نسخه چاپی
ارسال به دوستان
از زماني که عضويت ترکيه در اتحاديه اروپا با مخالفت فرانسه مواجه شد و رئيس‌جمهور قبلي فرانسه، فرانسوا اولاند در کميسيون اتحاديه اروپا اعلام کرد که اين اتحاديه مسيحي است و جاي کشورهاي مسلمان نيست، خشم اردوغان را برانگيخت و به اميد احياي امپراتوري عثماني، در ليبي دخالت کرد و با حمايت از محمد مرسي که عضو برجسته اخوان‌المسلمين بود و خودش هم که اخوان‌المسلميني است
از زماني که عضويت ترکيه
در اتحاديه اروپا با مخالفت فرانسه مواجه شد و رئيس‌جمهور قبلي فرانسه،
فرانسوا اولاند در کميسيون اتحاديه اروپا اعلام کرد که اين اتحاديه مسيحي
است و جاي کشورهاي مسلمان نيست، خشم اردوغان را برانگيخت و به اميد احياي
امپراتوري عثماني، در ليبي دخالت کرد و با حمايت از محمد مرسي که عضو
برجسته اخوان‌المسلمين بود و خودش هم که اخوان‌المسلميني است، با مصر و
عربستان درگير شد. در مساله خاشقچي، روابط ترکيه با عربستان تيره شد و با
برقراري روابط تجاري با شيخ‌نشين‌هاي خليج‌فارس و خائن شمردن امارات و
بحرين توسط اردوغان در حمايت از فلسطين، روابطش را با شيخ‌نشين‌ها، اسرائيل
و حتي آمريکا خشن‌تر کرد و از طرفي خريد اس 400 از روسيه توسط اردوغان
به‌عنوان عضو ناتو حساسيت آمريکا را برانگيخت که به‌عنوان عضو ناتو حق خريد
تسليحاتي از روسيه را نداشت. آمريکا وزارت دفاع و وزير دفاع ترکيه را
تحريم کرد و خشم دوباره اتحاديه اروپا نيز بر سر مساله نفت و گاز سواحل
يونان، برانگيخته شد. اردوغان هم که به‌دنبال قهرمان شدن است تا بتواند
بازهم در انتخابات آينده ترکيه به پيروزي برسد در نشست G20 که اخيرا در
عربستان به‌صورت آنلاين برگزار شد، پادشاه عربستان را برادر خويش خواند و
تلاش کرد اختلافاتش با عربستان را به نحوي برطرف کند. چون متوجه شده بود
قطر و عربستان با حمايت آمريکا دارند به‌هم نزديک مي‌شوند. براي جلوگيري از
خشم آمريکا در پي بهبودي روابط با اسرائيل نيز اخيرا سيگنال‌هاي مثبتي به
اسرائيل داد تا سطح تجارت را افزايش دهد. اظهارات اخير اردوغان سر مساله
ارس، باعث خوشحالي و خشنودي اسرائيل و آمريکا شد و اگر اين مساله بخواهد
ادامه پيدا کند با توجه به اينکه اردوغان خودش را پيروز ماجراي قفقاز
مي‌داند و به‌صورت يک قهرمان ملي در ترکيه درآمده، بنابراين اظهاراتش در
ارتباط با ارس، ممکن است خيلي جدي نباشد ولي پيامي دارد که بايد از طرف
ايران جدي تلقي شود. پيامي که دارد مقدمات يک درگيري ذهني جديدي را براي
ايران به‌وجود مي‌آورد که اين درگيري به نفع آمريکا و اعراب است و ايران را
در موقعيت حساس قرار مي‌دهد. با توجه به اينکه اخيرا پايگاه‌هاي نظامي
اسرائيل در آذربايجان تقويت شده و حضور اسرائيل در خليج‌فارس و افزايش
تهديدات نظامي آمريکا در منطقه اين حساسيت را براي ايران بيشتر کرده، ايران
بايد با قدرت در مقابل اين ايجاد حساسيت بايستد ولي در عين حال نبايد به
اين موقعيت حساس دامن بزند. براي اينکه شرايط بسيار حساس است و ما در
آستانه احتمالا، مذاکرات برجامي با آمريکا هستيم و اين موضوع مي‌تواند جلوي
اين مذاکرات را بگيرد. درحقيقت براساس پيمان‌هايي که در زمان فتحعلي‌شاه و
در جنگ‌ها به‌وجود آمد، رودخانه ارس مرز مشترک دو کشور شد و اسناد آن هنوز
موجود است، بنابراين اظهارات اردوغان در حقوق بين‌الملل بي‌معناست و خيلي
عمق ندارد و بيشتر دارد جاي پاي خودش در قفقاز را گسترش مي‌دهد. اوايل
درگيري قفقاز به اينکه ممکن است اين تله‌اي باشد، اشاره کردم. ايران بايد
سياست دقيقي را در پيش بگيرد و ضمن اينکه ابراز قدرتمندي مي‌کند نبايد
کنترل خود را از دست بدهد. اختلافاتي هم با ترکيه بعد از انقلاب داشتيم؛
بحث صدور انقلاب به کشورهاي اسلامي و مخصوصا ترکيه مطرح بود که به
فراخواندن تمام اعضاي سفارتخانه از ايران منتهي شد و از طرفي با سخنراني
باقري، سفير ايران در ترکيه به مناسبت روز قدس و با توجه به نزديکي اين
کشور با اسرائيل که مورد مخالفت ترکيه قرار گرفت، به اخراج سفير انجاميد.
ولي ترکيه بازار بسيار گسترده‌اي در ايران دارد و اگرچه ميزان خريد نفت و گازش را از ما کاهش داده، ولي هنوز هم 40 درصد انرژي خود را از ايران تامين مي‌کند و اظهارنظر اخير اردوغان، بي‌مورد و زمينه حقوقي و سياسي ندارد بلکه بيشتر به خاطر اين است که ايران را درگير ماجراي تازه‌اي کند که ردپاي اسرائيل و آمريکا در آن به چشم مي‌خورد. فراموش نکنيم که اردوغان با سياست‌هاي متعارفي که طي سال‌هاي گذشته در پيش گرفت، نشان داد که غيراعتماد است و خشم همه کشورهاي منطقه را برانگيخت و روابط دوستانه‌اي حتي با روسيه هم ندارد. ترکيه اکنون با مشکلات اقتصادي شديدي روبه‌روست و به دنبال اين است که در آستانه ورود جو بايدن به کاخ سفيد، چهره آرام‌تري از خود در برابر آمريکا نشان دهد و چون با ترامپ نتوانست به نقطه توافقي برسد، اميدوار است که بتواند با بايدن، به توافق برسد چون اگر دست آمريکا از پشت ترکيه برداشته شود، ممکن است از نظر اقتصادي سقوط کند. بزرگ‌ترين پايگاه ناتو در ترکيه واقع است که بسيار پراهميت است و آمريکايي‌ها هم به اين پايگاه خيلي وابسته هستند. اردوغان در داخل موقعيت بهتري نسبت به گذشته پيدا کرده و شکل يک قهرمان ملي به خود گرفته است. دستگاه‌هاي حفاري ترکيه بر سر نفت و گاز يونان مشغول حفاري هستند و براي اين کشور که به‌خاطر مشکلات ناشي از نداشتن نفت هميشه وابسته به کشورهايي مثل ايران و روسيه بوده، مي‌تواند يک نقطه اميدواري و در شرايط داخلي ترکيه موقعيت مناسبي براي اردوغان باشد.
ولي ترکيه بازار بسيار گسترده‌اي در ايران دارد و اگرچه ميزان خريد نفت و گازش را از ما کاهش داده، ولي هنوز هم 40 درصد انرژي خود را از ايران تامين مي‌کند و اظهارنظر اخير اردوغان، بي‌مورد و زمينه حقوقي و سياسي ندارد بلکه بيشتر به خاطر اين است که ايران را درگير ماجراي تازه‌اي کند که ردپاي اسرائيل و آمريکا در آن به چشم مي‌خورد. فراموش نکنيم که اردوغان با سياست‌هاي متعارفي که طي سال‌هاي گذشته در پيش گرفت، نشان داد که غيراعتماد است و خشم همه کشورهاي منطقه را برانگيخت و روابط دوستانه‌اي حتي با روسيه هم ندارد. ترکيه اکنون با مشکلات اقتصادي شديدي روبه‌روست و به دنبال اين است که در آستانه ورود جو بايدن به کاخ سفيد، چهره آرام‌تري از خود در برابر آمريکا نشان دهد و چون با ترامپ نتوانست به نقطه توافقي برسد، اميدوار است که بتواند با بايدن، به توافق برسد چون اگر دست آمريکا از پشت ترکيه برداشته شود، ممکن است از نظر اقتصادي سقوط کند. بزرگ‌ترين پايگاه ناتو در ترکيه واقع است که بسيار پراهميت است و آمريکايي‌ها هم به اين پايگاه خيلي وابسته هستند. اردوغان در داخل موقعيت بهتري نسبت به گذشته پيدا کرده و شکل يک قهرمان ملي به خود گرفته است. دستگاه‌هاي حفاري ترکيه بر سر نفت و گاز يونان مشغول حفاري هستند و براي اين کشور که به‌خاطر مشکلات ناشي از نداشتن نفت هميشه وابسته به کشورهايي مثل ايران و روسيه بوده، مي‌تواند يک نقطه اميدواري و در شرايط داخلي ترکيه موقعيت مناسبي براي اردوغان باشد.
نظر شما
آخرین اخبار
