گمانه زنیها و برخی اخباری که رسانههای مختلف اخیراً و در طول یکسال گذشته مطرح کرده اند که عربستان سعودی مایل به ایجاد تغییراتی در روابط خود با ایران است و از طریق برخی کشورهای میانجی به دنبال کاهش تنش با تهران است را باید در دو بُعد مورد توجه قرار داد.
گمانه زنیها و برخی
اخباری که رسانههای مختلف اخیراً و در طول یکسال گذشته مطرح کرده اند که
عربستان سعودی مایل به ایجاد تغییراتی در روابط خود با ایران است و از طریق
برخی کشورهای میانجی به دنبال کاهش تنش با تهران است را باید در دو بُعد
مورد توجه قرار داد. نخست اینکه عربستان در جنگ یمن به هرحال موفق نبوده
است و این جنگ به چالشی بر سر راه اهداف بلندپروازانه محمدبن سلمان در
زمینههای مختلف از جمله اقتصاد تبدیل شده است. از سوی دیگر درون خاندان آل
سعود نیز اختلافاتی میان شاهزادگان مختلف با حکومت بن سلمان دیده شده است
اما به رغم چنین واقعیاتی که شاید ذیل آنها ریاض مایل به کاهش تنش با تهران
باشد، فاکتور بسیار مهم در این زمینه نقش ایالات متحده است. در واقع
عربستان به هیچ وجه بدون خواست آمریکا نمیتواند تغییر در مناسبات با ایران
را دنبال کند و حتی به طور کلی نمیتواند وارد مباحث این چنین در رابطه با
تهران شود. اگرچه در هفتههای اخیر میان ریاض و واشنگتن برسر موضوع نفت
اختلافاتی ایجاد شده است که چرا عربستان میزان تولید نفت خود را کاهش نداد و
منجر به افت شدید قیمت نفت جهانی شد اما چنین اختلافاتی نمیتواند موضوعی
مانند رابطه ایران و عربستان و تغییرات در آن را تحت تاثیر قرار دهد و
کماکان به نظر میرسد واشنگتن و ریاض با یکدیگر
بر سر مسئله تهران
اشتراک نظر دارند. در واقع در سالهای اخیر شاهد ایجاد یک پیمان نانوشته و
شاید هم نوشته میان اسرائیل، عربستان و آمریکا بودهایم که تلاش اصلی خود
را بر تضعیف ایران متمرکز کرده اند. با توجه به اینکه ریاض به طور چراغ
خاموش روابط خود با تل آویو را بهبود بخشیده و هم اکنون براساس اخبار
غیررسمی 128 شرکت اسرائیلی با نامهای عربی در این کشور حضور دارند، چنین
فاکتوری نیز مانع از آن خواهد شد تا سعودیها درباره رابطه با تهران به
آسانی تصمیم بگیرند به ویژه با توجه به تخاصمی که میان ایران و اسرائیل
وجود دارد. بنابراین در پایان با وجود گمانه زنیهای متعدد بعید است که
عربستان در میانه راه بخواهد از این مثلث جدا شود و چنین ارادهای در ریاض
مشاهده نمیشود و باید گفت رابطه تهران و ریاض به شکل کنونی با فراز و
نشیبهایی ادامه خواهد یافت.