نسخه چاپی
ارسال به دوستان
شــرايط مذاکره ايران و آمريکا را چگونه مشاهده مي‌کنيد؟ فکر مي‌کنيد ميانجيگري مي‌تواند بن‌بست مذاکره ايران و آمريکا را باز کند؟
واقعيت مساله اين است که ايران و ايالات متحده آمريکا به دلايل تاريخي ارتباط مستقيمي با يکديگر ندارند و حتي جدا از رابطه هيچ مکانيزمي هم براي حل اختلافات يکديگر ندارند. اختلافات ايران و آمريکا در سال‌هاي اخير به صورت لاينحل مانده و تجربه نشان داده هيچ کشوري مانند ايران و آمريکا طالب داشتن ميانجي نبوده‌اند. کشورهاي مختلف به دنبال اين هستند که ميانجي براي حل اختلافات اين دو کشور شوند و نمونه آخر آن هم رئيس‌جمهور فرانسه مکرون بود که به دنبال ميانجيگري بين ايران و آمريکا مي‌گردد. کشورهايي که به دنبال ميانجيگري هستند، دلشان براي منافع ملي ايران نمي‌سوزد بلکه ميانجيگري را از کانال منافع کشورهاي خودشان هدايت مي‌کنند. کما اينکه در حال حاضر مکرون در سياست چندجانبه گرايانه آمريکا به دنبال جايي براي خودش گشته و به همين دلايل هم به دنبال ميانجيگري مي‌گردد. به دنبال اين است که چراغ سبز به عربستاني‌ها نشان دهد و منافع خودش را در حضور عربستان در مذاکرات ايران و آمريکا مي‌بيند. وقتي که مکانيزم مستقيمي بين ايران و آمريکا وجود نداشته باشد، شرايط به اين سمت حرکت خواهد کرد. دو طرف ايران و آمريکا درباره بازگشت به برجام صحبت مي‌کنند و سعي دارند تا طرف مقابل اول به برجام برگردد. من به همين روزنامه «آرمان ملي» اعلام کردم که براي مذاکره ايران و آمريکا 4راه وجود دارد. اعلام کردم که دوطرف ايران و آمريکا بايد با يکديگر وارد مذاکرات شوند اما نسبت به گذشته يکسري اتفاق‌هايي در حال شکل‌گيري است و آمريکايي‌ها به دنبال اين هستند که تحريم‌ها را افزايش ندهند و سعي دارند تا تحريم‌ها را به آن سقفي که در دوره اوباما وجود داشت، برگردانند و بيش از آن تحريم عليه ايران شکل نگيرد. سياستمداران طرفدار بايدن به دنبال اين هستند که تحريم‌ها را تعديل کنند و فکر مي‌کنند که تحريم‌هايي که در دوران ترامپ وضع شد، شرايط کشور را پيچيده‌تر کرد اما مساله مهمتر اين است که وزير امورخارجه آمريکا از طرف بايدن مامور مي‌شود تا تيم مذاکره با ايران را تشکيل بدهد و آقاي رابرت مالي نماينده ويژه آمريکا در امور ايران مي‌شود و آنها به دنبال ورود به ديپلماسي ايراني هستند. اين اتفاق‌ها همه جنبه‌هاي مثبت موضوع براي مذاکره ايران و آمريکا است و از همه مهمتر اين است که بعد از رفتن ترامپ برجام در حال نمايان شدن است و کشورهايي مانند فرانسه و حتي روسيه اعلام کردند که به دنبال احياي برجام هستند و در شرايطي که زمستان ترامپيسم تمام شده برجام شايد در دوره بايدن به سمت احيا شدن حرکت کند.
چرا فرانسه اصرار به حضور عربستان سعودي و رژيم صهيونيستي در برجام دارد؟
فرانسه طرف تاثير‌گذاري در برجام نيست و تحريم‌هاي ترامپ فقط به دنيا نشان داد که برجام دو طرف اصلي دارد و مابقي کشورها تاثيرگذار نيستند. من فکر مي‌کنم که گفت‌وگوي تلفني بايدن و مکرون خوب پيش نرفته که موضع‌گيري‌هايي در اين مساله در حال صورت گرفتن است. بعضي ادعا مي‌کنند که برجام با حضور بعضي کشورهاي منطقه‌اي مي‌تواند جايگاه خود را تقويت کند، در صورتي چنين سخناني را بيان مي‌کنند که به نظر مي‌آيد اين کشورها در سياست بايدن جايگاهي نخواهند داشت. نتانياهو با تماس‌هاي تلفني نسبت به سياست بايدن انتقاد دارد. در صورتي که رئيس‌جمهور جديد آمريکا با دستوري از ائتلاف عربستان نسبت به يمن پايان داد و فرانسه هم به دنبال يارگيري از طرف کساني که منتقد سياست خارجي بايدن هستند و احساس مي‌کند که جايگاه فرانسه در برجام تعديل شده است . فرانسه به نظر مي‌آيد که دوست دارد نقش پليس بد را در مذاکرات جديد ايران و آمريکا بازي کند و اگر اتفاقات را بررسي کنيد متوجه خواهيد شد که روابط بين‌المللي خيلي واقعي‌تر از آن است که در تحليل‌هاي بين المللي بيان مي‌شود. قطعا بايدن به کشورهاي اروپايي گوشزد کرده که در دوره رياست جمهوري ترامپ هيچ اقدام عملي در مقابل تحريم‌هاي يک جانبه ترامپ نتوانسته‌اند انجام بدهند. واقعيت قضيه اين است که کشورهاي اروپايي جايگاهي به غير از پيروي از سياست آمريکا ندارند و لذا به همين دليل مکرون يک موضوع بدعت آميزي تحت عنوان دعوت از عربستان را براي مذاکرات ايران و آمريکا را مطرح کرد و به دنبال دعوت از بازيگراني است که خودشان را بازندگان انتخابات آمريکا مي‌دانند. رژيم صهيونيستي و عربستان جزو کشورهايي هستند که در زمان ترامپ نوعي حق وتو براي خودشان قائل بودند، حالا چشم انتظار يک تماس تلفني از کاخ سفيد هستند. از لحاظ عملي هم اتفاقاتي در زمان رياست جمهوري بايدن رخ داده، مانند اعلام خروج آمريکا از ائتلاف به رهبري عربستان براي جنگ با يمن و تلاش‌هايي که دموکرات‌هاي آمريکا براي احياي نقش عربستان سعودي در 11 سپتامبر انجام مي‌دهند. من در کل مي‌خواهم عرض کنم که خيلي از بازيگران منطقه‌اي به دنبال اين هستند که برجام را تحت‌الشعاع يکسري گفت وگوها و منافع ملي نشان دهند که البته با تمام اين مسائل نبايد اين موضوع را فراموش کنيم که بايدن نگفته بدون قيد و شرط به برجام بازخواهد گشت. واقعيت مساله اين است که همگان سعي بر اين دارند از هر موضوعي که در دستور کار جامعه بين‌المللي قرار مي‌گيرد، براي خودشان سهمي را به دست بياورند و ايران هم بايد درباره اين مساله آگاه باشد و حتما طوري رفتار کند که بازگشت به برجام از طرف مقابل به صورت کامل صورت بگيرد.
آمريکايي‌ها براي مذاکره با دولت روحاني دچار شک و ترديد هستند و در حال بررسي دولــت آينده جمهوري اسلامي هستند. از ديدگاه شما بايدن در ماه‌هاي آخر دولت روحاني به برجام بازخواهد گشت؟
هرچند که در داخل آمريکا دولت‌ها مستقل عمل مي‌کنند و رئيس جمهور جديد آمريکا برخلاف ترامپ اعلام مي‌کند که به برجام بازخواهد گشت، اما يک واقعيتي وجود دارد که کشورها در نوع چينش تيم مذاکرات خود پيامي براي کشور متقابل دارند و به هر حال پرونده هسته‌اي ايران در شوراي امنيت ملي است و اگر در آن جا تصميمي گرفته شود، حتي رئيس‌جمهور هم نمي‌تواند از آن تخطي کند و توصيه مي‌کنم که رئيس جمهور به دنبال اين نباشند که بهانه به دست دشمنان بدهند و بهترين تصميم را در حوزه سياست خارجي اتخاذ کنند. به اين مساله توجه کنيد که نوع حکمي که بايدن به بلينکن وزير امور خارجه آمريکا داد، بسيار جالب است و بايدن از وزير جديد امور خارجه آمريکا خواست تا تيم مذاکره کننده با ايران را طراحي کند. معناي اين موضع اين است که ايران مي‌تواند در اين تيم نوعي از سياست خارجي آمريکا را مشاهده کند. به طور طبيعي در ايران با موضوع برجام نبايد استفاده جناحي و انتخاباتي کرد و به هر حال بايدن جايگاه برجام، تيم مذاکره کننده و مابقي موضوعات مربوط بررسي شود. برجام بايد يک جايگاهي در شوراي امنيت ملي داشته باشد که هر دولتي هم سرکار بيايد موظف باشد که قراردادهاي بين‌المللي را اجرا کند.
اگر دولت بعدي در ايران از دلواپسان باشد، مذاکره بايدن با ايران سخت نخواهد شد؟
هر اتفاقي امکان دارد درباره برجام رخ دهد و بايد اين را بدانيد که دولتمردان بسيار در برجام اثرگذار هستند. من معتقدم قبل از اينکه بحث چالش دولت‌ها مطرح شود و برجام در چالش جنگ انتخاباتي گرفتار شود بايد برجام احيا شود.
از ديدگاه شما احتمال بازگشت ايران و آمريکا به برجام تا پايان 1399 وجود دارد؟
اين موضوع يک تصميم مهم است و به نظر من بايد مقدمات اين اتفاق آماده شود. واقعيتي که وجود دارد اين است که دولت بايدن از روز اول شروع کار خود به دنبال تعديل کردن فضاي بين المللي بوده و خيلي ماموريت‌ها براي تحريم ايران در دولت بايدن لغو شده و بايدن مانند ترامپ که بيش از 400 نفر را به عنوان مامور تحريم ايران در کشورهاي نزديک ايران گنجانده بود، رفتار نمي‌کند. با همه اين اتفاقات به نظر مي‌آيد که بايدن شخصيت محافظه‌کاري دارد، به دليل اينکه ما توقع داشتيم بعد از ترامپي که تحريم‌ها عليه ايران وضع کرده بود، فردي مانند بايدن سريعا به برجام برگردد و محافظه‌کارانه رفتار نکند. بايدن با اين رفتار خود زمان را به ضرر برجام در حال تلف کردن است و قطعا از اين مساله آسيب هم خواهد ديد.
اگر روحاني بتــواند در ماه‌هاي آخر دولت خود به نتيجه خوبي در قبال برجام با رئيس‌جمهور جديد آمريکا برسد، به نظر شما مردم در انتخابات سال آينده دوباره به اصلاح‌طلبان اعتماد خواهند کرد؟
دغدغه مردم برجام نيست، دغدغه مردم اقتصاد است، کما اينکه ما چند سال زندگي با برجام هم تجربه کرديم اما مشکلات اقتصادي مردم رفع نشد. بنابراين مردم از کارنامه مديريتي دولت روحاني ناراضي هستند و اين موضوع غيرقابل انکار است. مديريت دولت روحاني باعث شد تا به بسياري از شخصيت‌هايي که از او حمايت کردند، ضربه وارد شود. هر کسي که در اين شرايط اقتصادي کشور نگاه تعصب‌آميز جناحي داشته باشد، قطعا آسيب خواهد ديد. مردم فراتر از شعار ها، صحبت‌ها و.... متوجه خواهند شد که دولت‌ها چه عملکردي داشته‌اند. اولين ضعف دولت روحاني اين است که حتي نمي‌تواند از اختيارات خودش دفاع کند و وقتي که دولتي اختياري نداشته باشد، در حوزه اجرا به مشکلات زيادي خواهد خورد. در شرايط کنوني جامعه حتي با بازگشت آمريکا و ايران به برجام کارنامه روحاني خوب نخواهد شد. من معتقدم که برجام يا هر رفتار ديگري اثر عملي در زندگي مردم داشته باشد مردم در پاي صندوق‌هاي راي خواهند آمد و به کساني که مشکلات آنها را حل کند راي خواهند داد. اما تا به حال به جز شعار و فرافکني هيچ چيزي از جناح‌هاي مختلف نديده‌ايم. در پايان عرض مي‌کنم که به قدري بعضي از کانديداهاي رياست جمهوري تکراري شده‌اند، که مردم را از انتخابات دل زده کرده‌اند، به خاطر اينکه اين کانديداها در جايگاه‌هايي که مسئوليت داشته‌اند، کارنامه موفقي نداشتند.
نظر شما
آخرین اخبار
