انتخابات یکی از مظاهر اصلی تجلی مردمسالاری دینی در نظام جمهوری اسلامی است که معمولاً هردو سال یکبار تمامی فعالیتهای سیاسی و اجتماعی در کشور را تحتالشعاع خود قرارداده
در طی آن ارکان جمهوریت نظام شکل میگیرد و نظام جمهوری اسلامی با برگزاری بیش از چهل انتخابات در چهار دهه گذشته توانسته است نصاب کمنظیری را در جهان برجای گذارد. اما بهرغم این کارنامه روشن یکی از خلأهای اصلی فعالیتهای سیاسی در کشور که بهطور خاص در ایام انتخابات بروز و ظهور مینماید نقش غیر مؤثر احزاب و گروههای سیاسی ثبتشده در آمارهای وزارت کشور در انتخابات است. اگرچه بخشی از این نارساییها ممکن است به کاستیهای قانونی بازگردد، ولی شاید دلیل اصلی آن را بتوان ناشی از ساخت ناقص این احزاب و گروهها و کارکرد صرفاً انتخاباتی آنها دانست و به همین دلیل است که معمولاً آنها در آستانه انتخابات فعالشده و با حمایت از اینوآن برای پیروزی به هر قیمتی تلاش کرده و پس از پیروزی نیز با تقسیم پستها و مسئولیتها تلاش میکنند هزینههای گذشته را جبران کرده و بار آینده خود را نیز ببندند. اما نشانی از فعالیت اصلی حزبی یعنی کادرسازی و نظارت بر عملکرد منتخبان نیست و معمولاً پس از یک خواب دوساله در فعالیتهای حزبی، در آستانه انتخابات بعدی نیز بدون آنکه به سازوکارها و الزامات احزاب سیاسی عمل کرده و پاسخگوی شعارها و یا انتخابهای گذشته خود باشند، دوباره وارد میدان شده و روز از نو، روزی از نو، مدعی صف اول فعالیتهای سیاسی میشوند! این در حالی است که در ساخت احزاب و گروهها یکی از مهمترین معیارها جهانبینی و ایدئولوژی حاکم بر آنها است که بهطور طبیعی باید در امتداد جهانبینی و ایدئولوژی حاکم بر نظام سیاسی باشد که آنها در آن نظام بروز و ظهور پیداکرده و فعالیت میکنند و به همین دلیل است که با پیروزی انقلاب اسلامی بهرغم رژیم گذشته که هیچ نشانی از احزاب و گروههای مردمی نبود، این عرصه با تحولی جدی در کشور مواجه شد و با شکلگیری احزاب و گروههای جدید و البته متعدد محیط مناسبی برای فعالیتهای آنها فراهم شد، اما همانگونه که اشاره شد عدم شکلگیری و کارکرد مناسب احزاب، سبب میشود که معمولاً در آستانه انتخابات کشور به دلیل عدم تطبیق مواضع فعالان و احزاب با آن اصول و آرمانها فضای کشور با تلاطمها و چالشهایی مواجه شود که شایسته نظام اسلامی نیست که برخی از مواضع مطرحشده در مناظرههای انتخابات اخیر و انتخابات گذشته نمونهای از آن است.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در بیانات خود به مناسبت سیودومین سالگرد رحلت امام خمینی با تبیین مواضع امام راحل عظیمالشأن در تشکیل نظام بر دوپایه ارزشهای دینی و جمهوری بایستههای این عرصه را بهدرستی تبیین و یادآور میشوند که امام دو کلمه «جمهوری» و «اسلامی» یعنی «حاکمیت اسلام» و «حاکمیت مردم» را گرهگشای همه مشکلات میدانستند: هر زمان که مردم به کار گرفته شدند و معیارهای اسلام رعایت شد، پیش رفتیم و هر جا که یکی از این دو رعایت نشد، پیش نرفتیم. ایشان در ادامه با اشاره به برخی بیانات امام (ره) درباره اسلام و مردمسالاری افزودند: از دیدگاه امام (ره)، اسلام ازیکطرف «ضد تحجر و التقاط»، «ضد ظلم، استکبار، فساد و ویژه خواری»، «ضد سلطه امریکا و دخالت بیگانگان»، «ضد اشرافی گری و اختلاف طبقاتی»، و از طرف دیگر «طرفدار محرومان و عدالتخواه» است. رهبر انقلاب در خصوص دیدگاه امام درباره مردمسالاری و انتخابات خاطرنشان کردند: امام انتخابات را «فریضه دینی» میدانستند و در وصیتنامه خود میگویند «عدم حضور در انتخابات در برخی مقاطع چهبسا گناهی در رأس گناهان کبیره باشد» و «کوتاهی در مشارکت، پیامدهای دنیوی و حتی تا نسلهای بعد داشته باشد که مستلزم بازخواست الهی است».
ایشان آنگاه با اشاره به برخی مواضع نامتعارف از سوی برخی فعالان یادآور میشوند: متأسفانه برخی با ادبیات مختلف، حرف دشمنان را تکرار میکنند. گاهی از لزوم ایدئولوژیزدایی و حرکت به سمت لیبرال دموکراسی میگویند، گاهی از موضع دلسوزی برای قداست دین وارد میشوند و حتی برخی هم میگویند ضوابط اسلامی با مردمسالاری قابلجمع نیست. ایشان تأکید کردند: کسانی که این سخنان را تکرار میکنند، دلسوز ملت ایران نیستند و به دنبال زدن ریشه اسلام هستند.
آنچه در سالهای اخیر در عرصه سیاسی و اجتماعی کشور بروز یافته و منجر به برخی از چالشهای عمیق نظیر فتنههای ۷۸ و ۸۸ گردیده و عاملان آن فعالان برخی از همان احزاب و گروههایی هستند که بهرغم مواضع اعلامی، در عمل قرابتی با معیارهایی که توسط بنیانگذار انقلاب طراحی و تبیین شده، ندارند. نکتهای که نشانههای آن بهگونهای دیگر در مناظرههای این روزهای انتخابات ریاست جمهوری دیده میشود که یکی از مصادیق آن زیر سؤال بردن نظام آموزش حوزههای علمیه است.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در بیانات اخیرشان در دیدار تصویری با نمایندگان مجلس در روز ششم خرداد با اشاره به مناظرههای گذشته نامزدها را از تبدیل کردن انتخابات به «صحنه جنگ قدرت و برخوردهای اهانتآمیز» مشابه آنچه در امریکا و بعضی کشورهای اروپایی معمول و مایه آبروریزی آنها است، بر حذر داشته و یادآور شدند: درگذشته نیز هرگاه در مناظرهها و برنامههای انتخاباتی ازاینگونه روشهای تخریبی، تهمتزنی و ترساندن مردم از رقیب استفاده شد، کشور ضرر کرد. میدان انتخابات میدان مسابقه خدمت و سبقت گرفتن در خیرات است و باید از نفرت پراکنی و اتهام زنی پرهیز شود. ایشان با تأکید بر پرهیز از شعارهای غیرواقعبینانه و فریبنده، بر «رعایت جدی ملاحظات اخلاقی» و «خودداری از هنجارشکنی و شکستن خطوط اصلی نظام» تأکید کردند. ایشان خاطرنشان کردند: رعایت اخلاق اسلامی در مناظرهها و مصاحبهها، موجب سرریز شدن آن در جامعه و الگوگیری مردم خواهد شد.