از یک سو شیطنت های برخی از کشورهای اروپایی و از سوی دیگر فشار تندروهای منطقه ای مانند اسرائیل و عربستان چشم انداز احیای برجام را تیره تر کرده است.
برای مثال در حالیکه ایران می گوید منتظر اولین اقدام عملی آمریکا است، فرانسه در دو روز گذشته اعلام کرد قبل از بازگشت آمریکا به برجام، ایران باید به توافق هستهای پابیند شود.
یک مقام کاخ الیزه روز سهشنبه، ۷ بهمن گفته است که ایران اگر برای مذاکرات هستهای جدی است، باید از انجام اقدامات تحریکآمیز بیشتر خودداری کند و به تعهداتی که در توافق هستهای داده است، احترام بگذارد.
این اظهارنظر یک روز پس از گفتگوی تلفنی امانوئل مکرون و جو بایدن، روسای جمهور فرانسه و ایالات متحده منتشر شده است.
دفتر ریاستجمهوری فرانسه روز گذشته اعلام کرده بود که رهبران دو کشور طی این مکالمه که نخستین گفتوگوی آنها پس از مراسم تحلیف بایدن محسوب میشود، «تمایل خود را برای همکاری مشترک به منظور برقراری صلح در خاور نزدیک و خاورمیانه و بهویژه مسئله هستهای ایران ابراز کردند»
در واکنش به موضع فرانسه محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در توئیتی نوشت: «چرا در، ایران – کشوری که محکم ایستاد و 4 سال تروریسم اقتصادی وحشیانه آمریکا را که بر خلاف برجام و قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل بوده، شکست داد - باید اول حسن نیت نشان دهد؟ این آمریکا بود که بدون دلیل توافق را نقض کرد. آمریکا باید اشتباه خود را جبران کند پس از آن ایران پاسخ خواهد داد.»
در همین حال، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه که روز سهشنبه ۷ بهمن در مسکو در نشست خبری مشترک با محمدجواد ظریف،گفت بازگشت ایالات متحده به برجام اساس و زمینه برای بازگشت ایران به اجرای کامل برجام را فراهم میآورد.
روز گذشته علی ربیعی سخنگوی دولت ایران تاکید کرد که هر گونه پیشرفت در زمینه مذاکره با آمریکا، به گامهای عملی آمریکا بستگی دارد.
ایران در روزهای اخیر در حال گسترش فعالیتهای اتمی خود و کم کردن محدودیتهای برجامی است، تولید اورانیوم بیست درصد را آغاز کرده و حتی ممکن است اوایل اسفند اجرای پروتکل الحاقی را متوقف کند. جو بایدن در روزهای اخیر با رهبران آلمان، فرانسه، بریتانیا و روسیه درباره مسائل مختلف از جمله برجام گفتوگو کرده است.
روز گذشته بایدن با پوتین گفتوگو کرد که طبق بیانیه کرملین حفظ برجام یکی از موارد مورد بحث میان دو رییس جمهور بود.
کارشناسان معتقدند بازگشت ایالات متحده به توافق و کاهش تنش بین دو دشمن دیرینه، تهران را ملزم به لغو برخی اقدامات اخیر میکند و واشنگتن برای کاهش تحریمهای اعمال شده توسط دولت ترامپ از ماه مه ۲۰۱۸ باید دست به کار شود.
در اوایل این هفته اما تونی بلینکن، نامزد بایدن برای وزارت امور خارجه ایالات متحده، عجله دولت جدید برای بازگشت به توافق و کاهش تحریمها را رد کرد. پیش بینی میشود دولت جدید آمریکا قبل از اقدام، با متحدان خود از جمله اسرائیل مشورت کند که به گفته کارشناسان ، این روند پیچیده است.
انتخابات ریاست جمهوری ایران در ماه ژوئن نیز میتواند موقتاً تلاشها را متوقف کند و محافظه کاران و اصولگراها در موقعیتی قدرتمند برای جایگزینی اصلاح طلبان در قدرت قرار بگیرند. اصول گرایان مدتهاست که با مذاکره با ایالات متحده مخالفند و در سال جاری خصومتها فقط شدت یافته است.
در حالی که به نظر میرسد هر دو طرف علاقهمند هستند تا روح جدیدی را در برنامه جامع اقدام مشترک که به توافق هسته ای ایران نیز معروف است، وارد کنند اما موانع متعددی وجود دارد.
رئیس ستاد ارتش اسرائیل و دستور آماده سازی برای حمله
اما نکته قابل توجه اظهارات رئیس ستاد ارتش رژیم صهیونیستی است که نشان می دهد تا چه اندازه از احیای برجام بیمناک هستند. رییس ستاد ارتش اسرائیل به دولت بایدن نسبت به بازگشن برجام هشدار داد و گفت که او به نیروهایش دستور داده است که آمادگیها برای حمله احتمالی به ایران در سال جاری را افزایش دهند.
به گزارش «انتخاب»؛ اظهارات آویو کوخاوی درحالی بیان شده است که تل آویو سعی در تحت فشار قرار دادن دولت بایدن پیش از اعلام موضع رسمی آمریکا درمورد برجام، دارد.
کوخاوی، رییس ستاد ارتش اسرائیل، شامگاه سهشنبه هفتم بهمن، گفت که او فرمان لازم را در این زمینه به ارتش داده است.
کوخاوی که در مرکز مطالعات امنیت ملی اسرائیل سخن می گفت، اظهار داشت که بازگشت به برجام، «هم از نظر عملیاتی و هم از نظر راهبردی، بد خواهد بود»، «یک تهدید غیر قابل قبول است» و «به تشدید رقابت تسلیحات هستهای در منطقه منجر خواهد شد»
به گفته وی، «اگر برجام هنوز زنده بود، ایران تا حال میتوانست به سمت تولید بمب اتمی پیش برود زیرا برجام فاقد محدودیتها و نظارت کافی برای جلوگیری از دستیابی ایران به بمب اتمی بود.»
ژنرال کوخاوی افزود که از فرماندهان ارتش خواسته در فکر یک سری برنامههای عملیاتی جدید و توسعه آن در یک سال آتی باشند. او افزود، کادر سیاسی (دولت) تصمیمگیرنده نهایی است اما «طرحهای عملیاتی باید به روی میز و آماده اجرا باشد».
رییس ستاد ارتش اسرائیل همچنین از وجود «یک ائتلاف منطقهای قوی» از یونان، قبرس، مصر، اردن و امیرنشینهای خلیج فارس در کنار اسرائیل برای «مقابله با محور شیعی ایرانی که از ایران تا عراق و سوریه و لبنان کشیده شده» سخن گفت و افزود که اسرائیل اکنون از «آزادی عمل گسترده در سراسر خاورمیانه» برخوردار است.
پاسخ ایران به تهدیدات اسرائیل
اسحاق جهانگیری و محمود واعظی، به تهدیدات رژیم صهیونیستی درباره حمله به ایران در صورت بازگشت آمریکا به برجام واکنش نشان دادند.
به گزارش خبرآنلاین، آویو کوچاوی، رئیس ستاد ارتش رژیم صهیونیستی به دولت جو بایدن رئیس جمهور آمریکا درباره بازگشت به توافق هسته ای، حتی در صورت سخت تر شدن شروط آن، هشدار داد و گفت که به نیروهایش دستور داده است آمادگی برای اقدام تهاجمی احتمالی علیه ایران در سال آینده را بالا ببرند.
این خبر با واکنش مقامات دولتی همراه شد. اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهوری، در حاشیه جلسه هیئت دولت با اشاره به هشدار رژیم صهیونیستی نسبت به برنامهریزی برای حمله به ایران، گفت: اسرائیل در حدی نیست که در رابطه با این موضوع اظهار نظر کند.
همچنین، محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهور، در حاشیه جلسه هیئت دولت، در پاسخ به این پرسش که واکنش ایران به ادعای اسرائیل برای حمله به جمهوری اسلامی در صورت بازگشت آمریکا به برجام چیست، اظهار کرد: هم مردم ما و هم مردم منطقه با ادبیاتی که مسئولان رژیم صهیونیستی تا الان داشتهاند، آشنایی دارند. آنان بیشتر حرف میزنند و دنبال جنگ روانی هستند و عملاً نه برنامهای دارند و نه توانایی دارند و نه از عهده این کار برمیآیند.
وی افزود: در دفاع از ایران نیروهای مسلح ما ورزیده هستند و مانورهای مختلفی که ما داشتهایم، این علامتی است که ما قصد جنگ نداریم، ولی در زمینه دفاع از کشور جدی هستیم.
رییس دفتر رییسجمهوری تصریح کرد: البته برخی مسئولان رژیم صهیونیستی فکر میکنند که هر حرفی که بزنند واشنگتن این حرفها را میپذیرد؛ حالا یک ترامپی بود که او دامادی داشت و در حقیقت دامادش کارگزار صهیونیستها در واشنگتن بود و یک سری کارها را انجام میداد و نظرات رژیم صهیونیستی را تامین میکرد اما من فکر میکنم دولت جدید آمریکا مثل سایر کشورها، استقلال خود را دارند و این کارهای رژیم صهیونیستی صرفاً جنگ روانی است.
واعظی با اشاره به احتمال بازگشت آمریکا به برجام و رفع تحریمها، گفت: این یک موضوعی است که هم رژیم صهیونیستی و هم برخی کشورهای منطقه همچون عربستان سعودی که با ما دشمن هستند دارند خیلی تلاش میکنند که این اتفاق رخ ندهد و لابیگریهای خود را در آمریکا انجام میدهند اما نباید چنین مواردی را جدی بگیریم.