کد خبر: ۲۳۹۴
تاریخ انتشار: ۰۲ دی ۱۳۹۸ - ۰۹:۱۸
printنسخه چاپی
sendارسال به دوستان
خبرهای بد این روزها در کشور کم نیستند. از مرگ دو کولبر تا تن‏فروشی یک زن به خاطر یک لقمه نان یا آبگرفتگی شهرهای خوزستان و... که همه با واکنش رسانه‏ها همراه بود.

ژوبین صفاری

خبرهای بد این روزها در کشور کم نیستند. از مرگ دو کولبر تا تن‏فروشی یک زن به خاطر یک لقمه نان یا آبگرفتگی شهرهای خوزستان و... که همه با واکنش رسانه‏ها همراه بود. واکنشی که البته در شبکه‌های اجتماعی ابعاد وسیع‌تری به خود می‌گیرد و البته واکنش مسئولان در حد باید رسیدگی شود یا حتی باید صحت و سقم آن بررسی شود که در این مورد واکنش استانداری تهران نسبت به زندگی در گورها از این دست بود. با این همه به نظر می‌رسد این خبرها تنها یک موج کوتاه‏مدت در رسانه‏ها ایجاد می‌کند و درنهایت در بایگانی ذهن افکار عمومی خاک می‏خورد. این در حالی است که در کشورهای توسعه‏یافته عموماً انتشار چنین اخباری در رسانه‏ها می‌تواند یک مقام مسئول را تا پای استعفا هم پیش ببرد.
اما در کشور ما معضلات پیش‏آمده هر‏چند تازگی ندارد، اما تنها به یک واکنش کوتاه از یک مقام مسئول منتهی می‌شود. موضوع کولبرها و یا گورخواب‏ها که بار قبل حتی در سخنرانی رئیس‏جمهوری کشور (البته پیش از انتخابات دور دوم ریاست‏جمهوری) منعکس شد همچنان بر قوت خود باقی است و خبری از رسیدگی و حل ریشه‏ای این معضلات نیست. گو اینکه انتشار این دست از اخبار در رسانه‏ها و واکنش‌های تکراری و بی‏حاصل تبدیل به یک رویه شده است و این مسئله از این جنبه خطرناک است که وجه پاسخگویی مسئولان را در برابر این دست از مشکلات از معنا تهی می‌کند.
به عبارت دیگر، رسانه‌ها که باید نماینده مطالبات مردم در مواجهه با حاکمیت و کج‏روی‌های احتمالی آن باشند، تنها تبدیل به یک بلندگوی بی‌خاصیت از مشکلات شده که هیچ اهرمی حتی انتخابات نیز نمی‌تواند آ‏ن‏ها را وادار به پاسخگویی در برابر مشکلات کند.
رسانه‌هایی که بازوی اصلی ترویج مردم‌سالاری در هر کشوری هستند حالا در مرداب انفعالی فرو رفته‌اند که گاه برخی از محدودیت‌ها هم آن‏ها را از بیان برخی از این معضلات باز‏می‌دارد. از سوی دیگر، نهادهای سیاسی و مدنی کشور نیز در برابر هر‏گونه فشار رسانه‌ای دچار نوعی سِر‏شدگی هستند. این در حالی است که به گفته محققان رسانه‏ای، قابلیت رسانه‌ها در به دوش گرفتن مسئولیت‌پذیری رسانه‌‌ای تابعی است از اینکه نهادهای سیاسی تا چه حد ساختارها و رویه‌های دموکراتیک را اخذ کرده باشند. در این راستا با نگاهی به دستاوردهای روزنامه‏نگاری تحقیقی در جمهوری چک، این نتیجه حاصل می‌شود که موفقیت‏آمیز و نتیجه‌بخش بودن جنگ علیه فساد، مستلزم تلاش مشترک مجموعه‌ای از نهادهای مسئول، جامعه مدنی، دادگاه‌ها‏ و مسئولان اجرایی است. لذا بدیهی است فشار رسانه‌ای صرف، هرگز برای پاسخگوسازی و حمایت از تحولات سیستماتیک کافی نخواهد بود.
این تجارب نشان می‏دهد که در کشور ما نیز فشار رسانه‌ای مانند افشا و یا بیان معضلات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی به تنهایی نمی‌تواند اثربخش باشد. آنچه باید گفت این است که مجموعه حاکمیت باید خود را در برابر افکار عمومی نه با بیان جملاتی مانند «باید بشود»، که با ارائه راهکار عملی خود را در برابر مردم پاسخگو بداند. پیگیری این عدم پاسخگویی هر چند باز هم بر عهده رسانه‏هاست، اما خیال راحت مسئولان از عدم تحقق وعده‏ها بی‏تردید نشئت‏گرفته از به بلوغ نرسیدن مفاهیمی چون جامعه مدنی، مردم‏سالاری و پاسخگویی به افکار عمومی در سپهر سیاسی کشور است.
نام:
ایمیل:
* نظر: