بازار سرمایه نیازمند شوک بنیادی

وحید بلالی
تحلیلگر بورس

طی چند ماه گذشته بازار سرمایه از کمبود پول به شدت رنج می‌برد، ارزش معاملات خرد بازار سرمایه در هفته‌های اخیر کمتر از ۳ هزار میلیارد تومان بوده که این میزان حتی در هفته گذشته به زیر ۲ هزار میلیارد تومان سقوط کرده و در هفته جاری نیز به بالای ۲ هزار میلیارد تومان رسید. تا زمانی که ارزش معاملات بالاتر از ۳ هزار میلیارد تومان نرفته و در محدوده بالای ۷ هزار میلیارد تومان تثبیت نشده و روند رو به رشد تا ۱۰ هزار میلیارد تومان ندارد نمی‌توان به وضعیت بازار سرمایه امیدوار بوده و بازار همچنان در جا خواهد زد. این روزها تنها دولت می‌تواند به بازار سرمایه کمک کند، طبق گفته‌های دهنوی رئیس سابق سازمان بورس ۷۴ درصد از سهام بورس متعلق به دولت بوده و دولت می‌تواند با مشوق‌های بنیادی مختلف بازار سرمایه را به وضعیت صعودی تغییر جهت دهد. اصلی‌ترین مشوق دولت در شرایط فعلی پایین آوردن نرخ بهره به زیر ۲۰ درصد است که طبق برآوردها دولت فعلاً قصد چنین کاری را ندارد البته دولت در شرایط فعلی بدون دست زدن به نرخ بهره نیز می‌تواند شرایط کلی بازار سرمایه را سامان دهد، دومین مشوق به غیر از نرخ بهره مشوق نرخ خوراک صنایع بزرگ مانند پتروشیمی و پالایشی‌ها است که می‌تواند باعث سودآوری بیشتر این نمادها شود. یکی از بزرگترین بازارهای کشور که متأسفانه در سال‌های اخیر به شدت به بازار سرمایه‌ای تبدیل شده و کارکرد مصرفی خود را از دست داده بازار مسکن است، این بازار به دلیل توانایی در حبس پول‌های بزرگ یکی از بازارهایی است که می‌تواند هر بازار رقیب دیگر را تحت تأثیر قرار دهد، در اقتصاد کشورهای پیشرفته هیچگاه اجازه حباب گرفتن در بازار مسکن را نداده و سعی بر این است که با سیاست‌های مالیاتی بتوانند پول‌ها را به سمت بازارهای مولد اقتصادی به چرخش درآورند.
در سال‌های اخیر مسکن به یک بازار بزرگ با حجم پول‌های عظیم تبدیل شده و حتی بخشی از پول این بازار برای بهتر شدن بازار سرمایه کافی است و می‌تواند پول را به چرخه حمایت از سهام بچرخاند، طبق بررسی‌های انجام شده حجم پول در چرخش در اقتصاد ایران در شرایط فعلی زیر ۳۰ درصد بوده در صورتی که این میزان در کشورهای توسعه یافته بالای ۷۰ درصد است، وقتی حجم پول در چرخش اقتصاد کاهش یابد، بازار سرمایه با رکود سنگین مواجه شده و حتی توان تسهیلات دهی بانک‌ها نیز به شدت کاهش خواهد یافت. سیاست‌های مالیاتی در مسکن می‌تواند به آزادسازی بخشی از پول‌ها و کمک به چرخش آزاد پول حرکت کرده و این عمل می‌تواند توان تسهیلات دهی در بخش مسکن را نیز بیشتر کرده و مسکن را به دست مصرف کننده واقعی آن برساند. سومین مشوق به بورس می‌تواند سیاست‌های مالیاتی بر سفته بازی در بازار مسکن، خودرو، ارز و طلا باشد. در بخش گروه بانک دولت قصد دارد با تمرکز ویژه بر کارمزدها درآمدهای عملیاتی بانک‌ها را به سمت بهره‌وری پیش ببرد، کوچک کردن بانک‌ها، کاسته شدن شبعات، تمرکز بر بانکداری اینترنتی، پرهیز از تسهیلات دستوری راه‌هایی است که می‌توان وضعیت گروه بانکی بورس را بعد از چند سال سامان بخشید. امروز طبق بررسی‌های انجام شده سهم‌ها در کف قیمتی قرار دارند، دولت بعد از ارائه مشوق‌های بنیادی می‌تواند با حمایت از طریق بازار گردانان و تزریق پول به سمت تقاضا کمک کرده و عرضه را نیز کاهش دهد تا نمادها بتوانند با وضعیت بهتری مواجه شوند. اجرای هم زمان مشوق‌های فوق می‌تواند بازار سرمایه را به سرعت به سمت افزایش تقاضا سوق داده و بورس را به وضعیت متعادل بازگرداند.د.