با ورود کرونا به کشور و نایاب شدن اقلام بهداشتی، موجی از نگرانیها در جامعه فراگیر شد و ترس از ابتلا به بیماری جدید الورود کرونا ویروس که چین آن را اسرار آمیز نامیده بود، جامعه را تا اندازهای دچار تشویش کرد که شاهد مراجعه بیش از حد افراد به بیمارستانها جهت انجام تست کرونا بودیم که این روند سبب شده بود کار رسیدگی به بیماران با اختلال مواجه شود.
آفتاب یزد- گروه اجتماعی:
با ورود کرونا به کشور و نایاب شدن اقلام بهداشتی، موجی از نگرانیها در
جامعه فراگیر شد و ترس از ابتلا به بیماری جدید الورود کرونا ویروس که چین
آن را اسرار آمیز نامیده بود، جامعه را تا اندازهای دچار تشویش کرد که
شاهد مراجعه بیش از حد افراد به بیمارستانها جهت انجام تست کرونا بودیم که
این روند سبب شده بود کار رسیدگی به بیماران با اختلال مواجه شود. با این
حال کارشناسان بر این باورند که ترس از بیماری کرونا ویروس از خود بیماری
کشندهتر است و نباید از ترس مرگ، خودکشی کنیم. همین موضوع سبب شد تا
مسئولان اقدام به ارائه مشاورههای رایگان کنند که بتوانند تا حدی از ترس و
نگرانی جامعه بکاهند. چندی پیش شاهد بودیم که سامانهای با عنوان 4030
راهاندازی شد، سیدرضا مظهری رئیس هیات مدیره برکت تل، وابسته به ستاد
اجرایی فرمان امام در خصوص این سامانه گفته بود:« کمتر از یک هفته پس از
راهاندازی سامانه تلفنی ۴۰۳۰ توسط ستاد اجرایی فرمان امام(ره) با همکاری
وزارت بهداشت، ۲.۵میلیون تماس از سراسر کشور با این سامانه به ثبت رسیده
است.» پس از آن هم محمد شریعتمداری وزیر تعاون، کار و رفاه در صفحه شخصی
توئیتر خود نوشت: «در جهت کاهش استرس و اضطراب هموطنان از بیماری کرونا و
کاهش خروج مردم از منزل، سامانه تلفنی ۱۴۸۰ سازمان بهزیستی همه روزه از
ساعت ۸ تا ۲۰ به صورت رایگان مشاوره روانشناسی میدهد.» برای بررسی بیشتر
روند کاری این سامانه با مسئولین مربوطه و کارشناسان به گفت و گو نشستیم تا
تاثیر آن در جامعه را مورد بررسی قرار دهیم.
> خدمات استاندارد مشاورهای که
ایرانیزه شده است
بهزاد
وحیدنیا، مدیر کل مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی کشور در گفت و
گو با آفتاب یزد درباره جزئیات سامانه 1480 گفت:« این سامانه یک مشاوره بر
خط است که مرجع حاکمیتی آن را در کشور راه انداخته و به صورت خدمات رایگان
آن را در سراسر کشور قابل دسترس کرده است. شرایط جدید ایجاب میکرد که برای
کنترل نگرانیها و ارائه خدمات در دسترس به مردم، با این نگاه که رفت و
آمد اقشار مختلف جامعه کاهش یابد و از طرف دیگر مردم بتوانند نگرانیهای
خودشان را مطرح کنند باید ساز و کار جدیدی در نظر گرفته شود، به همین دلیل
برای کنترل تنشهای روانی موجود در جامعه باید فکر ویژهای میکردیم، با
همین هدف هم مجموع پدافند زیستی کشور آموزشهای تخصصی لازم را برای 400 نفر
از مشاورین بر خط سازمان بهزیستی ارائه کرد تا این مجموعه آماده شد. حضور
این مشاورین را در خطهایی که مربوط به خطوط مشاورین کرونا بود افزایش
دادیم و در نهایت هم امروز شاهدیم که پاسخگویی به نیاز روانی جامعه در این
سامانه تا حد زیادی برآورده شده است. البته تقاضا تقریبا هر روز در حال
افزایش است و به نظر میرسد که باید میزان حضور مشاوران را در خطوط با کد
کرونا بیشتر کنیم تا بتوانیم سرویس دهی و پشتیبانی بهتری داشته باشیم.»
او
در رابطه با استقبال مردم نسبت به این سامانه گفت:« به نظر میرسد که
استقبال مردمی رو به افزایش است. ما طی دو روز گذشته با رشد 59 درصدی تماس
رو به رو بودیم، هر چقدر اطلاعرسانی گسترده تری اتفاق بیفتد تقاضای مشاوره
ی تلفنی نیز افزایش مییابد. بالغ بر 80درصد تماس گیرندگان هم کسانی بودند
که در خانواده شان یک فرد مبتلا به ویروس کرونا داشتهاند و این نشان
میدهد که هدفگذاری درستی اتفاق افتاده است و کسانی که بیشتر نیاز دارند،
به این نوع مشاورهها بیشتر رو آوردهاند. نزدیک به 59 درصد افرادی که تماس
گرفتهاند تنش نسبتا بالایی را گزارش کرده اند، 27 درصد هم تنش متوسط
گزارش شده و ما بقی تنش کم را گزارش کردهاند. این نشان میدهد که بار
روانی این مسئله برای مردم زیاد است و نیاز است که این خدمات را به صورت
رایگان دریافت کنند. تمهیدات دیگری هم دیده شده است، مشاورین بر خط در خیلی
از استانها ساعت کاری 8 صبح تا 8 شب داشتند که ما به میزان نیاز مردم این
ساعت کار را تا 10 شب افزایش دادیم و احتمال میرود که تا ساعت 11 شب نیز
افزایش پیدا کند.در ایام تعطیل هم برنامه ویژهای در نظر گرفته شده و تا
پایان سال و حتی فروردین ماه را هم پوشش خواهیم داد.»
این مقام مسئول در
رابطه با مشاوره دهندگان بر خط نیز تصریح کرد:« مشاوره دهندگان بر خط اغلب
مشاوران و روانشناسان هستند. سامانه1480 انواع مشاورهها و سرویسهای
مختلفی را ارائه میدهد که از جمله این مشاورهها میتوان به مشاوره
خانواده، تحصیلی و غیره اشاره کرد که اغلب جامعه به آن نیاز مند است اما
تقاضای مربوط به کرونا را طرح کردیم تا به صورت ویژه با آموزشهای ویژه و
به صورت متفاوت بتوانیم خدمات ارائه کنیم. همه مشاوره دهندگان حتما دو مقطع
تحصیلی روانشناسی را به تناسب کاری که انجام میدهند دارا هستند و این کار
کاملا کد گذاری شده است که تحت نظام سوپروایزری سازمان بهزیستی آموزش داده
شده؛ نظارت مستقیم پشت خط هم بر نوع خدمت مشاوره دهندگان اتفاق میافتد.
تقریبا همه افراد کفایت و کارایی بالایی را برخوردار هستند و این در حالی
است که شیفت کاری بسیاری بالایی را تجربه میکنند. برای افزایش افراد هم
برنامه منظمی را چیدهایم که امیدوارم ظرف دور روز آینده بتوانیم تعداد
افراد مستقر بر خط را با تقاضا برابر کنیم. لازم به ذکر است که تمام خدمات
این سامانه به صورت رایگان است و پیش از این هم این خدمات ارائه میشد. این
سامانه تنها خط استاندارد تحت نظارت دولت است که چنین خدماتی را ارائه
میدهد، در واقع تنها خدمات استاندارد مشاورهای که ایرانیزه شده و در کشور
تعریف شده هم مربوط به همین سامانه است.»
> سامانهای که لازم، واجب و کارآمد است
دکتر
علیرضا شریفی یزدی، روانشناس نیز در خصوص تاثیر این سامانه ی مشاوره به
آفتاب یزد گفت:«سامانه 1480 پیش از این سامانهای بود که در حوزه پزشکی،
مامایی و روانشناسی و تغذیه خدمات مشاورهای ارائه میداد اما این خدمات
رایگان نبود. یعنی هزینه مشاوره هر شخص بر قبض تلفن او اضافه میشد. این
سامانه مشاورهای تجربه نزدیک به 7 سال دارد و یک کار کاملا برنامهریزی
شده و پسندیدهای است. در این سامانه افراد با تجربه و کاربلدی فعالیت
میکنند که به کسانی که توان مالی ندارند و نمیتوانند مشاوره دریافت کنند،
خدمات ارائه میکنند. این کار کاملا به جا و به موقع است، در مسئله کرونا
چون مشکل و مسئله اصلی میزان آگاهی مردم است چنین اقداماتی در راستای آگاهی
بخشی و افزایش دانش و اطلاعات عموم برای مقوله پیشگیری بسیار حائز اهمیت
است چون واقعیت این است که کرونا درمان قطعی ندارد بنابر این مسئله اصلی به
پیشگیری باز میگردد. چنین مشاورههایی تا حد زیادی میتواند به مردم در
جهت پیشگیری به ابتلا به بیماری کرونا کمک کننده باشد. این کار فیالنفسه
بسیار پسندیده است.»
او در ادامه تاکید کرد:«در خصوص اینکه چنین روند
مشاورهای بعدا هم بتواند ادامه پیدا کند، داستان متفاوتی وجود دارد چرا که
علاوه بر نیاز جامعه نسبت به آن، باید در نظر داشت که چنین روندی نیاز به
هزینه و سرمایه بسیاری دارد و اینکه این هزینه در توان بهزیستی است و یا
اینکه جزو اولویتها و ضرورتهای آن قرار میگیرد موضوعی است که باید مورد
بررسی کارشناسانه قرار بگیرد چرا که سازمان بهزیستی همین الان هم با مشکل
کمبود اعتبار مواجه است و در بلند مدت، در عمل به صورت رایگان نمیتواند
چنین روندی را انجام دهد. اگه بخواهیم این کار به صورت رایگان صورت گیرد،
در دوره کرونا که باید کاملا رایگان باشد، اما پس از آن با رعایت مسائل
مالی میتوان با یک هزینه اندک زمینه را در حوزههای مختلفی مثل پزشکی،
تغذیه، روانشناسی و مامایی فراهم کرد. میخواهم بگویم اگر در امر پیرا
پزشکی نیز خدماتی ارائه شود بسیار امر پسندیدهای است و میتواند نتیجه بخش
باشد. البته این را هم بگویم که مشاورههای تلفنی هرگز کار مشاورههای
حضوری را نمیکند. در هر صورت این کار بسیار خوب است و همه جای دنیا هم
چنین خدماتی، هم به صورت رایگان و هم با هزینههای اندک ارائه میشود، در
کشور ما هم خیلی وقت است که این سامانه راه افتاده بود، البته مدتی به دلیل
مشکلات اقتصادی بسته شد اما جدیدا به دلیل کرونا دوباره راهاندازی شده
است. به نظر من این سامانه هم لازم و هم واجب و هم کار آمد است.»
به نظر
میرسد چنین اقداماتی علاوه بر اینکه در شرایط حساس کنونی فشار روانی را
از جامعه برمیدارد، در طولانی مدت میتواند مرهمی برزخم خیلی از آسیبهای
اجتماعی در جامعه باشد.
خالقی: امنیت روانی جامعه تحت تاثیر شایعههای مربوط به کرونا
عضو
کمیسیون بهداشت مجلس، گفت: مردم اخبار مربوط به کرونا را صرفا از وزارت
بهداشت و درمان دریافت کنند چرا که گسترش شایعههای غیر واقعی امنیت روانی
جامعه را تحت تاثیر قرار میدهد.بشیر خالقی در گفتوگو با خانهملت، با
اشاره به اینکه کشورهای زیادی با ویروس کرونا دست و پنجه نرم میکنند و این
موضوع تنها مختص ایران و چین نیست، اظهار کرد: ترس و نگرانی ناشی از ابتلا
به ویروس کرونا باعث افزایش چشمگیر تقاضا برای تهیه اقلام بهداشتی چون
ماسک، دستکش و مواد ضد عفونی کننده شده است.این نماینده مردم در مجلس دهم،
با اشاره به ضرورت برخورد قاطع دستگاههای قضایی با محتکران کالاهای سلامت
محور و مورد نیاز مردم برای مقابله با ویروس کرونا، افزود: افزایش تقاضای
مردم برای تهیه اقلام بهداشتی باعث شده افراد سودجو با هدف کسب سود بیشتر
کالاهای مورد نیاز مردم را احتکار کنند. از این رو دستگاههای نظارتی به
ویژه قوهقضاییه باید به این مساله به صورت جدی ورود کرده و با سودجویان به
شدت برخورد کند.