فرصتی برای بورس ‫محور شدن اقتصاد

ژوبین صفاری

بورس تهران این روزها قرمزپوش شده است. حالا بعد از رشدهای پی‫در‫پی و بازدهی‌های چند صد درصدی از سال گذشته تا امروز، چند روز پیاپی شاخص افت محسوسی داشته است. فارغ از اینکه بالا و پایین شدن شاخص در بازار سرمایه به نوعی ذات این بازار در همه جای دنیا به حساب می‫آید اما باید بپذیریم که نه رشد شارپی این بازار طبیعی و متناسب با شرایط اقتصادی بوده است و نه امروز ریزش یکباره طبیعی به نظر می رسد. بازار سرمایه به عنوان آئینه و نماد اقتصاد هر کشوری نمایشگر شرایط اقتصادی آن کشور در بازدهی تولید و خدمات است اما بورس ایران به واسطه تورم و رشد نقدینگی و البته حمایت‫های دولتی توانست رکوردهای عجیبی خلق کند. در کوران بحران کرونا که بورس‫های بین‫المللی تا 40 درصد افت را تجربه کردند بورس ایران رشد می‫کرد و این خود نشانگر غیر طبیعی بودن این روند بود. با این همه اما نکته مثبت در اقبال عمومی به بازار سرمایه تغییر فرهنگ مالی مردم است که البته سیاستگذاران باید از آن استفاده می کردند. درواقع بورس محور شدن اقتصاد می تواند در وجه کلان به نفع اقتصاد تمام شود اما این درصورتی است که نقدینگی موجود در بازار سرمایه صرف توسعه شرکت‫‫ها می‫شد. رویکرد بازار سرمایه اما طی این چند سال به این سمت حرکت نکرد درواقع به زعم برخی کارشناسان بورس محلی برای بازی با پول بود تا سهام برخی از شرکت‫ها بیشتر از ارزش ذاتی شان رشد کند. هشداری که در خصوص لزوم عمق بخشی به بازار سرمایه داده شد اگرچه تا حدودی با توسعه عرضه اولیه شرکت های جدید به بورس پیگیری شد اما به طور قطع کافی نبود. تردیدی نیست که تامین مالی در زنجیره تولید کشور تنها یک رکن از تکمیل آن را دربرمی‫گیرد. تولید برای توسعه نیازمند صادرات و واردات پویا در کشور است که این مهم در سایه تحریم دشوار به نظر می رسد. درنهایت اما باید پذیرفت که بازار سرمایه می‫تواند فرصت خوبی برای تغییر مشی و فرهنگ اقتصادی کشور شود اما این اتفاق باید همراه با آموزش درست سرمایه گذاران برای جلوگیری از فروپاشی سرمایه و آسیب نزدن به بازار است. موضوعی که به هیچ وجه در تمرکز دولت به بازار سرمایه لحاظ نشد. از سوی دیگر اعوجاج در تصمیم گیری‫ها و آزمون و خطاها در بازار سرمایه، می‫تواند اعتماد سرمایه گذاران را به این بازار کاهش دهد. به نظر می‫رسد دولت همانطور که بازار سرمایه را فرصت مناسبی برای تامین مالی خود با فروش سهام شرکت‫های زیر مجموعه می‫داند، بهتر است با نگاه کلان و بلندمدت‫تر و با آموزش مردم سعی در مسیرسازی جدید، جهت سرمایه گذاری در بورس به جای سایر بازارهای مالی داشته باشد. توجه مردم به این بازار هرچند با تصور غلط وارد شده باشند یک فرصت مهم است که می تواند با بی توجهی به یک فرصت سوزی بلند مدت تبدیل شود و در آن سو با فرهنگ‫سازی و البته عمق بخشی به آن مسیر جدیدی را پیش روی اقتصاد بگشاید. هر چند باید توجه داشت که مشکلات اقتصادی فراتر از آن است که تنها با حرکت نقدینگی به بورس حل شود اما بی‫تردید قدم مهمی برای اصلاح در کنار سایر معضلات خواهد بود.

برچسب ها: روزنامه ، ابتکار ، بورس ، بازار سرمایه ، سقوط بورس