«ابتکار» از زنگ خطر دوباره کرونا در تهران با بازگشت دستفروشان به سطح جامعه گزارش میدهد
در حالی صحبت از بازگشت بیماری کرونا به روزهای اوج خود در ایران به گوش میرسد که کاهش محدودیتها از جمله آغاز دوباره فعالیت اغلب صنوف، بسیاری از جمله کارگران روزمزد، دستفروشان، کودکان کار و خیابان و زبالهگردها را روانه خیابانها کرده است.
زهرا داستانی
در
حالی صحبت از بازگشت بیماری کرونا به روزهای اوج خود در ایران به گوش
میرسد که کاهش محدودیتها از جمله آغاز دوباره فعالیت اغلب صنوف، بسیاری
از جمله کارگران روزمزد، دستفروشان، کودکان کار و خیابان و زبالهگردها را
روانه خیابانها کرده است. افرادی که مسئولان بهداشتی میگویند برای آنها
پروتکل بهداشتی وجود ندارد و نمیتوان بر فعالیت آنها نظارت کرد. با این
حال آنها معتقدند که یک چیز مشخص است. فعالیت این دسته از افراد میتواند
شمار مبتلایان به بیماری کووید 19 را در روزهای آتی افزایش دهد. اتفاقی که
در کنار تصمیم ستاد ملی مبارزه با کرونا مبنی بر بازگشایی مدارس و تجمعات
مذهبی، احتمال به وقوع پیوستن فرضیه بازگشت بیماری را تقویت میکند.
شکم
گرسنه، کرونا نمیشناسد. این حکایت دستفروشان، کارگران، کودکان کار و
خیابان و زبالهگردهایی است که اگر روزانه به خیابان نیایند، شکم خود و
خانوادهشان سیر نخواهد شد. بیماری کروناویروس جدید اگرچه فعالیت ایندست
از افراد را در ابتدای شیوع خود تعطیل کرده یا کاهش داده بود، اما حالا که
اغلب کسبوکارها به فعالیت خود بازگشتهاند و محدودیتها کاهش یافته، حضور
ایندست از افراد در سطح شهرهایی چون تهران همانند گذشته بسیار پررنگ است؛
سر چهارراهها، زیر پلها، پشت چراغقرمز و در کنار سطحهای زباله. اما
سرآمد مکانهایی که دستفروشان در آنجا بسیار دیده میشوند، متروی تهران
است. مترویی که به گفته علی عبداللهپور، قائممقام وقت شرکت بهرهبرداری
متروی تهران و حومه، بین 4 تا 6 هزار دستفروش در آن وجود دارد که حدود 60
درصد آنها مرد و باقی زن هستند. شیوع بیماری کرونا با کاهش 85 درصدی
مسافران مترو برای مدتی کاسبی را برای دستفروشان مترو منتفی کرد و بازگشایی
دوباره کسبوکارها که به بازگشت دوباره مسافران به مترو منجر شد، آنها را
دوباره به واگنهای مترو بازگرداند. بازگشت دستفروشان مترو به این ناوگان
حمل و نقل شهری در حالی بود که در روز چهارشنبه، هفتم اسفندماه با مصوبه
کارگروه مقابله با بیماریهای واگیر در شهرداری تهران اعلام شد که ورود
دستفروشان به مترو ممنوع است. فرنوش نوبخت، مدیرعامل شرکت بهرهبرداری مترو
یک روز پس از اجرای این مصوبه از کاهش تعداد دستفروشان به دلیل نگرانی از
ابتلا به کرونا خبر داد. با این حال اما این مصوبه هم نتوانست جلوی آنها
را بگیرد و به دنبال افزایش حضور مسافران در مترو، تعداد دستفروشان،
متکدیان و کودکان کار نیز افزایش یافت و با حضور مردم در سطح خیابان
دستفروشان نیز دوباره هرچند محدودتر اما به سطح خیابانها بازگشتند. ناهید
خداکرمی، رئیس کمیته سلامت شورای اسلامی شهر تهران در خصوص حضور دوباره
دستفروشان در پیادهروها و عدم امکان رعایت فاصله اجتماعی گفت: وقتی رویه
کلی، بازگشت آرام مشاغل است بنابراین خود به خود مشاغلی مانند دستفروشی که
روزانه هزینه زندگی خود را تامین میکنند، به شهر بازمیگردد. اعتقاد شورای
شهر و شهرداری این بود که تا ۱۵ اردیبهشت فاصلهگذاری اجتماعی اتفاق بیفتد
که اینگونه نشد. وی ادامه داد: مدیریت شهری ابزار بازدارندگی در این
رابطه ندارد و تنها میتواند با استفاده از آمارهایی که از طریق توزیع
کمکهای بنیاد مستضعفان به دستفروشان دارد، پروتکلهای بهداشتی را برای
آنها ارسال کند و قطعاً در کمیته سلامت نیز پروتکلهای لازم برای دستفروشان
تهیه و اعلام خواهد شد. رئیس کمیته سلامت شورای شهر تهران افزود: اگر
شهروندان قصد خرید از دستفروشان را دارند، حتیالامکان فاصله اجتماعی را
رعایت کرده و از ماسک استفاده کنند. خداکرمی تاکید کرد: در تهران شرایط به
سمت عادی شدن میرود درحالیکه هنوز خطر ویروس کرونا در تهران وجود دارد و
روز گذشته بر اساس آمار ستاد مقابله با کرونا، ۲۱۲ مورد با مشکل حاد تنفسی
در مراکز درمانی بستری شدهاند. وی با تاکید بر اینکه کنترل و محدودسازی
دستفروشان در فضاهای بسته امکانپذیر است اما در مکانهای باز نظارت بر
عملکرد آنها دشوار میشود، افزود: چندینهزار دستفروش مدتها از کار دور
بودند و عمده آنها از لحاظ اقتصادی دچار دشواریهایی هستند؛ بنابراین چون
امکان بازگشایی روزبازارها و مراکز تجاری نیز وجود ندارد، تا زمانی که
دوباره روزبازارها فعالیت خود را از سر گیرند، با توجه به شرایط اقتصادی،
امکان سختگیریهای گذشته وجود ندارد و با اغماض باید به فعالیتهای آنها
پرداخت. تنها میتوانیم تاکید کنیم هم خریداران و هم دستفروشان مسائل حفاظت
از سلامت شخصی و حفظ سلامت سایر شهروندان را رعایت کنند و نمیتوانیم در
حالی که کشور به سمت عادی شدن میرود، مانع فعالیت اینگونه مشاغل شویم.
صدراعظم نوری همچنین درباره وضعیت کودکان زبالهگرد در شرایط شیوع بیماری
کرونا در کشور هشدار داده و خواستار ارائه وسایل بهداشتی از جمله ماسک و
دستکش به کارگران شهرداری و کودکان کار و جداسازی زبالههای خشک و تر برای
در امان ماندن آنها از بیماری کرونا شده است. امین شاهرخی، رئیس کمیته
پیشگیری از بیماریهای واگیردار بهزیستی استان تهران نیز گفته که نگهداری و
برگزاری کلاسهای آموزشی برای کودکان کار در این شرایط «محدودیت» دارد و
ما آنها را به صورت «غیرمستقیم و از طریق بروشور و کاتالوگ» آموزش
میدهیم.
حالا اما که نزدیک به یک ماه از کاهش محدودیتها و بازگشت
زندگی به روال معمول خود در تهران میگذرد، هنوز پروتکل بهداشتی برای کاهش
خطر ابطال به بیماری کووید 19 برای دستفروشان، کودکان کار و زبالهگرد وجود
ندارد و هیچ نهادی مسئولیت ساماندهی این افراد را بر عهده نمیگیرد.
علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت با اشاره به وضعیت دستفروشان گفت:
نظارت ما بر دستفروشان سخت است. جاهایی را نظارت میکنیم که دارای پروانه
کسبوکار هستند و بر اساس ضوابط باید باشد و در غیر این صورت مغازه را پلمب
میکنیم اما بر دستفروشان نمیتوان نظارت کرد. او اضافه کرد: با دستفروشی
به خصوص مواد غذایی مخالفیم و با آنها برخورد خواهیم کرد. اما باید به فکر
معیشت مردم باشیم و تنها از حوزه سلامت بخواهیم به مسئله نگاه کنیم همه را
تا آخر سال باید تعطیل کرد، اما باید همه چیز را در کنار هم دید. جایی که
نمیتوان پروتکل ارسال کرد نمیتوان نظارت داشت. در ستاد کرونا برای
دستفروشی هیچ پروتکلی خاصی صادر نشده است.
با این تفاسیر درحالی
مسئولان و متولیان کنترل بیماری کرونا در ایران از احتمال مهار این بیماری
تا آخر اردیبهشت خبر دادهاند که حالا ادامه بازگشاییها و کاهش محدودیتها
به بازگشت گروههای پرخطر به جامعه و نقض فاصلهگذاری اجتماعی منجر شده
است. حضور این گروه پرخطر که در میان آنها کودکان نیز حضور دارند، اما به
گفته کارشناسان زنگ خطر بازگشت دوباره این بیماری را به صدا درمیآورد و
وضعیت شکننده تهران را شکنندهتر میکند. حالا اما باید منتظر ماند و دید
که آیا ستاد ملی مبارزه با کرونا همانطور که رئیسجمهوری گفت، تصمیم به
بازگشت محدودیتها خواهد گرفت یا خیر؟