بخش قابل توجهی از مشکلات اقتصادی کشور مربوط به مسائل غیر اقتصادی است که یکی از مهمترین این مسائل بحث روابط سیاسی با کشورهای دنیا است. ارتباط ایران با کشورهای منطقه و همچنین کشورهای غربی میتواند نقش موثری در بهبود شرایط اقتصادی کشور داشته باشد و نباید از این مساله بسیار مهم غافل شد.
مرتضی افقه
اقتصاددان
بخش قابل توجهی از مشکلات اقتصادی کشور مربوط به مسائل غیر اقتصادی است که یکی از مهمترین این مسائل بحث روابط سیاسی با کشورهای دنیا است. ارتباط ایران با کشورهای منطقه و همچنین کشورهای غربی میتواند نقش موثری در بهبود شرایط اقتصادی کشور داشته باشد و نباید از این مساله بسیار مهم غافل شد. در سالهای اخیر با اوجگیری التهابهای سیاسی در منطقه شاهد شرایط دشواری در اقتصاد کشور به واسطه کمرنگ شدن روابط با کشورها بودهایم اما اکنون فضا در حال رفتن به سمت و سویی است که میتواند به آینده امیدوار بود. توافق با عربستان یک اقدام بسیار مثبت در این زمینه بود تا بتواند اثرگذاری مطلوبی بر روی وضعیت اقتصادی کشور و بهبود آن داشته باشد. گرچه این توافق دیرهنگام و با تاخیر انجام شد و طی سالها هزینههای بسیاری به مردم تحمیل شد اما این اقدام میتواند بسیار موثر باشد. اینکه با کشورهای منطقه و به ویژه عربستان توافق کردهایم قدم اول برای بهبود روابط با کشورها جهان برای اثرگذاری در حوزه اقتصادی است اما قدم اصلی این است که آرامش در روابط با همه کشورهای جهان داشته باشیم و تحریمها رفع شود. ثبات و آرامش در روابط با کشورهای جهان و همچنین رفع تحریمها میتواند به بهبود وضعیت و ثبات اقتصادی کشور کمک کند و نتیجه آن آرامش فضای اقتصادی برای حضور سرمایهگذاران خواهد بود. کاهش تنشها در منطقه و همچنین بهبود وضعیت روابط با کشورها به بهبود شرایط و آرامش روانی سرمایهگذاران برای حضور در کشور و همچنین سرمایهگذاری کمک زیادی میکند و آنها را به داخل کشور میکشاند. سرمایهگذاران در فضای پرتنش بینالمللی سرمایهگذاری نمیکنند، سرمایهگذار برای اینکه نسبت به سرمایهگذاری اقدام کند باید حداقل ۱۰ تا ۱۵ سال آینده را در وضعیتی مطلوب ارزیابی کند و وقتی که فضا آرام و روابط مناسب باشد قطعا سرمایهگذار رغبت خوبی برای سرمایهگذاری خواهد داشت. حضور سرمایهگذاران در کشور میتواند به بهبود وضعیت اشتغال و کاهش فقر و در مجموع به اقتصاد کشور کمک بسیار خوبی کند و امیدواریم با رفع تحریم شاهد حضور حداکثری سرمایهگذاران خارجی در داخل کشور باشیم. از طرفی گسترش روابط ایران و عربستان، تنش زدایی ایران از روابط بین المللی به ویژه در مورد یمن، اوج گیری بحران اسرائیل و بالا گرفتن بحران ایران و آذربایجان، دست به دست هم داده تا شاهد برآیند مختلفی در مورد تاثیر مسائل سیاسی بر قیمت دلار باشیم. این اخبار تاکنون مانع ریزش شدید قیمت دلار و ورود به کانال ۴۰ هزار تومانی شده، برآیند منفی این مسائل بیشتر از برآیند مثبت آنها بوده است، زیرا ارز از ۵۰ هزار تومان پایینتر نیامد. قاعدتا توافق ایران با عربستان میبایست قیمت دلار را ریزشی میکرد، اما دلار در کانال ۵۰ هزار تومان مقاومت میکند. با این وصف کاهش قیمت ارز یا توقف ارزش آن منوط به مهمترین مساله سیاست خارجی یا همان رفع تحریم هاست. هرچند تنش زدایی در روابط خارجی به خصوص در منطقه به لحاظ روانی می تواند موجب کاهش قیمت ارز شود، اما اثر واقعی و طولانی مدتی تا مشکل تحریم و مسئله FATF حل نشود، اتفاق نخواهد افتاد.