نوستالژی سفره ایرانیان

این آمار جدید از حذف‌شدگان مصرف گوشت‌قرمز در حالی ارائه شده که مصرف گوشت در سال ۹۸ در میان طبقه متوسط جامعه نیز به نسبت سال ۹۵ بیش از ۳۰درصد کاهش داشت. از سوی دیگر انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی نیز اعلام کرده است که بسیاری از خانواده‌ها در ایران مصرف گوشت‌قرمز، سفید، تخم‌مرغ و لبنیات را به‌شدت کاهش داده یا آن‌ها را از سفره خود حذف کرده‌اند.

تمام این‌ها در حالی است که کاهش مصرف گوشت‌قرمز در میان خانوار‌های ایرانی در حالی اتفاق افتاده است که استاندارد سرانه مصرف گوشت در سطح جهان ۱۲ تا ۵/ ۱۲ کیلو در سال است که قبلا سرانه مصرف گوشت در ایران به همین میزان بود، اما به‌تدریج به‌دلیل افزایش قیمت، کمبود بودجه و کاهش توان خرید مردم سرانه مصرف گوشت مردم در ایران به ۸ کیلو در سال و برخی آمار‌های غیررسمی شنیده شده از برخی منابع بالادستی حکایت از رسیدن این عدد به کمتر از ۶ کیلوگرم دارد!

اما عددی که از سوی عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی عنوان‌شده در خصوص کسانی که امکان خرید گوشت قرمز را ندارند به چه معناست؟ این عدد به معنای این است که ۳۰ درصد خانوار‌ها توان خرید گوشت را ندارند، به‌عبارتی نزدیک به ۷ میلیون و ۵۰۰هزار خانوار از خرید گوشت‌قرمز محروم شده‌اند. در عین حال اگر این عدد را نسبت به جمعیت کشور یعنی ۸۵ میلیون نفر در نظر بگیریم، متوجه می‌شویم که ۳۰ درصد ایرانیان توان خرید گوشت را ندارند. این آمار نشان می‌دهد که در سالیان گذشته مصرف این محصول پروتئینی در کشور به‌شدت به سمت تنزل حرکت کرده است. و اگر این ریزش را در کنار کاهش محسوس مصرف لبنیات مورد واکاوی قرار دهیم، ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که طی ۱۵ سال گذشته مصرف گوشت در کشور به‌شدت کاهش یافته است. اتفاقی که در کنار پیامدهای تغذیه‌ای برای نسل امروز کشور، دامداران تولیدکننده را نیز در مسیر انصراف از تولید قرار داده است.

البته تجربه روند نزولی مصرف گوشت قرمز در دو مرحله رخ داد. مرحله اول در سال ۹۷ روی داد که باعث گرانی و کمبود این محصول در آن مقطع زمانی شد. گوشت گوسفندی که در آن زمان هر کیلوگرم حدود ۴۰ هزار تومان بود به یکباره به کیلویی ۹۰ هزار تومان رسید. دولت در آن زمان اقدام به واردات دستپاچه گوشت یخ‌زده و واردات دام زنده به کشور کرد تا بتواند روند صعودی قیمت‌ها در این بازار را متوقف کند. دولت با تخصیص ارز دولتی به واردات گوشت در صدد تنظیم بازار گوشت برآمد، اما این سیاست موثر واقع نشد و آشفتگی در بازار گوشت ادامه پیدا کرد. کما اینکه برخی به سازمان دامپزشکی کشور نیز خرده گرفتند که عجولانه در حال صادر کردن مجوز واردات گوشت از هر گوشه جهان است!

اما شوک قیمتی دوم در بازار گوشت قرمز در سال ۹۹ اتفاق افتاد که تقریبا مشابه اتفاقی بود که در سال ۹۷ رخ داده بود با این تفاوت که به دلیل مشکلات تحریم شدید و نبود منابع ارزی و همچنین کاهش توان مردم؛ دیگر خبری از واردات گوشت‌های یخ‌زده یا دام‌زنده هم نبود! در واقع عمده مشکلات در این مقطع به تامین و توزیع نهاده‌های دامی و طیور بر می‌گردد. سیاستگذار تلاش کرد تا با اعطای دلار ۴۲۰۰ تومانی به نهاده‌های دامی قیمت محصول نهایی را کنترل کند، اما این فرمول هم کارساز نشد و امروز نتیجه آن شده است که نزدیک به ۳۰درصد ایرانیان آن‌طور که عضو کمیسیون کشاورزی مجلس گفته است مصرف گوشت را کنار گذاشته‌اند و شاید حتی بزودی آبگوشت، کباب کوبیده واقعی، قرمه سبزی و مانند آنها به نوستالژی سفره غالب ایرانیان که باید خاطراتش را برای نسل کودک امروز روایت کنند بدل شود!