اين اتفاق مسبوق به سابقهاي است که در اوج معضلات سياسي اقتصادي، سياسيون براي منزه کردن گروهي، بخشي يا عدهاي يا نهادهايي به دنبال قرباني بگردند و تمام حوادث و اشتباهات را بر سر او آوار کنند تا مبادا ماهيت کلي ساختار يا جايگاههاي خودشان آسيب ببيند.
از همينرو گويي براي مصون ماندن خويش، به صورت هماهنگشده بناي قرباني کردن دولت را در هر دوره در دستورکار قرار ميدهند. اين بازي در اواخر دولتهاي مختلف رنگ و بوي جديتري هم به خود ميگيرد. اگرچه روساي جمهور بهعنوان رئيس قوه مجريه بيترديد در خرابيها و مشکلات کشوري نقش دارند اما درکنار آن از معدود نهادها و افرادي هستند که ميتوان همه تقصيرها را بر سر آنها کوبيد و هزينه هم نداد. از قرار که يکي از وظايف دولتها اين است که مشت بخورند تا باقي جاها از مشت خوردن در امان بمانند. اين ويژگي سپربلا شدن امري مرسوم بوده است. بهخصوص درباره دولتي که قرار است رخت برببندد. ازهمين رو در چنين شرايطي فضا به سمتي ميرود تا مردم همه بديها را از چشم رئيسجمهور بدانند و البته آنها را به دولتي جديد با رويکردي متفاوت دلخوش کند. اين اتفاق تاکنون چندين و چند بار رخ داده، پايان دولت هاشمي و وعده دولت اصلاحات، پايان دوران خاتمي و وعده احمدينژادي مهرورز و عدالتپرور که بعدها به جريان انحرافي متهم شد، پايان دولت احمدينژاد و مدام سخن گفتن از اينکه او خزانهاي خالي را به دولت بعدي تحويل داده و اکنون پايان دولت روحاني و وعده 1400 متفاوت. اگرچه در اين مدت بايد گفت بيشترين اتهامات به اين دو رئيسجمهور آخري که يکيشان روزگاري حرفش حرف خدا بود و ديکري کليدش رهگشاي هر دري، منسوب شده است.
آنچه صداوسيما انجام داد
اظهارات اخير مقامات از تريبونهاي رسمي بيانگر همين امر است که بايد حسن روحاني را مسبب تمام و کمال اتفاقات اين دو سهساله دانست و نه بخشي از آن، تا بلکه باقي قسمتهاي ساختار کشور در امان باشند. نشان به آن نشان که مثلا نماينده مجلس اصولگرا در صحن علني مجلس گفت: رئيسجمهور بايد پاسخگوي خون بيش از 300 نفر که در جريان افزايش قيمت بنزين ريخته شد، باشد. اظهاراتي که خود شانه خالي کردن از بار مسئوليت و پاسخگويي ساير ارکان دخيل در آن حوادث غمبار است. اما مقصر دانستن حسن روحاني از تريبونها شکل متفاوتتري هم پيدا کرده است. آنطور که صداوسيما نيز در اين مسير سنگ تمام گذاشته. رسانه ملي که پيشتر به عنوان يکي از شاکيان وزير ارتباطات او را به دادسرا کشانده، اکنون در برنامهاي تلويزيوني، رئيسجمهور را پامنقلي معرفي ميکند و کسي که از عهده امور برنميآيد و القاي اينکه هرچه که اين روزها ميگذرد فقط و فقط به خاطر بيمسئوليتي مسئولاني است که توسط مردم انتخاب ميشوند (!) سخنان «احمد جهانبزرگي» عضو هيأت علمي پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي در شبکه 4 تلويزيون، بازتاب وسيعي يافته. وي گفته: «مسئولي مينشيند خانه و ممکن است پاي منقل باشد و سر نميزند به اين طرف و آن طرف ببيند در مملکت چه ميگذرد، حتي وزرايش نميتوانند با او تماس بگيرند، مسئول است؟» او در ادامه اظهاراتش مردم را نيز مقصر اوضاع، معرفي ميکند و اظهار ميدارد چرا مردم دوباره به کسي که چهارسال آزمودهاند و آزمايشش را بد پس داده است راي ميدهند و او را انتخاب ميکنند. درحاليکه در نگاه نخست، گفتههاي او نوعي دلسوزي تلقي ميشود اما در ادامه انداختن گناه اتفاقات امروز به گردن صرفا حسن روحاني و البته مردمي که او را انتخاب کردهاند قطعا پاک کردن صورت مساله و منزه دانستن بدنههايي در ساختار کشور است که هرگز درمورد آنها نقد نميشود، چه برسد به اين که مسئولان مشمول در آن بخشها را پامنقلي هم بنامند. اين اظهارات خاص البته اينبار با واکنش مقامات دولتي مواجه شده است.
واکنش دولتيها و شکايت از صداوسيما
عليرضا معزي معاون ارتباطات و اطلاعرساني دفتر رئيسجمهوري در حساب کاربري خود در توئيتر نوشت: آنچه در برنامهاي از شبکه چهار رخ داده، افتضاحي شرمآور است. بحث آزادي بيان نيست چون ديگر همه ميدانند که نقد و اعتراض که هيچ، حتي با درشتگويي به رئيسجمهور هم ابدا عقوبتي در ميان نخواهد بود؛ اما شوربختانه اينبار بحث هرزگويي و فحاشي است. همچنين معاونت حقوقي رياستجمهوري اعلام کرد بهدنبال پخش صحبتهاي توهينآميز نسبت به رئيسجمهور و وزراي دولت در يکي از برنامههاي تلويزيوني صداوسيما از اين سازمان و کليه عوامل پخش اين برنامه شکايت خواهد کرد. سيدعباس صالحي وزير ارشاد نيز در واکنش به توهين صورتگرفته به رئيسجمهور در توئيتر خود نوشت: ادبيات سخيف، توهين و افترا از همه بد است و در کسوت روحانيت، آن هم از رسانه ملي، بدتر! با سخنان غرضآلوده زاويهها را بيشتر و دشمنان ايران را شادمان نکنيم.
محمود واعظي رئيس دفتر رئيسجمهوري در حساب کاربري خود در توئيتر نوشت: «هر چه به انتخابات 1400 نزديک ميشويم توهين به رئيسجمهور و تخريب دولت افزايش مييابد. اين روش غيراخلاقي که با آموزههاي ديني ما مغاير است، براي توهينکنندگان محبوبيت نميآورد، از عزم و اراده رئيسجمهور و دولت براي تلاش بيشتر در اين شرايط سخت و خدمت به مردم نميکاهد.» او افزود: «ميثاق همه ما در حکمراني قانون اساسي است، مردم از تنش و توهين و جنجال خسته شدهاند. براي حل مشکلات کشور نياز به تعامل و همافزايي داريم، تبليغات و دخالت در امورات و وظايف ديگران، راهگشا نيست. به جاي شعار عمل کنيم و اجازه دهيم مردم قضاوت کنند.» در همين حال نمايندگان قوه مجريه در شوراي نظارت بر سازمان صداوسيما، در پي توهين به رئيسجمهور در يکي از برنامههاي شبکه چهار سيما، خواستار برخورد حقوقي با هتاکي در اين برنامه شدند. اين نمايندگان طي نامهاي به رئيس شوراي نظارت بر سازمان صداوسيما خواهان پيگيري موضوع و بررسي نحوه جلوگيري از چنين اقداماتي در برنامهها شدند. علي ربيعي سخنگوي دولت هم در توئيتي نوشت: وقتي کليپي از يک برنامه تلويزيوني حاوي توهين به رئيسجمهوري را ديدم، نميدانم چرا بياختيار فراتر از آن توهين، حرمت اين کلمات به ذهنم خطور کرد :دهه فجر، روحانيت، پژوهشگاه، انديشه اسلامي و صدا و سيما به منزله دانشگاه. وي افزود: در باب علل زوال اخلاق و سياست، شنبه خواهم نوشت. حسامالدين آشنا، مشاور فرهنگي رئيسجمهوري، هم در واکنش به توهين به روحاني اظهار داشت: مردم اهل ملاقه و منقل را بهخوبي ميشناسند. وي افزود: اي کاش در کنار ريش و عمامه، جهانتان را هم بزرگتر ميکرديد تا بدانيد که در اين وانفسا اهانت به مردم شريف ايران و شخص دوم کشورتان نه خدمت به اسلاميت و جمهوريت بلکه همآوايي با ياوهگويان ترامپي است. آنچه در اين برنامه گذشت ابعادي به خود گرفت که شايد تا پيش از اين پيشبيني نميشد و همين امر باعث واکنش حتي خود برنامه شبکه چهار شد تا در بيانيهاي اعلام دارد که مسئوليتي بابت صحبتهاي مهمان برنامه ندارد و به نوعي از آن تبري ميجويد. در همين راستا شامگاه پنجشنبه شبکه چهار در بيانيهاي سخنان حجتالاسلام جهانبزرگي عليه رئيسجمهور در برنامه چهارشنبه شب «زاويه» را، «غيرمنصفانه» و «غيرحرفهاي» خواند. در بيانيه شبکه چهار سيما از رئيسجمهور عذرخواهي نشده و بعيد است براي دولت راضيکننده باشد.
چه کسي پاي منقل مينشيند
اظهارات جهانبزرگي در تلويزيون از زاويهاي ديگر نيز قابل بحث است، اينکه اگر آنطور که از جمله «جواب وزرايش را هم نميدهد» مشخص است منظور او رئيسجمهور باشد يا هرکسي که مردم انتخاب کردهاند، او کساني را که از فيلتر عبور کردهاند، پامنقلي معرفي کرده است. اين يعني بيشتر مسائل سياسي را در بررسي صلاحيت لحاظ ميشود؟ و کمتر مسائلي مثل استعمال موادمخدر و اعتياد؟ از سويي اين ادعاها اگر معطوف به رئيسجمهور هم نباشد و فردا روزي «جهانبزرگي» آن را تکذيب کند، اما سخنان او بيانگر اين موضوع است که کساني هستند که پاي منقل هم مينشينند. اکنون اين پرسش پيش ميآيد که چرا آنها را معرفي نميکنند تا همه بشناسند؟ و چرا حالا با هر سمتي هم که دارند در حال فعاليتند؟ و جهانبزرگي چرا خود پا پيش نميگذارد و به مردم بگويد؟