نسخه چاپی
ارسال به دوستان
وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش در گفت وگو با «ایران»:
سه ماهی است که وزارت آموزش و پرورش بدون وزیر و با سرپرستی سیدجواد حسینی اداره می‌شود. او کسی بود که از همان روزهای اول به‌عنوان یک گزینه جدی برای وزارت آموزش و پرورش معرفی می‌شد.
هدی هاشمی
خبرنگار
سه ماهی است که وزارت آموزش و پرورش بدون وزیر و با سرپرستی سیدجواد حسینی اداره می‌شود. او کسی بود که از همان روزهای اول به‌عنوان یک گزینه جدی برای وزارت آموزش و پرورش معرفی می‌شد، اما به یکباره ورق برگشت و نام‌های جدیدی به میان آمد و در نهایت چهارم شهریور ماه بود که رئیس جمهوری محسن حاجی میرزایی را به‌عنوان گزینه دولت به مجلس معرفی کرد. محسن حاجی میرزایی دبیر هیأت دولت است و در کارنامه کاریش قائم‌مقامی سازمان نهضت سوادآموزی هم به چشم می‌خورد. در این روزهایی که اسم محسن حاجی میرزایی بر سر زبان‌ها افتاده، مخالفان و موافقانش به او واکنش‌هایی نشان دادند؛ منتقدان بر این باورند که او در تأمین مطالبات معلمان با چالش هایی مواجه است. در سوی دیگر این موافقان هستند که می‌گویند کمتر از 20 روز دیگربه آغاز سال تحصیلی جدید زمان مانده است و در این مدت باید شخصی سکان هدایت آموزش و پرورش را برعهده گیرد تا کارهای بر زمین مانده این وزارتخانه را انجام دهد.
در این مدت نام‌های بسیاری برای گزینه وزارت آموزش و پرورش بر سر زبان‌ها افتاد تا در نهایت شما به‌عنوان وزیر پیشنهادی از سوی رئیس جمهوری انتخاب شدید. چطور شد که با شما صحبت کردند و شما برای این وزارتخانه انتخاب شدید؟
عده‌ای از سال 96 بنده را به‌عنوان گزینه وزارت آموزش و پرورش مطرح کردند در آن روزها بنده تمایلی به این موضوع نداشتم اما امروز بنا بر ضرورت وارد میدان شدم و می‌خواهم فعالیتی را برای معلمان انجام دهم.
فکر می‌کنید بتوانید جوابگوی مطالبات بر زمین مانده معلمان باشید؟
هر کسی در آموزش و پرورش سمت بگیرد، مسئول این است که دستگاه تعلیم و تربیت را به نحو شایسته‌ای مدیریت کند. در این میان یکی از ارکان مهم وزارت آموزش و پرورش معلمان هستند. مطالبات بحق معلمان جزو مأموریت‌های اصلی هر وزیری است که در آموزش و پرورش فعالیت می‌کند. من هم به طور قطع و با جدیت این مطالبات را پیگیر می‌شوم. به نظرم معلم کارمند نیست؛ معلم شأن ویژه‌ای دارد. ما باید در جهت آرامش، منزلت و جایگاه معلم حرکت کنیم و شأن معلم در اهداف تعلیم و تربیت نقش اساسی و تعیین‌کننده‌ای هم دارد. کاستی‌ها در حوزه معیشتی معلمان روی نظام تعلیم و تربیت تأثیر می‌گذارد اگر برای جریان تربیت دانش‌آموزانمان اهمیت قائل هستیم باید توجه ویژه‌ای روی معلمان داشته باشیم.
از نگاه شما مهم‌ترین چالش وزارت آموزش و پرورش چیست و شما چه برنامه‌ای برای حل این مسأله دارید؟
به نظرم چالش‌های موجود در آموزش و پرورش به کوتاه مدت، اصلی و اساسی تقسیم می‌شود و در حوزه چالش‌های کوتاه مدت باید به مجموعه مطالباتی که در سطح آموزش و پرورش و در بین معلمان به وجود آمده است توجه داشته باشیم و مطالبات معلمان باید اولویت اصلی وزارت آموزش و پرورش باشد. بعد از این موضوع باید سراغ این موضوع رفت که چرا آموزش و پرورش با این حجم از مطالبات روبه‌رو شده است و چه دلایلی موجب شده تا وزارتخانه به اینجا برسد. ما باید بررسی کنیم که چه عواملی موجب شده تا حقوق معلمان به تأخیر بیفتد. علاوه بر اینها موضوع کمبود نیروی انسانی هم بسیار مهم است و باید بررسی کرد که چرا از نظر تعداد نیروی انسانی برای هر کلاس ما باید دچار دغدغه باشیم. این موضوعی است که با اعداد قابل توضیح است چرا بین وزارت آموزش و پرورش و سازمان برنامه و بودجه یک تفاهم مؤثری وجود ندارد تا ما در شروع سال تحصیلی با استفاده از نیروی‌های متنوع نیازهای خودمان را برطرف کنیم؟! با این حال یکی از مهم‌ترین برنامه‌های ما که به طور جدی هم پیگیری می‌کنیم این است که یک ساماندهی مناسب و مؤثر روی مطالبات معلمان و پرداختی‌های آنها انجام شود.
به نظر می‌رسد یکی از مهم‌ترین مشکلات فعلی آموزش و پرورش کمبود نیرو است. امسال هم بر اساس آمار 60 هزار معلم بازنشسته می‌شوند چه برنامه‌ای برای تأمین نیرو دارید؟
معضل نیروی انسانی در آموزش و پرورش ما جدی است. هم بازنشستگی تعداد زیادی از نیروها و هم عدم امکان جذب، آن‌طور که شایسته و بایسته است نیازهای آموزش و پرورش را تأمین نخواهد کرد و مسائل جدی برای آموزش و پرورش کشور ایجاد کرده است. این مسأله یکی از مسائل کلیدی خواهد بود که به آن خواهم پرداخت و تلاش می‌کنم تا در دو محور کوتاه مدت و بلندمدت نسبت به رفع آن اقدام کنم. در محور کوتاه مدت مشکلات مربوط به دو سال آتی در برنامه خواهد بود تا با استفاده از حکمرانی داده محور نسبت به جانمایی بهتر اقدام کنیم و نیز با ارتباط بهتر با دستگاه‌های مسئول بتوانیم این مشکل را تخفیف دهیم. همچنین در محور بلندمدت روی ریشه‌های این بحران تمرکز شده و نسبت به رفع این دلایل و ریشه‌های آن و ساختن بنیانی برای وزرای بعدی اقدام خواهد شد.
موضوع اعتبارات وزارت آموزش و پرورش هم بسیار مهم است متأسفانه همیشه این وزارتخانه با مشکل کمبود بودجه روبه‌رو بوده است. معلمان وزیری می‌خواهند که اهل چانه زنی در دولت باشد شما آیا اهل رایزنی با دولت هستید؟
با شناخت و تجربه‌ای که از هماهنگی وزارتخانه‌های کشور و منابع بودجه‌ای دارم و با ارتباطی که با همه وزرا بخصوص شخص رئیس جمهوری و معاون اول دارم حق و حقوق آموزش و پرورش را خواهم گرفت و ذره‌ای از حقوق معلمان عدول نخواهم کرد. برنامه ویژه‌ای برای این موضوع دارم که به اجرا در خواهد آمد. علاوه بر تلاش جهت افزایش بودجه آموزش پرورش راهکار استفاده از ظرفیت‌های هم‌افزایی با دیگر سازمان‌ها برای پیشبرد اهداف آموزش و پرورش را نیز دنبال خواهم کرد؛ مثلاً همان‌طور که خیرین مدرسه ساز همراه و همسو با آموزش و پرورش در ساخت و تجهیز مدارس هستند دیگر سازمان ها از شهرداری‌ها تا وزارتخانه‌های پردرآمد هم باید بیشتر از قبل با رویکرد مسئولیت اجتماعی به این حوزه ورود کنند.
سازوکارهای شما برای اجرایی شدن سند تحول چیست؟
سند تحول بنیادین آموزش و پرورش ساحت‌های مختلفی دارد؛ بخشی از الزامات آن توسعه ساحت پرورش است و بخش‌هایی هم تغییر و گسترش زیرساخت‌ها. هر کدام از این الزامات راهکار متفاوتی برای اجرا نیاز دارد؛ بخش‌هایی توسط خود وزارتخانه قابل اجراست و بخش‌هایی در هر حوزه نیاز به هماهنگی و هم‌افزایی با دیگر نهادها دارد مثلاً در مورد گسترش فضاهای یادگیری در تعامل با شهرداری‌ها و تجمیع مراکز خرد به سمت مجتمع‌های آموزشی خواهیم رفت. در رویکرد مدرسه محوری تفویض اختیارات از ستاد به مدارس صورت می‌گیرد تا با همکاری با دیگر پایگاه‌های فرهنگی محلی نظیر مساجد و مراکز فرهنگی محلی نقش مدرسه را در کانون پیشرفت محلی گسترش دهند یا در راهبرد ارتقای منزلت اجتماعی نیروی انسانی وزارتخانه من راهکار قانون خاص فرهنگیان برای نظام اداری آموزش پرورش را دنبال می‌کنم.
بحث مدارس غیرانتفاعی خاص هم بسیار مهم است؛ مدارس لاکچری که اسم و رسمی دارند و مدیرانشان با رانت این مدارس را اداره می‌کنند. این مدارس به نوعی عدالت آموزشی را زیر سؤال برده‌اند.
مدارس غیردولتی می‌توانند همراه آموزش و پرورش در گسترش و افزایش پوشش آموزشی باشند تا جایی که الزامات قانونی و رویکردهای عدالت آموزشی خدشه دار نشود. افزایش کیفیت آموزش یقیناً مورد حمایت خواهد بود اما افزایش تجملات و خدمات بی‌ارتباط به آموزش چیزی نیست که مورد تأیید سند تحول و بنده باشد.
همان‌طور که خودتان هم می‌دانید موضوع آسیب‌های اجتماعی در مدارس بسیار جدی است در طول سال تحصیلی هم خبرهای تلخی از مدارس می‌شنویم. شما هم در اولین مصاحبه‌ای که داشتید اعلام کردید که میز آسیب‌های اجتماعی در مناطق آموزش و پرورش راه اندازی می‌شود آیا برنامه ویژه‌ای برای کاهش و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی در مدارس دارید؟
یکی از مهم‌ترین کارکردهای نظام تعلیم و تربیت این است که آدم‌های سالم، مستقل و شرافتمند را برای زندگی در جامعه آماده کند. ما باید به سمتی حرکت کنیم که خروجی نظام تعلیم و تربیتمان بر اساس ویژگی‌هایی که در سند تحول بنیادین آمده است، باشد. در سند تحول هم ساحت‌های مختلفی پیش‌بینی شده است که از جمله آن ساحت اعتقادی، اجتماعی، اقتصادی، حرفه‌ای و فنی و علمی و زیباشناختی است. زمانی که دانش‌آموزان با مهارت‌های واقعی زندگی آشنا شوند آسیب‌های اجتماعی هم کاسته خواهد شد. آسیب‌ها محصول فقدان مهارت‌های زندگی است. ما وقتی وارد حیات اجتماعی می‌شویم با مسائل متنوعی روبه‌رو می‌شویم چرا که تغییرات با آهنگ زیادی در حال وقوع است و وقتی که افراد مجهز به مهارت‌های زندگی نباشند بسرعت درمانده می‌شوند این استیصال خطرناک است. البته برنامه‌های خوبی در آموزش و پرورش برای مهارت آموزی دانش‌آموزان وجود دارد و این برنامه‌ها هم ادامه پیدا خواهد کرد.
خبرنگار
سه ماهی است که وزارت آموزش و پرورش بدون وزیر و با سرپرستی سیدجواد حسینی اداره می‌شود. او کسی بود که از همان روزهای اول به‌عنوان یک گزینه جدی برای وزارت آموزش و پرورش معرفی می‌شد، اما به یکباره ورق برگشت و نام‌های جدیدی به میان آمد و در نهایت چهارم شهریور ماه بود که رئیس جمهوری محسن حاجی میرزایی را به‌عنوان گزینه دولت به مجلس معرفی کرد. محسن حاجی میرزایی دبیر هیأت دولت است و در کارنامه کاریش قائم‌مقامی سازمان نهضت سوادآموزی هم به چشم می‌خورد. در این روزهایی که اسم محسن حاجی میرزایی بر سر زبان‌ها افتاده، مخالفان و موافقانش به او واکنش‌هایی نشان دادند؛ منتقدان بر این باورند که او در تأمین مطالبات معلمان با چالش هایی مواجه است. در سوی دیگر این موافقان هستند که می‌گویند کمتر از 20 روز دیگربه آغاز سال تحصیلی جدید زمان مانده است و در این مدت باید شخصی سکان هدایت آموزش و پرورش را برعهده گیرد تا کارهای بر زمین مانده این وزارتخانه را انجام دهد.
در این مدت نام‌های بسیاری برای گزینه وزارت آموزش و پرورش بر سر زبان‌ها افتاد تا در نهایت شما به‌عنوان وزیر پیشنهادی از سوی رئیس جمهوری انتخاب شدید. چطور شد که با شما صحبت کردند و شما برای این وزارتخانه انتخاب شدید؟
عده‌ای از سال 96 بنده را به‌عنوان گزینه وزارت آموزش و پرورش مطرح کردند در آن روزها بنده تمایلی به این موضوع نداشتم اما امروز بنا بر ضرورت وارد میدان شدم و می‌خواهم فعالیتی را برای معلمان انجام دهم.
فکر می‌کنید بتوانید جوابگوی مطالبات بر زمین مانده معلمان باشید؟
هر کسی در آموزش و پرورش سمت بگیرد، مسئول این است که دستگاه تعلیم و تربیت را به نحو شایسته‌ای مدیریت کند. در این میان یکی از ارکان مهم وزارت آموزش و پرورش معلمان هستند. مطالبات بحق معلمان جزو مأموریت‌های اصلی هر وزیری است که در آموزش و پرورش فعالیت می‌کند. من هم به طور قطع و با جدیت این مطالبات را پیگیر می‌شوم. به نظرم معلم کارمند نیست؛ معلم شأن ویژه‌ای دارد. ما باید در جهت آرامش، منزلت و جایگاه معلم حرکت کنیم و شأن معلم در اهداف تعلیم و تربیت نقش اساسی و تعیین‌کننده‌ای هم دارد. کاستی‌ها در حوزه معیشتی معلمان روی نظام تعلیم و تربیت تأثیر می‌گذارد اگر برای جریان تربیت دانش‌آموزانمان اهمیت قائل هستیم باید توجه ویژه‌ای روی معلمان داشته باشیم.
از نگاه شما مهم‌ترین چالش وزارت آموزش و پرورش چیست و شما چه برنامه‌ای برای حل این مسأله دارید؟
به نظرم چالش‌های موجود در آموزش و پرورش به کوتاه مدت، اصلی و اساسی تقسیم می‌شود و در حوزه چالش‌های کوتاه مدت باید به مجموعه مطالباتی که در سطح آموزش و پرورش و در بین معلمان به وجود آمده است توجه داشته باشیم و مطالبات معلمان باید اولویت اصلی وزارت آموزش و پرورش باشد. بعد از این موضوع باید سراغ این موضوع رفت که چرا آموزش و پرورش با این حجم از مطالبات روبه‌رو شده است و چه دلایلی موجب شده تا وزارتخانه به اینجا برسد. ما باید بررسی کنیم که چه عواملی موجب شده تا حقوق معلمان به تأخیر بیفتد. علاوه بر اینها موضوع کمبود نیروی انسانی هم بسیار مهم است و باید بررسی کرد که چرا از نظر تعداد نیروی انسانی برای هر کلاس ما باید دچار دغدغه باشیم. این موضوعی است که با اعداد قابل توضیح است چرا بین وزارت آموزش و پرورش و سازمان برنامه و بودجه یک تفاهم مؤثری وجود ندارد تا ما در شروع سال تحصیلی با استفاده از نیروی‌های متنوع نیازهای خودمان را برطرف کنیم؟! با این حال یکی از مهم‌ترین برنامه‌های ما که به طور جدی هم پیگیری می‌کنیم این است که یک ساماندهی مناسب و مؤثر روی مطالبات معلمان و پرداختی‌های آنها انجام شود.
به نظر می‌رسد یکی از مهم‌ترین مشکلات فعلی آموزش و پرورش کمبود نیرو است. امسال هم بر اساس آمار 60 هزار معلم بازنشسته می‌شوند چه برنامه‌ای برای تأمین نیرو دارید؟
معضل نیروی انسانی در آموزش و پرورش ما جدی است. هم بازنشستگی تعداد زیادی از نیروها و هم عدم امکان جذب، آن‌طور که شایسته و بایسته است نیازهای آموزش و پرورش را تأمین نخواهد کرد و مسائل جدی برای آموزش و پرورش کشور ایجاد کرده است. این مسأله یکی از مسائل کلیدی خواهد بود که به آن خواهم پرداخت و تلاش می‌کنم تا در دو محور کوتاه مدت و بلندمدت نسبت به رفع آن اقدام کنم. در محور کوتاه مدت مشکلات مربوط به دو سال آتی در برنامه خواهد بود تا با استفاده از حکمرانی داده محور نسبت به جانمایی بهتر اقدام کنیم و نیز با ارتباط بهتر با دستگاه‌های مسئول بتوانیم این مشکل را تخفیف دهیم. همچنین در محور بلندمدت روی ریشه‌های این بحران تمرکز شده و نسبت به رفع این دلایل و ریشه‌های آن و ساختن بنیانی برای وزرای بعدی اقدام خواهد شد.
موضوع اعتبارات وزارت آموزش و پرورش هم بسیار مهم است متأسفانه همیشه این وزارتخانه با مشکل کمبود بودجه روبه‌رو بوده است. معلمان وزیری می‌خواهند که اهل چانه زنی در دولت باشد شما آیا اهل رایزنی با دولت هستید؟
با شناخت و تجربه‌ای که از هماهنگی وزارتخانه‌های کشور و منابع بودجه‌ای دارم و با ارتباطی که با همه وزرا بخصوص شخص رئیس جمهوری و معاون اول دارم حق و حقوق آموزش و پرورش را خواهم گرفت و ذره‌ای از حقوق معلمان عدول نخواهم کرد. برنامه ویژه‌ای برای این موضوع دارم که به اجرا در خواهد آمد. علاوه بر تلاش جهت افزایش بودجه آموزش پرورش راهکار استفاده از ظرفیت‌های هم‌افزایی با دیگر سازمان‌ها برای پیشبرد اهداف آموزش و پرورش را نیز دنبال خواهم کرد؛ مثلاً همان‌طور که خیرین مدرسه ساز همراه و همسو با آموزش و پرورش در ساخت و تجهیز مدارس هستند دیگر سازمان ها از شهرداری‌ها تا وزارتخانه‌های پردرآمد هم باید بیشتر از قبل با رویکرد مسئولیت اجتماعی به این حوزه ورود کنند.
سازوکارهای شما برای اجرایی شدن سند تحول چیست؟
سند تحول بنیادین آموزش و پرورش ساحت‌های مختلفی دارد؛ بخشی از الزامات آن توسعه ساحت پرورش است و بخش‌هایی هم تغییر و گسترش زیرساخت‌ها. هر کدام از این الزامات راهکار متفاوتی برای اجرا نیاز دارد؛ بخش‌هایی توسط خود وزارتخانه قابل اجراست و بخش‌هایی در هر حوزه نیاز به هماهنگی و هم‌افزایی با دیگر نهادها دارد مثلاً در مورد گسترش فضاهای یادگیری در تعامل با شهرداری‌ها و تجمیع مراکز خرد به سمت مجتمع‌های آموزشی خواهیم رفت. در رویکرد مدرسه محوری تفویض اختیارات از ستاد به مدارس صورت می‌گیرد تا با همکاری با دیگر پایگاه‌های فرهنگی محلی نظیر مساجد و مراکز فرهنگی محلی نقش مدرسه را در کانون پیشرفت محلی گسترش دهند یا در راهبرد ارتقای منزلت اجتماعی نیروی انسانی وزارتخانه من راهکار قانون خاص فرهنگیان برای نظام اداری آموزش پرورش را دنبال می‌کنم.
بحث مدارس غیرانتفاعی خاص هم بسیار مهم است؛ مدارس لاکچری که اسم و رسمی دارند و مدیرانشان با رانت این مدارس را اداره می‌کنند. این مدارس به نوعی عدالت آموزشی را زیر سؤال برده‌اند.
مدارس غیردولتی می‌توانند همراه آموزش و پرورش در گسترش و افزایش پوشش آموزشی باشند تا جایی که الزامات قانونی و رویکردهای عدالت آموزشی خدشه دار نشود. افزایش کیفیت آموزش یقیناً مورد حمایت خواهد بود اما افزایش تجملات و خدمات بی‌ارتباط به آموزش چیزی نیست که مورد تأیید سند تحول و بنده باشد.
همان‌طور که خودتان هم می‌دانید موضوع آسیب‌های اجتماعی در مدارس بسیار جدی است در طول سال تحصیلی هم خبرهای تلخی از مدارس می‌شنویم. شما هم در اولین مصاحبه‌ای که داشتید اعلام کردید که میز آسیب‌های اجتماعی در مناطق آموزش و پرورش راه اندازی می‌شود آیا برنامه ویژه‌ای برای کاهش و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی در مدارس دارید؟
یکی از مهم‌ترین کارکردهای نظام تعلیم و تربیت این است که آدم‌های سالم، مستقل و شرافتمند را برای زندگی در جامعه آماده کند. ما باید به سمتی حرکت کنیم که خروجی نظام تعلیم و تربیتمان بر اساس ویژگی‌هایی که در سند تحول بنیادین آمده است، باشد. در سند تحول هم ساحت‌های مختلفی پیش‌بینی شده است که از جمله آن ساحت اعتقادی، اجتماعی، اقتصادی، حرفه‌ای و فنی و علمی و زیباشناختی است. زمانی که دانش‌آموزان با مهارت‌های واقعی زندگی آشنا شوند آسیب‌های اجتماعی هم کاسته خواهد شد. آسیب‌ها محصول فقدان مهارت‌های زندگی است. ما وقتی وارد حیات اجتماعی می‌شویم با مسائل متنوعی روبه‌رو می‌شویم چرا که تغییرات با آهنگ زیادی در حال وقوع است و وقتی که افراد مجهز به مهارت‌های زندگی نباشند بسرعت درمانده می‌شوند این استیصال خطرناک است. البته برنامه‌های خوبی در آموزش و پرورش برای مهارت آموزی دانش‌آموزان وجود دارد و این برنامه‌ها هم ادامه پیدا خواهد کرد.
نظر شما
آخرین اخبار
