نسخه چاپی
ارسال به دوستان
«ابتکار» از خطرات پیش روی افراد مهجور بر اثر شیوع کووید19 گزارش می‌دهد
در شرایط عادی کمتر کسی آنها را به یاد دارد؛ معلولان، سالمندان، کودکان کار و معتادان متجاهر. به مجموع اینها باید بیماران دارای شرایط خاص چون بیماران روانی و آلزایمری را نیز اضافه کرد که اغلب دارای سیستم ایمنی ضعیفی هستند.
زهرا داستانی
در شرایط عادی کمتر کسی آنها را به یاد دارد؛ معلولان، سالمندان، کودکان کار و معتادان متجاهر. به مجموع اینها باید بیماران دارای شرایط خاص چون بیماران روانی و آلزایمری را نیز اضافه کرد که اغلب دارای سیستم ایمنی ضعیفی هستند. به بیان دقیق‌تر آسیب‌پذیرترین قشر اجتماعی در جامعه ایران هستند. اما در شرایط بحرانی این افراد با چه وضعیتی روبه‌رو هستند؟
این روزها که از چند اصطلاحِ «فاصله‌گذاری اجتماعی»، «فاصله هوشمند اجتماعی» و «فاصله فیزیکی» برای محافظت از خود در برابر کرونا سخن به میان آمده، باید از اقشاری گفت که اگرچه همیشه تنها و به دور اجتماع به سر می‌برند اما به دلیل ناتوانیشان کمتر قادر هستند تا فاصله اجتماعی خود با دیگران را به حداقل برسانند و برخی از آنها حتی به سبب شرایط روانیشان توان درک این موضوع را ندارند. از سوی دیگر در سیاستگذاری‌های ملی و حتی بین‌المللی نیز مورد توجه قرار نمی‌گیرند.
در این بین فعالان و مددکاران اجتماعی دولت‌ها و مسئولان را نسبت به خطراتی که میتواند در روزهایی کرونازده افراد مهجور را تهدید کند، هشدار داده‌اند. آنها می‌‌گویند: بیماری کووید 19 افراد دارای معلولیت و سالمندان را بیشتر از دیگر آحاد جامعه تهدید می‌کند. به گفته وحید قبادی دانا، رئیس سازمان بهزیستی کشور، «احتمال ابتلای سالمندان و معلولین به کرونا 5.3 برابر بیش از سایر افراد است و 4.8 برابر بیشتر از سایر افراد احتمال مرگ بر اثر کرونا در این افراد وجود دارد.» افرادی که به علت‌های مختلف از پیگیری اولویت‌های دیگر مربوط به سلامتشان از جمله خدمات توانبخشی بازماندند و همین بازماندگی آنها از خدمات توانبخشی ایمنی آنها را در برابر ویروس پر خطری مثل کرونا کاهش داده است.
بازماندگی آنها از خدمات توانبخشی که به سبب فاصله‌گذاری اجتماعی و قرنطینه‌های اجباری و اختیاری که از سوی افراد و دولت‌ها برای کاهش هرچه بیشتر آمار مبتلایان و جانباختگان کرونا اجرایی شده است، تبعات بلندمدت دیگری نیز دارد. در ایران، محدودیت‌هایی که از سوی ستاد ملی کرونا و سایری نهادها و سازمان‌ها و وزارتخانه‌های دولتی در راستای مقابله با بیماری کووید 19 اتخاذ شده، به تعطیلی کلینیک‌ها و دفاتر تخصصی توانبخشی و همچنین مراکز آموزشی و توانبخشی روزانه سازمان بهزیستی و مدارس استثنایی ویژه کم توانان ذهنی و کودکان طیف اوتیسم و حتی تعطیلی برخی از مراکز و نقاهتگاه‌های معتادان منجر شده است. فعالان و مددکاران اجتماعی درباره تعطیلی مراکز توانبخشی و نتایج و پیامدهای منفی عدم دسترسی مددجویان به خدمات توانبخشی در کشورها هشدار داده‌اند و گفته‌اند که این اتفاق نه تنها موجب کاهش عملکرد مطلوب در کارکرد و فعالیت‌هایی مددجویان می‌شود بلکه برنامه درمانیشان که قبلا طراحی شده را نیز معطل می‌گذارد که این خود تاثیر منفی شگرفی در دستیابی این افراد به استقلال نسبیشان دارد.
اما تعطیل نشدن این مراکز در بحران کرونا هزینه‌های بسیاری روی دست دولت و سازمان‌های متولی می‌گذارد. مراکز نگهداری افراد مهجور بیشترین نیرو و هزینه مالی را می‌طلبد چراکه وجود یک بیمار به راحتی میتواند سایرین را نیز به بیماری مبتلا کند. اولین گزارش از مشاهده نخستین مورد بیماری در چنین مراکزی در ایران به دوشنبه ۲۶ اسفند بازمی‌گردد. گزارشی از آسایشگاه کهریزک که در وب سایت این آسایشگاه منتشر شد. گرچه در این اطلاعیه مشخص نشده که چند نفر به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند ولی تاکید شده که ادامه این شرایط میتواند برای ۱۸۰۰ پرسنل و ۳ هزار نفر «مددجوی سالمند، معلول، بیمار ام اس»، پیامدهای «انسانی ناگواری» داشته باشد. پس از آن اما جسته و گریخته خبرهایی از ابتلای بیماران بیمارستان روانپزشکی رازی واقع در امین‌آباد به کووید 19 منتشر شد، هرچند این بار هم آماری از شمار افراد مبتلا به کرونا منتشر نشد.
اما روز گذشته وحید قبادی دانا، رئیس سازمان بهزیستی آماری از وضعیت مراکز نگهداری بهزیستی ارائه کرد و از مرگ 55 نفر از مددجویان مبتلا به کرونا ویروس جدید خبر داد. او گفته است: «از ۲ هزار و ۵۳۱ مرکز نگهداری سالمندان، معلولان و معتادان، تاکنون ۴۵ مرکز به ویروس کرونا آلوده شده‌اند که ۱.۷ درصد کل مراکز بهزیستی کشور را تشکیل می‌دهد.» به گفته او، از میان مراکز سالمندان و معلولان، ۳۰ مرکز و مراکز سالمندان نیز از ۳۰۵ مرکز ۲۳ مرکز آلوده شده است. از ۵۵ نفری که فوت شده‌اند، ۷۱ درصد سن بالای ۷۰ سال و ۲۷ درصد سن بالای ۹۰ سال داشته‌اند.
رئیس سازمان بهزیستی کشور همچنین اعلام کرد که از ۱۰ هزار کودک بی‌سرپرست و بدسرپرست که در مراکز بهزیستی هستند، 7 مورد مثبت ابتلا به کرونا شناسایی شده که البته بهبود یافته‌اند و تاکنون هیچ آمار فوتی در میان کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست بهزیستی ثبت نشده است.
با این حال به گفته قبادی دانا، کرونا از میان سالمندان تحت پوشش بهزیستی قربانی گرفته است. او گفته: «بر اساس آمارهای اعلام شده، ۵.۳ احتمال ابتلای گروه‌های سالمندان و معلولان بیشتر از جمعیت عادی بوده و ۴.۸ برابر احتمال مرگ و میر این دسته بیشتر از سایر افراد است. درمورد میزان فوت در مراکز سالمندان و معلولان تا ۲۳ فروردین، ۵۵ نفر فوت کرده‌اند که ۱.۲ کل فوت شدگان کشور بر اثر کرونا را تشکیل می‌دهد. ۵۹ نفر از افرادی که در مراکز سالمندان و معلولان دچار کرونا شدند بهبود یافته‌اند.»
با وجود آمار فوتی‌ها و آلوده بودن 45 مرکز نگهداری افراد ناتوان در ایران، رئیس سازمان بهزیستی کشور با اشاره به فعالیت‌های این سازمان برای حفظ جان افراد مهجور و ناتوان در برابر ویروس کرونا گفته که «مهم‌ترین حرکت سازمان بهزیستی، اقدام زودهنگام بوده است.» قبادی‌دانا افزود: «با شروع کرونا در چین، پنجم بهمن ماه اولین بخشنامه به بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ مرکز تحت پوشش سازمان بهزیستی که به طور شبانه روزی از سالمندان و معلولان و معتادان نگهداری می‌کنند، ابلاغ شد. خوشبختانه هیچ معلول ذهنی و هیچ سالمندی در کشور نبود که از خدمات بهداشتی و درمانی محروم باشند. در کشور ما مثل برخی کشورهای دیگر به هیچ سالمندی گفته نشده که به آنها ونتیلاتور یا آمبولانس اختصاص داده نمی‌شود.» به گفته او، ۵۷ هزار و ۶۶۱ بسته بهداشتی توسط ۳ هزار و ۶۰۰ نفر از پرسنل اورژانس اجتماعی برای کودکان خیابان توزیع شده است. او همچنین درباره وضعیت معتادان متجاهر که چند روزی است رهاسازی 4 تا 5 هزار معتاد متجاهر و تعطیلی مراکز ماده 16 در فضای رسانه‌ای خبرساز شده گفت: «طرح جمعآوری معتادان متجاهر به تعویق افتاده و برای کاهش آسیب در محل‌های پرخطر، با ۲۵۸ تیم مراجعه کرده و آموزش‌های لازم را به این افراد دادیم. ۴۳۴ نفر از معتادان متجاهر به مراکز درمانی کشور ارجاع شدند.»
با این حال اما همچنان آماری از مراکز بازپروری، ندامتگاه‌ها و سایر مراکزی که در آن از افراد بزهکار گرفته تا کودکان و زنان درگیر آسیب‌های اجتماعی نگهداری می‌کنند، خبری منتشر نشده است.
در شرایط عادی کمتر کسی آنها را به یاد دارد؛ معلولان، سالمندان، کودکان کار و معتادان متجاهر. به مجموع اینها باید بیماران دارای شرایط خاص چون بیماران روانی و آلزایمری را نیز اضافه کرد که اغلب دارای سیستم ایمنی ضعیفی هستند. به بیان دقیق‌تر آسیب‌پذیرترین قشر اجتماعی در جامعه ایران هستند. اما در شرایط بحرانی این افراد با چه وضعیتی روبه‌رو هستند؟
این روزها که از چند اصطلاحِ «فاصله‌گذاری اجتماعی»، «فاصله هوشمند اجتماعی» و «فاصله فیزیکی» برای محافظت از خود در برابر کرونا سخن به میان آمده، باید از اقشاری گفت که اگرچه همیشه تنها و به دور اجتماع به سر می‌برند اما به دلیل ناتوانیشان کمتر قادر هستند تا فاصله اجتماعی خود با دیگران را به حداقل برسانند و برخی از آنها حتی به سبب شرایط روانیشان توان درک این موضوع را ندارند. از سوی دیگر در سیاستگذاری‌های ملی و حتی بین‌المللی نیز مورد توجه قرار نمی‌گیرند.
در این بین فعالان و مددکاران اجتماعی دولت‌ها و مسئولان را نسبت به خطراتی که میتواند در روزهایی کرونازده افراد مهجور را تهدید کند، هشدار داده‌اند. آنها می‌‌گویند: بیماری کووید 19 افراد دارای معلولیت و سالمندان را بیشتر از دیگر آحاد جامعه تهدید می‌کند. به گفته وحید قبادی دانا، رئیس سازمان بهزیستی کشور، «احتمال ابتلای سالمندان و معلولین به کرونا 5.3 برابر بیش از سایر افراد است و 4.8 برابر بیشتر از سایر افراد احتمال مرگ بر اثر کرونا در این افراد وجود دارد.» افرادی که به علت‌های مختلف از پیگیری اولویت‌های دیگر مربوط به سلامتشان از جمله خدمات توانبخشی بازماندند و همین بازماندگی آنها از خدمات توانبخشی ایمنی آنها را در برابر ویروس پر خطری مثل کرونا کاهش داده است.
بازماندگی آنها از خدمات توانبخشی که به سبب فاصله‌گذاری اجتماعی و قرنطینه‌های اجباری و اختیاری که از سوی افراد و دولت‌ها برای کاهش هرچه بیشتر آمار مبتلایان و جانباختگان کرونا اجرایی شده است، تبعات بلندمدت دیگری نیز دارد. در ایران، محدودیت‌هایی که از سوی ستاد ملی کرونا و سایری نهادها و سازمان‌ها و وزارتخانه‌های دولتی در راستای مقابله با بیماری کووید 19 اتخاذ شده، به تعطیلی کلینیک‌ها و دفاتر تخصصی توانبخشی و همچنین مراکز آموزشی و توانبخشی روزانه سازمان بهزیستی و مدارس استثنایی ویژه کم توانان ذهنی و کودکان طیف اوتیسم و حتی تعطیلی برخی از مراکز و نقاهتگاه‌های معتادان منجر شده است. فعالان و مددکاران اجتماعی درباره تعطیلی مراکز توانبخشی و نتایج و پیامدهای منفی عدم دسترسی مددجویان به خدمات توانبخشی در کشورها هشدار داده‌اند و گفته‌اند که این اتفاق نه تنها موجب کاهش عملکرد مطلوب در کارکرد و فعالیت‌هایی مددجویان می‌شود بلکه برنامه درمانیشان که قبلا طراحی شده را نیز معطل می‌گذارد که این خود تاثیر منفی شگرفی در دستیابی این افراد به استقلال نسبیشان دارد.
اما تعطیل نشدن این مراکز در بحران کرونا هزینه‌های بسیاری روی دست دولت و سازمان‌های متولی می‌گذارد. مراکز نگهداری افراد مهجور بیشترین نیرو و هزینه مالی را می‌طلبد چراکه وجود یک بیمار به راحتی میتواند سایرین را نیز به بیماری مبتلا کند. اولین گزارش از مشاهده نخستین مورد بیماری در چنین مراکزی در ایران به دوشنبه ۲۶ اسفند بازمی‌گردد. گزارشی از آسایشگاه کهریزک که در وب سایت این آسایشگاه منتشر شد. گرچه در این اطلاعیه مشخص نشده که چند نفر به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند ولی تاکید شده که ادامه این شرایط میتواند برای ۱۸۰۰ پرسنل و ۳ هزار نفر «مددجوی سالمند، معلول، بیمار ام اس»، پیامدهای «انسانی ناگواری» داشته باشد. پس از آن اما جسته و گریخته خبرهایی از ابتلای بیماران بیمارستان روانپزشکی رازی واقع در امین‌آباد به کووید 19 منتشر شد، هرچند این بار هم آماری از شمار افراد مبتلا به کرونا منتشر نشد.
اما روز گذشته وحید قبادی دانا، رئیس سازمان بهزیستی آماری از وضعیت مراکز نگهداری بهزیستی ارائه کرد و از مرگ 55 نفر از مددجویان مبتلا به کرونا ویروس جدید خبر داد. او گفته است: «از ۲ هزار و ۵۳۱ مرکز نگهداری سالمندان، معلولان و معتادان، تاکنون ۴۵ مرکز به ویروس کرونا آلوده شده‌اند که ۱.۷ درصد کل مراکز بهزیستی کشور را تشکیل می‌دهد.» به گفته او، از میان مراکز سالمندان و معلولان، ۳۰ مرکز و مراکز سالمندان نیز از ۳۰۵ مرکز ۲۳ مرکز آلوده شده است. از ۵۵ نفری که فوت شده‌اند، ۷۱ درصد سن بالای ۷۰ سال و ۲۷ درصد سن بالای ۹۰ سال داشته‌اند.
رئیس سازمان بهزیستی کشور همچنین اعلام کرد که از ۱۰ هزار کودک بی‌سرپرست و بدسرپرست که در مراکز بهزیستی هستند، 7 مورد مثبت ابتلا به کرونا شناسایی شده که البته بهبود یافته‌اند و تاکنون هیچ آمار فوتی در میان کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست بهزیستی ثبت نشده است.
با این حال به گفته قبادی دانا، کرونا از میان سالمندان تحت پوشش بهزیستی قربانی گرفته است. او گفته: «بر اساس آمارهای اعلام شده، ۵.۳ احتمال ابتلای گروه‌های سالمندان و معلولان بیشتر از جمعیت عادی بوده و ۴.۸ برابر احتمال مرگ و میر این دسته بیشتر از سایر افراد است. درمورد میزان فوت در مراکز سالمندان و معلولان تا ۲۳ فروردین، ۵۵ نفر فوت کرده‌اند که ۱.۲ کل فوت شدگان کشور بر اثر کرونا را تشکیل می‌دهد. ۵۹ نفر از افرادی که در مراکز سالمندان و معلولان دچار کرونا شدند بهبود یافته‌اند.»
با وجود آمار فوتی‌ها و آلوده بودن 45 مرکز نگهداری افراد ناتوان در ایران، رئیس سازمان بهزیستی کشور با اشاره به فعالیت‌های این سازمان برای حفظ جان افراد مهجور و ناتوان در برابر ویروس کرونا گفته که «مهم‌ترین حرکت سازمان بهزیستی، اقدام زودهنگام بوده است.» قبادی‌دانا افزود: «با شروع کرونا در چین، پنجم بهمن ماه اولین بخشنامه به بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ مرکز تحت پوشش سازمان بهزیستی که به طور شبانه روزی از سالمندان و معلولان و معتادان نگهداری می‌کنند، ابلاغ شد. خوشبختانه هیچ معلول ذهنی و هیچ سالمندی در کشور نبود که از خدمات بهداشتی و درمانی محروم باشند. در کشور ما مثل برخی کشورهای دیگر به هیچ سالمندی گفته نشده که به آنها ونتیلاتور یا آمبولانس اختصاص داده نمی‌شود.» به گفته او، ۵۷ هزار و ۶۶۱ بسته بهداشتی توسط ۳ هزار و ۶۰۰ نفر از پرسنل اورژانس اجتماعی برای کودکان خیابان توزیع شده است. او همچنین درباره وضعیت معتادان متجاهر که چند روزی است رهاسازی 4 تا 5 هزار معتاد متجاهر و تعطیلی مراکز ماده 16 در فضای رسانه‌ای خبرساز شده گفت: «طرح جمعآوری معتادان متجاهر به تعویق افتاده و برای کاهش آسیب در محل‌های پرخطر، با ۲۵۸ تیم مراجعه کرده و آموزش‌های لازم را به این افراد دادیم. ۴۳۴ نفر از معتادان متجاهر به مراکز درمانی کشور ارجاع شدند.»
با این حال اما همچنان آماری از مراکز بازپروری، ندامتگاه‌ها و سایر مراکزی که در آن از افراد بزهکار گرفته تا کودکان و زنان درگیر آسیب‌های اجتماعی نگهداری می‌کنند، خبری منتشر نشده است.
نظر شما
آخرین اخبار
