خبر انتخاب حسان دیاب به عنوان نخست وزیر لبنان کوتاه بود اما نشان از یک تغییر بزرگ در لبنان داشت. دیاب که به چهره ای علمی و آکادمیک با روابط منطقه ای بالا شناخته می شود، دانش آموخته بهترین دانشگاه های انگلیس و اکنون عضو هیئت علمی دانشگاه آمریکایی بیروت است.
خبر انتخاب حسان دیاب به عنوان نخست وزیر لبنان کوتاه
بود اما نشان از یک تغییر بزرگ در لبنان داشت. دیاب که به چهره ای علمی و
آکادمیک با روابط منطقه ای بالا شناخته می شود، دانش آموخته بهترین دانشگاه
های انگلیس و اکنون عضو هیئت علمی دانشگاه آمریکایی بیروت است. در دوران
نجیب میقاتی وزیر آموزش عالی بود و معتقد بود باید از تجربیات ایران در
زمینه آموزشی استفاده کرد. دیاب با ۶۹ رای پارلمان لبنان در برابر نواب
سلام به پیروزی رسید. این در حالی است که فراکسیون المستقبل با ۴۳ کرسی در
انتخاب نخست وزیر شرکت نکرد. کارشناسان معتقدند شرکت نکردن سعد حریری و
حزب متبوع او در پارلمان،به دلیل ناراحتیاش از معرفی پیشنهاد جایگزین
برای حریری است. در واقع سعد حریری دنبال راضی کردن جناح های سیاسی لبنان
برای حضور مجدد در راس کابینه لبنان بود اما مخالفت رئیس جمهور لبنان و نیز
مردم با حریری موجب شد پارلمان لبنان دیاب را مامور تشکیل کابینه کند.حتی
خبرهایی منتشر شد که «هیل» معاون وزیر امور خارجه آمریکا در سفر خود به
لبنان قرار بود با پیگیری توافقات سیاسی درباره مسائل مرزی با رژیم
صهیونیستی و منابع گازی، از حریری برای ماندن در کابینه حمایت کند تا
برگزاری جلسه فوری پارلمان و ماندن او در کابینه، برای همیشه پایان یابد.
واقعیت این است که انتخاب دیاب چند نکته ویژه داشت: ۱- دیاب یک چهره
علمی و غیر وابسته به احزاب مطرح سیاسی در لبنان است. این عدم وابستگی و نو
بودن چهرهاش در سپهر سیاسی لبنان موجب شد افکار عمومی در قبال دکتر دیاب
واکنش منفی نداشته باشند. نخست وزیر لبنان اعلام کرد قرار است با 20 وزیر
کارش را آغاز کند و بدین معنا وزیر حزبی و سهمیهای قرار نیست در کابینه
حضور داشته باشد و بر همین اساس شاهد کابینه عملگرا خواهیم بود. با این
حال، تقریباً همه احزاب وابسته به 14 مارس، در روزهای اخیر این گزاره را به
صراحت اعلام کردهاند که: «در دولت جدید شرکت نخواهند کرد، اما مانع تشکیل
آن نیز نمیشوند». این اظهار نظر و حضور میدانی حامیان حریری در
خیابانها، باعث شده برخی محافل سیاسی و رسانهای در لبنان، دولت دیاب را
«دولت حزبا...» بنامند.شرکت نکردن در دولت نیز به سبب فشارهای بسیار زیاد
به حریری است اما این که حریری بر سر حرفش می ماند یا نه، یک مسئله دیگر
است. بعید است حریری و فراکسیون المستقبل خود را این چنین از سیاست در
لبنان دور کنند. ۲- بازیگران خارجی از جمله آمریکا خواهان آن بودند که
دولت در لبنان تشکیل نشود یا حداقل در صورت تشکیل کاملا وابسته حزبی و
سیاسی باشد و مشکلات مختلفی از جمله درگیری سیاسی در سطح بالا به وجود
آورد. هر درگیری می توانست با سیاست صبر استراتژیک توسط حزب ا... مواجه شود
مگر آن که دوباره طرح خلع سلاح مقاومت و مسئله مرزی با رژیم صهیونیستی و
سازش با آن مطرح شود! خط قرمزی که به طور حتم مقاومت به آن واکنش نشان می
داد و می توانست بحران سیاسی در لبنان را به یک بحران امنیتی تبدیل کند.
عقب انداختن پارلمان شاید به نفع حریری بود اما مقاومت و گروه های ۸ مارس
را به این جمع بندی رساند که برای برون رفت از بحران هیچ راهی به جز انتخاب
سریع نخست وزیر نیست. حمایت مقاومت از دیاب موجب شد نخست وزیر انتخاب و
طرح های هیل برای سفر به لبنان قبل از اجرایی شدن، منجر به شکست شود. پیش
دستی مقاومت موجب شد گزینه آمریکایی ها یعنی نواف سلام رسما کنار زده و با
رای ۱۳ در برابر ۶۹، با «نه» پارلمان مواجه شود. حتی اگر ۴۳ رای المستقبل
هم به این فهرست اضافه میشد، باز این دیاب بود که پیروز می شد و دولت
تکنوکرات فرا حزبی تشکیل می شود. ۳- دولت لبنان تشکیل شد، نخست وزیر
مشخص و بر خلاف انتظار آمریکایی ها دولت پیشبرد امور در زمان مشخص تعیین
تکلیف شد. بدین معنا بازسازی بحران هایی چون «شهر پر زباله» و « استقرار
مجدد داعش « امید می رود که ناکام بماند. در مجموع نیز به نظر میرسد
نخستوزیر منتخب برای تشکیل کابینه، راه دشواری پیشرو دارد. فرایندی که
ممکن است ماهها به نتیجه نهایی نرسد. نحوه چینش چهرههای سیاسی و تکنوکرات
در کابینه، سنگ اندازی های احتمالی المستقبل ، مداخلات خارجی و اعتراضات
مردمی از عوامل تعیینکننده در تشکیل کابینه خواهند بود. از اینرو
رویدادهای امروز را میتوان پیروزی موقتی حزبا... تلقی کرد و برای قضاوت
نهایی باید به انتظار تحولات آینده نشست.تحولاتی که البته جناح مخالف
مقاومت امیدوار است در میدان عمل و پاسخ دولت جدید به مطالبات مردم به
نفع حزب ا... رقم نخورد و بتواند بهره برداری سیاسی مد نظر خود را از آن
داشته باشد.