وزیر میراث که در سفری دو روزه به یزد رفته است خاطرنشان میکند: «اگرچه همه ی بخشها از «کرونا» آسیب دیدهاند اما بخش گردشگری دچار آسیبهای جدیتری شده که امیدواریم به همراهی مجلس محترم بتوانیم از این چالش بزرگ عبور کنیم.»
طی روزهای شنبه و یک شنبه ی هفته ی جاری، «یزد» تنها شهر ثبت شده در میراث جهانی یونسکو، میزبان علی اصغر مونسان، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور بود که گزارش کامل این سفر در همین روزنامه منتشر خواهد شد اما در قسمت پایانی این سفر و یکی ـ دو ساعت مانده به انتهای این سفر دو روزه که وی آن را بسیار پر بار خواند، گفتوگویی با وی داشتهایم که در ادامه میآید:
> 7 هزارمیلیاردتومان برای شغلهای آسیب دیده از کرونا
کرونا مشکلات زیادی برای همگان درست کرده است، در این بین اما بخش گردشگری به دلیل شرایط خاصی که داشته، آسیبهای بیشتر و جدیتر دیده، عملیترین کاری که برای کاستن از این آسیبها در وزارت خانه در حال انجام و یا قرار است انجام شود، چیست؟
این موضوع، یک موضوع جهانی است و فقط برای ایران نیست بنابراین سازمان جهانی گردشگری به صورت مداوم جلسات همفکری را با کشورها برگزار میکند و هر تصمیمی که گرفته شود تقریبا شامل همه کشورها میشود. کاری که تا به الان سازمان جهانی گردشگری انجام داده حمایتهایی است که از کشورهای مختلف - بنا به ظرفیتهای اقتصادی، هر کشوری درخواست کرده است تا این صنعت از این شرایط سخت عبور کند و ورشکست نشود - به عمل آورده. ما هم در کشور دو بسته حمایتی ارائه دادیم بسته اول شامل امهال اقساط وامهایی بوده است که از بانکها برای گردشگری گرفته بودند، تعویق حقوق حاملهای انرژی شان، تعویق حق بیمههای پرسنل شان و نهایتا تسهیلات ارزان قیمت که مشروط به حفظ اشتغال است از جمله کارهایی است که انجام شده است. این فاز اول بود با طولانیتر شدن موضوع کرونا از دولت تقاضا کردیم که شرط را بردارد و در بخش دوم این شرط برداشته شد. امهال اقساط تسهیلات مجددا تمدید شد. بیمه تامین اجتماعی و بدهیهای مالیاتی تمدید شد و مهمترین اقدامی که صورت گرفت تسهیلات جدید بنگاه محور و بدون شرط حفظ اشتغال بود که انجام شد. نکته دوم که به دلایلی خیلی رسانهای نکردیم هیچ وقت ستاد ملی کرونا و وزارت بهداشت هیج بخش گردشگری را تعطیل نکردند اگر تعطیلیهای موضعی هم بوده، استانها تصمیم گرفتند نه ستاد ملی کرونا. در ستاد ملی کرونا هیچ گاه تعطیلی فراگیر هتل و تورها را اعلام نکردیم. آنچه هم که راجع به سفر گفته میشود سفرهای انبوه است که مردم خودشان سفر میکنند که عایدی هم برای صنعت گردشگری نخواهد داشت. منظور از سفر؛ تورهای گردشگری است که شامل اقامت در هتل میشود و آژانسهای گردشگری را فعال میکند و این مسئله برقرار است. البته در برخی جاها مثل مشهدمقدس آسیب جدی دیدیم. بنابراین به صورت همگام و همراه با اقدامات جهانی ما هم اقداماتی انجام دادیم اما آنچه که مسلم است باید منتظر تمام شدن کرونا باشیم. در بودجه 1400 هم یک ردیف بودجه برای شغلهای آسیب دیده از کرونا در نظر گرفته شده است 7 هزار میلیارد تومان ردیف این بودجه است که برای سال آینده جهت بخشهای آسیب دیده از کرونا در نظر گرفته شده است.
> تخریب کنندگان میراث فرهنگی جریمه نمیشوند بلکه باید بازسازی کنند
هم مجلس فعلی و هم مجلس قبلی یکی از انتقاداتی که داشته و دارند این است که وزارت خانهها لایحهای که مجلس بتواند از آن وزارت خانه حمایت کند ارائه نمیدهند. در مواجهه با مجلس یازدهم در مدتی که سر کار آمدهاند آیا لوایحی برای بخش گردشگری و دیگر بخشهای زیر مجموعه ی وزارت خانه متبوع خود داشتهاید که گره گشا بوده باشد؟
از نمایندگان مجلس دهم و یازدهم تشکر میکنم. ارائه ی لایحه بنا به ضرورت است. در مجلس گذشته دو سه مصوبه از مجلس گرفتیم یکی از مهمترین مصوبات، حمایت از بخش میراث فرهنگی بود. قانون بسیار سخت گیرانهای علیه کسانی که آثار تاریخی را ازبین میبردند به تصویب رسید. مثلا یکی از موضوعات خوب آن این
بود که کمیسیونهای ماده صد در شهرداریها حق ندارند بخشهای تخریب شده ی میراث فرهنگی را جریمه کنند بلکه باید دقیقا به حالت سابق برگردد و بندهای دیگری دارد که بسیار بسیار بندهای حمایتی و تصمیمات خیلی خوبی است. قانونی در بخش صنایع دستی مصوب شد. در صندوق حفظ و احیای مرمت بافتهای تاریخی موضوع صنایع دستی هم جزء ماموریتهای آن قرار گرفت و کار حمایتی دیگری بود که در این بخش انجام شد. در مجلس یازدهم یکی از بزرگترین لوایحی که ما خواهیم داشت در زمانی که قانون تبدیل سازمان میراث فرهنگی به وزارت خانه تصویب شد مجلس یک سال فرصت داد که شرح ماموریتها و مسئولیتهای وزارت خانه را در قالب لایحه به مجلس تقدیم کنیم که به تصویب برسد. یک سال فشرده همکارانم زحمت کشیدند و با همه مراکز حوزههای دانشگاهی با تمام فعالین بخش گردشگری با حوزه میراث فرهنگی سعی کردیم همفکری و مشورت را انجام دهیم تا کار خوبی ارائه کنیم و نهایتا چهار پنج جلسه چهار پنج ساعته خود بنده در مجلس شخصا حضور داشتم و لایحه خوبی آماده شده و تقدیم دولت شد. بعد از طی مرحله تصویب در دولت به مجلس یازدهم تقدیم میشود و یکی از بزرگترین و مهمترین لوایحی است که به مجلس یازدهم داده میشود.
در بودجه 1400 آیا در بخش گردشگری ویژه و خاص مدنظر قرار گرفته است؟
آنچه که در دولت مصوب شد افزایش سنواتی عادی بود. اینکه بگوییم اتفاق خاصی در بودجه برایمان افتاده، این طور نیست. افزایش داشتیم اما در مجلس اتفاقات خوبی در حال رقم خوردن است.
> منتظر مجوز وزارت امور خارجه و وزارت گردشگری عراق هستیم
خبرهایی مبنی بر عزم ایران برای ترمیم و بازسازی ایوان کسری منتشر شده است. توضیحی درباره ایوان کسری ممکن است ارائه دهید؟
طاق یا همان ایوان کسری در کشور عراق قرار دارد و ریشههای فرهنگی ما را نشان میدهد اما کشور عراق باید اجازه حضور ما را بدهد. با آقای دکتر نوبخت صحبت کردیم در خواست اعتبار ویژه برای مرمت از طاق کسری را انجام دادیم. ایشان شفاهاً موافقت کردند کتبا هم اقدام کردیم اما هنوز نامهای به دست ما نرسیده است به محض اینکه اعتبار آن تعیین شود میتوانیم با وزیر گردشگری عراق رایزنی کنیم و کارشناسان را اعزام کنیم. البته با این توضیح تکمیلی که تا زمانی که وزارت امور خارجه و وزارت گردشگری عراق به ما مجوز ندهند و از ما نخواهند، با تمام دلبستگیهایی که داریم کاری نمیتوانیم انجام دهیم.
یکی از مباحث مهم، روستاهای هدف گردشگری است که نقش بسیار مهمی در ابعاد اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی و به نوعی سیاسی دارند. میراث فرهنگی در این بخش بسیار میتواند برای احیا این روستاها و نگه داشتن زندگی در روستاها کمک کند. در این بخش چه کرده اید؟
یکی از کارهای بسیار خوبی که در دولت دوازدهم انجام شد تنوع محصولات گردشگری بود یعنی ما گردشگری را صرفا از فرهنگی ـ تاریخی خارج کردیم. گردشگری طبیعت گردی را جلو بردیم گردشگری کشاورزی، گردشگری معدن هم به همین ترتیب. یکی از موضوعات دیگر هم توجه به گردشگری روستایی است. معتقدم همه روستاهای کشور میتوانند روستای هدف گردشگری باشند. این که یک سری از روستاها را اعلام کردیم بیشتر برای این است که نظر و حمایتهای مسئولین استانی را به بخشی از روستاها جلب کنیم و سپس مراحل بعدی را پیش ببریم. با بومگردی تقریبا تمام روستاهایمان را پای کار آوردیم و در صدد توسعه آن هستیم بنابراین روستاهای ما و موضوع طبیعت گردی به میزان گردشگری میراث فرهنگی و تاریخی ما مشتری خارجی و داخلی پیدا کرده و این روند را ادامه میدهیم. در صددیم بودجه زیر ساخت را هم در این مصوبات و بودجه 1400 افزایش قابل ملاحظهای دهیم و منتظر مصوبه نهایی هستیم.
از همکاری بنیاد مسکن هم در این بخش استفاده میکنید؟
بنیاد مسکن با ما ارتباط خوبی دارد و کمکهای خوبی کرده و این کار را در روستاها انجام دادیم. با شرکت بازآفرینی شهرها، در شهرها این کار را عملیاتی میکنیم. بخش ما فرابخشی است موضوع یک وزارت خانه نیست. بخشهای مختلف باید کنار هم قرار گیرند تا کار انجام شود.
با بنیاد مسکن تفاهم نامه داریم و کارهای مشترک خوبی را در روستاها انجام دادیم با بازآفرینی شهری نیز همین طور. در بودجه1400 شرکت بازآفرینی شهری با مصوبه هیئت وزیران درخواست وزارتخانه میراث فرهنگی 500 میلیارد تومان بودجه بازآفرینی شهری صرفاً صرف بافتهای تاریخی کشور شود که قرار است بخش قابل ملاحظهای را به بافت تاریخی یزد آوریم.
> هیچگاه در کار بخش خصوصی دخالت نکرده و نخواهیم کرد!
آیا اعتماد بخش خصوصی برای حضور هرچه جدیتر در بخش میراث و گردشگری جلب شده است؟
به نظرم تنها وزارت خانهای هستیم که در کار بخش خصوصی دخالت نکردیم. در کار اجرا نیستیم یعنی آنچه را که وظیفه دولت است را انجام میدهیم. یعنی سیاست گذاری، نظارت و حمایت. تمام این اماکن تاریخی که تبدیل به اقامتگاههای سنتی، کافی شاپ و فضاهای کسب و کار شده است همه با مشارکت بخش خصوصی بوده است. اعتبارات ما اصلا کفاف چنین کارهایی را نمیدهد. در حوزه میراث فرهنگی به اموری میپردازیم که سطح نفیس ما را تشکیل میدهد مثلا تخت جمشید، میدان نقش جهان اصفهان و مسجد جامع کبیر یزد. هر جایی که میتوانستیم به بخش خصوصی واگذار کنیم این کار را کردیم و همین مسیر را ادامه خواهیم داد. معتقدیم یک اقتصاد مردم پایه را شکل دادیم و از پول مردم استفاده میکنیم و این فضاها را هم مرمت میکنیم و هم تبدیل به فضای کسب و کار میکنیم.
سفر دو روزه شما به یزد حاکی از اهمیتی است که به یزد میدهید. برآوردتان از این سفر و دستاوردهایی که داشتید را بیان کنید.
یزد یک استان تاریخی، فرهنگی و دارای ظرفیتهای حتی طبیعی است. همه شهرستانهای یزد ظرفیت بالایی برای گردشگری دارند. یک مقصد مهم گردشگری در کشور محسوب میشوند به ویژه گردشگری خارجی مان. اولین شهری است که ثبت جهانی شده است بنابراین بسیار برای ما حائز اهمیت است. این سفر هم برای افتتاح چند پروژه در حوزه میراث فرهنگی و گردشگری بود و بازدید از بافت تاریخی و چند شهرستان.
> مشارکت مردم در حفظ آثار تاریخی افزایش پیدا کرده است
از آن چه در یزد میگذرد راضی هستید؟
بله! کارهای خوبی انجام شده نزدیک 1000 بنای تاریخی در بافت تاریخی یزد در حال مرمت است که به قول مدیر پایگاه یزد در دنیا نظیر ندارد. مشارکت مردم در حفظ آثار تاریخی بسیار افزایش پیدا کرده خودشان خانه هاشان را مرمت میکنند و به فضای کسب و کار تبدیل میکنند. آقای استاندار زحمات زیادی کشیدند و حمایتهای بسیار خوبی انجام دادند. همکاران در میراث فرهنگی کارهای خود را به خوبی انجام میدهند. ما هم با تمام توان کمک خواهیم کرد. نمایندگان یزد به ویژه رئیس فراکسیون گردشگری آقای دکتر دشتی همیشه کنارمان بودند. همه اینها یزد را برای ما حائز اهمیت میکند.
> استاندار یزد: صنایع بزرگ را پای کار مرمت آثار تاریخی آورده ایم
دکتر محمد علی طالبی در گفتگویی کوتاه با آفتاب یزد ضمن ارزنده خواندن حضور وزیر میراث فرهنگی در استان یزد خاطرنشان میکند: بخشی از این سفر، بحث بهرهبرداری از طرحهایی بود که در حوزه گردشگری و عمدتا مربوط به اقامت گاههای گردشگری بود که مورد بهرهبرداری قرار گرفت و بخش دیگر سفر که فکر میکنم مهمتر هم بود در جریان قرار گرفتن وزیر میراث نسبت به اقدامات و فعالیتهایی است که در استان در حوزه گردشگری دارد صورت میگیرد. یعنی جدای از افتتاح پروژهها بعضی از برنامههایی که در حال اجرا است و طرحهایی که قرار است در آینده در بخش گردشگری استان به ارائه خدمات بپردازد معرفی شد.
> اولین هتل - کارخانه کشور در استان یزد با همکاری بخش خصوصی
استاندار یزد ضمن تاکید بر زیر ساختی بودن طرحها ادامه میدهد: ما در حوزه ی گردشگری و مرمت، هم طرحهای زیرساختی را مدنظر داریم و هم بحث بعضی از اقامتگاهها و مجتمعهای گردشگری را. بهعنوان نمونه طرح تبدیل کارخانه ریسندگی سعادت نساجان به هتل ـ کارخانه که طرح بزرگ گردشگری است و اولین و تنها پروژه هتل. کارخانه کشور است و لازم بود که آقای وزیر ببینند در دستورکار ویژه قرار دارد. اتفاقا وقتی ایشان بازدید کردند با توجه به تجاربی که هم در حوزه عمرانی هم در حوزه گردشگری دارند پیشنهادهایی برای بهتر شدن طرح دادند که این پیشنهادات مورد استقبال قرار گرفت یا در اردکان بازدیدهایی صورت گرفت از طرح پردیسان که اولین تجربه مشترک صندوق حمایت و بخش خصوصی مجتمع صنعتی معدنی چادرملو است که قرار است در قالب آن بازسازی چند خانه قدیمی انجام شود.
> صنایع بزرگ را پای کار گردشگری و مرمت بناهای تاریخی آورده ایم
این اولین تجربه مشترک در استان است که در حوزه میراث فرهنگی در قالب مسئولیت اجتماعی کارهایی را انجام دهند. این امر میتواند الگویی هم برای سایر مناطق استان و هم برای سایر شرکتها و مجتمعهای صنعتی و معدنی باشد که وارد صحنه شوند و خودشان عهدهدار بعضی از مناطق شوند. علاوه بر آن صحبتی هم درباره قلعه خرانق شد که آنجا هم در قالب مشارکت بخش خصوصی بازسازی و نورپردازی و بهرهبرداری شود.
> شرایط دولت را میدانیم!
طالبی ضمن سخت بودن شرایط بودجهای اظهار میدارد: متاسفانه اکنون به لحاظ بودجهای که سازمان میراث فرهنگی در اختیار دارد برای سال 1399 خیلی دل نبسته بودیم چون شرایط دولت را میدانیم. اما برای بهره مندی از اعتبارات سال آینده و مخصوصا سهمی که سازمان میراث فرهنگی در لایحه بودجه 1400که در مجلس در حال بررسی است از محل اعتبارات بازآفرینی شهری که حدود 500 میلیارد تومان است بتوانیم از این محل برای بافت تاریخی یزد هزینه کنیم که نتیجه سفر این بود که آقای وزیر گفتند اولویت ما در بحث تخصیص اعتبارات بازآفرینی بافت تاریخی است.
استاندار یزد ضمن تاکید بر این امر که روی همراهی نمایندگان استان یزد در مجلس شورای اسلامی حساب ویژهای باز کرده ایم، ادامه میدهد: اتفاق بسیار خوبی افتاده و آن حضور دو نماینده استان در فراکسیون گردشگری است و ارتباط و تعامل نزدیکی است که توانستند با وزارت میراث فرهنگی برقرار کنند که همین کمکهایی که نمایندگان ما در صحن علنی مجلس و کمیسیون تلفیق و در فراکسیون گردشگری از وزارت میراث فرهنگی انجام میدهند میتواند زمینهای باشد برای بهره مندی هر چه بهتر.
اعطای گواهینامه رتبهبندی شهر گردشگر با چهار ستاره به یزد دکتر طالبی در بخش پایانی گفتگوی خود با آفتاب یزد این خبر خوب را میدهد که استان یزد توانست در اجرای دستورالعمل اعتبارسنجی، ارزیابی و رتبهبندی شهر گردشگر و بر اساس ارزیابی به عمل آمده از سوی وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، شهر یزد چهار ستاره شود. این دستاورد و کسب نمره ارزیابی نزدیک به ۷۰سبب شد که شهر یزد به عنوان شهر مقصد گردشگری معرفی بشود.