نسخه چاپی
گروه
سیاسی: در شرایطی که جمهوریخواهان مسرور از کسب اکثریت ضعیف خود در
انتخابات میان دورهایی هستند، اخیرا اعضای دولت سابق آمریکا کمر همت را بر
زمینهسازی برای عدم به موفقیت رسیدن دولت بایدن در احیای برجام بستهاند.
در این زمینه اخیرا، نیکی هیلی، نماینده سابق آمریکا در سازمان ملل که به
نظر میرسد به شدت برای کاندیداتوری در دور بعدی انتخابات ریاست جمهوری
کشورش تلاش میکند در یک سخنرانی در جمع یهودیان جمهوریخواه آمریکا مواضع
تند خود علیه جمهوری اسلامی ایران را تکرار کرد.
وی در بخشی از سخنان
خود درباره سیاست خارجی آمریکا از عملکرد جو بایدن رئیس جمهور کشورش در این
عرصه انتقاد کرد و با اشاره به احتمال پیروزی خود در انتخابات بعدی ریاست
جمهوری گفت: اگر بایدن موفق شود ما را به توافق هستهای با ایران
بازگرداند، من به شما قول می دهم که رئیس جمهور بعدی - در اولین روز ریاست
جمهوری اش! آن را پاره خواهد کرد.
نیکی هیلی که اکنون ۵۰ ساله است،
تقریباً چهار سال گذشته را صرف تاسیس سازمانهای سیاسی و تعریف سیاست کرده و
در سراسر آمریکا نیز برای جمعآوری پول و مبارزات انتخاباتی برای نامزدهای
جمهوریخواه فرمانداری و کنگره فعالیت کرده است. وی در حال فعالیت در
دومین دوره خود به عنوان فرماندار ایالت کارولینای جنوبی بود که دونالد
ترامپ، رئیس جمهور پیشین آمریکا او را به عنوان نماینده ایالات متحده در
سازمان ملل در کابینه خود انتخاب کرد.
فشار ترامپ بر بایدن با محکوم کردن او به التماس برای احیای برجام
علاوه
بر نیکی هیلی، دونالد ترامپ نیز بر گسترش فشارها بر دولت بایدن برای عدم
بازگشت به برجام متمرکز شده است. دونالد ترامپ رئیسجمهور پیشین آمریکا
شامگاه شنبه طی سخنرانی خود در نشست سالانه ائتلاف یهودیان جمهوریخواه بار
دیگر به انتقاد از سیاستهای جو بایدن رئیس جمهور آمریکا پرداخت و از خروج
غیرقانونی و یکجانبه واشنگتن از توافق هستهای ۲۰۱۵ که در زمان حضور او
در کاخ سفید انجام گرفت، دفاع کرد.
بنابر گزارش شبکه فاکس نیوز، ترامپ
در بخشی از صحبتهای خود گفت: من ایالات متحده را از شورای حقوق بشر سازمان
ملل خارج کردم، جایی که به جهان و بزرگترین ناقضان حقوق بشر اجازه میداد
به ما و به اسرائیل حمله کنند.
وی در ادامه با تاکید بر اینکه دولت وی
نزدیکترین دوستی بوده که رژیم صهیونیستی تاکنون در کاخ سفید داشته است،
افزود: من همچنین از توافق هستهای یک طرفه با ایران خارج شدم و سختترین
تحریمها را علیه این کشور اعمال کردم. رئیسجمهور پیشین آمریکا همچنین
گفت: من هیچ وقت اجازه نخواهم داد اسرائیل همانند آن چیزی که اکنون در حال
وقوع است با نابودی هستهای مورد تهدید واقع شود.
دونالد ترامپ در بخش
دیگری از این سخنرانی به توافق عادی سازی روابط رژیم صهیونیستی با برخی
کشورهای عربی موسوم به توافق ابراهیم اشاره و تاکید کرد: اما (جو بایدن) از
همان ابتدا امنیت اسرائیل را فروخت و شروع کرد به التماس کردن برای ورود
مجدد به توافق هستهای با ایران، آن هم با شرایط بدتر. وی ادامه داد: (این
توافق) قبلا هم یک فاجعه بود اما شروط این یکی از آن بدتر خواهد بود.
مجموع
این اظهارات ترامپ و هیلی نشانگر آن است که آنها قصد دارند با افزایش
فشارها و موج انتقادات بر دولت مستقر موجب شوند که زمینه احیای توافق بیش
از بیش دشوار شود. آنها قصد دارند از یک سو، ایران را به سوی عدم رغبت
نسبت به احیای توافق سوق دهند؛ چرا که این پیام مخابره میشود که دولت بعدی
برجام را پاره خواهد کرد.
دولت بایدن درمانده در سیاستگذاری برجامی
جو
بایدن پیش از تصدی ریاست جمهوری در شعارهای تبلیغاتی از بازگشت به برجام
سخن گفت و در نهایت مذاکرات رفع تحریمها در وین از فروردین ۱۴۰۰ کلید خورد
که ۶ دور آن در دولت دوازدهم و در زمان ریاست جمهوری حسن روحانی به صورت
غیرمستقیم بین ایران و آمریکا و با واسطه هماهنگ کننده اتحادیه اروپا
برگزار شد، ولی به دلیل کارشکنیها و زیادهخواهیهای آمریکا به نتیجهای
منجر نشد.
با آمدن دولت جدید در ایران به ریاست آیتالله سید ابراهیم
رئیسی این مذاکرات در آذر ماه ۱۴۰۰ با حضور ایران و پنج کشور عضو برجام
(آلمان، روسیه، انگلیس، فرانسه و چین) و به ریاست اتحادیه اروپا و البته به
صورت غیرمستقیم بین ایران و آمریکا آغاز و دور هفتم و هشتم مذاکرات مزبور
در شهر وین برگزار و در نهایت اسفند ماه ۱۴۰۰ متوقف شد.
البته در این
مدت دو بار انریکه مورا به تهران آمد و یک بار هم جوزپ بورل برای نخستین
بار در دولت سیزدهم به ایران سفر کرد. در پی سفری که جوزپ بورل مسؤول سیاست
خارجی اتحادیه اروپا به تهران در اوایل تیر ماه داشت، توافقی صورت گرفت که
مذاکرات از سر گرفته شود و در نهایت هفتم و هشتم تیر ماه مذاکرات
غیرمستقیم ایران و آمریکا با واسطه انریکه مورا هماهنگ کننده گفتوگوها و
معاون بورل در دوحه برگزار شد.
مذاکراتی که ایران آن را مثبت خواند،
ولی آمریکا مدعی شد که پیشرفتی حاصل نشده و ادعا کرد که ایران درخواستهای
فرابرجامی مطرح کرده که این ادعا از سوی حسین امیرعبداللهیان وزیر امور
خارجه رد شد.
پس از آن بود که در پی پیشنهادی که جوزپ بورل در روزنامه
فایننشال تایمز مطرح کرد و نوشت: «بعد از ۱۵ ماه مذاکرات فشرده و سازنده در
وین و تعاملات بیشمار با طرفهای برجام و آمریکا من به این جمعبندی
رسیدهام که فضای برای مصالحههای مهم اضافی به پایان رسیده است.
من
اکنون روی میز متنی گذاشتهام که در آن، رفع تحریمها و گامهای هستهای
برای احیای برجام به تفصیل شرح داده شده است.این متن، بهترین توافقی است
که من به عنوان تسهیلکننده مذاکرات آن را ممکن میبینم.
توافق بینقصی
نیست اما در آن به همه عناصر ضروری پرداخته شده و در بردارنده مصالحههای
سخت حاصلشده توسط همه طرفها است»، دوباره هیأتهای ایران و آمریکا از ۱۳
مرداد ماه سالجاری در وین حضور یافتند و این مذاکرات ۱۷ مرداد ماه بعد از
پیشنهاد مطرح شده از سوی انریکه مورا پایان یافت.
یک مقام ارشد وزارت
خارجه ایران در این خصوص با بیان اینکه انریکه مورا امروز چند ایده درباره
برخی موضوعات باقیمانده به طرفها ارائه داد، گفت: پاسخ و ملاحظات اولیه
خود را منتقل کرده، اما نیازمند بررسی جامع است و نظرات و ملاحظات تکمیلی
خود را به مورا و سایر طرفها منتقل خواهیم کرد. در نهایت مقرر شد هیأتها
پاسخ خود را به پیشنهاد مزبور ارائه دهند و از آن زمان رد و بدل پیامها و
پاسخها به واسطه اتحادیه اروپا و همچنین برخی کشورهای منطقه در جریان است.
در همین خصوص نیز حسین امیرعبداللهیان اخیرا از پیام ارسالی از سوی آمریکاییها خبر داد.