در طول دوازده سال گذشته در جریان بحران داخلی سوریه، بشار اسد رییس جمهور این کشور عربی و اسلامی دو بار در اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ و اسفندماه ۱۳۹۷ در قالب سفرهای غیر منتظره و بدون اعلام قبلی به تهران سفر کرد  و با آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران و روسای جمهور وقت و فعلی ایران دیدار و رایزنی کرد و اکنون سید ابراهیم رییسی به دعوت همتای سوری خود قرار است بر اساس برنامه از پیش اعلام شده در روز چهارشنبه هفته جاری راهی دمشق شود تا با مقامات عالی رتبه این کشور درباره تقویت همکاری راهبردی میان دو کشور به ویژه در زمینه‌های اقتصادی مذاکره و رایزنی کند و براساس آنچه که اعلام شده در جریان این سفر بین طرفین چند توافق و یادداشت تفاهم در خصوص همکاری‌های اقتصادی امضا خواهد شد.

روابط ایران و سوریه در عرصه منطقه‌ای، روابطی سنتی و قدیمی است چنان که دو کشور بر اساس منافع مشترک در برخی از تحولات سیاسی منطقه به کمک و همکاری یکدیگر شتافته‌اند که در این زمینه می‌توان به همکاری‌های موثر ایران با دولت سوریه در مبارزه با گروه‌های تروریستی و تکفیری و حمایت از دولت مستقر این کشور در بحران داخلی سوریه اشاره کرد.

جمهوری اسلامی ایران در طول سال‌هایی که سوریه با بحران داخلی روبرو بود و تمامیت ارضی این کشور از سوی برخی از گروه های تکفیری و تروریستی که بعضا مورد حمایت دولت‌های منطقه و فرا منطقه نیز بودند، مورد تهدید قرار گرفته بود با اعزام مستشاران نظامی به سوریه به در خواست دولت این کشور، هزینه‌های زیادی برای مبارزه با تروریسم که آن را خطر جدی برای ثبات و امنیت کل کشورهای منطقه می‌دانست، پرداخت کرد که در این زمینه می توان به شهادت تعدادی از شهروندان ایران در این کشور با عنوان "مدافعان حرم" اشاره کرد.

به گزارش ایسنا، به اذعان بسیاری از کارشناسان عرصه بین‌المللی و حتی مقامات  دولت  دمشق ، آرامش نسبی ایجاد شده در سوریه و حاکمیت مجدد دولت دمشق بر بخش اعظمی از سرزمین های این کشور، بدون همکاری شرکای راهبردی سوریه از جمله ایران و روسیه چندان امکان پذیر نبود و اکنون  سوریه که در دوران پسابحران وارد عرصه بازسازی خود در حوزه زیرساخت‌ها و جذب سرمایه‌گذاری در این ارتباط شده است قطعا ایران می تواند در این حوزه نیز نقش موثری داشته باشد و باید از فرصت موجود، بخش‌های  دولتی و خصوصی ایران با تسهیلاتی که دولت سوریه فراهم می‌کند،نهایت استفاده را ببرند تا از رقبای منطقه ای خود در این زمینه عقب نمانند. البته بخشی از تحقق این موضوع  به اهمیت افزایش توانمندی‌های بخش‌های دولتی و خصوصی ایران متناسب به نیازهای سوریه و رفع برخی از موانع ساختاری و حقوقی موجود در این زمینه ...  باز می‌گردد و بخشی دیگر نیز  به توافقنامه‌های تجاری و اقتصادی که بین مقامات دو کشور به امضا می‌رسد و شرایطی که دولت سوریه برای حضور تجار و بازرگانان ایرانی در این کشور ایجاد می کند، باز می‌گردد.

 در همین چارچوب به نظر می‌رسد یکی از محورهای اصلی رایزنی‌های مقامات ایران با مسئولان عالی رتبه سوری در این سفر در راستای تحقق سیاست دولت در ارتباط با افزایش تعاملات اقتصادی با کشورهای منطقه و ایجاد مفاهمه سیاسی و امنیتی در این منطقه جغرافیایی از طریق همکاری‌های اقتصادی، برنامه‌ریزی برای افزایش همکاری‌های اقتصادی بین دو کشور به منظور پایدار کردن حضور اقتصادی ایران در منطقه است، حضوری که می‌تواند نتیجه ی برد- برد برای دو کشوربه همراه داشته باشد.

 این سفر درعین حال  که می‌تواند به تقویت و توسعه روابط دو کشور در حوزه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، امنیتی و حتی دفاعی منجر شود، دارای تاثیرات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای نیز هست که در ارتباط با تاثیرات منطقه‌ای این سفر می‌توان به تقویت جریان مقاومت و ضد اسراییلی در منطقه اشاره کرد؛ چنان که طی روزهای اخیر، تعدادی از منابع خبری در منطقه اعلام کرده‌اند که رژیم صهیونیستی نسبت به سفر رئیس جمهور ایران به سوریه و نتایج آن  بسیار نگران است و در همین راستا حتی می‌توان حملات مجدد  شب گذشته رژیم صهیونیستی به مناطقی از حلب سوریه را در این ارتباط تفسیر کرد .

در این ارتباط شبکه ۱۳ رژیم صهیونیستی در گزارشی با بیان این که رییس جمهور ایران با بشار اسد، رییس جمهور سوریه  در دمشق دیدار خواهد داشت و طرح این ادعا که رئیسی در این سفر بازدید میدانی نیز خواهد داشت، اعلام کرد : جمهوری اسلامی ایران خواهان یکپارچه و متحد کردن محور ایران-حزب الله- حماس- جهاد اسلامی است و این امر باعث می‌شود که برنامه جدیدی درخصوص سیاست خاورمیانه پیاده کند.

در همین چارچوب برخی از تحلیلگران با اشاره به تشدید حملات هوایی اسراییل علیه مناطقی از سوریه و هدف قرار دادن برخی از مستشاران نظامی ایران در این کشور  در جریان این حملات، معتقد هستند که رایزنی برای افزایش همکاری‌های دفاعی بین دو کشور و افزایش قدرت بازدارندگی سوریه در برابر این حملات که در واقع نقض کننده حاکمیت و  تمامیت ارضی سوریه نیز هست ممکن است یکی از محورهای رایزنی مقامات دو کشور ایران و سوریه در این سفر باشد .

 به گزارش ایسنا، از دیگر موضوعات منطقه‌ای که احتمالا در این سفر مورد توجه مقامات ایران خواهد بود، ایجاد هماهنگی‌ها و انجام رایزنی‌های بیشتر با مقامات دمشق  برای حل اختلافات ترکیه و سوریه و کمک به تقویت روند گفت‌وگوهای چهار جانیه میان ایران، ترکیه، سوریه و روسیه است. تهران در مدت یک سال اخیر تلاش کرده که چارچوب  روند "آستانه" برای حل بحران سوریه که متشکل از ایران، روسیه و ترکیه است را گسترش دهد و با عضویت سوریه در این روند، شرایط را برای کاهش درگیری‌ها و اصطکاک  بین آنکارا و دمشق در منطقه فراهم کند؛ البته تهران در زمینه اختلافات موجود بین دمشق و آنکارا بارها اعلام کرده که در عین حال که به دغدغه‌های امنیتی ترکیه در موضوع کردهای سوریه توجه دارد ولی در راستای حفظ تمامیت ارضی سوریه تاکید دارد که نیروهای نظامی ترکیه باید هرچه زودتر شمال سوریه را ترک کنند و دولت آنکارا حمایت های خود از برخی از گروه های تروریستی همسو با دولت ترکیه در این منطقه را متوقف کند.

 در چند ماه اخیر در شرایط جدید منطقه، شاهد برگشتن ورق در عرصه سیاست خارجی به نفع سوریه هستیم چنان که بسیاری از کشورهای عربی و اسلامی که تاچند سال پیش و در جریان بحران داخلی سوریه، رسما کمر به سقوط دولت بشار اسد با حمایت از معارضان سوری و برخی از گروه های تکفیری و تروریستی در این کشور بسته بودند، اکنون اقدام به برقراری روابط با دولت بشار اسد و از سرگیری روابط دیپلماتیک با این کشور کرده اند که در این زمینه می‌توان به کشورهایی همچون امارات، عربستان و... اشاره کرد.

در جریان بحران داخلی سوریه در حالی که دمشق خود از بنیانگذاران اولیه "اتحادیه عرب"بود، کشورهای عضو این اتحادیه به اتفاق آرا تصمیم به اخراج  دمشق از اتحادیه عرب گرفتند و اکنون با گذشت دوازده سال از این رویداد که برخی از تحلیلگران از آن به عنوان اشتباه استراتژیک کشورهای عربی یاد می‌کنند، اکثریت اعضای این اتحادیه با تجدید نظر در تصمیم قبلی خود سیگنال‌های آشکار و پنهانی را در ابراز تمایل جهت بازگشت سوریه به اتحادیه عرب می‌فرستند و  به نظر می رسد  در سفر سید ابراهیم  رییسی به دمشق ، ایران بار دیگر از بازگشت سوریه به اتحادیه عرب حمایت کند؛ حمایتی که می‌تواند سیگنال‌هایی را برای برخی از کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس که دارای رابطه خوبی با ایران هستند ولی از مخالفان اصلی بازگشت سوریه به اتحادیه عرب هستند داشته باشد.