با کلید خوردن روند استیضاح دونالد ترامپ رئیس ایالات متحده آمریکا و تصویب دو ماده از طرح استیضاح او، روز گذشته کمیسیون قضایی کنگره با تایید مدارک تخلفات ترامپ، پرونده استیضاح وی را برای رایگیری به کنگره فرستاد.
محمدرضا ستاری
با
کلید خوردن روند استیضاح دونالد ترامپ رئیس ایالات متحده آمریکا و تصویب
دو ماده از طرح استیضاح او، روز گذشته کمیسیون قضایی کنگره با تایید مدارک
تخلفات ترامپ، پرونده استیضاح وی را برای رایگیری به کنگره فرستاد.
موضوع
استیضاح ترامپ از زمانی به صورت علنی کلید خورد که محتوای مکالمه وی با
ولودیمیر زلنسکی رئیسجمهوری اوکراین منتشر شد. طبق این مکالمات مشخص شد که
ترامپ در ازای کمکهای تسلیحاتی و مالی به اوکراین تقاضای ارائه اطلاعاتی
از فعالیتهای اقتصادی هانتر بایدن، پسر جو بایدن که از جدیترین نامزدهای
ریاستجمهوری دموکراتها محسوب میشود کرده بود. همین امر باعث شد تا با
ورود نانسی پلوسی رئیس دموکرات کنگره آمریکا، طرح استیضاح ترامپ رسماً به
جریان بیفتد.
در همین راستا و در حالی که مصوب شد تا جلسه شهود در
کمیتههای مجلس نمایندگان به صورت علنی برگزار شود و در این میان 9 نفر از
شاهدان علیه ترامپ شهادت دادند، هفته گذشته کنگره با تصویب دو ماده مبنی بر
سوءاستفاده ترامپ از قدرت و مانع تراشی مقابل فعالیتهای کنگره پرونده او
را برای رایگیری به کمیته قضایی ارجاع دهد. در همین راستا روز جمعه و پس
از رایزنیهای فراوان سرانجام اعضای کمیته قضایی کنگره با 23 رای موافق در
برابر 17 رای مخالف تصویب کردند که پرونده رئیسجمهوری برای رایگیری
نهایی به مجلس نمایندگان آمریکا فرستاده شود.
این رایگیری قرار است
هفته آینده میان قانونگذاران آمریکایی به جریان بیفتد و از آنجا که اکثریت
کنگره در اختیار دموکراتها و مخالفان ترامپ قرار دارد، پیشبینی میشود
که با اکثریت آرا طرح استیضاح ترامپ برای ارجاع به مرحله نهایی یعنی سنای
آمریکا تصویب شود.
استیضاح ترامپ چگونه رقم میخورد؟
اصولاً طرح
استیضاح یک رئیسجمهوری در ایالات متحده که ترامپ را قرار است به عنوان
چهارمین رئیس ایالات متحده آمریکا استیضاح کند، فرآیندی پیچیده و دشوار
است. ابتدا باید شش کمیسیون مجلس نمایندگان مدارک خود را در اختیار کمیسیون
قضایی قرار دهند. این کمیسیون درصورت تایید شواهد و مدارک، پرونده را برای
رایگیری به کنگره خواهد فرستاد. اگر 51 درصد از اعضای کنگره به این
پرونده رای مثبت بدهند، آنگاه دادگاه نهایی استیضاح ترامپ در سنا برگزار
خواهد شد. حال درصورتی که دو سوم اعضای سنا با برکناری ترامپ موافقت کنند،
رئیسجمهوری از مقام خود خلع و به جای او معاونش مایک پنس تا انتخابات بعدی
جانشین رئیسجمهوری خواهد شد.
در این میان چند نکته مهم وجود دارد.
نخست اینکه هیچ کدام از سه رئیسجمهوری که پرونده آنها به سنا ارجاع شده
بود از کار برکنار نشده و تنها ریچارد نیکسون بود که وی نیز پیش از استیضاح
خود از مقامش استعفا داده بود. از سوی دیگر با توجه به اکثریت
جمهوریخواهان در سنای آمریکا بسیار بعید به نظر میرسد که طرح استیضاح و
برکناری ترامپ از قدرت در این مجلس به تصویب برسد.
با این حال ترامپ
علیرغم اینکه از سوی سناتورها اطمینان کافی دارد، اما در برابر معاون خود
مایک پنس دچار چالشی اساسی است چرا که گفته میشود درصورت اطلاع داشتن مایک
پنس از محتوای مکالمه ترامپ با زلنسکی، بدون تردید دموکراتهای کنگره تلاش
خواهند کرد تا پای او را نیز به ماجرای استیضاح باز کنند و اگر
قانونگذاران آمریکایی بتوانند ثابت کنند که او هنگام سفر ماه سپتامبر به
لهستان از درخواست ترامپ اطلاع داشته، پنس به عنوان همدست او در سوءاستفاده
از قدرت معرفی شده و ممکن است موضوع استیضاحش زودتر از ترامپ نیز برگزار
شود.
چالش دموکراتها در برابر ترامپ
به گفته کارشناسان طرح برکناری
ترامپ که رویای دموکراتهای آمریکایی است، درصورت شکست خوردن دومین ضربه
اساسی به آنها در آستانه انتخابات 2020 است. هر چند نظرسنجیهای اخیر نشان
دهنده افزایش اقبال عمومی نسبت به استیضاح ترامپ است، اما او و تیمش قادر
خواهند بود با شکست این طرح در سنا، مانور تبلیغاتی مهمی را به فاصله یک
سال مانده به انتخابات ریاستجمهوری انجام دهند. در این رابطه نوام چامسکی
فیلسوف و زبانشناس مشهور آمریکایی چند ماه قبل در یک مصاحبه و همزمان با
شکست طرح روسیه گیت (موضوع دخالت روسیه در انتخابات سال 2016) به صراحت
گفته بود که دموکراتها با برجسته کردن این مسئله انتخابات بعدی را به
راحتی تقدیم ترامپ کردند. او تصریح کرده بود: استراتژی دموکراتها اکنون
واقعاً کمک به ترامپ است. این همه جنجال و هیاهو برسر موضوع روسیه گیت برای
چه بود؟ دموکراتها از اول هم میدانستند که نمیتوانند مدارک جدی درخصوص
دخالت روسیه در انتخابات ارائه کنند. اگر هم روسها دخالتی کردند این دخالت
بسیار کمتر از دخالت اسرائیلیها در انتخابات آمریکاست. دموکراتها همه
چیز را در این مسئله گذاشتند و در آخر یک هدیه بزرگ را به ترامپ تقدیم
کردند. آنها به جای موضوعات مهمی چون تغییرات آب و هوایی، مقررات زدایی و
بازبینی هستهای به حواشی ورود کردند و نشان دادند که تمایلی برای پرداختن
به مسائل اساسی ندارند.