در اينکه حق تجمعات به شکل قانوني براي همه بايد به رسميت شناخته شود هيچ ترديدي نيست. به هر حال حق اعتراض هم در کشور حتما بايد وجود داشته باشد. اما وقتي اعتراضي صورت ميگيرد، قطعا مخالفين و دشمنان هم درصدد بهرهبرداري هستند و بين بهرهبرداري دشمنان از اعتراضات و اعتراضاتي که واقعي هستند.
در اينکه حق تجمعات به شکل
قانوني براي همه بايد به رسميت شناخته شود هيچ ترديدي نيست. به هر حال حق
اعتراض هم در کشور حتما بايد وجود داشته باشد. اما وقتي اعتراضي صورت
ميگيرد، قطعا مخالفين و دشمنان هم درصدد بهرهبرداري هستند و بين
بهرهبرداري دشمنان از اعتراضات و اعتراضاتي که واقعي هستند، بايد تفاوت
قائل شد. درحقيقت اگر اعتراضات به سمت مسير مدني پيش رود و تشکلها بتوانند
بهراحتي تجمعات خودشان را داشته باشند و آزادي تجمعات به شکلي که در
قانون اساسي است، به رسميت شناخته شود، ميتوانيم شاهد خيلي از مسائل در
کشور نباشيم. واقعيتي که در کشور ما وجود دارد اين است که از چند سال پيش
هم شاهد اين اتفاقات بوديم و بحثي مطرح شد که محلي براي تجمعات درنظر گرفته
شود اما آن بحث رها شد و دنبال نشد درحالي که اگر آن بحث دنبال ميشد و
مکانهايي براي تجمعات درنظر گرفته ميشد که مردم به شکل قانوني
اعتراضاتشان را بيان کنند و صدايشان را به گوش مسئولان برسانند، شايد آن
موقع ميشد جلوي خيلي از مسائل را گرفت. بايد از همين الان ترتيبات قانوني
براي نحوه بيان اعتراضات در نظر گرفته شود که اين ترتيبات قانوني قطعا باعث
ميشود اعتراضات مورد سوءاستفاده يک عده خاص هم قرار نگيرد؛ کساني که در
داخل يا خارج از کشور ميخواهند سوءاستفاده کنند. اگر به شکلي منطقي راهي
قانوني براي بيان اعتراضات باز شود و يک راه قانوني در نظر گرفته شود، همان
مکانهايي که دولت در نظر داشت براي تجمعات در نظر بگيرد، ميتواند مناسب
باشد و به تجمعات حالت مدني داده شود. معمولا اين نکته را هم بايد در نظر
داشت که در ارتباط با تصميمات اينچنيني در همه کشورها يکسري اتفاقات
ميافتد. اعتراضات فرانسه هم که در پي افزايش قيمت بنزين رخ داد را حتما به
خاطر داريم که آنجا هم اعتراضاتي را رقم زد. طبيعي است عدهاي درباره
مسائلي که به معيشتشان مربوط است، ناراضي ميشوند اما اگر راهي پيدا شود
که اعتراضات به شکلي قانوني بيان شود و مسئولان هم صداي معترضين را به شکل
مناسبي بشنوند، نتيجه بهتري خواهد داشت. اما در چنين حوادثي صداي معترضين
در چارچوب ناآراميهايي که ايجاد ميشود، گم ميشود و آنچه مورد توجه قرار
نميگيرد، صداي معترضيني است که به تصميم يا سياستي اعتراض دارند. اعتراض
هم حق طبيعي است اما همانطور که مسئولان کشور بارها اعلام کردهاند براي
بيان اين حق بايد راهکارهايي در نظر گرفته شود و به نوعي يک حالت مدني به
اعتراضات داده شود تا اعتراضات به سمت خشونت پيش نروند. اگر راههاي مسالمت
آميز براي بيان اعتراضات باز شود آنوقت ايجاد خشونت هم نميشود و راه
خشونتورزي نيز مسدود ميشود. در کل روش مدني ميتواند مانع روشهاي
خشونتآميز شود. آنچه به لحاظ جامعه شناسي مطالعه ميکنيم گوياي اين است که
معمولا در اين رابطه اکثر نظريه پردازان همعقيده هستند، هر اندازه
تشکلهاي جامعه مدني قويتر و مقتدرتر باشند و راههاي بيان مدني اعتراضات
بيشتر باز باشد، زمينه به خشونت کشيده شدن کمتر فراهم ميشود و مشکلات
اينچنيني را ميتوانيم شاهد نباشيم.