محمدحسین مهدویزادگان: مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی اخیرا به نکات قابل تأملی درباره مذاکرات وین و سرنوشت توافق هستهای اشاره کرده است. «جوزپ بورل» در این باره میگوید: «موضوع، اعمال فشار [علیه ایران] نیست. فکر میکنم موضوع متقاعد کردن آنهاست که به یک توافق نیاز دارند.
محمدحسین
مهدویزادگان: مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی اخیرا به نکات قابل تأملی
درباره مذاکرات وین و سرنوشت توافق هستهای اشاره کرده است. «جوزپ بورل»
در این باره میگوید: «موضوع، اعمال فشار [علیه ایران] نیست. فکر
میکنم موضوع متقاعد کردن آنهاست که به یک توافق نیاز دارند. اقتصاد و
جامعه ایران هم در وضعیت بدی قرار دارد. آنها هزینه گزافی برای مسدود شدن
ظرفیتشان در تامین نفت میپردازند. آنها برای ازسرگیری فعالیت اقتصادی به
یک توافق نیاز دارند. تنها راه رسیدن به این توافق، بازگشت به میز مذاکره
است». بهتر است آقای بورل بداند اتفاقا مشکل کشور ما طی 8 سال گذشته، همین
«احساس نیاز مطلق به برجام» و در نتیجه، اعتماد کاذب به بانیان آمریکایی و
اروپایی این پروسه بود. قطعا بورل به وضوح میداند در فاصله ۳ ماه تا
انعقاد توافق هستهای با ایران (تیرماه 94)، «وندی شرمن» مذاکرهکننده ارشد
آمریکایی از ورود میلیاردها دلار پول به ایران و رفتوآمد شرکتهای خصوصی
و دولتی مختلف دنیا به ایران در دوران «پسابرجام» خبر داد اما پس از
اجرایی شدن توافق هستهای، همین مقامات دولت اوباما به این شرکتها هشدار
دادند در عین رفع تحریمهای ضدایرانی، تضمینی درباره حفظ برجام در آینده
وجود ندارد! آنها از شرکتهای مختلف دنیا خواستند در تصمیم خود مبنی بر
هرگونه سرمایهگذاری در ایران، ریسک سرمایه خود را نیز مدنظر قرار دهند! پس
از این اقدام غیرقانونی وزارتخانههای خزانهداری و خارجه آمریکا، ایران
به کمیته مشترک برجام نسبت به نقض ماده 29 توافق هستهای توسط واشنگتن
شکایت کرد. در این بند آمده بود: آمریکا و اتحادیه اروپایی نباید به
صورت مستقیم یا غیرمستقیم، مانعی را در مسیر رفع تحریمهای ضدایرانی ایجاد
کنند. با این حال، واشنگتن چنین اقدامی را به صورت علنی و عامدانه صورت
داده بود اما دولتهای آلمان، انگلیس و فرانسه در اقدامی جمعی و وقیح،
شکایت ایران را غیرمنطقی قلمداد کرده و حتی تهدید کردند در صورت اصرار
ایران، مکانیسم ماشه را علیه کشورمان فعال خواهند کرد. در چنین
شرایطی، یک ماه است دولت سیزدهم در رأس معادلات سیاسی و اجرایی ایران قرار
گرفته است. بدیهی است یکی از اصلیترین دلایل اقبال افکار عمومی و
رایدهندگان کشورمان به دولت جدید، تاکید حجتالاسلام و المسلمین رئیسی بر
استراتژی «خنثیسازی تحریمها» است. این دولت معتقد است نحوه مدیریت
اقتصاد و سیاست خارجی کشور در دولتهای یازدهم و دوازدهم، فاجعهآمیز بوده و
منتج به فجایع اقتصادی سالهای اخیر شده است. فراتر از آن، دولت جدید
تاکید دارد برجام نه تنها نمیتواند و نباید به نقطه ثقل اقتصاد و سیاست
خارجی کشورمان تبدیل شود، بلکه باید وزن استراتژیک و حتی تاکتیکی این پدیده
را در پایینترین حد ممکن (در حد صفر) تعریف کرد. بیدلیل نیست که احصای
ظرفیتهای بالقوه و بالفعل جدید در محیط خارجی و داخلی کشور و عینیسازی (و
بعضا کمیسازی آنها)، به اصلیترین دغدغه دولت سیزدهم تبدیل شده است. در
چنین شرایطی جوزپ بورل تاکید دارد باید مؤلفههای وابستگی دوباره ایران به
«برجام» و احساس نیاز گسترده مبتنی بر احیای توافق هستهای را در میان
ایرانیان تقویت کرد. بدون شک بورل و دیگر سران اروپایی شدیدا نگران
فعال شدن ظرفیتهای جدید و غیربرجامی در حوزه سیاست خارجی و اقتصاد کشورمان
هستند. این نگرانی سبب شده مقامات آمریکایی و اروپایی تلاش کنند فاکتورهای
مبهم و بحرانساز را در فضای فعلی کشورمان تقویت کرده و به افکار عمومی
اینگونه القا کنند که تنها راه نجات اقتصاد ایران، احیای توافق هستهای به
هر قیمت ممکن است! بهتر است آقای بورل بداند اگر ملت ایران قصد داشت
مانند برخی سیاستمداران غربگرا، فریب این بازی نخنما را خورده یا به صورت
عامدانه در این پازل خطرناک بازی کند، خروجی انتخابات ریاستجمهوری سال
1400، حضور دولتی مخالف «اقتصاد برجاممحور» در مسند قوه اجرایی کشور نبود.
اتفاقا بهتر است مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی خود را برای پذیرش
واقعیتی به نام گذار از اقتصاد تحریممحور آماده کند. همانگونه که اشاره
شد، در این معادله، استراتژی خنثیسازی تحریمها به اصلیترین استراتژی
حوزه اقتصاد داخلی و خارجی کشور تبدیل خواهد شد. در صورتی که بتوانیم در
این ریلگذاری و منظومهسازی اقتصادی و تجاری، موفق و پویا عمل کنیم قطعا
برجام به صورت خودکار به حاشیه رانده شده یا حتی از بین خواهد رفت. این
همان هدف و نقطهای است که آمریکا و تروئیکای اروپایی بشدت از تحقق آن
هراسان هستند. آنها نگران روزی هستند که به قول رئیسجمهور و وزیر امور
خارجه کشورمان، سرنوشت معیشت مردم عزیزمان به اخم و لبخندهای برجامی دشمنان
گره نخورد. تا رسیدن به این نقطه مطلوب و زیبا، زمان زیادی باقی نمانده
است؛ انشاءالله.