نسخه چاپی
گروه سیاسی: از شبانگاه جمعه (دوم خرداد) پس از صدور بیانیهای از سوی واگنی پریگوژین، رئیس گروه نظامی «واگنر» موجی از التهاب و بحران سراسر روسیه را در برگرفته است. بر اساس آخرین گزارشها تا لحظه تنظیم گرازش حاضر، رئیس گروه واگنر مدعی کنترل شهر روستوف است و بر اراده جدی خود برای پیشروی به سمت مسکو اصرار میورزد.
به گزارش «تجارت»، «واگنی پریگوژین» رهبر گروه شبه نظامی واگنر مدعی شده است که مقر ارتش در جنوب روسیه را «بدون شلیک یک گلوله» به تصرف خود درآورده است. همزمان دیروز عصر گزارشهایی مبنی بر خروج پوتین از کرملین و مسکو منتشر شد که از سوی «دیمیتری پسکوف» سخنگوی کرملین رد شد.
سخنرانی شدیداللحن پویتن علیه گروه واگنر
«ولادیمیر پوتین» رئیسجمهور روسیه در جریان یک سخنرانی داخلی در ارتباط با تحولات جاری در روسیه تصریح کرد: «آنچه امروز با آن روبرو هستیم خیانت داخلی است. آنها از پشت به ما خنجر زدند و این مستحق مجازات است». وی ادامه داد: «روسیه به شدت برای آینده خود مبارزه میکند و این مستلزم رها شدن از هر آنچیزی است که ما را تضعیف میکند. ما به اتحاد تمام نیروهایمان نیاز داریم». پوتین تصریح کرد: «ما پاسخ سختی به این شورش مسلحانه میدهیم.رژیم ضد تروریستی را در مسکو و تعدادی از استانها اعلام کردیم و اقداماتی برای بازگرداندن ثبات در روستوف انجام خواهد شد». وی تأکید کرد: ««ما برای حق حفظ کشور با تاریخچه طولانی مبارزه میکنیم. هر آنکس که این شورش را سازماندهی کرده است، تلاش داشته تا کشور را تسلیم کرده و آن را به جنگ داخلی بکشاند». رئیسجمهور روسیه در خصوص هدف پشت پرده این اقدام گروه واگنر گفت: «منافع شخصی به خیانت به کشور منجر شد و ما از کشور و شهروندانمان دفاع میکنیم. هرگونه ناآرامی داخلی یک تهدید مرگبار برای کشور و سیلی به صورت مردم روسیه است». پوتین تأکید کرد: «اقدامات شدیدی را برای بازگرداندن ثبات در روستوف انجام دادیم و اوضاع در آنجا همچنان دشوار است. بعنوان رئیسجمهور روسیه هر اقدامی را برای دفاع از استقلال کشور و حفاظت از شهروندان انجام میدهم». رئیسجمهور روسیه سپس با اشاره به این موارد افزود: «آنهایی که این شورش مسلحانه را سازماندهی کردند و علیه رفقای خود در جنگ سلاح کشیدند به روسیه خیانت کردند و مسئول خواهند بود. من از آنهایی که این جنایت را سازماندهی کردند میخواهم فکر کنند و تنها راه را که بازگشت به خانه و توقف این اقدامات است، برگزینند».
تاکید پریگوژین بر عدم تسلیم شدن
«واگنی پریگوژین» رهبر گروه شبه نظامی واگنر در بیانیه ای شدیدالحن به اظهارات پوتین واکنش نشان داد. وی گفت:«در خصوص خیانت به سرزمین مادری، رئیسجمهور کاملاً اشتباه میکند. ما میهنپرستان سرزمین خود هستیم. ما بعنوان تمامی اعضای شرکت خصوصی نظامی واگنر جنگیدهایم و مبارزه میکنیم. هیچکس به درخواست رئیس سرویس امنیت فدرال روسیه FBS یا هرکس دیگری خود را تسلیم نمی کند زیرا نمیخواهیم کشور با فساد، نیرنگ و بوروکراسی به راه خود ادامه دهد». رهبر واگنر ادامه داد: «وقتی در آفریقا جنگیدیم به ما گفته شد به آفریقا نیاز داریم اما بعد از آن به حال خود رها شد زیرا آنها تمام پولهایی که قرار بود برای کمک استفاده شود، به سرقت بردند. وقتی به ما گفته شد در جنگ با اوکراین هستیم، ما رفتیم و نبرد کردیم، اما بعداً مشخص شد که تمام مهمات و تسلیحات و پولهایی که قرار بود به آنجا برود، به سرقت رفته است». وی سپس با انتقاد از دولت روسیه گفت: «همه جا بوروکراسی است و راه نجاتی برای خودشان و روزی است که کسی وارد مسکو میشود. در حال حاضر آنها دیگر در حال نجات چیزی نیستند بلکه با هواپیماها و بالگردها، ستونها را هدف قرار میدهند و هر آنچه را بتوانند هدف قرار میدهند. به همین دلیل است که ما میهنپرست هستیم و آنهایی که امروز مخالف ما هستند، آنهایی هستند که اطراف تفاله جمع شدهاند». قبل از ایراد این اظهارات، «یوگنی پریگوژین» رئیس گروه واگنر در پیامی که دیروز صبح در تلگرام منتشر کرد گفت که «آماده مرگ» هستند و از تلاش خود برای سرنگونی دولت روسیه خبر داد. وی در این خصوص گفت: «همه ما آماده مرگ هستیم. تمامی ۲۵ هزار نفر و ۲۵ هزار نفر دیگر. ما آمادهایم برای مردم روسیه بمیریم. ما در حال نجات روسیه هستیم». پریگوژین همچنین ادامه داد: «درباره خیانت به کشور، رئیسجمهور شدیداً در اشتباه است. ما وطندوست هستیم. ما (برای روسیه)مبارزه کردیم و در حال مبارزه هستیم». پریگوژین همچنین مدعی شد نیروهای این گروه یک فروند هواپیمای نظامی «آنتونوف ۲۶» و جنگنده «سوخو ۳۵» ارتش روسیه را سرنگون کردهاند.
از سرآشپزی کرملین تا کودتا علیه پوتین
یِوگنی پریگوژین، یکی از تجار روس که به "سرآشپز پوتین" معروف بود و زمانی از متحدان رئیس جمهور روسیه به حساب میآمد، گروه امنیتی خصوصی "واگنر" را با این هدف بنیانگذاری کرد تا شبهنظامیان این گروه را در سال ۲۰۱۴ به منطقه دونباس اوکراین بفرستد. یوگنی پریگوژین متولد ۱۹۶۱، یک الیگارش روسی است که صاحب رستورانها و شرکتهای پذیرایی متعدد است که برای کرملین خدمات ارائه میدهند. پریگوژین اکنون شبکهای از شرکتهای با نفوذ، از جمله شرکت مزدور تحت حمایت دولت روسیه، "واگنر گروپ" و سه شرکت متهم به دخالت در انتخابات ۲۰۱۶ و ۲۰۱۸ ایالات متحده را کنترل میکند. بر اساس تحقیقاتی که در سال ۲۰۲۲ توسطBellingcat ،The Insider و Der Spiegel انجام شد، فعالیتهای پریگوژین "به شدت با وزارت دفاع روسیه و بازوی اطلاعاتی آن، GRU" ادغام شده است. پس از سالها انکار ارتباطاش با واگنر، پریگوژین سرانجام تأیید کرد که او بنیانگذار واگنر در ماه مه ۲۰۱۴ برای حمایت از نیروهای روسی در جنگ دونباس (شرق اوکراین) بوده است. پریگوژین گفته بود: در تاریخ اول مه ۲۰۱۴، یک گروه متشکل از "میهنپرستان" زاده شد که بعدا گروه "بی.تی.جی واگنر" نام گرفت. پریگوژین معروف به "سرآشپز پوتین" بود چون در بسیاری از قراردادهای تهیه غذای کرملین نقش داشت. وی زمانی کارش را با یک کیوسک هاتداگ فروشی شروع کرد اما بعدا کارش رونق گرفت و رستوران مجللی در سنپترزبورگ باز کرده و نظر ولادیمیر پوتین را به خود جلب کرد. پوتین در زمان دولت اولش یکبار با ژاک شیراک، رئیسجمهور اسبق فرانسه در یکی از رستورانهای پریگوژین شام خورده بود. پریگوژین در مصاحبهای در سال ۲۰۱۱ گفته بود: ولادیمیر پوتین میداند که من چطور این بیزینس را از یک کیوسک شروع کردم و میداند که من هرکسی که مهمانم باشد اعم از افراد برجسته، از او استقبال میکنم. پریگوژین همچنین در پایتخت روسیه یک شرکت به نام کنکورد داشت که قراردادهای تامین ناهار مدارس دولتی را در اختیار داشت. وی همچنین اقدام به تامین غذای مراسم کرملین برای مدت چندین سال کرده و در این زمینه با ارتش روسیه نیز همکاری داشت. وزارت امور خارجه آمریکا پیش از این پریگوژین را به همراه چند تن دیگر در فهرست تحریمها قرار داده بود.
خشنودی کییف از جاری شدن بحران در مسکو
یکی از قابلتوجهترین واکنشها در ارتباط با تحولات اتفاق افتاده در روسیه متعلق به دولت اوکراین و مقامهای سیاسی این کشور است که در جنگ مستقیم با روسیه قرار دارند. در مهمترین سطح، زلنسکی در پیام توییتری به دو زبان اوکراینی و انگلیسی به تنشهای اخیر در روسیه بین نیروهای شبه نظامی گروه واگنر و ارتش روسیه واکنشن نشان داد. رئیسجمهور اوکراین در این پیام تلویحا ولادیمیر پوتین را مخاطب خود قرار داد و ضمن بیان دوباره مواضع ضد روسیه اوکراین و غرب، ادعای بی اساس کمک پهپادی ایران به روسیه در جنگ را تکرار کرد. او در پیام توییتری نوشت: «هر کس که راه شر را انتخاب کند خود را نابود میکند. کسی که برای نابود کردن زندگی یک کشور دیگر، نیروهای نیرو میفرستد و نمیتواند جلوی فرار و خیانت آنها را با مقاومت در برابر زندگی بگیرد. کسی که با موشک وحشت میآفریند و وقتی این موشکها سرنگون میشود برای دریافت پهپادهای شاهد خود را تحقیر میکند. کسی که مردم را تحقیر میکند و صدها هزار نفر را به جنگ میفرستد تا در نهایت خود را در منطقه مسکو از کسانی که خودش مسلح کرده بود، سد ایجاد کند».
در سطحی دیگر، وزیر خارجه اوکراین در واکنش به رویدادها و آخرین تحولات روسیه از جامعه جهانی خواست تا "موضع خنثی و غلط" خود را نسبت به روسیه رها و تسلیحات مورد نیاز را به کییف ارسال کنند تا به حکومت پوتین خاتمه داده شود. علاوه بر زلنسکی و کولبا، میخائیلو پودولیاک، مشاور رئیس جمهوری اوکراین هم در واکنش به درگیریها میان مزدوران نظامی گروه واگنر و ارتش روسیه گفت که این «تازه اول کار» است.
دست به کار شدن متحدان پوتین
متحدان پوتین در فضای داخلی روسیه نیز حامیان پوتین با قاطعیت از رئیسجمهور پوتین حمایت کردند. «دیمیتری مدودف» معاون رئیس شورای امنیت روسیه در واکنش به تحولات روسیه گفت: «در حال حاضر مهمترین چیز، شکست دشمن داخلی و خارجی است که تشنه تکه تکه کردن سرزمین مادری ما است و مهم است که کشور را نجات دهیم و اطراف رئیسجمهور گردهم آییم». «ماریا زاخارووا» سخنگوی وزارت خارجه روسیه نیز دیروز (شنبه) از مردم روسیه خواست تا اطراف مقر «ولادیمیر پوتین» رئیسجمهور روسیه در حمایت از او تجمع کنند. همچنین، ژنرال سرگئی سورویکین معاون عملیات نظامی ویژه روسیه در اوکراین از نیروهای واگنر خواست تا از مخالفت با ارتش دست برداشته و به پایگاههایشان بازگردند. دشمن منتظر است تا اوضاع سیاسی داخلی در کشور ما وخیم شود. «رمضان قدیروف» رهبر چچن در واکنش به سخنان «ولادیمیر پوتین» رئیسجمهور روسیه در خصوص اقدام اخیر واگنر گفت که کاملاً از تمامی سخنان پوتین حمایت میکند. وی با تأکید بر لزوم سرکوب شورش گفت: «ما آمادگی داریم در صورت لزوم انجام اقدامات سخت، وارد عمل شویم».