نسخه چاپی
ارسال به دوستان
بی‌بی‌سی فارسی با در نظر گرفتن حساسیت‌های تولید محتوا درباره محرم و نمادهای با خوی دشمنی با اسلام در تلاش برای مخدوش کردن وجهه امام حسین (ع) است.
خبرگزاری مهر، سرویس فرهنگ: برگزاری مراسم عزاداری‌های ماه محرم به‌ویژه عاشورا و تاسوعا در تاریخ معاصر ایران جایگاه ویژه‌ای دارد. به‌طوری‌که حتی رضاخان هم برای اینکه بتواند برای خودش پایگاه اجتماعی درست کند در سال‌های اول به قدرت رسیدنش در چنین مراسمی شرکت می‌کرد. به‌طور حتم رسانه‌هایی همچون بی‌بی‌سی هم که سال‌ها برای مسائل اجتماعی و سیاسی ایران تمرکز داشته‌اند بر جایگاه این مراسم عزاداری نزد ایرانی‌ها واقف هستند.
همین هم سبب می‌شود که نگاهی به محتوای تولیدی آن‌ها با هوشیاری بالایی همراه باشد. بااین‌حال نگرش مدیران و اعضای این رسانه نمی‌تواند برای همیشه مخفی بماند و حداقل شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد عزاداری ماه محرم (و در ادامه آن مراسم اربعین امام حسین (ع) در ماه صفر) و سایر نمادهای آن دستاویزی برای گردانندگان بی‌بی‌سی فارسی است که به دشمنی با ملت ایران، اسلام و شخصیت‌های بزرگوار دینی همچون امامان معصوم بپردازند.
هدایت مخاطب به سمت مطلوب
همان‌طور که اشاره شد بی‌بی‌سی فارسی به اهمیت عزاداری ماه محرم نزد ملت ایران واقف است و تولید محتوا در این زمینه را با حساسیت ویژه‌ای دنبال می‌کند و اغلب در کنار تولید این محتوا با شیوه‌های خاص پوشش خبری این مراسم را به سمت‌وسوی مطلوب خود هدایت می‌کند.
به‌عنوان‌مثال در ماجرای گزارش روزنامه ابتکار که سال گذشته از پویان خوشحال به چاپ رسید و در آن «شهادت امام حسین (ع)» با واژه «درگذشت» ایشان تعبیر شده بود. بی‌بی‌سی فارسی در گزارش‌های متعددی به حمایت از نویسنده گزارش اخیر پرداخت و ضمن تلاش برای ارائه چهره مظلوم از نویسنده گزارش اخیر مقامات جمهوری اسلامی را به برخورد خشن با وی متهم کرد. در گزارشی هم اینجا به‌جایی تعبیر را تقلیل دادند و به‌گونه‌ای وانمود کردند که اتفاق مهمی نیفتاده است. در مقابل جمهوری اسلامی ایران متهم شد که در برابر چنین اعمالی آمادگی اعدام افراد را دارد.
آزادی نداشتن مطبوعات بهانه مشروعیت بخشی توهین‌ها
آخرین حربه بی‌بی‌سی فارسی در این ماجرا هم افزودن این بخش به خبر بود که ایران بر اساس ارزیابی سالانه گزارشگران بدون مرز از آزادی مطبوعات در سطح جهان در 180 کشور جایگاه 164 را دارد و به‌این‌ترتیب موضوع نادرست تعبیر کردن واقعه کربلا و شهادت امام حسین (ع) در یک گزارش (سهوا یا عمدا) این‌گونه تعبیر شود که روزنامه‌نگاران ایرانی آزاد نیستند تا عقایدشان را بنویسند.
مسعود بهنود هم که در بی‌بی‌سی فارسی گزارش‌های هفتگی از وضعیت فرهنگ و هنر منتشر می‌کند، در گزارش مشابهی همسو با حرکت رسانه متبوعش به‌گونه‌ای این ماجرا روایت کرد که در ایران فشار گروه‌های تندرو باعث شد خوشحال دستگیر شود. او یک گام فراتر می‌رود و اتهام اصلی خبرنگار سابق روزنامه ابتکار را هشدار وی درباره مسائل بهداشتی سفر زائران به کربلا عنوان می‌کند و بهنود به‌گونه‌ای این موضوع را نقل می‌کند که انگار مسیر سفر به کربلا محلی است برای ابتلا به بیماری‌هایی همچون وبا؛
برجسته کردن از حامیان بی‌نام‌ونشان
بی‌بی‌سی فارسی در مورد اهانت امیرحسین میر اسماعیلی (عمدا یا سهوا) به امام هشتم شیعیان در توئیتر هم روند مشابهی را اتخاذ کرد و ضمن خبررسانی از منابع خبری رسمی داخلی از شرایط پرونده وی، حمایت‌های سازمان‌یافته کاربران فضای مجازی از میر اسماعیلی را برجسته کرد.
همدل کردن مخاطبان بی‌بی‌سی با توهین‌کنندگان
بی‌بی‌سی فارسی نمونه مشابه این قضایا را در مورد انتشار یک گزارش در روزنامه صدای اصلاحات که از سوی دستگاه قضایی ایران اهانت به حضرت رقیه تعبیر شد را هم تکرار کرد. در گزارش یادشده ماجرای یک عمل جراحی برای تغییر جنسیت با عکسی خاص در صفحه اول روزنامه منتشرشده بود که همزمان با عزاداری برای حضرت رقیه (س) در روز سوم محرم همراه شده بود و دستگاه قضایی در حال پیگیری قضیه بود. بی‌بی‌سی فارسی بخش‌هایی از مصاحبه سردبیر آن روزنامه را با خبرگزاری فارس منتشر کرد که فرد مذکور به‌اشتباه خود اقرار کرده بود و مسئولیت خود در این روزنامه را سنگین عنوان کرده بود.
این رسانه وابسته به دولت انگلیس بلافاصله بعد از انتشار این بخش از مصاحبه سردبیر صدای اصلاحات وضعیت مطبوعات ایران را به دلایل مختلف همچون نداشتن آزادی بیان بحرانی توصیف کرده بود و فضایی را برای همدلی مخاطبانش با سردبیر صدای اصلاحات ایجاد کرد و در پایان شرایطی را رقم زد که اهانت به حضرت رقیه در این نشریه (هوا یا عمدا) راحت‌تر قابل‌چشم‌پوشی شود.
برشمردن مضراتی مفصل برای پیاده‌روی اربعین
نگاهی به گزارش‌های بی‌بی‌سی فارسی نشان می‌دهد که این رسانه هر بار موضوع محرم، امام حسین (ع) و اربعین را مدنظر قرار داده است به‌طور مستقیم به آن‌ها اهانتی نکرده است اما فضای مطالب خود را به‌گونه‌ای به‌پیش برده است که مخاطب خودش نسبت به محرم و نمادهایش بدبین شود یا اگر حمایتی از فردی کرده که اتهامش توهین به نمادهای محرمی است باز مخاطب در قضاوتش با چنین افرادی همراه شود و اهانت به محرم و نمادهای آن را موضوع بااهمیتی تلقی نکند.
در این خصوص می‌توان به مطلبی به قلم علی معموری اشاره کرد که در آن سفر اربعین موردتوجه قرار گرفت. نویسنده در مطلب فوق برای رعایت عینیت و همچنین پس نزدن مخاطب ابتدا فوایدی اجتماعی را به‌صورت کوتاه از سفر زائران ایرانی به کربلا بیان می‌کند و این تجمع را برای دو ملت به‌صورت گذرا خوشایند توصیف می‌کند. اما بلافاصله به سراغ مضرات اربعین می‌رود و به‌صورت مفصل سفر زائران ایرانی و غیر ایرانی اربعین را برای عراقی‌ها مضر قلمداد می‌کند.
وارونه نشان دادن شرایط شیعیان عراق
معموری باوجودی که به‌عنوان یک پژوهشگر در بی‌بی‌سی فارسی معرفی می‌شود، بدون در نظر گرفتن این نکته که کشور عراق زمانی توسط نیروهای آمریکایی اشغال شد و بعدتر گروه‌های تروریستی همچون داعش بر بخش‌هایی از این سرزمین مسلط شدند و به زیرساخت‌های آن آسیب جدی زدند، حمایت مردم عراق به‌ویژه شیعیان از پیاده‌روی اربعین را که اثرات حمایتی آتی در زندگی‌شان دارد و به آن‌ها قوت قلب می‌دهد را عاملی برای ضربه زدن اقتصادی به همین مردم عنوان می‌کند.
نویسنده این گزارش تأکید دارد که الآن در عراق وقت کار کردن و حمایت از تولید است و به همین دلیل پیاده‌روی اربعین را جزء اتلاف منابع نمی‌داند، البته اشاره‌ای هم نمی‌کند که چرا این کشور به چنین وضعی دچار شده است و تأثیر حرکت‌هایی مثل پیاده‌روی اربعین را که به نزدیکی دو ملت منجر شده است را تخفیف یافته معرفی می‌کند.
تفرقه‌افکنی در عراق؛ بدبین کردن ایرانیان
نویسنده این مطلب که مقاله‌ای هم درباره هم‌جنس‌گرایی در تاریخ اجتماعی اسلام-در بی‌بی‌سی فارسی- نوشته بود و قصد او در ضربه زدن به دین اسلام آشکارشده است در مطلبش درباره اربعین تلاش می‌کند این پیاده‌روی اربعین را زمینه‌ساز ایجاد تفرقه در مردم عراق هم قلمداد کند و بدون ارائه سند، مدعی است که دولت عراق منابع خود را بدون توجه به سایر مذاهب این کشور صرف این حرکت می‌کند.
میدان امام حسین (ع) پاتوق تندروها!
بی‌بی‌سی فارسی درزمانی که در مجلس شورای اسلامی ایران قانون حمایت از آمران معروف و ناهیان از منکر در حال تصویب بود و همزمان با آن سلسله اقدامات وحشیانه اسیدپاشی به‌صورت زنان و دختران شهر اصفهان رقم می‌خورد، نیز در یک جریان سازی رسانه‌ای ضمن ارائه تصویری مبهم و تندرو از افرادی که امربه‌معروف و نهی از منکر می‌کردند، ابراز گلایه یکسری فعالان مدنی زنان از این چهره‌ها را برجسته کرد و به یک تجمع متشکل از فعالان امربه‌معروف و نهی از منکر در میدان امام حسین (ع) تهران حمله کرد و در مطلب یادشده سخنران این مراسم را که آیت‌الله خاتمی بود به‌عنوان فردی تندرو معرفی کرد.
هرچند این گزارش به‌صورت مستقیم موضوع محرم و امام حسین (ع) را مورداشاره قرار نمی‌داد اما بازهم در این جریان سازی رسانه‌ای میدان امام حسین (ع) به‌عنوان یک نماد شهری محرمی به‌عنوان پاتوق افراد تندرو و افراطی معرفی شد که زنان ایرانی از حضور آن‌ها هراس دارند!
قمه‌زنی؛ بد، زشت، خوب!
بی‌بی‌سی فارسی در مورد قمه‌زنی هم رویکرد جالبی دارد، در یک گزارش که محتوای اولیه آن از یک مصاحبه‌ای خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران با رئیس شبکه هپاتیت ایران انجام‌شده است، قمه‌زنی به‌عنوان عامل هپاتیت معرفی می‌شود. تیتر گزارش بی‌بی‌سی هم از همین جمله انتخاب‌شده است، تهیه‌کنندگان این مطلب به‌جای اینکه عکسی متناسب با قمه‌زنی انتخاب کنند، از تصاویری معمولی از یک عزاداری استفاده کرده‌اند و با پیام بخش اول این مطلب یک بدبینی را در ذهن مخاطب ایجاد کرده‌اند.
در بخش دوم گزارش این رسانه نویسنده که می‌داند قمه‌زنی به‌خصوص در زمان امروز ابزاری برای ضربه زدن به اسلام است، به سراغ مشروعیت بخشی به قمه‌زنی می‌رود! اما این کار را با دقت انجام می‌دهد و به‌گونه‌ای مطلب را به‌پیش می‌برد که پیام بخش اول مخدوش نشود. ابتدا تاریخچه‌ای از قمه‌زنی را از دوره صفویه به بعد یادآور می‌شود. سپس به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه این عمل را از روی علاقه شیعیان توصیف می‌کند. درحالی‌که پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه در مطلب فوق ضمن اشاره به این علاقه یادآور می‌شود کسانی که حاضرند برای علاقه به سیدالشهدا خون بدهند بهتر است به مراکز انتقال خون مراجعه کنند و علاقه‌شان را در مسیر درستی هدایت کنند. (لینک)
در ادامه گزارش بی‌بی‌سی باوجودی که امروز نزد اغلب مراجع تقلید قمه‌زنی، فعلی حرام یا غیرمجاز دانسته شده است فقط به سراغ نظر آیت‌الله مکارم شیرازی و سیستانی می‌رود، این رسانه به کمک نظر آیت‌الله مکارم شیرازی که گفته است بعضی از مراجع نسبت به قمه‌زنی جواز داده‌اند اما امروز بسیاری آن را حرام می‌دانند زمینه‌سازی می‌کند تا در بخش نهایی گزارش خود قمه‌زنی فعلی مشروع تلقی شود!
در این بخش نهایی این گزارش با استفاده ازنظر آیت‌الله صادق حسینی شیرازی و آیت‌الله محمدصادق حسینی روحانی موضوع حمایت از قمه‌زنی را از زبان آن‌ها مطرح می‌شود، سپس به نقل از آیت‌الله حسینی شیرازی نام یکسری از بزرگان مذهبی آورده می‌شود که قمه‌زنی را مستحب تأکید شده می‌دانستند.
سخن پایانی
اقدامات بی‌بی‌سی فارسی که در مورد محرم، امام حسین (ع)، اربعین و سایر نمادهای وابسته به محرم و صفر و شخصیت‌های منتسب به عاشورا فقط به مطالبی که در این گزارش مورداشاره قرار گرفت ختم نمی‌شود و این گزارش می‌تواند بسیار مفصل‌تر هم نوشته شود و اقدامات متعددی را برشمرد که در آن‌ها مشخص است این رسانه انگلیسی می‌خواهد در ایران ایجاد بدبینی نسبت به واقعه کربلا را دامن بزند.
