تلویزیونی درباره صادرات نفت، با برخی حاشیه سازی ها مواجه شد. حرف وزیر نفت ساده بود. او در پاسخ به پرسشی درباره رقم کنونی صادرات نفت ایران گفت: "همیشه گفتهام که درباره صادرات نفت عددی نمیگویم. درست است مردم محرم هستند، اما صدای مرا تنها مردم نمیشنوند.
حمیدرضا شکوهی
تلویزیونی درباره صادرات نفت، با برخی حاشیه سازی ها مواجه شد. حرف وزیر نفت ساده بود. او در پاسخ به پرسشی درباره رقم کنونی صادرات
نفت ایران گفت: "همیشه گفتهام که درباره صادرات نفت عددی نمیگویم. درست
است مردم محرم هستند، اما صدای مرا تنها مردم نمیشنوند؛ دشمنان هم
میشنوند و در جریان یک جنگ، نباید مواضع خود را به دشمن آن هم دشمن
بیرحمی مانند آمریکا بگوییم. توقع نداشته باشید در این باره اعداد یا
اطلاعاتی اعلام کنم."
این سخن وزیر نفت با حاشیه سازی برخی منتقدان
داخلی او و البته برخی رسانههای فارسی زبان خارج از کشور مواجه شد که
البته غیر طبیعی هم نیست. آنها می خواهند از هر حرفی برای تخریب استفاده
کنند و به همین دلیل چندان عجیب نیست که برای عبارت بالا تیتر بزنند: "مردم
محرم هستند اما عدد صادرات نفت را نمی گویم!" جالب اینجاست که منتقدان
داخلی زنگنه و منتقدان خارجی
نظام در این نقطه به هم می رسند!
حکایت مخالفان برجام در دوره قبل از آمدن ترامپ است که یک سر طیف آنها اسرائیل و عربستان بود.
اما
اجازه بدهید از منظر کارشناسی به حرفهای زنگنه بپردازیم. ایران در شرایط
دشواری قرار دارد. ترامپ که نه فقط از برجام، بلکه از پیمانهای دیگری هم
که آمریکا عضو آن بود خارج شد – مثل یونسکو و پیمان آب و هوایی پاریس و ...
– تلاش فراوانی برای اعمال شدیدترین تحریم ها بر ضد ایران دارد. در چنین
شرایطی صادرات نفت ایران به شدت کاهش یافته که غیرمنتظره نیست. اما نکته
نگران کننده این است که قیمت نفت هم کاهش یافته و این یعنی ایران که مجبور
بود نفت خود را به دلیل مشکلات تحریم، کمتر و ارزانتر هم بفروشد، حالا
درآمد کمتری هم خواهد داشت. در چنین شرایطی باز شدن هر راهی برای فروش نفت،
کار دشواری است و نمی توان با ارائه آماری از فروش نفت، آمریکا را که در
صدد به صفر رساندن صادرات نفت ایران است هوشیار کرد تا اندک روزنه های باقی
مانده را هم ببندند.
اما حلقه مفقوده نگرش سادهانگارانه به سخنان
زنگنه چیست؟ تا چندی پیش تمامی آمارهای غیررسمی، حاکی از صادرات روزانه به
طور میانگین سیصد هزار بشکه نفت از ایران بود. اما سایت تنکر تراکر که یک
موسسه ردیابی نفتکشها و نظارت بر بازار نفت است به تازگی اعلام کرده ایران
توانسته با وجود تحریم نفتی آمریکا روزانه یک میلیون بشکه نفت خام عمدتا
به کشورهای نفتی ایران شامل کشورهای شرق آسیا و حوزه مدیترانه صادر کند.
اگر این آمار صحیح باشد به معنای موفقیت بزرگ در صادرات نفت ایران است؛
صادراتی که تاکنون در حد سیصد هزار بشکه در روز تخمین زده می شد اما بر
مبنای این آمار، سه برابر این میزان است.
برگردیم به ابتدای این
یادداشت. اعلام نکردن عدد صادرات نفت، نه تنها ربطی به محرم بودن یا محرم
نبودن مردم ندارد، بلکه در نهایت از نظر اقتصادی به نفع کشور است. یادمان
نرود با وجود تمام شعارهایی که برای رهایی اقتصاد از وابستگی به پول نفت سر
داده می شود، در پسابرجام، صادرات نفت بود که رشد اقتصادی ایران را به
ارقام کم سابقه رساند.
همین حالا هم اگر صادرات یک میلیون بشکه نفت در
روز برای سال آینده تثبیت شود به معنای کاهش احتمال کسری بودجه است و این
تنها از یک راه تضمین می شود: محرمانهماندن عدد صادرات نفت و تلاش برای
یافتن روزنه های جدید برای صادرات. البته زنگنه راه دشواری دارد. او که یک
بار در دوران پسابرجام موفقیت خود را در بازگرداندن ایران به بازار جهانی
نفت نشان داده، حالا در دوران تحریم، باید در مسیری قدم بردارد که وزرای
قبل از او با کمک بابک زنجانیها در آن مسیر حرکت کرده بودند و آخر و
عاقبتش را هم به یاد داریم! عددی که تنکر تراکر درباره صادرات نت ایران
اعلام کرده، تاییدی بر صحت استدلال زنگنه در اعلام نکردن عدد صادرات نفت
است تا شاید با بهره گیری از روزنه های دور از چشم آمریکا، بتوان صادرات
نفت ایران را در عدد معقولی تثبیت کرد و مشکلات اقتصادی کشور و مردم را در
سال آینده کاهش داد.