شوک رکود به اقتصاد ایران

احمدرضا مسعودی

در تقسیم بندی موانع تولــید درسـالهای اخیر،احتمالا میتوان فهرستی بلند مهیا کرد و درباره آن نکاتی را اعلام کرد،با این وجود بدون تردید نوسانات شدید ارزی و کاهش ارزش پولی که میوه تلخ آن سردرگمی صنعتگران و تولیدکنندگان محسوب میشود به عنوان اولین شوک در نظر گرفته میشود،رکود تورمی کنونی اقتصاد نیز با احتمال زیاد دومین مانع صاحبان صنایع و در تقسیم بندی موانع تولید درسالهای اخیر،احتمالا میتوان فهرستی بلند مهیا کرد و درباره آن نکاتی را اعلام کرد،با این وجود بدون تردید نوسانات شدید ارزی و کاهش ارزش پولی که میوه تلخ آن سردرگمی صنعتگران و تولیدکنندگان محسوب میشود به عنوان اولین شوک در نظر گرفته میشود،رکود تورمی کنونی اقتصاد نیز با احتمال زیاد دومین مانع صاحبان صنایع و کارگاه‌های تولیدی در جهت حفظ بنگاه و اشتغال پایدار کارکنان است که همانند یک شوک سهمگین، آینده مبهمی را پیش روی فعالان اقتصادی قرار داده است. سیاستگذار محترم باید متوجه این موضوع باشد که کنترل نرخ ارز و کاهش تورم تنها زمانی میتواند به نفع اقتصاد تمام شود که چنین سیاستی اقتصاد را دچار رکود نکند.متاسفانه در سال جدید بسیاری از تولیدکنندگان تاکنون نتوانسته‌اند به شکل قانونی و صحیح از منابع مالی بهره‌مند گردند، همچنین پروژه‌های عمرانی نیز پیشرفت مطلوبی ندارند که چنین امری، اثر خود را در کاهش تولید و بی‌میلی نسبت به سرمایه‌گذاری جدید در طرح‌های تولیدی،نشان داده است. در طرف تقاضا هم سیاست انقباضی دولت،درآمد خانوارها را به ناچار تنها به سمت رفع نیازهای ضروری و خرید کالاهای اساسی سوق داده که این مسئله هم به زیان طرف عرضه است و از بین رفتن تعادل بازار قابل مشاهده است. شوربختانه سیاستگذار با فهم غلط از صورت مسئله افزایش تورم،تصور میکند عدم تزریق نقدینگی به جریان اقتصاد می‌تواند ثبات و رونق ایجاد کند اما باید یادآور شد که آسیب رکود به مراتب بیشتر از دوره‌هایی است که اقتصاد در شرایط تورمی بسر می‌برد.برای نمونه،بعد از انعقاد توافق برجام در سالهای 93 و 94 با رکود بوجود آمده ناشی از سیاستگذاری غلط، بسیاری از فعالیتهای اقتصادی دچار چالش شدند و کشور هنوز رنج دورانی را می‌برد که همه نگاه‌ها به سمت گشایش‌های بیرونی رفت و جریان پول «فریز» شد. برای مثال،اگر تحولات بخش مسکن را تنها در 2 سال گذشته مرور کنیم واضح است اساسا صنعت ساختمان که همانند لوکوموتیو بیش از یکصد صنعت و صدها هزارشغل را بدنبال خود دارد بر اثر نبود چشم انداز روشن و تامین مالی نامناسب دچار رکود شده و تولید مسکن به محاق رفته است. بنابراین،سیاستگذار محترم باید با قید فوریت صنایع پیشران و مولد را دریابد ضمن اینکه با اتخاذ سیاست پولی و مالی مناسب،رونق را به اقتصاد بازگرداند،استمرار وضعیتی که در آن صنعت کشور تقویت و بالنده نشود،اشتغال خالص ایجاد نگردد و ریشه‌های رشد نرخ ارز مهار نشود تنها به تاخیر انداختن بحران‌های اقتصادی است.