفیر روسیه التماس میکنند و وقتی «نه» میشنوند به دروغ میگویند پروتکل روسیه را نپذیرفتیم. چنین ذلت و خفتی در دوره قاجار هم نبوده!»