نسخه چاپی
ارسال به دوستان
معادلات پیچیده‌تر از هر زمان دیگری شده است، ایران می‌گوید جمعه (فردا) گام سوم کاهش تعهدات برجامی‌اش را عملی می‌کند. این در حالی است که ظریف پیشتر گفته بود که اگر اروپا اقدام عملی مناسبی در این زمینه انجام دهد، قطعا این گام را متوقف کرده و راه دوستانه‌تری را در پیش می‌گیرند.
آفتاب یزد- گروه سیاسی:
معادلات پیچیده‌تر از هر زمان دیگری شده است، ایران می‌گوید جمعه (فردا)
گام سوم کاهش تعهدات برجامی‌اش را عملی می‌کند. این در حالی است که ظریف
پیشتر گفته بود که اگر اروپا اقدام عملی مناسبی در این زمینه انجام دهد،
قطعا این گام را متوقف کرده و راه دوستانه‌تری را در پیش می‌گیرند. حال
آنکه اظهارات روز گذشته حسن روحانی رئیس جمهور به معنای آن است که امیدی به
اقدامی از سوی اروپا نبوده و برداشتن گام سوم قطعی است.
حسن روحانی رئیس جمهور دیروز در این ارتباط اظهار داشت: «بعید می‌دانم امروز و فردا با اروپا به نتیجه برسیم، گام سوم ایران را که باطن فوق‌العاده مهمی دارد و شتاب ویژه‌ای به فعالیت‌های سازمان انرژی اتمی خواهد داد، اعلام خواهیم کرد.»
از سویی دیگر محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران نیز با اشاره به اظهارات حسن روحانی گفته است: «ما در فاصله دو روز آینده گام سوم را
برخواهیم داشت و آقای رئیس‌جمهور اعلام کردند که گام سوم گامی است که تاثیرات چشمگیری در برنامه هسته‌ای ایران دارد و بعد از آن هم در مذاکره حضور
خواهیم داشت.»
وزیر امور خارجه افزود: «اگر در این مدت مذاکرات به نتیجه نرسید، بعد از دو ماه طبق رویه خودمان گام چهارم اتخاذ خواهد شد و باز هم مذاکرات را ادامه خواهیم داد.»
علی ربیعی سخنگوی دولت هم با بیان اینکه گام سوم کاهش تعهدات درست در موعد مقرر اجرا می‌شود، افزود: «همچنان منتظر هستیم تا وعده‌ای که برای خرید نفت و پولی که در اختیار ایران
قرار می‌گیرد، عملی شود ولی فرانسوی‌ها برای اخذ مجوز به آمریکا رفته‌اند.»
او درباره اینکه در گام سوم چه اقداماتی از سوی ایران انجام می‌شود نیز بیان آنها را در زمان فعلی به مصلحت ندانست و گفت: «اینکه چه اقداماتی انجام می‌دهیم در همان روز اعلام می‌شود چون اعلام این اقدامات اکنون به صلاح نیست.»
این در حالی است که محمود واعظی رئیس دفتر دولت نیز اگرچه موضع نرمتری در قبال گام سوم بیان می‌کند اما او هم به نوعی گام سوم را تایید می‌کند، اما نوع آن گام را منوط به نتیجه مذاکره با فرانسوی‌ها می‌داند. او می‌گوید: «طبیعی است که اعلام کردیم سر زمان مشخص که آخر این هفته است اگر به توافق قطعی در مذاکرات با رئیس‌جمهور فرانسه نرسیم، گام سوم برداشته خواهد شد.»
وی به سفر عراقچی به پاریس اشاره کرد و گفت:
«از طرف دیگر آقای دکتر عراقچی به همراه تیم خوب اقتصادی به پاریس سفر داشتند و طبق گزارشی که ما دریافت کردیم نتیجه مذاکرات پیشرفت خوبی داشته و قرار است هفته آینده نتیجه را اطلاع دهند و منتظر هماهنگی‌های داخل اروپا و طرف‌های دیگر هستیم که بررسی کنیم ببینیم چگونه گام بعدی را برداریم.»
بهروز نعمتی عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی نیز، اظهار کرد: «به نظرم با توجه به تعارفاتی که اروپایی‌ها با خودشان دارند، گام سوم ایران برای کاهش تعهدات برداشته می‌شود. البته فعلا کار درون برجام انجام می‌شود اما فکر می‌کنم درصد غنی‌سازی افزایش می‌یابد.» وی به ایسنا گفت: «اروپایی‌ها باید تکلیف خود را روشن کنند. در فضایی که در دو سال اخیر بعد از خروج آمریکا از برجام داشتیم عملا اروپایی‌ها قدم واقعی برنداشتند.»
همه این‌ها را می‌شود بدان معنا دانست که از موضوع برداشتن گام سوم در تاریخ موعد(جمعه شانزدهم شهریور)،گریزی نیست اگرچه ممکن است بعد ازاین تاریخ، تجدید نظرهایی برای بازگشت از این کاهش تعهدات شود. اما چرا ایران در شرایط فعلی به این نتیجه رسید که بهتر است در شرایط کنونی گام سوم را بردارد؟
> چماق و هویج ایران؟
ایران در حالی خبر از برداشتن گام سوم می‌دهد و برخی این رفتار را رفتاری مقاومتی از سوی کشورمان تعبیر می‌کنند که در عین حال روز گذشته آزادی خدمه کشتی انگلیسی توقیف شده را نیز نوید می‌دهد. سید عباس موسوی دیروز همزمان با گام سوم ایران، با بیان اینکه هفت خدمه کشتی انگلیسی آزاد خواهند شد، می‌گوید با خدمه و ناخدای کشتی انگلیسی مشکلی نداریم و تخلفی است که خود کشتی انجام داده است. مراحل قضایی و حقوقی بررسی تخلفات کشتی «استنا ایمپرو» در حال انجام است.
وی ادامه داد: ایران در ادامه سیاست‌های انساندوستانه خود از ناخدای کشتی خواست خدمه را اگر امکان دارد پیاده کند تا بتوانند به کشورشان بازگردند. ناخدای کشتی تصمیم گرفت ۷ نفر از خدمه شامل اتباع هندی با تشخیص خودش که لطمه‌ای به کارشان نخورد تمهیدات برای پیاده کردن آنها انجام شود. این افراد به زودی می‌توانند کشور را ترک کنند.
آزادی این خدمه از دید برخی می‌تواند نوعی پالس مثبت به طرف اروپایی، درکنار فرستادن پالس منفی به آنها درارتباط با گام سوم ایران باشد. نوعی سیاست چماق و هویج که ظاهرا ایران تلاش دارد تا دراین مسیر گام بردارد. اما از آن سو فقط ایران نیست که چنین رفتاری را از خود بروز داده است بلکه از طرفی دیگر این اروپاست که مشخصا به نوع رفتارهای دوگانه‌اش در قبال برجام و ایران ادامه می‌دهد، اروپا مرتب از حفظ برجام می‌گوید و ازطرفی دیگر اقداماتی از خود نشان می‌دهد که بیانگر همسانی و هماهنگی کامل این اتحادیه – برخلاف ادعای مستقل بودنش- با آمریکا و علیه برجام است. این ضدو نقیض گویی‌های اروپا ادامه دارد.
> دورویی‌های اروپا
به عنوان مثال در حالی که اروپا در قبال حفظ برجام بعد از خروج آمریکا ازآن، ابتدا متعهد به عملیاتی کردن اینستکس شده بود و در هفتم تیرماه امسال اعلام کرد که اینستکس عملیاتی شده و اولین تراکنش‌های مرتبط با آن صورت گرفته است، بعداز گذشت بیش از دو ماه اکنون شاهدیم که نه تنها هنوز اولین تراکنش اینستکس به ثمر نرسیده است و فدریکا موگرینی رئیس اتحادیه اروپا از زمان بر بودن آن می‌گوید، بلکه حتی برخی از دیپلمات‌های اروپایی اساس عملیاتی شدن اینستکس را زیرسوال برده و آن را به موضوع fatf مرتبط کنند و به ابزاری برای گروکشی تبدیل کرده اند، آن طور که فارس می‌نویسد یک دیپلمات فرانسوی گفته است که ایجاد «اینستکس» عملی نخواهد بود مگر اینکه شرکتی متناظر در ایران شکل گرفته و تهران استانداردها را رعایت کند. او به خبرگزاری رویترز گفته است: یک ساختار متناظر ایرانی در حال کار وجود ندارد. روزی که آنها شرایط ضروری FATF را امضا کردند درباره آن صحبت می‌کنیم.روزی که مطمئن شدیم اولین نقل‌وانتقال‌ها از طریق اینستکس تحت تحریم آمریکا قرار نمی‌گیرد دوباره در مورد آن
صحبت می‌کنیم.
به غیر از سر درگم ماندن اینستکس که بسیاری از آن با عنوان تنها راهکار یا سازوکار اروپا برای اقدام عملی در جهت حفظ برجام یاد می‌کردند این روزها سران این قاره سعی می‌کنند تا وعده تزریق 15 میلیارد دلار به این سازو کار را نیز در نوعی بلاتکلیفی قرار داده و بدتر از آن اعلام کند انجام شدن یا نشدن این موضوع نیز منوط به تایید آمریکاست.
دوروز پیش خبرگزاری رویترز به نقل از منابع آگاه مدعی شد اجرایی شدن پیشنهاد فرانسه برای اعطای خط اعتباری ۱۵ میلیارد دلاری به ایران به تایید آمریکا وابسته است.
به نوشته رویترز، «ژان ایو لودریان»، وزیر امور خارجه فرانسه در جمع خبرنگاران گفته که رایزنی‌ها بر سر راه‌اندازی این خط اعتباری، که نفت ایران تضمینی برای اعتبار آن به شمار می‌رود، ادامه دارد. وزیر امور خارجه فرانسه در جمع خبرنگاران گفت: «این طرح عبارت است از راه‌اندازی یک خط اعتباری با ضمانت پول نفت ایران در ازای بازگشت ایران به برجام، انجام مذاکراتی در خصوص امنیت خلیج فارس و منطقه و وضعیت توافق هسته‌ای پس از سال ۲۰۲۵.» لودریان در بخشی از سخنانش گفت که پیش‌فرض اجرایی شدن این طرح موافقت «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا برای صدور معافیت از تحریم‌های نفت برای برخی از مشتری‌های نفت ایران است.
یکی از نکاتی که باعث دلسردی ایران از امید به اروپا برای اقدام عملی آنها در راستای حفظ برجام، تا پانزدهم شهریور ماه و منصرف شدن کشورمان از برداشتن گام سوم کاهش تعهدات برجامی شد نیز همین وابستگی قاره سبز به آمریکا است. شاید برای همین هم بود که محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان که در بنگلادش به سر می‌برد، در جمع خبرنگاران درباره نگاه به مذاکرات با اروپا و فرانسه گفت: گفت‌وگوی ما با کشورهای اروپایی به این دلیل بوده که از بین کشورهای باقیمانده در برجام روابط اقتصادی با چین و روسیه داریم و این روابط ادامه می‌یابد و اروپایی‌ها متاسفانه نتوانستند.
وی افزود: اگرچه روابط ما با روسیه و چین از تحریم‌های غیرقانونی آمریکا تاثیر پذیرفته است اما اروپایی‌ها تقریبا نتوانستند هیچ یک از تعهداتشان را اجرا کنند. نیاز اروپا به مجوز آمریکا باعث تاسف است.
از سویی علی رغم اینکه برخی مرتب از مذاکرات مثبت عراقچی در فرانسه می‌گویند، اما مشاور وزیر امور خارجه ایران تصریح می‌کند که هنوز درباره هیچ طرح مشخصی با فرانسوی‌ها توافقی صورت
نگرفته است.
«بهزاد صابری» مشاور وزیر امور خارجه کشورمان در صفحه توئیترش نوشت: «تحلیل‌های ضد و نقیضی در خصوص گفت‌وگوهای ایران و فرانسه در رسانه‌ها منتشر شده است. به زبان ساده: سناریوهای مختلف بین ایران و فرانسه مورد بحث قرار گرفت. ایران خطوط قرمز خود را (برای طرف مقابل) روشن کرد. فعلا درباره طرحی مشخص یا مقداری دقیق، توافقی صورت نگرفته است، چرا که فرانسه نیاز به مشورت با دیگران دارد.»
وی در توئیت دیگری می‌افزاید: «تا زمانی که گفت‌وگوها به نتیجه برسد، ایران به گام‌های خود در زمینه توقف اجرای بخشی از تعهدات هسته‌ای براساس حقوقش در پاراگراف 36 برجام ادامه خواهد داد. دیپلماسی سازنده و مقاومت قدرتمند، ادامه می‌یابد. خواهیم دید که آینده با خود
چه خواهد داشت.»
> فرانسه نتوانست آمریکا را درباره ایران قانع کند
ازطرفی در حالی که وزیر دارایی فرانسه که به واشنگتن رفته تا درباره ایجاد خط اعتباری 15میلیاردی با آمریکایی‌ها گفت‌وگو کندو مذاکراتش با وزیر خزانه‌داری آمریکا را "سازنده" می‌خواند، اما شبکه «پرس‌تی‌وی» در پیامی توییتری خبر داد که دولت فرانسه در مجاب کردن آمریکا با پیشنهاد اعطای یک خط اعتباری 15 میلیارد دلاری به ایران به منظور حفظ برجام ناکام مانده است.
«پرس‌تی‌وی» در پیامی توییتری گزارش داد: «منابع به پرس‌تی‌وی گفتند که فرانسه نتوانست ایالات متحده را درباره موافقت کردن با خط اعتباری 15 میلیارد دلاری برای ایران قانع کند».
این شبکه همچنین در توییتی دیگر نوشت: «(امانوئل) مکرون به شدت در تلاش برای سازماندهی کردن دیدار بین روحانی و ترامپ است». خبرگزاری اسپوتنیک نیز در گزارشی از مقام‌های فرانسوی این موضوع را تایید و در مورد تلاش فرانسه برای اعطای خط اعتباری ۱۵ میلیارد دلاری گفت: راضی کردن ترامپ کار سختی است و فرانسه تاکنون نتوانسته ترامپ و مقام‌های آمریکایی را راضی کند.
> خروجی رایزنی‌های ایران و فرانسه
برای نجات برجام
اما اگر این خط 15 میلیارد دلاری تزریق هم می‌شد، آیا موضوعی بود که بتواند ایران را از اقدامات بعدی‌اش و گام سوم منصرف کند؟ عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی دراینباره می‌گوید: ایران تنها در صورتی به اجرای کامل برجام برمی‌گردد که قادر به فروش نفت خود و دسترسی به عواید ناشی از آن به صورت کاملا قابل استفاده و بدون هرگونه
محدودیتی باشد.
سید عباس عراقچی گفت: محور مذاکرات با فرانسه درخصوص نحوه تامین مطالبه جمهوری اسلامی درخصوص فروش نفت و نحوه تامین درآمدهای حاصله است.
وی اظهار کرد: جمهوری اسلامی ایران همچنان که بارها اعلام کرده است تنها در صورتی به اجرای کامل برجام بر می‌گردد که قادر به فروش نفت خود و دسترسی و عواید ناشی از آن به صورت کاملا قابل استفاده و بدون هرگونه محدودیتی باشد و ابتکار فرانسه دقیقا در همین راستا است.
معاون وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران تاکید کرد به دنبال تماس‌های تلفنی آقای مکرون رئیس جمهور فرانسه، به ایشان تاکید شد که یا اروپا می‌بایست از ایران نفت خریداری کند و یا معادل فروش نفت را به صورت خط اعتباری، که با درآمدهای نفتی ایران تضمین می‌شود و در حقیقت به نوعی به معنای پیش فروش نفت است، در اختیار ایران قرار دهد.
عراقچی اضافه کرد: میزان این خط اعتباری حدود 15 میلیارد دلار برای مدت چهار ماه یعنی تا پایان سال میلادی است. بدین ترتیب در صورت حصول توافق ایران در چهار ماه آینده معادل صد در صد نفت خود را یا خواهد فروخت یا به صورت خط اعتباری دریافت و پیش فروش می‌کند.
وی توضیح داد: بعد از دریافت 15 میلیارد دلار، جمهوری اسلامی آمادگی گفت‌وگو با کشورهای 1+4 را دارد اما واقعیت آن است که هنوز در خصوص دستور کار این گفت‌وگوها اختلاف‌نظرهای جدی بین طرفین وجود دارد. وی با اشاره به اینکه گفت‌وگوها درخصوص تعیین دستور کار هنوز ادامه داشته و به هیچ نتیجه مشخصی نرسیده است، تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران به هیچ عنوان در رابطه با خطوط قرمز خود با کسی مذاکره نخواهد کرد.
وی در پایان این گفت‌وگو به شایعات مطروحه در خصوص امکان ملاقات روسای جمهور ایران و آمریکا در حاشیه مجمع عمومی آتی سازمان ملل متحد اشاره کرده و گفت>: چنین ملاقاتی به هیچ وجه در دستور کار قرار ندارد و همانطور که جناب آقای دکتر روحانی هم تاکید کرده‌اند
نه تنها امکان ملاقات دوجانبه وجود ندارد، بلکه قبل از بازگشت آمریکا به برجام و رفع مجدد تمامی تحریم‌های هسته‌ای اصولا زمینه‌ای برای حضور آمریکا در جلسات مذاکراتی ایران با کشورهای باقی مانده در برجام هم وجود ندارد.
اما در حالی که انتظار می‌رود ایران گام سوم کاهش تعهدات برجامی‌اش را به دلیل تمامی نابسامانی‌ها و بدقولی‌های طرف اروپایی بردارد، اروپا نسبت به اظهارات روزگذشته مقامات ایرانی نسبت به برداشتن گام سوم هشدار داده و از ایران خواسته است تا از کاهش دوباره هرگونه تعهدات خود در چارچوب برجام خودداری کند.
شبکه الجزیره عربی گزارش داد، یک سخنگوی اتحادیه اروپا می‌گوید، از ایران می‌خواهیم هرگونه کاهش مجدد تعهدات خود در چارچوب برجام را متوقف کند.
وی همچنین درباره عبور ایران از سقف ذخایر اورانیوم غنی شده ابراز نگرانی کرد.
> اوضاع پیچیده این روزها
اقدامات ایران در ارتباط با گام سوم و قطعی شدن آن، درکنار مواضع سست اروپا در وعده‌هایی چون راه‌اندازی اینستکس و حتی موکول کردنش به بعداز تصویب fatf ویا منوط کردن تزریق 15میلیارد دلار اینستکس به اجازه آمریکا، درکنار هشداری که به کشورمان درباره برداشتن گام سوم ایران در کاهش تعهدات برجامی می‌دهد، بیانگر پیچیده‌تر شدن اوضاع کنونی، علی رغم تمام مذاکرات پیشرو و جملاتی مانند سازنده بودن گفت‌وگوها بین طرفین است. اکنون باید منتظر ماند که آیا با ورود کشورمان به فاز سوم کاهش تعهدات برجامی، اروپا با سرعت بیشتری اموری مانند این 15 میلیاد دلار، درنظرگرفتن حق فروش نفت ایران و یا عملیاتی شدن اینستکس را راه می‌اندازد و یا انجام آنها را به بهانه واهی دهن‌کجی به گام سوم ایران بیشتر به تاخیر می‌اندازد؟ هرچند ظریف گفته است هنوز زود است درباره مرگ برجام صحبت کنیم. اما به قول او نیاز اروپا به مجوز آمریکا باعث تاسف است.
حسن روحانی رئیس جمهور دیروز در این ارتباط اظهار داشت: «بعید می‌دانم امروز و فردا با اروپا به نتیجه برسیم، گام سوم ایران را که باطن فوق‌العاده مهمی دارد و شتاب ویژه‌ای به فعالیت‌های سازمان انرژی اتمی خواهد داد، اعلام خواهیم کرد.»
از سویی دیگر محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران نیز با اشاره به اظهارات حسن روحانی گفته است: «ما در فاصله دو روز آینده گام سوم را
برخواهیم داشت و آقای رئیس‌جمهور اعلام کردند که گام سوم گامی است که تاثیرات چشمگیری در برنامه هسته‌ای ایران دارد و بعد از آن هم در مذاکره حضور
خواهیم داشت.»
وزیر امور خارجه افزود: «اگر در این مدت مذاکرات به نتیجه نرسید، بعد از دو ماه طبق رویه خودمان گام چهارم اتخاذ خواهد شد و باز هم مذاکرات را ادامه خواهیم داد.»
علی ربیعی سخنگوی دولت هم با بیان اینکه گام سوم کاهش تعهدات درست در موعد مقرر اجرا می‌شود، افزود: «همچنان منتظر هستیم تا وعده‌ای که برای خرید نفت و پولی که در اختیار ایران
قرار می‌گیرد، عملی شود ولی فرانسوی‌ها برای اخذ مجوز به آمریکا رفته‌اند.»
او درباره اینکه در گام سوم چه اقداماتی از سوی ایران انجام می‌شود نیز بیان آنها را در زمان فعلی به مصلحت ندانست و گفت: «اینکه چه اقداماتی انجام می‌دهیم در همان روز اعلام می‌شود چون اعلام این اقدامات اکنون به صلاح نیست.»
این در حالی است که محمود واعظی رئیس دفتر دولت نیز اگرچه موضع نرمتری در قبال گام سوم بیان می‌کند اما او هم به نوعی گام سوم را تایید می‌کند، اما نوع آن گام را منوط به نتیجه مذاکره با فرانسوی‌ها می‌داند. او می‌گوید: «طبیعی است که اعلام کردیم سر زمان مشخص که آخر این هفته است اگر به توافق قطعی در مذاکرات با رئیس‌جمهور فرانسه نرسیم، گام سوم برداشته خواهد شد.»
وی به سفر عراقچی به پاریس اشاره کرد و گفت:
«از طرف دیگر آقای دکتر عراقچی به همراه تیم خوب اقتصادی به پاریس سفر داشتند و طبق گزارشی که ما دریافت کردیم نتیجه مذاکرات پیشرفت خوبی داشته و قرار است هفته آینده نتیجه را اطلاع دهند و منتظر هماهنگی‌های داخل اروپا و طرف‌های دیگر هستیم که بررسی کنیم ببینیم چگونه گام بعدی را برداریم.»
بهروز نعمتی عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی نیز، اظهار کرد: «به نظرم با توجه به تعارفاتی که اروپایی‌ها با خودشان دارند، گام سوم ایران برای کاهش تعهدات برداشته می‌شود. البته فعلا کار درون برجام انجام می‌شود اما فکر می‌کنم درصد غنی‌سازی افزایش می‌یابد.» وی به ایسنا گفت: «اروپایی‌ها باید تکلیف خود را روشن کنند. در فضایی که در دو سال اخیر بعد از خروج آمریکا از برجام داشتیم عملا اروپایی‌ها قدم واقعی برنداشتند.»
همه این‌ها را می‌شود بدان معنا دانست که از موضوع برداشتن گام سوم در تاریخ موعد(جمعه شانزدهم شهریور)،گریزی نیست اگرچه ممکن است بعد ازاین تاریخ، تجدید نظرهایی برای بازگشت از این کاهش تعهدات شود. اما چرا ایران در شرایط فعلی به این نتیجه رسید که بهتر است در شرایط کنونی گام سوم را بردارد؟
> چماق و هویج ایران؟
ایران در حالی خبر از برداشتن گام سوم می‌دهد و برخی این رفتار را رفتاری مقاومتی از سوی کشورمان تعبیر می‌کنند که در عین حال روز گذشته آزادی خدمه کشتی انگلیسی توقیف شده را نیز نوید می‌دهد. سید عباس موسوی دیروز همزمان با گام سوم ایران، با بیان اینکه هفت خدمه کشتی انگلیسی آزاد خواهند شد، می‌گوید با خدمه و ناخدای کشتی انگلیسی مشکلی نداریم و تخلفی است که خود کشتی انجام داده است. مراحل قضایی و حقوقی بررسی تخلفات کشتی «استنا ایمپرو» در حال انجام است.
وی ادامه داد: ایران در ادامه سیاست‌های انساندوستانه خود از ناخدای کشتی خواست خدمه را اگر امکان دارد پیاده کند تا بتوانند به کشورشان بازگردند. ناخدای کشتی تصمیم گرفت ۷ نفر از خدمه شامل اتباع هندی با تشخیص خودش که لطمه‌ای به کارشان نخورد تمهیدات برای پیاده کردن آنها انجام شود. این افراد به زودی می‌توانند کشور را ترک کنند.
آزادی این خدمه از دید برخی می‌تواند نوعی پالس مثبت به طرف اروپایی، درکنار فرستادن پالس منفی به آنها درارتباط با گام سوم ایران باشد. نوعی سیاست چماق و هویج که ظاهرا ایران تلاش دارد تا دراین مسیر گام بردارد. اما از آن سو فقط ایران نیست که چنین رفتاری را از خود بروز داده است بلکه از طرفی دیگر این اروپاست که مشخصا به نوع رفتارهای دوگانه‌اش در قبال برجام و ایران ادامه می‌دهد، اروپا مرتب از حفظ برجام می‌گوید و ازطرفی دیگر اقداماتی از خود نشان می‌دهد که بیانگر همسانی و هماهنگی کامل این اتحادیه – برخلاف ادعای مستقل بودنش- با آمریکا و علیه برجام است. این ضدو نقیض گویی‌های اروپا ادامه دارد.
> دورویی‌های اروپا
به عنوان مثال در حالی که اروپا در قبال حفظ برجام بعد از خروج آمریکا ازآن، ابتدا متعهد به عملیاتی کردن اینستکس شده بود و در هفتم تیرماه امسال اعلام کرد که اینستکس عملیاتی شده و اولین تراکنش‌های مرتبط با آن صورت گرفته است، بعداز گذشت بیش از دو ماه اکنون شاهدیم که نه تنها هنوز اولین تراکنش اینستکس به ثمر نرسیده است و فدریکا موگرینی رئیس اتحادیه اروپا از زمان بر بودن آن می‌گوید، بلکه حتی برخی از دیپلمات‌های اروپایی اساس عملیاتی شدن اینستکس را زیرسوال برده و آن را به موضوع fatf مرتبط کنند و به ابزاری برای گروکشی تبدیل کرده اند، آن طور که فارس می‌نویسد یک دیپلمات فرانسوی گفته است که ایجاد «اینستکس» عملی نخواهد بود مگر اینکه شرکتی متناظر در ایران شکل گرفته و تهران استانداردها را رعایت کند. او به خبرگزاری رویترز گفته است: یک ساختار متناظر ایرانی در حال کار وجود ندارد. روزی که آنها شرایط ضروری FATF را امضا کردند درباره آن صحبت می‌کنیم.روزی که مطمئن شدیم اولین نقل‌وانتقال‌ها از طریق اینستکس تحت تحریم آمریکا قرار نمی‌گیرد دوباره در مورد آن
صحبت می‌کنیم.
به غیر از سر درگم ماندن اینستکس که بسیاری از آن با عنوان تنها راهکار یا سازوکار اروپا برای اقدام عملی در جهت حفظ برجام یاد می‌کردند این روزها سران این قاره سعی می‌کنند تا وعده تزریق 15 میلیارد دلار به این سازو کار را نیز در نوعی بلاتکلیفی قرار داده و بدتر از آن اعلام کند انجام شدن یا نشدن این موضوع نیز منوط به تایید آمریکاست.
دوروز پیش خبرگزاری رویترز به نقل از منابع آگاه مدعی شد اجرایی شدن پیشنهاد فرانسه برای اعطای خط اعتباری ۱۵ میلیارد دلاری به ایران به تایید آمریکا وابسته است.
به نوشته رویترز، «ژان ایو لودریان»، وزیر امور خارجه فرانسه در جمع خبرنگاران گفته که رایزنی‌ها بر سر راه‌اندازی این خط اعتباری، که نفت ایران تضمینی برای اعتبار آن به شمار می‌رود، ادامه دارد. وزیر امور خارجه فرانسه در جمع خبرنگاران گفت: «این طرح عبارت است از راه‌اندازی یک خط اعتباری با ضمانت پول نفت ایران در ازای بازگشت ایران به برجام، انجام مذاکراتی در خصوص امنیت خلیج فارس و منطقه و وضعیت توافق هسته‌ای پس از سال ۲۰۲۵.» لودریان در بخشی از سخنانش گفت که پیش‌فرض اجرایی شدن این طرح موافقت «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا برای صدور معافیت از تحریم‌های نفت برای برخی از مشتری‌های نفت ایران است.
یکی از نکاتی که باعث دلسردی ایران از امید به اروپا برای اقدام عملی آنها در راستای حفظ برجام، تا پانزدهم شهریور ماه و منصرف شدن کشورمان از برداشتن گام سوم کاهش تعهدات برجامی شد نیز همین وابستگی قاره سبز به آمریکا است. شاید برای همین هم بود که محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان که در بنگلادش به سر می‌برد، در جمع خبرنگاران درباره نگاه به مذاکرات با اروپا و فرانسه گفت: گفت‌وگوی ما با کشورهای اروپایی به این دلیل بوده که از بین کشورهای باقیمانده در برجام روابط اقتصادی با چین و روسیه داریم و این روابط ادامه می‌یابد و اروپایی‌ها متاسفانه نتوانستند.
وی افزود: اگرچه روابط ما با روسیه و چین از تحریم‌های غیرقانونی آمریکا تاثیر پذیرفته است اما اروپایی‌ها تقریبا نتوانستند هیچ یک از تعهداتشان را اجرا کنند. نیاز اروپا به مجوز آمریکا باعث تاسف است.
از سویی علی رغم اینکه برخی مرتب از مذاکرات مثبت عراقچی در فرانسه می‌گویند، اما مشاور وزیر امور خارجه ایران تصریح می‌کند که هنوز درباره هیچ طرح مشخصی با فرانسوی‌ها توافقی صورت
نگرفته است.
«بهزاد صابری» مشاور وزیر امور خارجه کشورمان در صفحه توئیترش نوشت: «تحلیل‌های ضد و نقیضی در خصوص گفت‌وگوهای ایران و فرانسه در رسانه‌ها منتشر شده است. به زبان ساده: سناریوهای مختلف بین ایران و فرانسه مورد بحث قرار گرفت. ایران خطوط قرمز خود را (برای طرف مقابل) روشن کرد. فعلا درباره طرحی مشخص یا مقداری دقیق، توافقی صورت نگرفته است، چرا که فرانسه نیاز به مشورت با دیگران دارد.»
وی در توئیت دیگری می‌افزاید: «تا زمانی که گفت‌وگوها به نتیجه برسد، ایران به گام‌های خود در زمینه توقف اجرای بخشی از تعهدات هسته‌ای براساس حقوقش در پاراگراف 36 برجام ادامه خواهد داد. دیپلماسی سازنده و مقاومت قدرتمند، ادامه می‌یابد. خواهیم دید که آینده با خود
چه خواهد داشت.»
> فرانسه نتوانست آمریکا را درباره ایران قانع کند
ازطرفی در حالی که وزیر دارایی فرانسه که به واشنگتن رفته تا درباره ایجاد خط اعتباری 15میلیاردی با آمریکایی‌ها گفت‌وگو کندو مذاکراتش با وزیر خزانه‌داری آمریکا را "سازنده" می‌خواند، اما شبکه «پرس‌تی‌وی» در پیامی توییتری خبر داد که دولت فرانسه در مجاب کردن آمریکا با پیشنهاد اعطای یک خط اعتباری 15 میلیارد دلاری به ایران به منظور حفظ برجام ناکام مانده است.
«پرس‌تی‌وی» در پیامی توییتری گزارش داد: «منابع به پرس‌تی‌وی گفتند که فرانسه نتوانست ایالات متحده را درباره موافقت کردن با خط اعتباری 15 میلیارد دلاری برای ایران قانع کند».
این شبکه همچنین در توییتی دیگر نوشت: «(امانوئل) مکرون به شدت در تلاش برای سازماندهی کردن دیدار بین روحانی و ترامپ است». خبرگزاری اسپوتنیک نیز در گزارشی از مقام‌های فرانسوی این موضوع را تایید و در مورد تلاش فرانسه برای اعطای خط اعتباری ۱۵ میلیارد دلاری گفت: راضی کردن ترامپ کار سختی است و فرانسه تاکنون نتوانسته ترامپ و مقام‌های آمریکایی را راضی کند.
> خروجی رایزنی‌های ایران و فرانسه
برای نجات برجام
اما اگر این خط 15 میلیارد دلاری تزریق هم می‌شد، آیا موضوعی بود که بتواند ایران را از اقدامات بعدی‌اش و گام سوم منصرف کند؟ عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی دراینباره می‌گوید: ایران تنها در صورتی به اجرای کامل برجام برمی‌گردد که قادر به فروش نفت خود و دسترسی به عواید ناشی از آن به صورت کاملا قابل استفاده و بدون هرگونه
محدودیتی باشد.
سید عباس عراقچی گفت: محور مذاکرات با فرانسه درخصوص نحوه تامین مطالبه جمهوری اسلامی درخصوص فروش نفت و نحوه تامین درآمدهای حاصله است.
وی اظهار کرد: جمهوری اسلامی ایران همچنان که بارها اعلام کرده است تنها در صورتی به اجرای کامل برجام بر می‌گردد که قادر به فروش نفت خود و دسترسی و عواید ناشی از آن به صورت کاملا قابل استفاده و بدون هرگونه محدودیتی باشد و ابتکار فرانسه دقیقا در همین راستا است.
معاون وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران تاکید کرد به دنبال تماس‌های تلفنی آقای مکرون رئیس جمهور فرانسه، به ایشان تاکید شد که یا اروپا می‌بایست از ایران نفت خریداری کند و یا معادل فروش نفت را به صورت خط اعتباری، که با درآمدهای نفتی ایران تضمین می‌شود و در حقیقت به نوعی به معنای پیش فروش نفت است، در اختیار ایران قرار دهد.
عراقچی اضافه کرد: میزان این خط اعتباری حدود 15 میلیارد دلار برای مدت چهار ماه یعنی تا پایان سال میلادی است. بدین ترتیب در صورت حصول توافق ایران در چهار ماه آینده معادل صد در صد نفت خود را یا خواهد فروخت یا به صورت خط اعتباری دریافت و پیش فروش می‌کند.
وی توضیح داد: بعد از دریافت 15 میلیارد دلار، جمهوری اسلامی آمادگی گفت‌وگو با کشورهای 1+4 را دارد اما واقعیت آن است که هنوز در خصوص دستور کار این گفت‌وگوها اختلاف‌نظرهای جدی بین طرفین وجود دارد. وی با اشاره به اینکه گفت‌وگوها درخصوص تعیین دستور کار هنوز ادامه داشته و به هیچ نتیجه مشخصی نرسیده است، تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران به هیچ عنوان در رابطه با خطوط قرمز خود با کسی مذاکره نخواهد کرد.
وی در پایان این گفت‌وگو به شایعات مطروحه در خصوص امکان ملاقات روسای جمهور ایران و آمریکا در حاشیه مجمع عمومی آتی سازمان ملل متحد اشاره کرده و گفت>: چنین ملاقاتی به هیچ وجه در دستور کار قرار ندارد و همانطور که جناب آقای دکتر روحانی هم تاکید کرده‌اند
نه تنها امکان ملاقات دوجانبه وجود ندارد، بلکه قبل از بازگشت آمریکا به برجام و رفع مجدد تمامی تحریم‌های هسته‌ای اصولا زمینه‌ای برای حضور آمریکا در جلسات مذاکراتی ایران با کشورهای باقی مانده در برجام هم وجود ندارد.
اما در حالی که انتظار می‌رود ایران گام سوم کاهش تعهدات برجامی‌اش را به دلیل تمامی نابسامانی‌ها و بدقولی‌های طرف اروپایی بردارد، اروپا نسبت به اظهارات روزگذشته مقامات ایرانی نسبت به برداشتن گام سوم هشدار داده و از ایران خواسته است تا از کاهش دوباره هرگونه تعهدات خود در چارچوب برجام خودداری کند.
شبکه الجزیره عربی گزارش داد، یک سخنگوی اتحادیه اروپا می‌گوید، از ایران می‌خواهیم هرگونه کاهش مجدد تعهدات خود در چارچوب برجام را متوقف کند.
وی همچنین درباره عبور ایران از سقف ذخایر اورانیوم غنی شده ابراز نگرانی کرد.
> اوضاع پیچیده این روزها
اقدامات ایران در ارتباط با گام سوم و قطعی شدن آن، درکنار مواضع سست اروپا در وعده‌هایی چون راه‌اندازی اینستکس و حتی موکول کردنش به بعداز تصویب fatf ویا منوط کردن تزریق 15میلیارد دلار اینستکس به اجازه آمریکا، درکنار هشداری که به کشورمان درباره برداشتن گام سوم ایران در کاهش تعهدات برجامی می‌دهد، بیانگر پیچیده‌تر شدن اوضاع کنونی، علی رغم تمام مذاکرات پیشرو و جملاتی مانند سازنده بودن گفت‌وگوها بین طرفین است. اکنون باید منتظر ماند که آیا با ورود کشورمان به فاز سوم کاهش تعهدات برجامی، اروپا با سرعت بیشتری اموری مانند این 15 میلیاد دلار، درنظرگرفتن حق فروش نفت ایران و یا عملیاتی شدن اینستکس را راه می‌اندازد و یا انجام آنها را به بهانه واهی دهن‌کجی به گام سوم ایران بیشتر به تاخیر می‌اندازد؟ هرچند ظریف گفته است هنوز زود است درباره مرگ برجام صحبت کنیم. اما به قول او نیاز اروپا به مجوز آمریکا باعث تاسف است.
نظر شما
آخرین اخبار
