به واقع ایران یکی از معدود کشورهایی است که موضوع محیط زیست در آن مظلومیت ویژه داشته و دارد. هم نزد مردم عادی و هم نزد مسئولان! این بیتوجهی البته انواع و اقسام جسارتها به آینده زمین و امانت حیات را در بر گرفته است. از بیحرمتی به آب و خاک گرفته تا هوایی که باید به درستی و پاکی استنشاق کنیم تا امکان ادامه حیات برای خودمان و نسل بعد میسر بماند.
آفتاب یزد- گروه اقتصادی:
به واقع ایران یکی از معدود کشورهایی است که موضوع محیط زیست در آن مظلومیت
ویژه داشته و دارد. هم نزد مردم عادی و هم نزد مسئولان! این بیتوجهی
البته انواع و اقسام جسارتها به آینده زمین و امانت حیات را در بر گرفته
است. از بیحرمتی به آب و خاک گرفته تا هوایی که باید به درستی و پاکی
استنشاق کنیم تا امکان ادامه حیات برای خودمان و نسل بعد میسر بماند. اما
گویی برخی همچون دونالد ترامپ که توصیهها و ممنوعههای زیستمحیطی برای او
ورق پارهای شعاری بیش نیستند و رئیسجمهوری ابرقدرتترین کشور جهان مقابل
«گرتا تونبرگ» نوجوان فعال جنبشهای زیست محیطی موضع ناشی از ضعف میگیرد،
تنها نیست! چرا که در یکی از مهمترین نقاط خاورمیانه یعنی ایران هم هستند
جریانهای سیاسی و رسانههای وابسته به آنها که «دغدغه زیستمحیطی» حداقلی
را هم ندارند و چون وزیری از قاموس متفاوت با گرایش سیاسی آنها دست به
توسعه متوازن و پایدار زده است، باید سیبل حمله باشد و تیتر برگزیده
رسانههای وابسته آنها اعلام ممانعت وزارت نفت از توسعه پالایشگاههایی
باشد که اگر با این دست فرمان و تعهد زیست محیطی موجود در کشورمان قد علم
کرده بودند؛ امروز هوای آلوده ایران چنان نفسگیر شده بود که ماسکهای
سهلایه سهل است، حتی ماسکهای ویژه ضدگازهای مسموم و شیمیایی خروجی از
پالایشگاهها هم جوابگو و مانع آلوده شدن ریههای آلوده و درختان و طبیعت
قربانی نمیشد! به قول توییت دیروز «زهرا کشوری»، یکی از همکاران خبرنگار
فعال در حوزه محیطزیست «آیا زمان آن نرسیده که بدنام کردن محیط زیست به
نام «محیط ایست» و ساختن یک مترسک از محیط زیست بهعنوان مانع توسعه کشور،
پایان یابد و توسعه بنیادی مبتنی بر حفاظت از محیط زیست روی میز تصمیمگیری
مسئولان برود؟!» اما به واقع کجای صحبتهای زنگنه وزیر نفت نافی منافع ملی
است که رسانههای مخالف با وزیر نفت، قلم مفت را علیه او به چرخش
درآوردهاند تا از بین این همه دستاورد حاصل شده که افزایش تولید دو و نیم
برابری توام با احترام به محیط زیست است، تیترها را علیه سیاست
پالایشگاهسازی به هر قیمت بچرخانند!؟
> با احداث 10 پالایشگاه تمام کشور را به «کثافت و آلودگی» کشیده میشد!
اما
وزیر نفت چه گفته که مخالفان او و در واقع محیط زیست مردم علیه او بر
آشفته اند!؟ بیژن نامدار زنگنه روز گذشته در مراسم بهرهبرداری از حوزههای
گازرسانی در استان کرمانشاه با اشاره به برنامه وزارت نفت برای اجرایی
کردن پروژه «پویش سبز» با اشاره به انتقادات برخی افراد درباره عدم ساخت
پالایشگاه در دوره وزارت نفت خود ادامه داد: با توسعه فازهای پارس جنوبی ما
میزان تولید گاز در کشور را از روزانه 280 میلیون مترمکعب به 700 میلیون
مترمکعب رساندیم. این میزان تولید و گازرسانی به روستاها باعث صرفهجویی در
مصرف فرآورده شد. با این اقدام انگار ما توانستهایم 2.6 میلیون بشکه نفت
را در 10 پالایشگاه 260 هزار بشکهای پالایش کنیم و این اقدام خوبی بود که
انجام شد؛ چراکه لازم نبود با احداث 10 پالایشگاه با این ظرفیت تمام کشور
را به «کثافت و آلودگی» بکشیم.
زنگنه در ادامه اظهار کرد: هم اکنون
ایران یکی از بزرگترین صادرکنندگان فرآوردههای نفتی مایع است و در این
حوزه میزان صادرات ما در سال 98 نسبت به سال 92، چهار برابر شده است.
وزیر
نفت گفت: کرمانشاه و کردستان یکی از نقاط مشکل شبکه سراسری گاز ایران
هستند که ما توانستهایم با احداث خطوط شعاعی و همچنین بهرهبرداری از خطوط
ششم و نهم افت فشار گاز در این مناطق را از بین ببریم.
وی افزود: به
طور کلی پروژههای گازرسانی به شهرها و روستاها علاوه بر این که گاز ارزان
را در اختیار مردم قرار میدهد، آثار زیستمحیطی فراوانی نیز دارد که در
سالهای آینده مشخص میشود. همچنین این اقدام به توسعه صنایع و ایجاد
گلخانههایی در آن مناطق کمک خواهد کرد و به این طریق هزاران اشتغال ایجاد
خواهد شد.
زنگنه اظهار کرد: با توسعه فازهای پارس جنوبی ما علاوه بر
گازرسانی به استانهای مختلف توانستیم صادرات گاز ایران را نیز تقویت کنیم و
اکنون رقم صادرات گاز نسبت به سال 92 بیش از 2 برابر شده است.
> هجمههای سیاسی کور، بدون ملاحظه منافع ملی
این
اظهارات وزیر نفت را وقتی کنار هجمه متعرضان سیاسی (و نه حتی معترضان) به
او میگذاریم و در عین حال به نتایج پژوهشهای انجام شده مبنی بر تاثیر
آلایندههای صنایع نفت و گاز بر انسان و محیط زیست که نمونه بومی آن را چند
سال پیش گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و
خدمات بهداشتی درمانی بوشهر انجام داده بود نگاه میاندازیم، به این نکته
پی میبریم که توسعه میزان تولید با اولویت مراعات حال مردم و سلامت آنها
در هر صنعتی به ویژه نفت و گاز تا چه حد مسئولانه است. به طور نمونه در
همین تحقیق روشن شد که اگرچه نفت در بسیاری از صنایع اهمیت حیاتی دارد و
مهمترین منبع تامین انرژی در سطح بینالمللی است و 32 درصد منبع تامین
انرژی در اروپا و آسیا و بیش از 53 درصد در خاورمیانه را تشکیل میدهد؛ اما
با توجه به جایگاهی که صنایع پتروشیمی در جهان امروز پیدا کرده است، نباید
از صدمات آن به انسان و محیط زیست نیز غافل بود و باید به دنبال راه
حلهائی منطقی و پایدار برای کاهش این آسیبها بود. بر اساس این تحقیق
امروزه پالایشگاهها میلیونها پوند آلاینده در هوا منتشر میکنند که خطری
جدی برای سلامتی انسان و محیط زیست به شمار میآید و کیفیت زندگی افراد
مجاور جوامع صنعتی را با آسیبهای جدی روبرو میکنند. از جمله این
آلایندهها میتوان به ترکیبات آلی فرار، SO2، NOx، ذرات معلق، CO، H2S و
HAPs اشاره کرد. این آلایندهها تاثیرات سوء مختلفی بر بخشهای گوناگون
اکوسیستم، محیط زیست و جانداران دارند.
کما اینکه در مقاله ارائه شده
دیگری که در چهارمین همایش سراسری محیط زیست، انرژی و پدافند زیستی به قلم 3
کارشناس برجسته یک کارشناس ارشد مهندسی شیمی از شرکت ملی پخش و
فرآوردههای نفتی ایران؛ یک دانشجوی دکتری مهندسی نفت از دانشگاه صنعتی
امیرکبیرو یک کارشناس ابزار دقیق از نیروگاه اتمی بوشهر انجام گردید، مشخص
شد که «خطوط لوله نفت و گاز بعنوان یکی از کانونهای حادثهخیز که نیروی
انسانی، تولید، تاسیسات و محیط زیست را تحت تاثیر قرار میدهد، چگونه با
آلودگی هوا در پالایشگاهها مهمترین اثرات زیست محیطی را برای سلامت و
بهداشت محیط زیست بجا خواهد گذاشت و زیانهای جبران ناپذیر به بار خواهد
آورد. و ارزیابی آثار مختلف فعالیتهای انسان بر محیط زیست در 2 فاز
ساختمانی و بهرهبرداری و ارزیابی فاکتورهای مختلف در پالایشگاه تا چه حد
میتواند پرمخاطره باشد!؟
با این شرایط، آشکار است که وزارت نفت به
وزیری بیژن زنگنه، در واقع در عین تمرکز بر توسعه و تولید، در عمل به حقوق
مندرج در نسل سوم حقوق بشر یعنی «حق داشتن محیط زیست سالم که دولتها باید
سعی در حفظ آن داشته باشند» نیز پایبند و متعهد مانده و کوشیده عملیات نفتی
از قبیل اکتشاف، توسعه، بهره برداری، حمل و نقل و تصفیه نفت بر محیط زیست
را که آثار مخربی دارد و محیط زیست را آلوده میکند با تمهیدات مناسب قابل
کنترل شده وکاهش یابد. کما اینکه وزارت نفت حتما این را هم باید در ملاحظات
خود قرار میداد که طبق اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، این منابع
در اختیار دولت قرار میگیرد تا با توجه به «مصالح ملت» نسبت به واگذاری یا
بهرهبرداری از آن اقدام نماید. مصالحی از ملت که مصوبات شورای عالی حفاظت
از محیط زیست، مواد 12 و 13 قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا و ماده 11
آییننامه جلوگیری از آلودگی آب به آن تاکید نکوده است و حال اگر وزیر جهت
رعایت ملاحظات زیست محیطی در قراردادهای نفتی و موضع قوانین و مقررات ایران
در این خصوص هوشیارانه و مسئولانه عمل کرده است، دلیل نیست که چند رسانه
با پشتیبانی جریان سیاسی و اقتصادی معاند با بیژن زنگنه، قوانین و خطوط
قرمزی محیط زیست را زیر پا له کنند!