نسخه چاپی
ارسال به دوستان
طرح تعطیلی پنجشنبه‌ها در کمیسیون اجتماعی مجلس تصویب و آماده ورود به صحن علنی برای تصویب است. با تصویب تعطیلی پنجشنبه‌ها در مجلس ، مراکز اداری، آموزشی و قضایی استان‌های کشور در روز پنجشنبه در سال 98 تعطیل خواهند بود.
آفتاب یزد-گروه گزارش: طرح
تعطیلی پنجشنبه‌ها در کمیسیون اجتماعی مجلس تصویب و آماده ورود به صحن
علنی برای تصویب است. با تصویب تعطیلی پنجشنبه‌ها در مجلس ، مراکز اداری،
آموزشی و قضایی استان‌های کشور در روز پنجشنبه در سال 98 تعطیل خواهند بود.
طرحی که هیاهوی زیادی را طی 3 سال گذشته به پا کرد، اما سرانجام آماده
ورود به صحن علنی مجلس شده تا تکلیف نهایی آن پس از تصویب و تایید شورای
نگهبان روشن شود.
انصاری، رئیس سازمان امور استخدامی‌کشور در این زمینه معتقد است که تعطیلی پنجشنبه‌ها در دولت مورد بررسی قرار گرفته و دولت با آن مخالفت کرده اما اگر این طرح در مجلس تصویب شود لازم الاجرا خواهد بود. رئیس سازمان امور اداری و استخدامی‌درباره مخالفت دولت با تعطیلی پنجشنبه‌ها گفت: آنچه مطرح است طرح نمایندگان است و هنوز تصویب نشده، طرح‌های مجلس که به دولت ارائه می‌شود، در دولت مورد بررسی قرار می‌گیرد بعد نمایندگان نظر دولت را منعکس می‌کنند. او افزود: این موضوع در هیئت دولت مطرح و بررسی شد و نظر دولت این بود که در صورت مطرح شدن در صحن علنی مجلس دولت با آن مخالفت کند. انصاری افزود: تمام طرح‌هایی که در مجلس اعلام وصول می‌شود به دولت ارسال می‌شود و از دولت نظر خواهی می‌شود، این طرح نیز در مجلس مطرح شده و از دولت نظر خواهی شده که دولت نظر خود را اعلام کرده است اما اگر در مجلس تصویب شود لازم الاجراست.
> تعطیلات در کشورهای مختلف
اما چرا تعطیلی در پایان هفته دوروزه شود ؟ روزهای کاری هفته و تعطیلات پایان هفته با توجه به شغل افراد و فرهنگ حاکم بر کشورهای مختلف، متفاوت است. در اغلب کشورهای اروپایی و آمریکایی، روزهای کاری هفته از دوشنبه تا جمعه یا شنبه است و روز پایانی هفته یا دو روز پایانی هفته به اوقات فراغت و انجام کارهای شخصی اختصاص پیدا می‌کند، در کشورهای عربی حوزه خلیج فارس جمعه و شنبه دو روز تعطیلی آخر هفته است.
در بسیاری از کشورها، جمعه(آدینه) آخرین روز کاری قبل از تعطیلات پایان هفته است، اما در ایران جمعه روز تعطیل پایان هفته است. در مطالعاتی که انجام‌شده است از بین ۱۱۴ کشور جهان، کشورهای ایران، افغانستان و جیبوتی روز جمعه را در هفته تعطیل بودند که البته کشور افغانستان در سال ۱۳۸۹ طرح «دو روز تعطیلی» در هفته را به تصویب رساند. تفاوت‌های میان کشورها از نظر موقعیت جغرافیایی و شرایط فرهنگی، اقتصادی و سیاسی حاکم بر هر کشوری می‌تواند بر سیاست‌های اتخاذ شده در این زمینه تاثیرگذار باشد. برای مثال در برخی از کشورها مانند سوئد و نروژ یا دیگر سرزمین‌های شمالی اروپا به ازای هر ۳ هفته کار، یک هفته مرخصی برای سفر به دیگر کشورهای اروپایی و لذت بردن از آفتاب سوزانی که در این کشورها می‌تابد، اختصاص داده می‌شود.
> وضعیت تعطیلی در برخی کشورهای اسلامی
برخی کشورهای مسلمان که در گذشته دو روز پنجشنبه و جمعه را به‌عنوان تعطیلات هفتگی خود انتخاب کرده بودند، تعطیلی پنجشنبه را به شنبه منتقل کرده‌اند، ازجمله کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس که در هفته ۲ روز پنجشنبه و جمعه تعطیل بودند، در نشست سران کشورهای حاشیه خلیج‌فارس در سال ۲۰۰۸ تصمیم به تغییر تعطیلات پایان هفته خود گرفتند و در یک دوره پنج‌ساله، روز شنبه جایگزین تعطیلی پنجشنبه شد، افغانستان نیز آخرین این کشورهای مسلمان بوده که روز شنبه را جایگزین تعطیلی پنجشنبه کرده است.
بررسی‌های انجام شده در جهان نشان داده که میزان بهره‌وری کشورها با ساعت کار نسبت معکوس دارد.
افزایش تعطیلات می‌تواند در برخی موارد از هزینه‌های اضافی بکاهد و در بسیاری از موارد نیز، با افزایش بهره‌وری نیروی کار در سایر روزهای هفته، میزان کارایی روزهای دیگر را بالا ببرد. به‌عنوان مثال، برآورد شده است که تعطیلی یک روز می‌تواند از برخی هزینه‌های غیرمستقیم مثل آلودگی در کلانشهرها نیز بکاهد.کشورهای دنیا همزمان به سوی افزایش لذت از کار کردن و کاهش ساعت کار به منظور لذت بردن از زندگی پیش می‌روند.
> تعطیلات در ایران کم است یا زیاد ؟
در ایران، از دیدگاه کسانی که معتقدند تعطیلات در ایران کم است، اگر قرار است تعطیلات ایران با سایر کشورها مقایسه شود باید کل تعطیلات اعم از رسمی‌و آخر هفته را در نظر گرفت و تفکیکی میان این دو قائل نشد. اما در دیدگاه کسانی که معتقدند تعطیلات در ایران زیاد است، مقایسه، صرفاً مربوط به تعطیلات رسمی‌ایران با تعطیلات رسمی‌سایر کشورهاست و نه تعطیلات پایان هفته.
یک تصور رایج در مورد تعطیلات ایران و مقایسه با سایر کشورهای جهان وجود دارد که از تعداد بالای روزهای تعطیل در تقویم رسمی‌کشور حکایت دارد.اما بررسی وضعیت تعطیلات در ایران و مقایسه با سایر کشورها، نتایجی به دنبال داشت که با تصور اولیه همخوانی نداشت. بررسی‌ها نشان داد که مجموع تعداد روزهای تعطیل در ایران، طی یک سال، کمتر از متوسط آن در جهان است. با وجود تعداد بالای تعطیلات رسمی‌مناسبتی در تقویم ایران، در بررسی‌ها نکته ای مشخص شد که تا آن زمان مورد توجه قرار نگرفته بود.
تعطیلی پایان هر هفته در ایران یک تفاوت قابل توجه با اکثر نقاط جهان دارد که همین موضوع مجموع تعطیلات در طول سال را به نسبت متوسط جهانی کمتر کرده است. در ایران، تنها روز جمعه به عنوان تعطیلی پایان هفته در تقویم به ثبت رسیده است، اما در اکثر نقاط جهان، هفته با دو روز تعطیلی مطلق به پایان می‌رسد. در ایران، روز پنجشنبه به عنوان روز نیمه فعال مشهور است ، چرا که برخی نهادها و سازمان‌ها آن را تعطیل کرده اند و اکثر دستگاه‌ها نیز در این روز چند ساعت کمتر از سایر ایام، فعالیت می‌کنند اما در تقویم رسمی‌تنها روز جمعه به عنوان تعطیلی پایان هفته به رنگ قرمز درآمده است. در مواد 43 و 62 قانون کار نیز روز جمعه به عنوان روز پایان هفته اعلام شده است.
طبق تقویم رسمی‌ایران، تعداد تعطیلات مناسبتی مذهبی، ملی و انقلابی در ایران 26 روز است که با محاسبه 52 روز جمعه در سال، مجموع تعطیلات به 78روز می‌رسد. اما در اکثر نقاط جهان، تعطیلات پایان هفته دو روز است که اگر هیچ تعطیلی مناسبتی دیگری نیز در این کشورها وجود نداشته باشد، مجموعا 104 روز تعطیل در سال برای آنها وجود دارد. به همین دلیل، میزان روزهای تعطیل در ایران کمتر از متوسط جهانی برآورد می‌شود. این مساله سبب شد تا درسال 95 اندیشه تعطیلی دو روزه پایان هفته به صورت جدی تر مطرح شود، اما شواهد امر نشان داد که دولت و مجلس در تردید اجرای این طرح بودند چه آن که یکی از موانع دو روزه شدن تعطیلات در ایران به دلیل ترس از تاثیر این موضوع بر اقتصاد و تولید ناخالص کشور بوده است. در عین حال این موضوع بعد از سه سال مطرح شد تا سرانجام در غالب طرحی در مجلس ارایه شود.طرح تعطیلی پنجشنبه‌ها چند وقتی است که در مجلس مطرح شده است. اما موافقان آن با تکیه بر صرفه‌جویی و افزایش کارایی نیروی کار از آن دفاع می‌کنند. این گروه همچنین هدف اصلی ارائه این طرح را رشد اقتصاد گردشگری عنوان می‌کنند و معتقدند بدین صورت می‌توان مقدمات توسعه صنعت توریسم را فراهم آورد.
پس از اجرای برجام بود که موضوع ساماندهی تعطیلات از سوی برخی از کارشناسان اقتصادی و نمایندگان مجلس مطرح شد. یکی از بحث‌های مطرح‌شده در آن زمان به هماهنگی تعطیلات هفتگی ایران با بازار جهانی مربوط می‌شد. طرفداران این دیدگاه اعتقاد داشتند که برای حضور موفق در بازار جهانی لازم است که حضور حداکثری در این بازارها را در دستور کار قرار داد. از آنجایی که در ایران روزهای جمعه تعطیل و روزهای پنجشنبه نیمه‌تعطیل هستند، این گروه پیشنهاد دادند که این تعطیلات را باید به روزهای شنبه و یکشنبه تغییر داد، تا روزهای کاری تجار و بازرگانان از چهار روز به پنج روز افزایش یابد.
اما از آنجایی که در جوامع اسلامی‌جمعه‌ها به‌عنوان روز تعطیل شناخته می‌شود و به انجام مناسک مذهبی، از جمله برگزاری نماز جمعه تعلق دارد، تغییر این تعطیلی امکان‌پذیر نیست. بنابراین اگر هم قرار بر تغییر در روزهای تعطیل است، تنها گزینه مطرح تغییر تعطیلی شنبه به پنجشنبه است. البته تاکنون تعطیلی پنجشنبه‌ها به رسمیت شناخته نشده و بیشتر ادارات، بانک‌ها و سازمان‌ها در این روز، ولو به‌صورت پاره‌وقت فعالیت دارند. با این حال پس از بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه ایران و معلق‌شدن برجام، طرح ساماندهی تعطیلات هم مسکوت ماند؛ تا اینکه در هفته‌های اخیر کمیسیون اجتماعی مجلس بررسی این طرح را بار دیگر در دستور کار قرار داد و در پایان با آن موافقت کرد. حال قرار است این طرح در صحن علنی مجلس هم به رای گذاشته شود و در صورت تصویب به شورای نگهبان برود.
به اعتقاد مخالفان طرح ، برآورد تولید ناخالص داخلی (G.D.P) به قیمت جاری در سال جاری حدود چهار میلیون، میلیارد ریال است اگر این عدد را تقسیم بر ٢٨٨ روز کاری کنیم حدود
۱۴ هزار میلیارد ریال یا هزار و چهارصد میلیارد تومان ضرر به ازای هر روز تعطیلی متوجه کشور می‌شود، که باز سهم تهران از این ضرر ٢۵درصد است یعنی حدود ٣۵۰میلیارد تومان ضرر و زیان هر روز تعطیلی در تهران است.
کارشناسان مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی‌نیز معتقدند یکی از دلایلی که بر اساس آن پنجشنبه‌ها نمی‌تواند در تمامی‌استان‌ها و شهرستانها تعطیل باشد، به امکانات و زیرساخت‌های آموزشی مربوط است ، چراکه با اضافه شدن یک روز به تعطیلات این نهادها، عملا برنامه‌ریزی آموزشی دچار نابسامانی می‌شود. پیش از این خبر لغو تعطیلی پنجشنبه‌ها در رسانه‌ها منتشر شده بود و به غیر از تهران در سایر استانها روزهای پنجشنبه روز کاری محسوب می‌شد. پیشتر جلیل مختار سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی‌گفته بود این طرح در کمیسیون با اکثریت آرا حذف شده است، اما در نهایت این طرح در کمیسیون مذکور به تصویب رسید.
شهریور ماه امسال بود که چند کمیسیون تخصصی مجلس، طرحی درباره «تعطیلی پنجشنبه‌ها» را بررسی کردند، در حالی این کمیسیون‌ها و طراحان اصلی یعنی کمیسیون اجتماعی با آن مخالفت کردند، اما کمیسیون‌های فرعی مانند کمیسیون آموزش و تحقیقات و فرهنگی از موافقان این طرح بودند؛ البته در کمیسیون اجتماعی مجلس کمیته‌ای برای بررسی این امر تشکیل شد که سرانجام طرح مذکور در این کمیسیون تصویب وبرای تصویب نهایی به صحن علنی فرستاده شد.
به گفته سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس، طرح تعطیلی پنجشنبه‌ها به دلیل حمایت از نهاد خانواده به تصویب رسید و پس از بررسی و تصویب در صحن علنی مجلس به قانون تبدیل خواهد شد.
به اعتقاد سخنگوی کمیسیون آموزش مجلس تصویب طرح تعطیلی پنجشنبه‌ها فعلا در کمیسیون مذکور به تصویب رسیده و برای اجرایی شدن باید در صحن علنی نیز طرح و تصویب شود و پس از آن توسط رئیس مجلس و رئیس جمهور ابلاغ شود که طبیعتا زمان خواهد برد.
> طرح تعطیلی پنجشنبه‌ها چه می‌گوید ؟
اما طرح تعطیلی پنجشنبه‌ها دقیقا چه می‌گوید؟ متنی که به صحن علنی فرستاده شده به شرح زیر است:
عنوان: طرح تعطیلی روز پنجشنبه کلیه مراکز اداری و آموزشی و قضایی در کلیه استانها و شهرستانها همانند تهران
روزهای پنجشنبه وزارتخانه‌ها، مراکز قضایی در تهران و مجلس شورای اسلامی‌تعطیل می‌باشد. همچنین در بخشی از نظام اداری، شرکت‌های گاز، مخابرات، نفت، برق و مدارس تعطیل می‌باشد.به منظور هماهنگی هرچه بیشتر نظام اجرایی و قضایی کشور و جلوگیری از هزینه‌های اداری و پیشگیری از آلودگی هوای شهرها به خصوص کلانشهرها، کاهش رفت و آمد، کاهش هزینه حمل‌ونقل و رفع مشکلات خانواده‌هایی که فرزندان آنها روزهای پنجشنبه در منزل می‌باشند. اضافه می‌نماید این طرح باعث کاهش مصرف انرژی در ادارات و نهادهای انقلاب اسلامی‌می‌شود.
ماده واحده: به موجب این مصوبه کلیه مراکز اداری و قضایی مراکز استانها همانند تهران از تاریخ تصویب این قانون تعطیل می‌باشد، ساعت کار کارمندان دولت ۴۴ ساعت در هفته تغییری با این مصوبه نخواهد داشت.
> نظر موافقان و مخالفان چیست؟
مخالفان این طرح می‌گویند ایران تعطیلات رسمی‌زیادی بالاتر از نرم جهانی دارد و طرح تعطیلی پنجشنبه‌ها باعث می‌شود نظام اقتصادی، آموزشی و خدمات رسانی کشور دچار اختلال شود، اما موافقانش بر این مساله اصرار می‌کنند که تعطیلی دو روزه پایان هفته باعث می‌شود خانوارها به تعطیلات منظم و پایدار آخر هفته دست پیدا کنند و با افزایش ساعات فراغت و تفریح، راندمان کاری مطابق تجربه به اثبات رسیده در جهان مبنی بر «اثر مثبت آخرهفته دو روزه، بر انگیزه و افزایش بهره‌وری کارمندان» در ایران افزایش پیدا می‌کند.
موافقان می‌گویند طرح تعطیلی پنجشنبه‌ها برخلاف یک برداشت غلط از روزهای تعطیل در ایران، مجموع تعطیلات رسمی‌کشور شامل تعطیلات مناسبتی و جمعه‌ها در تقویم ایران ۷۸روز است در حالی که تعطیلات رسمی‌اکثر کشورها ۱۱۰ تا ۱۲۹ روزه است. آخر هفته دو روزه باعث رونق سفرهای منظم خانوارها و رونق بازار گردشگری به‌عنوان یک بازار پیشران رشد اقتصادی در جهان می‌شود.
البته نظرات هر دو گروه قابل تامل و بررسی است، اما نکته‌ای که در این زمینه نباید فراموش کرد روزهای تعطیل مربوط به سایر کشورها و بازارهای جهانی است. بازارهایی که اکثرا روزهای شنبه و یکشنبه هستند و از لحاظ تقویمی‌با تعطیلات ایران تفاوت دارند. حال اگر تعطیلی رسمی‌پنجشنبه به مرحله اجرا برسد، از لحاظ گمرکی و بازرگانی، هفته کاری تجار به سه روز تقلیل می‌یابد و بازرگانان درعمل چهار روز از هفته را در تعطیلی به سر می‌برند. از این رو از نمایندگان و تصمیم‌گیران انتظار می‌رود با واکاوی بیشتر موضوع تعطیلی شنبه را جایگزین پنجشنبه‌ها کنند تا هماهنگی بیشتری با بازارهای جهانی ایجاد شود.
احمد امیرآبادی فراهانی عضو هیئت رئیسه مجلس با اشاره به طرح تعطیلی روزهای پنجشنبه می‌گوید که «ابتدا باید هدف از این طرح و تعطیلی روزهای پنجشنبه را در مجلس بررسی کرد و اگر هدف از آن رونق اقتصادی باشد با توجه به تجارت و ارتباطات با بانک‌های سایر کشورها نفعی از لحاظ اقتصادی ندارد، در کشورهای دیگر روزهای شنبه و یکشنبه تعطیل است و تعطیلی پنجشنبه و جمعه در کشور ما از لحاظ اقتصاد به ضرر خواهد بود». این نماینده مجلس بر این باور است که «ابتدا باید هدف از تعطیلی روز پنجشنبه را کاملا مشخص و تبیین شود، اگر هدف از تعطیلی پنجشنبه‌ها بحث بهره‌وری انرژی است، باید بر روی این طرح یک کار کارشناسی عمده‌ای صورت بگیرد تا هدف آن مشخص شود، اما طرحی که ارائه شده هدف گذاری مشخصی ندارد، البته طراحان اعلام کرده‌اند که برای تقویت بنیان خانواده می‌خواهند پنجشنبه‌ها را تعطیل کنند اکنون ساعت کاری در شهرستانها تا ۱۴ است و تعطیلی پنجشنبه‌ها در بخشهای عملیاتی جواب نخواهد داد». محمد وحدتی نایب رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس نیزبا اشاره به جلسه این کمیسیون گفت: بررسی طرح تعطیلی کلیه مراکز اداری، آموزشی و قضایی در کلیه استانها و شهرستانها مانند تهران در روزهای پنجشنبه در دستورکار کمیسیون قرار داشت و پس از استماع نظرات موافقان و موافقان طرح مذکور به رای گذاشته شد و اعضای کمیسیون با طرح تعطیلی پنجشنبه‌ها موافقت کردند.
نایب رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس افزود: طبق آیین‌نامه داخلی مجلس این طرح برای بررسی در جلسه علنی تقدیم هیئت رئیسه مجلس می‌شود تا نمایندگان نیز در این باره
تصمیم گیری کنند.
> افزایش ساعات اداری ادارات
محمدرضا تابش عضو کمیسیون برنامه و بودجه نیز می‌گوید که «اشتغال به کار و بازدهی مطلوب امروز جزو مقوله‌هایی است که مورد توجه افکار عمومی‌بوده و به عنوان یک ملاک و معیار ارزیابی حکومت‌ها و دولت‌ها قرار می‌گیرد، در صورت تعطیلی پنجشنبه باید این ساعت کاری در مابقی روزهای هفته قرار بگیرد تا بهره وری در محیط کار افزایش یابد».
نماینده مردم اردکان ادامه می‌دهد «اینکه برخی کارمندان در ساعت کاری بسیاری از وقت خود را صرف خوردن صبحانه، حل کردن جدول، گشت و گذار در فضای مجازی بگذرانند، درست نیست و به آن کار کردن نمی‌گویند، لذا باید تدبیری اندیشید تا کارمندان در ساعت کاری بیشترین بازدهی داشته باشند که این موضوع به مقوله مدیریت بازمی‌گردد، حال این تعطیلی پنجشنبه‌ها حتی می‌تواند موکول به شنبه شود و جمعه و شنبه در کشورمان تعطیل شود، زیرا باید نگاهی هم به تقویم بین المللی و مباحث اقتصادی و تجاری داشته باشیم، زیرا نمی‌توان با توجه به تعطیلی شنبه و یکشنبه در کشورهای دیگر و همچنین تعطیلی پنجشنبه و جمعه در کشور خودمان چهار روز ارتباطات بین المللی خود را از دست بدهیم.»
همچنین حسینعلی حاجی‌دلیگانی دیگر نماینده عضو کمیسیون برنامه و بودجه هم مخالف دیگری است که درباره دلایل مخالفت خود با این طرح می‌گوید «معتقدم در تهران هم باید مانند شهرستانها روزهای پنجشنبه ادارات باز و مشغول کار باشند تا جوابگوی مراجعان شهرستان‌های خود باشند، میزان ساعت کار در بخش دولتی و نه کارگری کم است و باید افزایش یابد.
حاجی‌دلیگانی ادامه می‌دهد: «آن‌هایی که شغل دولتی ندارند زحمت بسیاری می‌کشند و متاسفانه ساعت کاری افرادی که در بخش دولتی مشغولند نسبت به شرایط کنونی کم است، لذا
نه تنها ساعت کاری ادارات نباید کاهش پیدا کند بلکه باید افزایش یابد. وی گفت : زمانی که روزهای پنجشنبه تعطیل شود به دلیل نزدیک نبودن روزهای تعطیل آخر هفته کشورمان با تعطیلات سایر کشورها، طبیعی است در مراوداتمان مشکل ایجاد شود، بر این اساس با کلیات طرح تعطیلی پنجشنبه‌ها مخالف هستم، زیرا در شرایط فعلی آن را برای کشور لازم نمی‌دانم.
احد آزادی‌خواه عضو کمیسیون فرهنگی نیز با اشاره به طرح تعطیلی پنجشنبه‌ها در ادارات و مراکز دولتی، می‌گوید «تعطیلی پنجشنبه‌ها مضراتی برای ما خواهد داشت، به عنوان مثال وقتی یک روز کاری را در هفته به عنوان تعطیلات اعلام کنیم، ارائه خدمات به مردم کاهش پیدا می‌کند، ممکن است نارضایتی‌هایی را به دنبال داشته باشد، بر این اساس من مخالف این طرح هستم». عضو کمیسیون فرهنگی تاکید می‌کند :«البته موافقان این طرح معتقدند که بانوان شاغل و دارای فرزند باید ساعات دیگری را در کنار خانواده سپری کنند، اما برای تحقق این امر نیاز به تعطیل کردن پنجشنبه‌ها نداریم و میتوانیم این موضوعات را به عنوان استثنا در جای خودش در نظر بگیریم».
در این زمینه ناهید تاج الدین، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس، در صفحه توئیتر خود نوشت که تعطیلی پنجشنبه‌ها علاوه بر تقویت نهاد خانواده، کمک شایانی هم به اقتصاد گردشگری می‌کند. اما باید توجه داشت که این تنها یک بعد از ماجراست، هماهنگی با نظام بین‌المللی اقتصاد نیز می‌تواند تاثیر بسزایی در توسعه زیرساخت‌های بازارهای ایران بگذارد.
کارشناسان می‌گویند باید زیر ساخت‌های لازم برای اجرای این طرح اندیشیده شود تا نظام اقتصادی، آموزشی و خدمات رسانی مغفول نماند؛ همچنین به نظر می‌رسد نمایندگان مجلس باید در قانونگذاری برای تنظیم ساعات کاری در ادارات، تحقیقات کارشناسی انجام دهند، چراکه پخش کردن ساعات کاری روز پنجشنبه در سایر روزهای هفته در عمل به معنای کاهش بهره اقتصادی و اجتماعی هر ساعت زمان صرف شده از سوی کارکنان بخش عمومی‌برای ارائه خدمات به شهروندان است.
> فعالان اقتصادی چه می‌گویند؟
اما پدرام سلطانی فعال اقتصادی و عضو سابق اتاق بازرگانی در زمینه تعطیلی دو روزه کشور این گونه پیشنهاد می‌دهد که بهترین زمان برای دو روزه کردن تعطیلات آخر هفته (جمعه و شنبه) است.این فعال اقتصادی در مرداد ماه امسال در توییتی نوشت : حذف چهار صفر از پول ملی در وضع فعلی کاری
بی فایده است. در عوض اکنون بهترین زمان برای دو روز کردن تعطیلات آخر هفته است ( جمعه ، شنبه ) هم اشتغال جدید می‌آفریند و هم نشاط. استراحت مسئولان هم زحمت مردم را کمتر می‌کند! شاید تنها کشور دنیاییم که آخر هفته یک روزه داریم.
علیرضا حایری، اقتصاددان در گفت وگو با آفتاب یزد در زمینه موارد مطروحه گفت: تعطیلی دو روزه آخر هفته طرح خوبی است منتهی به جای تعطیلی پنجشنبه وجمعه ، بایدجمعه وشنبه تعطیل شود. یعنی اگر قرار است پنجشنبه‌ها تعطیل شود، این مساله باعث می‌شود ما به مدت 4 روز با دنیا از نظر اقتصادی قطع می‌شود یعنی پنجشنبه وجمعه که در کشور ما تعطیل است وشنبه ویکشنبه هم سایر کشورهای دنیا تعطیل هستند که این وقفه 4 روزه باعث می‌شود بیش از 50 درصد ارتباطات اقتصادی وتجاری ما با دنیا قطع شود .به عبارتی هماهنگی ما با نظام بین‌المللی اقتصاد دچار مشکل می‌شود.
وی گفت: از آنجایی که تعطیلی جمعه برای کشور ما به لحاظ مذهبی حایز اهمیت است ونمی‌توان از آن چشم پوشید، بهتر است از تجربه سایر کشورهای اسلامی‌چون پاکستان ، امارات و عربستان و...بهره ببریم یعنی جمعه وشنبه را تعطیل کنیم .این کشورها جمعه وشنبه تعطیل هستند وما میتوانیم از این تجربه استفاده کنیم . این اقتصاددان ادامه داد: برخی افراد معتقدند با تعطیلی دوروزه آخر هفته باید بر ساعات کاری ایام هفته افزوده شود.این دیدگاه دیگاه افرادی است که از موضوع تجاری واداری به قضیه نگاه می‌کنند.یعنی می‌گویند اگر در هر روز 8 ساعت
کاری داریم با تعطیلی آخر هفته باید ساعات اداری را مثلا
8.5 ساعت کنیم و این کسری ساعات را روی ایام هفته بکشیم. این مسئله روی واحدهای اداری وتجاری جوابگوست، اما برای واحدهای صنعتی پاسخ نمی‌دهد.واحد صنعتی اگر یک روز را اضافه تعطیل کند در حقیقت یک روز کاری را از دست داده است. وی تصریح کرد: واحدهای صنعتی ما تقریبا سه شیفت کاری کار می‌کنند و وقت اضافه ندارند .با تعطیلی پنجشنبه وجمعه یا حتی به فرض تعطیلی جمعه وشنبه آنها باید چهار شیفت برای واحد خود بگذارند .یعنی چهار گروه 3 شیفت کار کنند تا آن یک روز تعطیلی جبران کار شود. اما طبیعی است گذاشتن یک شیفت اضافه برای نیروی کار دستمزد اضافه می‌خواهد یعنی کارگری که جمعه وشنبه در روز تعطیلشان سر شیفت می‌آیند هم حقوق خود را می‌گیرند و هم اضافه کارشان را دریافت می‌کنند. این مسئله باعث می‌شود هزینه تولید بالا برود چرا که کارفرما علاوه بر دستمزد باید اضافه کار پرداخت کند. عضو هیئت مدیره خانه صنعت ومعدن استان تهران ادامه داد: یعنی کارفرما مجبور می‌شود هزینه روز تعطیل اضافه را پرداخت کند که این امر هزینه تولید را در واحد صنعتی افزایش خواهد داد. ما در سال 52 هفته داریم که با تعطیلی یک روز اضافه 52 روز در سال برای واحد صنعتی تعطیل می‌شود یعنی حدود 15 درصد تولید کاهش پیدا می‌کند. این مسئله موجب کاهش تولید ناخالص داخلی می‌شود که برای اجتناب از این امر باید در واحدهای صنعتی اضافه کار گذاشت .اضافه کار هم هزینه تولید را افزایش می‌دهد که کارفرما یا ناچار است برای جبران این هزینه‌ها قیمت کالا را بالا ببرد .به عنوان مثال اگر کالایی برایش 1000 توان
هزینه داشت قیمت آن را 1200 تومان کند که زیان ننماید.
وی تصریح کرد: در مورد لبنیات ما دیدیم که لبنیات را گران کردند که این امر موجب شد درآمدهای رسمی‌این واحدهای تولیدی 30تا 40 درصد کاهش یابد ، چرا که تقاضای مصرف کننده کاهش یافت وخرید پایین آمد.بنابراین صنعتگر نمی‌تواند هر جوری دلش خواست قیمت را بالاببرد، چون افزایش قیمت محصول نهایی باعث کاهش حجم فروش وپایین آمدن حاشیه سود و در نهایت ضرر صنعتگر می‌شود.
عضو هیئت مدیره خانه صنعت ومعدن استان تهران خاطر نشان کرد: یک واحد تولیدی که صادرات دارد نمی‌تواند با افزایش قیمت‌ها در بازار جهانی رقابت کند چرا که بازار جهانی ارزان تر محصول مشابه تولیدی او را عرضه می‌کند و این صنعتگر نمی‌تواند در این شرایط در بازارهای جهانی رقابت نماید و با مشکل مواجه می‌شود.
وی اظهار داشت: در ایران ما هفته‌ای 44 ساعت کار می‌کنیم در صورتی که در سایر کشورهای پیشرفته مانند آلمان و فرانسه وکشورهایی که در عرصه صنعتی موفق هستند ساعات کاری زیر 38 ساعت است. آنها دو روز هم در هفته تعطیل هستند پس چرا تولید ناخالص داخلی آنها پایین نمی‌آید. این کشورها تولید ناخالص داخلی بالاتری از ما داشته وبهره وری بیشتری هم دارند.همه چیز با ساعات کاری بالا درست نمی‌شود باید تلاش کرد بهره وری را بالا برد.یکی از علتهای موفقیت آنها در بالا بودن
بهره وری مسئله اتوماسیون صنعتی است.یعنی ماشین و تکنولوژی صنعتی را جایگزین نیروی انسانی کردند.اتوماسیون صنعتی دخالت انسانی را در تولید کمتر کرد و این مسئله به افزایش
بهره وری وکاهش ضایعات آنها کمک نمود.
حایری با ذکر این نکته که هر چه نیروی انسانی دخالت در تولید نداشته و اتوماسیون صنعتی باشد ضایعات تولید کمتر و بهره وری بیشتر می‌شود ، افزود: واحدهای صنعتی ما باید به سمت اتوماسیون صنعتی بروند.اگر ما ساعات کارمان را هم بالا ببریم، اما بهره وریمان بالا نرود، نتیجه مطلوب به دست نمی‌آید. این کارشناس صنعتی گفت: کشورهایی مانند آمریکا ،
ژاپن واروپا بالاترین حد اتوماسیون صنعتی را دارند اما نیروی
کارشان هم بیکار نمی‌شود چرا که آنها این نیروی کار را به سمت بخش خدمات هدایت کرده اند. ما فکر می‌کنیم اشتغال از طریق صنعت ایجاد می‌شود اما صنعت وظیفه اشتغالزایی ندارد ، وظیفه صنعت تولید محصول و تولید ثروت وافزایش تولید ناخالص داخلی است. اشتغالزایی را باید در بخش خدمات و گردشگری ایجاد کرد. توجه به صنعت توریسم و گردشگری وایجاد اشتغال برای نیروی انسانی را در این بخش باید جستجو کرد. وی گفت: شما اگر صنعت توریسم وگردشگری را توسعه بدهید چند برابر بخش صنعت اشتغال ایجاد می‌کند. تجربه کشورهای ترکیه ،ایتالیا وفرانسه در توسعه گردشگری و صنعت توریسم نشانگراین مطلب است.در صنعت گردشگری وتوریسم میتوانیم نیروهای انسانی را مثلا در بخش هتلداری و صنایع دستی و رستوران داری و...دست به کار کنیم . صنعت گردشگری ایجاد شغل می‌کند . یعنی بخش خدمات را توسعه دهیم و از نیروی انسانی در این بخش بهره ببریم تا بیکاری هم نباشد و اشتغالزایی را ایجاد کنیم.
این اقتصاددان با اشاره به این که کشورهای صنعتی هم تمام نیروی کارشان در صنعت مشغول به کار نیست ، افزود: به عنوان مثال کشور آلمان مگر اتوماسیون صنعتی ندارد.آیا تمام نیروی انسانی‌اش حتی در صنعت خودرو سازی در بخش صنعت فعالند؟ اگر واحد صنعتی آنها اتوماسیون صنعتی را توسعه بدهد، می‌آیند نیروی انسانی خود را در بخش"آر اند دی " یا تحقیق وتوسعه کارخانه ویا بخشهای خدماتی مثل خدمات پس از فروش و... متمرکز می‌کنند .اشتباه ما این است که فکر می‌کنیم اشتغالزایی در صنعت یعنی آن که نیروی انسانی در بخش صنعتی واحد تولیدی ، مشغول کار باشد و به بخش خدمات این واحدها
بی توجهی می‌کنیم.
> تسری الگوی پنجشنبه‌های پایتخت به سایر استانها
گفته می‌شود محتوای طرح به دنبال تسری «الگوی پنجشنبه‌های پایتخت» به سایر استانها است. در تهران پنجشنبه‌ها فقط برای برخی مراکز دولتی و حکومتی تعطیل است و سایر مشاغل در این روز دایر هستند. بنابراین برای «دوروزه شدن تعطیلات آخر هفته» باید این طرح با قید «درج پنجشنبه‌ها به‌عنوان روز تعطیل در تقویم رسمی» به تصویب نهایی برسد.
اما بخشی از بخش خصوصی کشورکه مدت‌هاست مطالبه اصلی خود را از دولت «آخرهفته دو روزه» اعلام می‌کند زودتر از مجلس دست به کار شده اند. برخی صاحبان کسب‌و‌کار حتی به پیشواز رفته‌اند و پنجشنبه را برای نیروهای کاری خود تعطیل کرده‌اند. حال باید دید سرنوشت تعطیلی دو روزه پایان هفته کشور چه خواهد شد و مجلس و در نهایت شورای نگهبان برای تعطیلی پایان هفته کشور چه تصمیمی‌خواهند گرفت.
انصاری، رئیس سازمان امور استخدامی‌کشور در این زمینه معتقد است که تعطیلی پنجشنبه‌ها در دولت مورد بررسی قرار گرفته و دولت با آن مخالفت کرده اما اگر این طرح در مجلس تصویب شود لازم الاجرا خواهد بود. رئیس سازمان امور اداری و استخدامی‌درباره مخالفت دولت با تعطیلی پنجشنبه‌ها گفت: آنچه مطرح است طرح نمایندگان است و هنوز تصویب نشده، طرح‌های مجلس که به دولت ارائه می‌شود، در دولت مورد بررسی قرار می‌گیرد بعد نمایندگان نظر دولت را منعکس می‌کنند. او افزود: این موضوع در هیئت دولت مطرح و بررسی شد و نظر دولت این بود که در صورت مطرح شدن در صحن علنی مجلس دولت با آن مخالفت کند. انصاری افزود: تمام طرح‌هایی که در مجلس اعلام وصول می‌شود به دولت ارسال می‌شود و از دولت نظر خواهی می‌شود، این طرح نیز در مجلس مطرح شده و از دولت نظر خواهی شده که دولت نظر خود را اعلام کرده است اما اگر در مجلس تصویب شود لازم الاجراست.
> تعطیلات در کشورهای مختلف
اما چرا تعطیلی در پایان هفته دوروزه شود ؟ روزهای کاری هفته و تعطیلات پایان هفته با توجه به شغل افراد و فرهنگ حاکم بر کشورهای مختلف، متفاوت است. در اغلب کشورهای اروپایی و آمریکایی، روزهای کاری هفته از دوشنبه تا جمعه یا شنبه است و روز پایانی هفته یا دو روز پایانی هفته به اوقات فراغت و انجام کارهای شخصی اختصاص پیدا می‌کند، در کشورهای عربی حوزه خلیج فارس جمعه و شنبه دو روز تعطیلی آخر هفته است.
در بسیاری از کشورها، جمعه(آدینه) آخرین روز کاری قبل از تعطیلات پایان هفته است، اما در ایران جمعه روز تعطیل پایان هفته است. در مطالعاتی که انجام‌شده است از بین ۱۱۴ کشور جهان، کشورهای ایران، افغانستان و جیبوتی روز جمعه را در هفته تعطیل بودند که البته کشور افغانستان در سال ۱۳۸۹ طرح «دو روز تعطیلی» در هفته را به تصویب رساند. تفاوت‌های میان کشورها از نظر موقعیت جغرافیایی و شرایط فرهنگی، اقتصادی و سیاسی حاکم بر هر کشوری می‌تواند بر سیاست‌های اتخاذ شده در این زمینه تاثیرگذار باشد. برای مثال در برخی از کشورها مانند سوئد و نروژ یا دیگر سرزمین‌های شمالی اروپا به ازای هر ۳ هفته کار، یک هفته مرخصی برای سفر به دیگر کشورهای اروپایی و لذت بردن از آفتاب سوزانی که در این کشورها می‌تابد، اختصاص داده می‌شود.
> وضعیت تعطیلی در برخی کشورهای اسلامی
برخی کشورهای مسلمان که در گذشته دو روز پنجشنبه و جمعه را به‌عنوان تعطیلات هفتگی خود انتخاب کرده بودند، تعطیلی پنجشنبه را به شنبه منتقل کرده‌اند، ازجمله کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس که در هفته ۲ روز پنجشنبه و جمعه تعطیل بودند، در نشست سران کشورهای حاشیه خلیج‌فارس در سال ۲۰۰۸ تصمیم به تغییر تعطیلات پایان هفته خود گرفتند و در یک دوره پنج‌ساله، روز شنبه جایگزین تعطیلی پنجشنبه شد، افغانستان نیز آخرین این کشورهای مسلمان بوده که روز شنبه را جایگزین تعطیلی پنجشنبه کرده است.
بررسی‌های انجام شده در جهان نشان داده که میزان بهره‌وری کشورها با ساعت کار نسبت معکوس دارد.
افزایش تعطیلات می‌تواند در برخی موارد از هزینه‌های اضافی بکاهد و در بسیاری از موارد نیز، با افزایش بهره‌وری نیروی کار در سایر روزهای هفته، میزان کارایی روزهای دیگر را بالا ببرد. به‌عنوان مثال، برآورد شده است که تعطیلی یک روز می‌تواند از برخی هزینه‌های غیرمستقیم مثل آلودگی در کلانشهرها نیز بکاهد.کشورهای دنیا همزمان به سوی افزایش لذت از کار کردن و کاهش ساعت کار به منظور لذت بردن از زندگی پیش می‌روند.
> تعطیلات در ایران کم است یا زیاد ؟
در ایران، از دیدگاه کسانی که معتقدند تعطیلات در ایران کم است، اگر قرار است تعطیلات ایران با سایر کشورها مقایسه شود باید کل تعطیلات اعم از رسمی‌و آخر هفته را در نظر گرفت و تفکیکی میان این دو قائل نشد. اما در دیدگاه کسانی که معتقدند تعطیلات در ایران زیاد است، مقایسه، صرفاً مربوط به تعطیلات رسمی‌ایران با تعطیلات رسمی‌سایر کشورهاست و نه تعطیلات پایان هفته.
یک تصور رایج در مورد تعطیلات ایران و مقایسه با سایر کشورهای جهان وجود دارد که از تعداد بالای روزهای تعطیل در تقویم رسمی‌کشور حکایت دارد.اما بررسی وضعیت تعطیلات در ایران و مقایسه با سایر کشورها، نتایجی به دنبال داشت که با تصور اولیه همخوانی نداشت. بررسی‌ها نشان داد که مجموع تعداد روزهای تعطیل در ایران، طی یک سال، کمتر از متوسط آن در جهان است. با وجود تعداد بالای تعطیلات رسمی‌مناسبتی در تقویم ایران، در بررسی‌ها نکته ای مشخص شد که تا آن زمان مورد توجه قرار نگرفته بود.
تعطیلی پایان هر هفته در ایران یک تفاوت قابل توجه با اکثر نقاط جهان دارد که همین موضوع مجموع تعطیلات در طول سال را به نسبت متوسط جهانی کمتر کرده است. در ایران، تنها روز جمعه به عنوان تعطیلی پایان هفته در تقویم به ثبت رسیده است، اما در اکثر نقاط جهان، هفته با دو روز تعطیلی مطلق به پایان می‌رسد. در ایران، روز پنجشنبه به عنوان روز نیمه فعال مشهور است ، چرا که برخی نهادها و سازمان‌ها آن را تعطیل کرده اند و اکثر دستگاه‌ها نیز در این روز چند ساعت کمتر از سایر ایام، فعالیت می‌کنند اما در تقویم رسمی‌تنها روز جمعه به عنوان تعطیلی پایان هفته به رنگ قرمز درآمده است. در مواد 43 و 62 قانون کار نیز روز جمعه به عنوان روز پایان هفته اعلام شده است.
طبق تقویم رسمی‌ایران، تعداد تعطیلات مناسبتی مذهبی، ملی و انقلابی در ایران 26 روز است که با محاسبه 52 روز جمعه در سال، مجموع تعطیلات به 78روز می‌رسد. اما در اکثر نقاط جهان، تعطیلات پایان هفته دو روز است که اگر هیچ تعطیلی مناسبتی دیگری نیز در این کشورها وجود نداشته باشد، مجموعا 104 روز تعطیل در سال برای آنها وجود دارد. به همین دلیل، میزان روزهای تعطیل در ایران کمتر از متوسط جهانی برآورد می‌شود. این مساله سبب شد تا درسال 95 اندیشه تعطیلی دو روزه پایان هفته به صورت جدی تر مطرح شود، اما شواهد امر نشان داد که دولت و مجلس در تردید اجرای این طرح بودند چه آن که یکی از موانع دو روزه شدن تعطیلات در ایران به دلیل ترس از تاثیر این موضوع بر اقتصاد و تولید ناخالص کشور بوده است. در عین حال این موضوع بعد از سه سال مطرح شد تا سرانجام در غالب طرحی در مجلس ارایه شود.طرح تعطیلی پنجشنبه‌ها چند وقتی است که در مجلس مطرح شده است. اما موافقان آن با تکیه بر صرفه‌جویی و افزایش کارایی نیروی کار از آن دفاع می‌کنند. این گروه همچنین هدف اصلی ارائه این طرح را رشد اقتصاد گردشگری عنوان می‌کنند و معتقدند بدین صورت می‌توان مقدمات توسعه صنعت توریسم را فراهم آورد.
پس از اجرای برجام بود که موضوع ساماندهی تعطیلات از سوی برخی از کارشناسان اقتصادی و نمایندگان مجلس مطرح شد. یکی از بحث‌های مطرح‌شده در آن زمان به هماهنگی تعطیلات هفتگی ایران با بازار جهانی مربوط می‌شد. طرفداران این دیدگاه اعتقاد داشتند که برای حضور موفق در بازار جهانی لازم است که حضور حداکثری در این بازارها را در دستور کار قرار داد. از آنجایی که در ایران روزهای جمعه تعطیل و روزهای پنجشنبه نیمه‌تعطیل هستند، این گروه پیشنهاد دادند که این تعطیلات را باید به روزهای شنبه و یکشنبه تغییر داد، تا روزهای کاری تجار و بازرگانان از چهار روز به پنج روز افزایش یابد.
اما از آنجایی که در جوامع اسلامی‌جمعه‌ها به‌عنوان روز تعطیل شناخته می‌شود و به انجام مناسک مذهبی، از جمله برگزاری نماز جمعه تعلق دارد، تغییر این تعطیلی امکان‌پذیر نیست. بنابراین اگر هم قرار بر تغییر در روزهای تعطیل است، تنها گزینه مطرح تغییر تعطیلی شنبه به پنجشنبه است. البته تاکنون تعطیلی پنجشنبه‌ها به رسمیت شناخته نشده و بیشتر ادارات، بانک‌ها و سازمان‌ها در این روز، ولو به‌صورت پاره‌وقت فعالیت دارند. با این حال پس از بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه ایران و معلق‌شدن برجام، طرح ساماندهی تعطیلات هم مسکوت ماند؛ تا اینکه در هفته‌های اخیر کمیسیون اجتماعی مجلس بررسی این طرح را بار دیگر در دستور کار قرار داد و در پایان با آن موافقت کرد. حال قرار است این طرح در صحن علنی مجلس هم به رای گذاشته شود و در صورت تصویب به شورای نگهبان برود.
به اعتقاد مخالفان طرح ، برآورد تولید ناخالص داخلی (G.D.P) به قیمت جاری در سال جاری حدود چهار میلیون، میلیارد ریال است اگر این عدد را تقسیم بر ٢٨٨ روز کاری کنیم حدود
۱۴ هزار میلیارد ریال یا هزار و چهارصد میلیارد تومان ضرر به ازای هر روز تعطیلی متوجه کشور می‌شود، که باز سهم تهران از این ضرر ٢۵درصد است یعنی حدود ٣۵۰میلیارد تومان ضرر و زیان هر روز تعطیلی در تهران است.
کارشناسان مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی‌نیز معتقدند یکی از دلایلی که بر اساس آن پنجشنبه‌ها نمی‌تواند در تمامی‌استان‌ها و شهرستانها تعطیل باشد، به امکانات و زیرساخت‌های آموزشی مربوط است ، چراکه با اضافه شدن یک روز به تعطیلات این نهادها، عملا برنامه‌ریزی آموزشی دچار نابسامانی می‌شود. پیش از این خبر لغو تعطیلی پنجشنبه‌ها در رسانه‌ها منتشر شده بود و به غیر از تهران در سایر استانها روزهای پنجشنبه روز کاری محسوب می‌شد. پیشتر جلیل مختار سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی‌گفته بود این طرح در کمیسیون با اکثریت آرا حذف شده است، اما در نهایت این طرح در کمیسیون مذکور به تصویب رسید.
شهریور ماه امسال بود که چند کمیسیون تخصصی مجلس، طرحی درباره «تعطیلی پنجشنبه‌ها» را بررسی کردند، در حالی این کمیسیون‌ها و طراحان اصلی یعنی کمیسیون اجتماعی با آن مخالفت کردند، اما کمیسیون‌های فرعی مانند کمیسیون آموزش و تحقیقات و فرهنگی از موافقان این طرح بودند؛ البته در کمیسیون اجتماعی مجلس کمیته‌ای برای بررسی این امر تشکیل شد که سرانجام طرح مذکور در این کمیسیون تصویب وبرای تصویب نهایی به صحن علنی فرستاده شد.
به گفته سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس، طرح تعطیلی پنجشنبه‌ها به دلیل حمایت از نهاد خانواده به تصویب رسید و پس از بررسی و تصویب در صحن علنی مجلس به قانون تبدیل خواهد شد.
به اعتقاد سخنگوی کمیسیون آموزش مجلس تصویب طرح تعطیلی پنجشنبه‌ها فعلا در کمیسیون مذکور به تصویب رسیده و برای اجرایی شدن باید در صحن علنی نیز طرح و تصویب شود و پس از آن توسط رئیس مجلس و رئیس جمهور ابلاغ شود که طبیعتا زمان خواهد برد.
> طرح تعطیلی پنجشنبه‌ها چه می‌گوید ؟
اما طرح تعطیلی پنجشنبه‌ها دقیقا چه می‌گوید؟ متنی که به صحن علنی فرستاده شده به شرح زیر است:
عنوان: طرح تعطیلی روز پنجشنبه کلیه مراکز اداری و آموزشی و قضایی در کلیه استانها و شهرستانها همانند تهران
روزهای پنجشنبه وزارتخانه‌ها، مراکز قضایی در تهران و مجلس شورای اسلامی‌تعطیل می‌باشد. همچنین در بخشی از نظام اداری، شرکت‌های گاز، مخابرات، نفت، برق و مدارس تعطیل می‌باشد.به منظور هماهنگی هرچه بیشتر نظام اجرایی و قضایی کشور و جلوگیری از هزینه‌های اداری و پیشگیری از آلودگی هوای شهرها به خصوص کلانشهرها، کاهش رفت و آمد، کاهش هزینه حمل‌ونقل و رفع مشکلات خانواده‌هایی که فرزندان آنها روزهای پنجشنبه در منزل می‌باشند. اضافه می‌نماید این طرح باعث کاهش مصرف انرژی در ادارات و نهادهای انقلاب اسلامی‌می‌شود.
ماده واحده: به موجب این مصوبه کلیه مراکز اداری و قضایی مراکز استانها همانند تهران از تاریخ تصویب این قانون تعطیل می‌باشد، ساعت کار کارمندان دولت ۴۴ ساعت در هفته تغییری با این مصوبه نخواهد داشت.
> نظر موافقان و مخالفان چیست؟
مخالفان این طرح می‌گویند ایران تعطیلات رسمی‌زیادی بالاتر از نرم جهانی دارد و طرح تعطیلی پنجشنبه‌ها باعث می‌شود نظام اقتصادی، آموزشی و خدمات رسانی کشور دچار اختلال شود، اما موافقانش بر این مساله اصرار می‌کنند که تعطیلی دو روزه پایان هفته باعث می‌شود خانوارها به تعطیلات منظم و پایدار آخر هفته دست پیدا کنند و با افزایش ساعات فراغت و تفریح، راندمان کاری مطابق تجربه به اثبات رسیده در جهان مبنی بر «اثر مثبت آخرهفته دو روزه، بر انگیزه و افزایش بهره‌وری کارمندان» در ایران افزایش پیدا می‌کند.
موافقان می‌گویند طرح تعطیلی پنجشنبه‌ها برخلاف یک برداشت غلط از روزهای تعطیل در ایران، مجموع تعطیلات رسمی‌کشور شامل تعطیلات مناسبتی و جمعه‌ها در تقویم ایران ۷۸روز است در حالی که تعطیلات رسمی‌اکثر کشورها ۱۱۰ تا ۱۲۹ روزه است. آخر هفته دو روزه باعث رونق سفرهای منظم خانوارها و رونق بازار گردشگری به‌عنوان یک بازار پیشران رشد اقتصادی در جهان می‌شود.
البته نظرات هر دو گروه قابل تامل و بررسی است، اما نکته‌ای که در این زمینه نباید فراموش کرد روزهای تعطیل مربوط به سایر کشورها و بازارهای جهانی است. بازارهایی که اکثرا روزهای شنبه و یکشنبه هستند و از لحاظ تقویمی‌با تعطیلات ایران تفاوت دارند. حال اگر تعطیلی رسمی‌پنجشنبه به مرحله اجرا برسد، از لحاظ گمرکی و بازرگانی، هفته کاری تجار به سه روز تقلیل می‌یابد و بازرگانان درعمل چهار روز از هفته را در تعطیلی به سر می‌برند. از این رو از نمایندگان و تصمیم‌گیران انتظار می‌رود با واکاوی بیشتر موضوع تعطیلی شنبه را جایگزین پنجشنبه‌ها کنند تا هماهنگی بیشتری با بازارهای جهانی ایجاد شود.
احمد امیرآبادی فراهانی عضو هیئت رئیسه مجلس با اشاره به طرح تعطیلی روزهای پنجشنبه می‌گوید که «ابتدا باید هدف از این طرح و تعطیلی روزهای پنجشنبه را در مجلس بررسی کرد و اگر هدف از آن رونق اقتصادی باشد با توجه به تجارت و ارتباطات با بانک‌های سایر کشورها نفعی از لحاظ اقتصادی ندارد، در کشورهای دیگر روزهای شنبه و یکشنبه تعطیل است و تعطیلی پنجشنبه و جمعه در کشور ما از لحاظ اقتصاد به ضرر خواهد بود». این نماینده مجلس بر این باور است که «ابتدا باید هدف از تعطیلی روز پنجشنبه را کاملا مشخص و تبیین شود، اگر هدف از تعطیلی پنجشنبه‌ها بحث بهره‌وری انرژی است، باید بر روی این طرح یک کار کارشناسی عمده‌ای صورت بگیرد تا هدف آن مشخص شود، اما طرحی که ارائه شده هدف گذاری مشخصی ندارد، البته طراحان اعلام کرده‌اند که برای تقویت بنیان خانواده می‌خواهند پنجشنبه‌ها را تعطیل کنند اکنون ساعت کاری در شهرستانها تا ۱۴ است و تعطیلی پنجشنبه‌ها در بخشهای عملیاتی جواب نخواهد داد». محمد وحدتی نایب رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس نیزبا اشاره به جلسه این کمیسیون گفت: بررسی طرح تعطیلی کلیه مراکز اداری، آموزشی و قضایی در کلیه استانها و شهرستانها مانند تهران در روزهای پنجشنبه در دستورکار کمیسیون قرار داشت و پس از استماع نظرات موافقان و موافقان طرح مذکور به رای گذاشته شد و اعضای کمیسیون با طرح تعطیلی پنجشنبه‌ها موافقت کردند.
نایب رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس افزود: طبق آیین‌نامه داخلی مجلس این طرح برای بررسی در جلسه علنی تقدیم هیئت رئیسه مجلس می‌شود تا نمایندگان نیز در این باره
تصمیم گیری کنند.
> افزایش ساعات اداری ادارات
محمدرضا تابش عضو کمیسیون برنامه و بودجه نیز می‌گوید که «اشتغال به کار و بازدهی مطلوب امروز جزو مقوله‌هایی است که مورد توجه افکار عمومی‌بوده و به عنوان یک ملاک و معیار ارزیابی حکومت‌ها و دولت‌ها قرار می‌گیرد، در صورت تعطیلی پنجشنبه باید این ساعت کاری در مابقی روزهای هفته قرار بگیرد تا بهره وری در محیط کار افزایش یابد».
نماینده مردم اردکان ادامه می‌دهد «اینکه برخی کارمندان در ساعت کاری بسیاری از وقت خود را صرف خوردن صبحانه، حل کردن جدول، گشت و گذار در فضای مجازی بگذرانند، درست نیست و به آن کار کردن نمی‌گویند، لذا باید تدبیری اندیشید تا کارمندان در ساعت کاری بیشترین بازدهی داشته باشند که این موضوع به مقوله مدیریت بازمی‌گردد، حال این تعطیلی پنجشنبه‌ها حتی می‌تواند موکول به شنبه شود و جمعه و شنبه در کشورمان تعطیل شود، زیرا باید نگاهی هم به تقویم بین المللی و مباحث اقتصادی و تجاری داشته باشیم، زیرا نمی‌توان با توجه به تعطیلی شنبه و یکشنبه در کشورهای دیگر و همچنین تعطیلی پنجشنبه و جمعه در کشور خودمان چهار روز ارتباطات بین المللی خود را از دست بدهیم.»
همچنین حسینعلی حاجی‌دلیگانی دیگر نماینده عضو کمیسیون برنامه و بودجه هم مخالف دیگری است که درباره دلایل مخالفت خود با این طرح می‌گوید «معتقدم در تهران هم باید مانند شهرستانها روزهای پنجشنبه ادارات باز و مشغول کار باشند تا جوابگوی مراجعان شهرستان‌های خود باشند، میزان ساعت کار در بخش دولتی و نه کارگری کم است و باید افزایش یابد.
حاجی‌دلیگانی ادامه می‌دهد: «آن‌هایی که شغل دولتی ندارند زحمت بسیاری می‌کشند و متاسفانه ساعت کاری افرادی که در بخش دولتی مشغولند نسبت به شرایط کنونی کم است، لذا
نه تنها ساعت کاری ادارات نباید کاهش پیدا کند بلکه باید افزایش یابد. وی گفت : زمانی که روزهای پنجشنبه تعطیل شود به دلیل نزدیک نبودن روزهای تعطیل آخر هفته کشورمان با تعطیلات سایر کشورها، طبیعی است در مراوداتمان مشکل ایجاد شود، بر این اساس با کلیات طرح تعطیلی پنجشنبه‌ها مخالف هستم، زیرا در شرایط فعلی آن را برای کشور لازم نمی‌دانم.
احد آزادی‌خواه عضو کمیسیون فرهنگی نیز با اشاره به طرح تعطیلی پنجشنبه‌ها در ادارات و مراکز دولتی، می‌گوید «تعطیلی پنجشنبه‌ها مضراتی برای ما خواهد داشت، به عنوان مثال وقتی یک روز کاری را در هفته به عنوان تعطیلات اعلام کنیم، ارائه خدمات به مردم کاهش پیدا می‌کند، ممکن است نارضایتی‌هایی را به دنبال داشته باشد، بر این اساس من مخالف این طرح هستم». عضو کمیسیون فرهنگی تاکید می‌کند :«البته موافقان این طرح معتقدند که بانوان شاغل و دارای فرزند باید ساعات دیگری را در کنار خانواده سپری کنند، اما برای تحقق این امر نیاز به تعطیل کردن پنجشنبه‌ها نداریم و میتوانیم این موضوعات را به عنوان استثنا در جای خودش در نظر بگیریم».
در این زمینه ناهید تاج الدین، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس، در صفحه توئیتر خود نوشت که تعطیلی پنجشنبه‌ها علاوه بر تقویت نهاد خانواده، کمک شایانی هم به اقتصاد گردشگری می‌کند. اما باید توجه داشت که این تنها یک بعد از ماجراست، هماهنگی با نظام بین‌المللی اقتصاد نیز می‌تواند تاثیر بسزایی در توسعه زیرساخت‌های بازارهای ایران بگذارد.
کارشناسان می‌گویند باید زیر ساخت‌های لازم برای اجرای این طرح اندیشیده شود تا نظام اقتصادی، آموزشی و خدمات رسانی مغفول نماند؛ همچنین به نظر می‌رسد نمایندگان مجلس باید در قانونگذاری برای تنظیم ساعات کاری در ادارات، تحقیقات کارشناسی انجام دهند، چراکه پخش کردن ساعات کاری روز پنجشنبه در سایر روزهای هفته در عمل به معنای کاهش بهره اقتصادی و اجتماعی هر ساعت زمان صرف شده از سوی کارکنان بخش عمومی‌برای ارائه خدمات به شهروندان است.
> فعالان اقتصادی چه می‌گویند؟
اما پدرام سلطانی فعال اقتصادی و عضو سابق اتاق بازرگانی در زمینه تعطیلی دو روزه کشور این گونه پیشنهاد می‌دهد که بهترین زمان برای دو روزه کردن تعطیلات آخر هفته (جمعه و شنبه) است.این فعال اقتصادی در مرداد ماه امسال در توییتی نوشت : حذف چهار صفر از پول ملی در وضع فعلی کاری
بی فایده است. در عوض اکنون بهترین زمان برای دو روز کردن تعطیلات آخر هفته است ( جمعه ، شنبه ) هم اشتغال جدید می‌آفریند و هم نشاط. استراحت مسئولان هم زحمت مردم را کمتر می‌کند! شاید تنها کشور دنیاییم که آخر هفته یک روزه داریم.
علیرضا حایری، اقتصاددان در گفت وگو با آفتاب یزد در زمینه موارد مطروحه گفت: تعطیلی دو روزه آخر هفته طرح خوبی است منتهی به جای تعطیلی پنجشنبه وجمعه ، بایدجمعه وشنبه تعطیل شود. یعنی اگر قرار است پنجشنبه‌ها تعطیل شود، این مساله باعث می‌شود ما به مدت 4 روز با دنیا از نظر اقتصادی قطع می‌شود یعنی پنجشنبه وجمعه که در کشور ما تعطیل است وشنبه ویکشنبه هم سایر کشورهای دنیا تعطیل هستند که این وقفه 4 روزه باعث می‌شود بیش از 50 درصد ارتباطات اقتصادی وتجاری ما با دنیا قطع شود .به عبارتی هماهنگی ما با نظام بین‌المللی اقتصاد دچار مشکل می‌شود.
وی گفت: از آنجایی که تعطیلی جمعه برای کشور ما به لحاظ مذهبی حایز اهمیت است ونمی‌توان از آن چشم پوشید، بهتر است از تجربه سایر کشورهای اسلامی‌چون پاکستان ، امارات و عربستان و...بهره ببریم یعنی جمعه وشنبه را تعطیل کنیم .این کشورها جمعه وشنبه تعطیل هستند وما میتوانیم از این تجربه استفاده کنیم . این اقتصاددان ادامه داد: برخی افراد معتقدند با تعطیلی دوروزه آخر هفته باید بر ساعات کاری ایام هفته افزوده شود.این دیدگاه دیگاه افرادی است که از موضوع تجاری واداری به قضیه نگاه می‌کنند.یعنی می‌گویند اگر در هر روز 8 ساعت
کاری داریم با تعطیلی آخر هفته باید ساعات اداری را مثلا
8.5 ساعت کنیم و این کسری ساعات را روی ایام هفته بکشیم. این مسئله روی واحدهای اداری وتجاری جوابگوست، اما برای واحدهای صنعتی پاسخ نمی‌دهد.واحد صنعتی اگر یک روز را اضافه تعطیل کند در حقیقت یک روز کاری را از دست داده است. وی تصریح کرد: واحدهای صنعتی ما تقریبا سه شیفت کاری کار می‌کنند و وقت اضافه ندارند .با تعطیلی پنجشنبه وجمعه یا حتی به فرض تعطیلی جمعه وشنبه آنها باید چهار شیفت برای واحد خود بگذارند .یعنی چهار گروه 3 شیفت کار کنند تا آن یک روز تعطیلی جبران کار شود. اما طبیعی است گذاشتن یک شیفت اضافه برای نیروی کار دستمزد اضافه می‌خواهد یعنی کارگری که جمعه وشنبه در روز تعطیلشان سر شیفت می‌آیند هم حقوق خود را می‌گیرند و هم اضافه کارشان را دریافت می‌کنند. این مسئله باعث می‌شود هزینه تولید بالا برود چرا که کارفرما علاوه بر دستمزد باید اضافه کار پرداخت کند. عضو هیئت مدیره خانه صنعت ومعدن استان تهران ادامه داد: یعنی کارفرما مجبور می‌شود هزینه روز تعطیل اضافه را پرداخت کند که این امر هزینه تولید را در واحد صنعتی افزایش خواهد داد. ما در سال 52 هفته داریم که با تعطیلی یک روز اضافه 52 روز در سال برای واحد صنعتی تعطیل می‌شود یعنی حدود 15 درصد تولید کاهش پیدا می‌کند. این مسئله موجب کاهش تولید ناخالص داخلی می‌شود که برای اجتناب از این امر باید در واحدهای صنعتی اضافه کار گذاشت .اضافه کار هم هزینه تولید را افزایش می‌دهد که کارفرما یا ناچار است برای جبران این هزینه‌ها قیمت کالا را بالا ببرد .به عنوان مثال اگر کالایی برایش 1000 توان
هزینه داشت قیمت آن را 1200 تومان کند که زیان ننماید.
وی تصریح کرد: در مورد لبنیات ما دیدیم که لبنیات را گران کردند که این امر موجب شد درآمدهای رسمی‌این واحدهای تولیدی 30تا 40 درصد کاهش یابد ، چرا که تقاضای مصرف کننده کاهش یافت وخرید پایین آمد.بنابراین صنعتگر نمی‌تواند هر جوری دلش خواست قیمت را بالاببرد، چون افزایش قیمت محصول نهایی باعث کاهش حجم فروش وپایین آمدن حاشیه سود و در نهایت ضرر صنعتگر می‌شود.
عضو هیئت مدیره خانه صنعت ومعدن استان تهران خاطر نشان کرد: یک واحد تولیدی که صادرات دارد نمی‌تواند با افزایش قیمت‌ها در بازار جهانی رقابت کند چرا که بازار جهانی ارزان تر محصول مشابه تولیدی او را عرضه می‌کند و این صنعتگر نمی‌تواند در این شرایط در بازارهای جهانی رقابت نماید و با مشکل مواجه می‌شود.
وی اظهار داشت: در ایران ما هفته‌ای 44 ساعت کار می‌کنیم در صورتی که در سایر کشورهای پیشرفته مانند آلمان و فرانسه وکشورهایی که در عرصه صنعتی موفق هستند ساعات کاری زیر 38 ساعت است. آنها دو روز هم در هفته تعطیل هستند پس چرا تولید ناخالص داخلی آنها پایین نمی‌آید. این کشورها تولید ناخالص داخلی بالاتری از ما داشته وبهره وری بیشتری هم دارند.همه چیز با ساعات کاری بالا درست نمی‌شود باید تلاش کرد بهره وری را بالا برد.یکی از علتهای موفقیت آنها در بالا بودن
بهره وری مسئله اتوماسیون صنعتی است.یعنی ماشین و تکنولوژی صنعتی را جایگزین نیروی انسانی کردند.اتوماسیون صنعتی دخالت انسانی را در تولید کمتر کرد و این مسئله به افزایش
بهره وری وکاهش ضایعات آنها کمک نمود.
حایری با ذکر این نکته که هر چه نیروی انسانی دخالت در تولید نداشته و اتوماسیون صنعتی باشد ضایعات تولید کمتر و بهره وری بیشتر می‌شود ، افزود: واحدهای صنعتی ما باید به سمت اتوماسیون صنعتی بروند.اگر ما ساعات کارمان را هم بالا ببریم، اما بهره وریمان بالا نرود، نتیجه مطلوب به دست نمی‌آید. این کارشناس صنعتی گفت: کشورهایی مانند آمریکا ،
ژاپن واروپا بالاترین حد اتوماسیون صنعتی را دارند اما نیروی
کارشان هم بیکار نمی‌شود چرا که آنها این نیروی کار را به سمت بخش خدمات هدایت کرده اند. ما فکر می‌کنیم اشتغال از طریق صنعت ایجاد می‌شود اما صنعت وظیفه اشتغالزایی ندارد ، وظیفه صنعت تولید محصول و تولید ثروت وافزایش تولید ناخالص داخلی است. اشتغالزایی را باید در بخش خدمات و گردشگری ایجاد کرد. توجه به صنعت توریسم و گردشگری وایجاد اشتغال برای نیروی انسانی را در این بخش باید جستجو کرد. وی گفت: شما اگر صنعت توریسم وگردشگری را توسعه بدهید چند برابر بخش صنعت اشتغال ایجاد می‌کند. تجربه کشورهای ترکیه ،ایتالیا وفرانسه در توسعه گردشگری و صنعت توریسم نشانگراین مطلب است.در صنعت گردشگری وتوریسم میتوانیم نیروهای انسانی را مثلا در بخش هتلداری و صنایع دستی و رستوران داری و...دست به کار کنیم . صنعت گردشگری ایجاد شغل می‌کند . یعنی بخش خدمات را توسعه دهیم و از نیروی انسانی در این بخش بهره ببریم تا بیکاری هم نباشد و اشتغالزایی را ایجاد کنیم.
این اقتصاددان با اشاره به این که کشورهای صنعتی هم تمام نیروی کارشان در صنعت مشغول به کار نیست ، افزود: به عنوان مثال کشور آلمان مگر اتوماسیون صنعتی ندارد.آیا تمام نیروی انسانی‌اش حتی در صنعت خودرو سازی در بخش صنعت فعالند؟ اگر واحد صنعتی آنها اتوماسیون صنعتی را توسعه بدهد، می‌آیند نیروی انسانی خود را در بخش"آر اند دی " یا تحقیق وتوسعه کارخانه ویا بخشهای خدماتی مثل خدمات پس از فروش و... متمرکز می‌کنند .اشتباه ما این است که فکر می‌کنیم اشتغالزایی در صنعت یعنی آن که نیروی انسانی در بخش صنعتی واحد تولیدی ، مشغول کار باشد و به بخش خدمات این واحدها
بی توجهی می‌کنیم.
> تسری الگوی پنجشنبه‌های پایتخت به سایر استانها
گفته می‌شود محتوای طرح به دنبال تسری «الگوی پنجشنبه‌های پایتخت» به سایر استانها است. در تهران پنجشنبه‌ها فقط برای برخی مراکز دولتی و حکومتی تعطیل است و سایر مشاغل در این روز دایر هستند. بنابراین برای «دوروزه شدن تعطیلات آخر هفته» باید این طرح با قید «درج پنجشنبه‌ها به‌عنوان روز تعطیل در تقویم رسمی» به تصویب نهایی برسد.
اما بخشی از بخش خصوصی کشورکه مدت‌هاست مطالبه اصلی خود را از دولت «آخرهفته دو روزه» اعلام می‌کند زودتر از مجلس دست به کار شده اند. برخی صاحبان کسب‌و‌کار حتی به پیشواز رفته‌اند و پنجشنبه را برای نیروهای کاری خود تعطیل کرده‌اند. حال باید دید سرنوشت تعطیلی دو روزه پایان هفته کشور چه خواهد شد و مجلس و در نهایت شورای نگهبان برای تعطیلی پایان هفته کشور چه تصمیمی‌خواهند گرفت.
نظر شما
آخرین اخبار
