کد خبر: ۱۱۵۰۹
تاریخ انتشار: ۱۳ مهر ۱۴۰۲ - ۱۲:۴۹
printنسخه چاپی
sendارسال به دوستان
در میان ترکمن‌ها و در گذشته، کُجه‌وه یا کجاوه اتاقکی بود از جنس پارچه‌های رنگین و معمولاً چهل تکه که آن را به ویژه روی شتر قرار داده، درون و بیرون آن را می‌آراستند. از این کجاوه برای بردن عروس و ینگه‌های او استفاده می‌شد. از سقف آن زنگی شبیه ناقوس می‌آویختند تا بر اثر حرکت شتر یا گاو به صدا در آید. صدای زنگ، بیانگر جشن و سرور و عروس‌کشان بود. معمولاً در قدیم زنان و مردان مهم و صاحب مقام را سوار بر کجاوه می‌کردند و مردان بر پشت چارپا نشسته و سفر می‌کردند. امروزه، به روز آخر عروسی در فرهنگ ترکمن «کجاوه» می‌گویند و عروس را از خانه پدری تا خانه داماد با کجاوه راهی می‌کنند.

  • برگزاری مراسم عروسی در هر نقطه از ایران و در بین اقوام مختلف آداب و رسوم مخصوص به خود را دارد. یکی از این اقوام، ترکمن‌ها هستند که حتی نوع پوشش آن‌ها در این مراسم نیز متفاوت است و سنت‌هایشان هنوز رنگ و بوی گذشته را دارد، هر چند با شروع توسعه، برخی از ابزار آن، جای  سنت را در زمان برگزاری این دست از مراسم‌ها گرفته است. پدر و مادر عروس پارچه‌ای که به آن «حالاد» گفته می‌شود را روی ماشین می‌کشند.
  • بستگان عروس روی کُجاوه عروس (ماشینی که روی آن با پارچه‌ای به اسم «یِلن» پوشیده شده است) آرد می‌پاشند. در فرهنگ ترکمن رنگ سفید نماد خوشبختی است.
  • خانواده داماد، برای عروس هدایایی که به آن «ساچاق» (ساچاق دو نوع است و از طلا، پارچه و شیرینی‌های سنتی شامل بیشمه و قاتلمه تشکیل می‌شود) می‌گویند را به سمت خانه عروس می‌برند.
  • طبق رسم، بزرگان خانواده عروس در جمع، هدایایی که خانواده داماد برای عروس آورده‌اند و در زبان محلی به آن «ساچاق» می‌گویند (ساچاق دو نوع است و از طلا، پارچه و شیرینی‌های سنتی شامل بیشمه و قاتلمه تشکیل می‌شود) را باز می‌کنند.
  • طبق رسوم بزرگان خانواده عروس در جمع هدایایی که خانواده داماد برای عروس آورده‌اند و در زبان محلی به آن «ساچاق» می‌گویند (ساچاق دو نوع است و از طلا، پارچه و شیرینی‌های سنتی شامل بیشمه و قاتلمه تشکیل می‌شود) را باز می‌کنند.
  • خانواده عروس به پیشواز داماد می‌آیند و هدایای خود را به او و خانواده‌اش می‌دهند.
  • داماد نیز هدایای خود را به مادر عروس می‌دهد. در فرهنگ اقوام ترکمن به این رسم «کورکن چاقِرمه» می‌گویند.
  • خانواده عروس و داماد پارچه‌ای قرمز رنگ که به آن چاشو  یا چادرشب می‌گویند را به یکدیگر تعارف می‌کنند و سپس آن را روی سر عروس می‌اندازند.
  • بعد از بدرقه عروس توسط خانواده‌اش با قرآن، خانواده داماد برای برگزاری رسم بعدی یعنی «آناق‌گذاری» آماده می‌شود.
  • خانواده داماد با «چان» یا زنگوله‌ای که در دست دارند و چاشو (چادرشب) که بر سر عروس گذاشته‌اند، عروس را همراهی می‌کنند.
  • مردم روستای نیازآباد در شهرستان بندرترکمن در استان گلستان هنوز مراسم عروسی را به شیوه گذشته برگزار می‌کنند. اگر عروس و داماد از دو روستا یا شهر جداگانه باشند، براساس رسم ترکمن‌ها، خانواده داماد پارچه‌های رنگی را روی ماشین‌هایی که هر کدام برای انتقال خانواده عروس و داماد تزیین می‌شود، قرار می‌دهند. در فرهنگ اقوام ترکمن به این پارچه‌های رنگی «یِلن»‌ می‌گویند. نکته جالب توجه آن جاست که راننده این ماشین بعد از پایان مراسم پارچه‌ها را به نیت تبرک برمی‌دارند.
  • بعد از رسیدن عروس و داماد به روستای داماد، آن‌ها از ماشین پیاده می‌شوند، داماد به استقبال عروس می‌رود تا او را سوار کجاوه کند. این رسم را در فرهنگ ترکمنی «یِلقَک» می‌گویند.
  • داماد، عروس را بر شتری سوار می‌کند که به آن «کُجاوه» می‌گویند. در فرهنگ ترکمنی این رسم «آق‌مایه» نامیده می‌شود.
  • عروس با کُجاوه به همراهی مهمانان به سمت خانه داماد برده می‌شود.
  • داماد، عروس را بر شتری سوار می‌کند که به آن «کُجاوه» می‌گویند. در فرهنگ ترکمنی این رسم «آق‌مایه» نامیده می‌شود.
  • عروس با کُجاوه به همراهی خویشاوندان خود سمت خانه داماد برده می‌شود.
  • خانواده داماد، با به صدا درآوردن زنگوله‌ای که در دست دارند، عروس را به محل «آناق‌گذاری» می‌برند.
  • بزرگان فامیل وسیله‌ای دایره‌ای شکل، رنگی و سبک را روی سر عروس می‌گذارند که به آن «آناق‌» می‌گویند. «آناق» نشانه متاهل شدن آن دختر است که به این رسم در فرهنگ ترکمن «آناق‌گذاری» می‌گویند.
  • در ادامه رسم «آناق‌گذاری» دو انگشت از دست راست عروس داخل روغن و دو انگشت از دست چپ عروس داخل ظرف آرد قرار داده می‌شود. طبق این رسم عمه داماد از انگشت عروس آرد و عسل را می‌خورد.
  • عروس هدایای خود را نخست به پدر و مادر داماد می‌دهد.
  • سپس نوبت به خویشاوندان درجه یک داماد است که عروس باید به آن‌ها نیز هدیه بدهد.
  • پدر و مادر داماد نیز هدایای خود را به عروس می‌دهند و به او خوشامد می‌گویند. آخرین مرحله از رسم مردم ترکمن در عروسی، «دوجه» است. دوستان داماد ظرف غذا حاوی  «چگدرمه» و هر ظرف دیگری را با سفر‌ه‌ای محکم می‌بندند و برای عروس و داماد می‌آورند. عروس و داماد بعد از باز کردن گره‌ها، هدیه‌ای به رفقای داماد می‌دهند.
نام:
ایمیل:
* نظر: