نسخه چاپی
ارسال به دوستان
چرخش مواضع عربستان سعودی در منطقه در هفته‌های اخیر را عده‌ای اقدامی ناگهانی می‌دانند، با میانجیگری چینی‌‌‌‌ها انجام شده است اما اگر برآیند تحولات چند سال اخیر را مرور کنیم متوجه می‌شویم که عوامل زیادی دست به دست هم داده‌اند که در نهایت ریاض را مجبور به عقب‌نشینی کرده‌اند.
به گزارش
«جوان»، چرخش مواضع عربستان سعودی در منطقه در هفته‌های اخیر را عده‌ای
اقدامی ناگهانی می‌دانند، با میانجیگری چینی‌‌‌‌ها انجام شده است اما اگر
برآیند تحولات چند سال اخیر را مرور کنیم متوجه می‌شویم که عوامل زیادی دست
به دست هم داده‌اند که در نهایت ریاض را مجبور به عقب‌نشینی کرده‌اند. جنگ
یمن که در هشت سال گذشته به کابوسی برای کاخ‌نشینان ریاض تبدیل شده بود در
تغییر سیاست‌های عربستان نقش مهمی داشته است. در زمانی که عربستان و جنبش
انصارالله یمن درحال مذاکره برای پایان دادن به درگیری‌‌‌‌ها و برقراری
آتش‌بس هستند، جزئیات جدید از عملیات موشکی انصارالله به تأسیسات آرامکو از
سوی مقامات ارشد عربستان منتشر شده است که نشان می‌دهد سعودی‌‌‌‌ها چقدر
از این عملیات وحشت‌زده شده بودند. شاهزاده عبدالعزیز بن‌سلمان، وزیر
انرژی عربستان به‌تازگی در گفت‌وگو با برنامه رمضان معانا در شبکه
«ام‌بی‌سی» که می‌توان آن را هسته چرایی چرخش عربستان و بازگشت از سیاست
خارجی تهاجمی به مدیریت تنش در سطح منطقه دانست، انفجارهای آرامکو در
سپتامبر ۲۰۱۹ را روز سیاه و تاریک منطقه و بزرگ‌ترین شکست عمر خود می‌داند.
عبدالعزیز بن‌سلمان، درباره این عملیات موشکی می‌گوید:«ممکن است همه چیز
را در زندگی خود فراموش کنم اما روزی را که به میدان نفتی بقیق رفتم،
فراموش نخواهم کرد؛ روز سیاهی بود، منطقه در تاریکی فرورفته بود، احساس
شکستی داشتم که در عمرم تجربه نکرده بودم. حدود ساعت 11شنبه شب بود.
وقتی تنها در 20دقیقه نیمی از ظرفیت تولید خود را از دست دادیم متوجه شدم
وضعیتی ترسناک است.» مهندس امین ناصر، مدیرعامل شرکت آرامکو هم درباره آن
شب فراموش نشدنی گفته است:«من 10دقیقه بعد از حمله به محل حادثه رسیدم و
بعد از اینکه تماس دریافت کردم به مرکز کنترل رفتم که در ظهران است. بعد از
دریافت تماس 10دقیقه طول کشید از خانه به مرکز کنترل ظهران بروم. من (از
شدت عجله) شلوارک و زیرپیراهن و دمپایی پوشیده بودم و حتی فرصت نکردم
کفش‌‌‌‌ها یا جوراب‌هایم را بپوشم. حتی وقت نکردم که لباسم را مرتب کنم و
خانه را با عجله ترک کردم». او در ادامه تأکید کرد:«وقتی این صحنه وحشتناک
را می‌بینید برای اولین بار در زندگی زبانه کشیدن آتش را از دور دیدم و 13
نقطه آتش سوزی بزرگ رخ داده بود و شعله‌های کوچک‌تر هم در اطراف بقیق و
خریص در حال گسترش بود. بعداً فهمیدیم که تأسیسات با 25موشک و پهپاد مورد
هدف قرار گرفته است.» شبکه ام‌بی‌سی هم در این برنامه صحنه‌‌‌‌هایی از
عملیات موشکی آرامکو را نشان داد که برای اولین بار منتشر شده است. حمله به
آرامکو اولین ضربه مهلک انصارالله به ائتلاف سعودی بود که برای دو هفته
بیش از 50 درصد صادرات نفت عربستان را قطع کرد. انصارالله سال گذشته هم
حملاتی را به این تأسیسات انجام داد تا نشان دهد که برای تنبیه متجاوزان
دست بسته نیست و بار‌‌‌‌ها هشدار داده که اگر دشمنان به اشغالگری و
جنایات‌شان ادامه دهند عمق عربستان و امارات را هدف قرار خواهد داد.
اعترافات دیرهنگام مقامات ارشد سعودی به تلفات شب عملیات موشکی چهار سال
پیش، حکایت از این دارد که این حمله چقدر مخرب بوده است و سعودی‌‌‌‌ها را
سردرگم کرده بود. مقامات ریاض بار‌‌‌‌ها نسبت به قدرت موشکی انصارالله
ابراز نگرانی کرده بودند و در دو سال گذشته تلاش کردند از باتلاق خودساخته
در یمن خارج شوند. بنابراین می‌توان گفت که ضرب شست انصارالله در آرامکو که
شاهرگ اقتصادی عربستان در آن قرار دارد، سعودی‌‌‌‌ها را به این ارزیابی
رساند که باید در سیاست‌های خود در منطقه تغییراتی انجام دهند تا از تکرار
چنین مصایبی در آینده جلوگیری کنند. به همین خاطر بود که در ماه‌های اخیر
عربستان برای کاستن از تلفات خود، ناگزیر مذاکرات صلح با انصارالله را از
سرگرفت تا به جنگ خانمانسوز پایان دهند. هرچند توافقات دو طرف هنوز رسماً
اعلام نشده است اما در اولین گام مذاکرات در عرصه انسانی گشایشی حاصل شد و
در روزهای اخیر صد‌‌‌‌ها اسیر یمنی و سعودی از بند اسارت آزاد شدند.
تنش‌زدایی با ایران و سوریه چرخش ریاض در مواضع خصمانه خود را در بهبود
روابط با ایران هم به خوبی می‌توان مشاهده کرد. عربستان که در یک دهه گذشته
تنش‌‌‌‌ها با ایران را به بالا‌‌‌‌ترین سطح خود رسانده بود هیچ موفقیتی از
این جنگ افروزی کسب نکرد و در ماه‌های اخیر دست دوستی به سمت ایران دراز
کرد و در اسفندماه با میانجیگری چین توافقاتی را با ایران امضا کرد تا پس
از هفت سال تنش، روابط دیپلماتیک را از سر بگیرند. پس از دیدار وزرای خارجه
ایران و عربستان که دو هفته پیش در چین انجام شد، شرایط برای بازگشایی
سفارتخانه‌‌‌‌ها فراهم شده است. علیرضا عنایتی، مدیرکل خلیج فارس وزارت
امور خارجه در گفت‌وگو با ایرنا گفت:«براساس توافق قرار است که ظرف دوماه
یعنی تا ۱۹ اردیبهشت‌ماه سفارتخانه‌های دو کشور بازگشایی شوند و وزرای
خارجه در این فاصله با یکدیگر دیدار می‌کنند.» سخنگوی وزارت خارجه دیروز در
نشست خبری گفت:« پس از دعوت پادشاه عربستان سعودی از رئیس‌جمهور برای سفر
به ریاض، رئیس‌جمهور نیز در پاسخ متقابل و به صورت مکتوب از پادشاه عربستان
برای سفر به ایران دعوت کرده است. وزرای خارجه ایران و عربستان نیز از
همدیگر به طور متقابل برای سفر به دو کشور دعوت کردند.» پس از توافق اخیر
ایران و عربستان، تحولات در منطقه هم به سمت ثبات بیشتر پیش می‌رود و
سعودی‌‌‌‌ها هم اخیراً در راستای این توافقات، سعی کرده‌اند با دیگر
کشور‌‌‌‌ها هم تنش‌زدایی کنند. به همین منظور، عربستان قصد دارد با دولت
سوریه هم روابط خود را از سر بگیرد. یک رسانه عراقی روز دو‌‌‌‌شنبه گزارش
داد که «فیصل بن‌فرحان» وزیر امور خارجه عربستان پس از ۱۲ سال به دمشق
پایتخت سوریه سفر می‌کند. پیش از این «فیصل المقداد» وزیر خارجه سوریه
چهار‌‌‌‌شنبه هفته گذشته به عربستان سفر کرد. عربستان سعودی در بیانیه
مطبوعاتی مشترک که در پایان سفر المقداد به ریاض منتشر شد، از آغاز مجدد
روابط دیپلماتیک بین دو کشور استقبال و بر بازگشت دمشق به اتحادیه عرب
تأکید کرد. علاوه بر سوریه، عربستان روز یک‌‌‌‌شنبه میزبان هیئتی از رهبران
ارشد جنبش حماس بود و سعی دارد با گروه‌های مقاومت فلسطین هم روابط خود را
از سر بگیرد.
نظر شما
آخرین اخبار
